Tegelijkertijd met meerdere personen werken in één document: het kan! En het is nog gemakkelijk en handig ook. Je hebt nooit meer gedoe met verschillende versies van hetzelfde document en kunt vanaf elke computer verder werken. In deze workshop gaan we aan de slag met Microsoft Office Online.

We gaan hier aan de slag met Microsofts dienst, werk je liever met Googles diensten? Lees dan Samenwerken met Google Documenten. Om samen te werken in Microsoft Office Online, moet iedere deelnemer inloggen met een Microsoft-account. Je kunt ieder mailadres gebruiken om een Microsoft-account te creëren. Lees ook: Bied hulp op afstand met je tablet of smartphone.

01 Office benaderen

We raden je bij Microsoft aan om vanuit OneDrive aan de slag te gaan. Hoewel je ook naar https://office.live.com/start/word.aspx kunt gaan om een nieuw tekstdocument te maken en naar https://office.live.com/start/excel.aspx voor een nieuwe spreadsheet, geven wij de voorkeur aan de manier vanuit OneDrive. Hierbij houd je namelijk meer overzicht over je verschillende documenten.

©PXimport

Ga dus naar https://onedrive.live.com en log in met je Microsoft-account. Is de weergave Engels, klik dan helemaal onderaan in beeld op English (United States), kies vervolgens Nederlands - Dutch uit de lijst en klik op Save.

02 Office-pakket

Het online kantoorpakket van Microsoft bestaat uit vier programma's, namelijk Word, Excel, PowerPoint en OneNote. We laten in de rest van dit verhaal OneNote buiten beschouwing, en gaan voornamelijk met Word aan de slag. Veel van de stappen werken hetzelfde voor Excel en PowerPoint.

©PXimport

03 Document uploaden

Je kunt een document met meerdere personen bewerken met Office Online. Hiervoor moet je het document eerst uploaden naar je online opslagruimte OneDrive. Klik boven in beeld op Uploaden / Bestanden. Selecteer het gewenste bestand en kies Openen. Het bestand is na het uploaden direct zichtbaar.

©PXimport

Je kunt ook het juiste bestand in je verkenner selecteren, het slepen naar het OneDrive-venster en daar loslaten. Klik op het bestand om het te openen in het geschikte Office Online-programma.

04 Nieuw document maken

Wil je aan de slag met een nieuw document, dan kies je in OneDrive boven in de zwarte balk voor Maken / Word-document. Word Online wordt gestart en je krijgt een blanco vel papier te zien. Pas in de zwarte balk bovenin de titel van het document aan.

©PXimport

Bij Microsofts online pakket is het ook mogelijk om vanuit een sjabloon te starten. Kies hiervoor binnen je nieuwe Word-document voor Bestand / Nieuw, waarna je negen sjablonen ziet. Via het linkje Meer op Office.com krijg je nog veel meer sjablonen te zien. Staat de tekst FREE erbij, dan kun je er gratis mee aan de slag. Klik op het sjabloon, kies voor Open in Word Online en kies Continue. Er wordt nu een nieuw document op basis van dit sjabloon in je OneDrive opgeslagen.

Voor het maken van een Excel-bestand of een presentatie kies je voor Maken / Excel-werkmap respectievelijk Maken / PowerPoint-presentatie. De rest van het proces werkt exact hetzelfde.

05 Document delen

Om met meerdere mensen in hetzelfde document aan de slag te gaan, dien je het bestand te delen. Rechtsklik op een document en kies Delen. Je kunt nu de mailadressen van de gewenste deelnemers invoeren, met eventueel een kort bericht erbij. Klik op de tekst Ontvangers kunnen bewerken om de rechten van de uit te nodigen deelnemers te beperken. Je hebt de keuze uit Ontvangers kunnen bewerken en Ontvangers kunnen alleen bekijken. In het tweede keuzemenu kies je of de ontvangers wel of geen Microsoft-account nodig hebben. Wij raden aan altijd te kiezen voor Ontvangers moeten zich aanmelden met een Microsoft-account. Dit voorkomt dat anderen die de uitnodigingsmail eventueel krijgen doorgestuurd, ook toegang tot het gedeelde item krijgen.

©PXimport

Wil je meerdere documenten delen met dezelfde persoon of personen? Houd dan je muisaanwijzer boven het document en klik rechtsboven op het vakje. Er komt een vinkje in te staan, en je kunt nu meer bestanden aan je selectie toevoegen. Kies hierna voor Delen in de zwarte bovenbalk.

