Bij de specificaties van laders kom je geregeld de term usb-pd tegen, waarbij pd staat voor power delivery. Maar wat is usb-pd precies, vraag je je wellicht af. In dit artikel leggen we uit wat je er aan hebt en wat je ervoor nodig hebt.

Als je je smartphone, tablet of laptop zo snel mogelijk wilt opladen, heb je meer nodig dan een krachtige oplader. De stroomkabel moet ook geschikt zijn voor de hoge stroomdoorvoer en idealiter ook data-overdracht. Sommige laders bevatten een geïntegreerde kabel met usb-c-connector of worden geleverd met een goede kabel, maar de meeste laders komen zonder kabel.

Als je zelf een kabel wilt kopen, raden we je een usb-c-naar-usb-c-model met ondersteuning voor usb-pd (power delivery) en een maximale output van 100 watt (20 volt en 5 ampère) en data-overdracht van 10 gigabyte per seconde aan. Een goede kabel is gecertificeerd door de onafhankelijke USB-IF-organisatie. Dit kun je controleren via usb.org/products. Zo’n gecertificeerde kabel is compatibel met de usb-pd-standaarden, gebruikt usb-c-naar-usb-c-connectoren en is geschikt voor razendsnelle data-overdracht.

De meeste kabels zijn bovendien ook compatibel met het thunderbolt3-protocol en dus geschikt om je laptop via één kabel te verbinden met een dockingstation. Voor dit type kabel betaal je zo’n 55 euro. Een 100watt-kabel die je apparaat alleen kan opladen, is met 30 euro een stuk goedkoper.

Ontwikkeling usb-pd

Een accu snel opladen vereist behalve een goede accu en een krachtige lader ook het juiste oplaadprotocol. Zonder snellaadprotocol gebeurt er niets of loopt alles in de soep. Fabrikanten ontwikkelden na de introductie van usb-c eigen, gesloten snellaadprotocollen voor usb-c, terwijl het onafhankelijke en gezaghebbende USB Implementers Forum (USB-IF) al in 2012 een open snellaadstandaard genaamd usb power delivery (usb-pd) gereed had. Deze standaard is sindsdien meermaals aangepast en uitgebreid.

De hoogste oplaadsnelheid verloopt via het protocol ‘usb power delivery programmable power supply’ oftewel usb-pd-pps. Usb-pd-pps kan tot 100 watt (20 volt en 5 ampère) doorgeven via een usb-c-aansluiting en kan naast smartphones dus ook tablets en laptops opladen. Fabrikanten moeten hun opladers, kabels, powerbanks en mobiele apparaten zelf geschikt maken voor usb-pd. De implementatie van usb-pd kwam langzaam op gang en ging zeker niet van een leien dakje.

©PXimport

In 2015 en 2016 haalden diverse bekende (en veel dubieuze) merken hun usb-c-kabels uit de verkoop, omdat de kabels de usb-c-specificatie niet goed volgden. Denk aan het gebrek aan een ingebouwde weerstand van 56 kΩ (kilo-ohm) in de usb-kabel, waardoor een apparaat meer energie uit de lader kon halen dan mogelijk was.

Dit kon de kabel of – erger – de accu van het apparaat beschadigen en bijvoorbeeld brandgevaar opleveren. Na interventie van onder meer Google en meer aandacht voor de certificatie van het USB-IF nam dit probleem af. Anno 2020 kun je ervan uitgaan dat een usb-c-kabel van een bekend merk gewoon goed is. Zeker als de kabel gecertificeerd is, zoals eerder aangehaald.

Google is één van de grootste aanjagers van usb-pd. Android-smartphones met Android-versies 9 en 10 moeten sinds 2019 compatibel zijn met usb-pd via een standaardprofiel van 15 watt (5 volt en 3 ampère) en een usb-c-aansluiting. Dat meldde XDA Developers destijds op basis van een gelekt Google-document. In dit document staat dat een moderne smartphone zonder ondersteuning voor usb-pd geen toegang krijgt tot Google-diensten.

Fabrikanten mogen naast usb-pd nog steeds hun eigen snellaadtechnieken of bijvoorbeeld Qualcomms Quick Charge gebruiken. Dat laatste wordt echter steeds minder belangrijk. In juli 2020 presenteerde Qualcomm zijn protocol Quick Charge 5 en die gebruikt zelfs geen bedrijfseigen standaard meer, maar het usb-pd-pps-protocol. Een grote stap richting écht universeel opladen via usb-c.

Usb-pd in powerbanks

Usb-pd(-pps) is niet alleen bedoeld voor smartphones, tablets en laptops, maar ook voor accessoires met een accu. De powerbank is de bekendste. De snelheid waarmee een powerbank een apparaat via usb-c oplaadde was lang gelimiteerd tot 18 watt, vooral via Quick Charge 3.0. Usb-pd(-pps) bracht daar verandering in, al moeten accessoiremerken de techniek wel op de juiste manier in hun powerbanks implementeren.

We horen van diverse fabrikanten dat dat best moeilijk is, vooral als de powerbank meerdere poorten heeft en ook geschikt moet zijn voor een ander protocol als Quick Charge 3.0. De ingebouwde chipset op de accu moet bijvoorbeeld goed geprogrammeerd zijn om zijn output juist te verdelen.

©PXimport

Gerenommeerde merken als Ravpower, Xtorm en Anker brachten vorig jaar powerbanks uit met een maximale usb-c-output van 45 watt, al snel gevolgd door powerbanks van 60 watt. Zo’n krachtige powerbank is niet alleen handig om een smartphoneaccu sneller op te laden.

De techniek brengt ook nieuwe mogelijkheden met zich mee. Zo’n powerbank is namelijk krachtig genoeg om een deel van de moderne laptops met een usb-c-poort op te laden, al gaat dit langzamer dan met de originele AC-lader.

Daar komt verandering in, want er verschijnen steeds meer (betrouwbare) powerbanks met een maximale usb-c-output van 100 watt. Een flinke upgrade ten opzichte van 60 watt en krachtig genoeg om een MacBook op volle sterkte op te laden. Zo’n powerbank is tot slot ook geschikt voor Windows-laptops die een usb-c-lader van minimaal 90 watt vereisen, bijvoorbeeld de Dell Vostro 7590.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!