06 Rechten deelnemers

Heb je de uitnodigingen verstuurd, dan kun je ook achteraf de rechten van de verschillende deelnemers aanpassen. Rechtsklik hiervoor weer op het document en kies Delen. Kijk nu in de lijst Gedeeld met en klik op de deelnemer waarvan je de rechten wilt aanpassen. Hier kun je de rechten helemaal intrekken, door te kiezen voor Stoppen met delen.

©PXimport

07 Map delen

Wil je met een (project)groep met meerdere documenten aan de slag, dan kun je in plaats van alle losse bestanden, ook een hele map delen. Maak een map aan waarin je alle bestanden zet die je wilt delen. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op de map en kies Delen. Bevestig dat je echt de hele map wilt delen. Geef vervolgens de mailadressen van de personen op en geef direct aan of de bestanden bekeken of ook bewerkt mogen worden en of er een Microsoft-account nodig is (zie stap 5).

08 Samenwerken

Wanneer je samen met anderen in het document werkt, zie je aan de gekleurde cursor van iedere deelnemer zich bevindt. Ga je met je muis over deze tekstcursor, dan zie je de naam van de bewerker. Rechtsboven in beeld zie je welke bewerkers het document allemaal open hebben. Wil je weten waar de gebruiker in het document bezig is, dan klik je op zijn of haar naam. Het document scrolt gelijk naar de betreffende plek. Ga je overigens op precies hetzelfde punt in de tekst typen, dan worden de teksten domweg achter elkaar gezet.

©PXimport

09 Wijzigingen terugdraaien

Heeft een deelnemer dingen in het document gewijzigd waar jij het niet mee eens bent? Is er bijvoorbeeld ineens een hele tekstalinea verwijderd? Je kunt de status van het document terugzetten naar een eerder moment. Er wordt namelijk tussentijds telkens een soort back-up van je document bewaard. Erg handig! Dit noemt Microsoft de Versiegeschiedenis.

©PXimport

Wanneer je een document geopend hebt, kom je in deze geschiedenis via Bestand / Info / Vorige versies. Links in beeld verschijnt een lijst met data en tijden, dit zijn alle oudere opgeslagen versies. Klik op een datum/tijd om te zien hoe het document er toen uitzag. Je ziet nu ook wie op dat moment de laatste wijziging had gemaakt. Wil je deze versie terugzetten? Klik dan links op Herstellen. Overigens worden de tussenliggende versies niet verwijderd, het herstelde document wordt gewoon als nieuwe versie opgeslagen.

Wil je niet het hele document herstellen maar bijvoorbeeld alleen die ene alinea terughalen? Dan kun je die nu handmatig kopiëren en plakken in het nieuwste document, of je kunt het hele oude document downloaden via een klik op de gelijknamige link.

10 Offline

De basis van online samenwerken is natuurlijk dat je beide online bent. Maar wat gebeurt er met het document als je offline gaat? Wanneer tijdens het online werken ineens je internetverbinding wegvalt, krijg je een melding: "Uw wijzigingen zijn niet opgeslagen. Kopieer uw wijzigingen en vernieuw de pagina als u dit documentbestand verder wilt bewerken." Je kunt het document wel blijven bekijken, maar niet verder bewerken totdat je weer online bent.

©PXimport

Wil je bewust offline met je bestanden aan de slag, dan kan dit als je Office op je computer geïnstalleerd hebt staan. Je moet hiervoor echter wel de enige actieve bewerker van het bestand zijn, alle andere auteurs moeten het bestand dus sluiten. Open zelf het bestand in de online office-versie en klik vlak onder de zwarte titelbalk op OPENEN IN [programma]. Als het goed is wordt het document nu geopend op je computer. Sla je de wijzigingen op (Ctrl+S), dan worden deze direct naar de cloud geüpload.

©PXimport

Bij onze test werkte deze koppeling overigens moeizaam, maar we hebben niet kunnen achterhalen waar dat precies aan ligt.

11 Bestand opslaan

De bestanden die je online bewerkt met Microsoft Office Online, kun je gelukkig ook weer downloaden naar je eigen offline omgeving. Via Bestand / Opslaan als / Een kopie downloaden sla je het bestand op als Word-document. Kies je voor Downloaden als PDF, dan krijg je - de naam zegt het al - een pdf'je. Het bestand direct printen kan via Bestand / Afdrukken.

©PXimport

Heb je zelf een weblog of website en wil je de inhoud van het bestand hierop tonen? Dan kun je het bestand insluiten op je webpagina. Bestand / Delen / Insluiten en klik op Genereren. De code plak je in de editor van je website of blog, en het bestand wordt getoond.

Als je alles uit je staafmixer wilt halen, moet je wel weten hoe je ermee om moet gaan. Met deze tips krijg je niet alleen de beste (lees: lekkerste) resultaten, maar gaat je staafmixer ook langer mee. Win-win! 

Lees ook: Dit kun je allemaal (nog meer) met een staafmixer

Tip 1: Ingrediënten voorsnijden

Hoewel staafmixers erg krachtig kunnen zijn, hebben ze ook relatief kleine mesjes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een blender kan het voor een staafmixer daarom lastig zijn om grote stukken goed en gelijkmatig te verpulveren. Je kunt je staafmixer dus een handje helpen door je ingrediënten van tevoren in kleinere stukken te snijden. Hiermee verklein je de kans op klonten of stukjes in je soep of saus én raken de messen minder snel overbelast. 

Tip 2: Let op het vermogen

Het is altijd belangrijk om rekening te houden met het vermogen van je staafmixer, want dat bepaalt welke ingrediënten het apparaat kan pureren. Het pureren van harde ingrediënten zoals noten of ongekookte groenten met een staafmixer met een laag vermogen gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken. Of het lukt wel, maar met een overbelaste motor tot gevolg. Voor harde ingrediënten is vaak een vermogen van minstens 600 watt nodig. Wil je vaak en veel gaan pureren, kies dan voor een vermogen van minstens 1000 watt. Maar let ook op het toerental, oftewel het aantal rotaties per minuut (RPM). Een staafmixer kan namelijk een laag vermogen hebben, maar wél een toerental van minstens 10.000 RPM. Dan is hij alsnog krachtig genoeg om harde ingrediënten te pureren. 

©Khaletski Siarhei | goffkein.pro

Tip 3: Niet te lang pureren

Lang achter elkaar pureren is funest voor de messen en de motor van een staafmixer. Beter is om in pulsen te pureren, waarbij je de motor tussen het pureren door steeds een paar seconden laat rusten. Vooral bij dikkere mengsels, zoals notenpasta, smoothies en dikke soepen, is dit belangrijk. Het is afhankelijk van het vermogen van een staafmixer hoe lang hij achter elkaar kan pureren. Vaak staat dit aangegeven bij de specificaties. Heb je geen idee? Pureer zachte ingrediënten dan niet langer dan 1,5 minuut en harde ingrediënten niet langer dan 45 seconden. Maakt je staafmixer een raar geluid of wordt hij erg warm, stop dan meteen met pureren. Dit zijn signalen dat het apparaat overbelast is. 

Tip 4: De juiste snelheid

De meeste staafmixers hebben meerdere snelheidsstanden en dat is niet zonder reden. Zo heb je voor het fijn pureren van dikkere mengsels en harde ingrediënten vaak een hogere snelheid nodig dan voor lichte bereidingen. En de turbostand kan handig zijn om harde ingrediënten kort maar krachtig te verpulveren of om een extra gladde soep te maken. Soms wil je een combi van snelheden gebruiken. Je begint bijvoorbeeld met een lage snelheid om spatten in de keuken te voorkomen en bouwt vervolgens geleidelijk op naar een hogere snelheid voor een glad resultaat. 

Tip 5: Ronddraaiende beweging

Beweeg je je staafmixer tijdens het pureren altijd gewoon op en neer? Op zich niks mis mee, want pureren doet het apparaat toch wel. Maar wil je zeker weten dat je geen plekken overslaat, maak dan tijdens het op en neer gaan óók een cirkelvormige beweging. Want op een mayonaise met klontjes zit natuurlijk niemand te wachten. 

©VI Studio

Tip 6: Schoonmaken

Een staafmixer neemt je veel werk uit handen, maar daar moet je wel iets voor terugdoen. Een staafmixer die niet goed schoongemaakt wordt, zal sneller vastlopen door aangekoekte etensresten. De motor moet dan tijdens het pureren harder werken en zal waarschijnlijk sneller overbelast raken. Daarnaast is een vieze staafmixer natuurlijk niet zo hygiënisch. Wil je geen bacteriën en nare geurtjes in je verse soep, maak je staafmixer dan na elk gebruik goed schoon. Dat kost je nauwelijks moeite: laat het apparaat even draaien in een maatbeker met warm water en wat afwasmiddel of doe hem, als dat kan, in de vaatwasser.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl: