Europese organisaties en overheden werken sinds 2019 aan Gaia-X, een gezamenlijke data-infrastructuur die de gegevens van Europeanen veilig moet houden. Want nu staan die gegevens opgeslagen bij allerlei buitenlandse bedrijven, die er andere normen en waarden op nahouden. Hoewel Gaia-X vordert, vragen critici zich af hoe Europees en veilig het ambitieuze project wordt.

Grote kans dat je gebruikmaakt van software met een cloudomgeving, die jouw foto’s, bestanden en andere data opslaat in een land buiten de Europese Unie (EU). Je hebt dan weinig tot geen zicht op wat er met die gegevens gebeurt en kunt dus niet controleren of het betreffende bedrijf zich aan de wet houdt. De privacywetgeving in landen als de Verenigde Staten en China is sowieso minder streng dan die van de EU. En van sommige nationale inlichtingendiensten is bekend dat ze graag eindeloos in de datastromen neuzen.

De data van Europese burgers is daarom veiliger in handen van Europese partijen die zich aan de Europese wetgeving moeten houden, zo kwam een groep van Franse en Duitse partijen in 2019 overeen. Zij startten het project Gaia-X, dat een gezamenlijke data-infrastructuur moet worden voor Europese burgers, bedrijven en overheden. Na de oprichting van Gaia-X hebben partijen uit veel EU-landen zich bij het project aangesloten. Een van de doelen is de Europese Unie minder afhankelijk te maken van de cloudomgevingen van niet-Europese partijen.

Gaia-X-label

Gaia-X gaat zelf geen hardware of software ontwikkelen, maar wordt een organisatie waar partijen zich – tegen een betaling – aan kunnen verbinden. Als ze voldoen aan de regels van Gaia-X, krijgen ze een label dat ze mogen gebruiken in hun marketinguitingen. Door het label weet jij als consument, zakelijke gebruiker of overheidsinstantie dat de betreffende clouddienst echt veilig is.

Gaia-X maakt op dit moment ook de nodige technische documentatie die deelnemende partners straks kunnen gebruiken om hun clouddiensten compatibel te maken met de Gaia-X-standaarden. Het doel hiervan is dat de clouddiensten op een veilige en privacy-vriendelijke manier kunnen ‘praten’, dus data uitwisselen en opslaan. GAIA AISBL, de organisatie achter Gaia-X, zegt het heel belangrijk te vinden dat jij zelf de regie hebt. Fijn voor jou als consument, maar helemaal belangrijk voor bedrijven en overheden. Gaia-X moet dergelijke organisaties complete zeggenschap geven over het gebruik van de data.

©PXimport

Breed gedragen megaproject

De ambities van Gaia-X zijn dus groot. De organisatie is sinds 2019 bezig om het Gaia-X-project van de grond te tillen. De dienst verkeert na twee jaar nog steeds in de organisatorische opstartfase en de meeste overleggen vinden nog achter de schermen plaats. Sommige belangrijke documenten worden wel publiekelijk beschikbaar gemaakt. Jij als Europeaanse inwoner merkt nog niets van Gaia-X. Eind dit jaar moet daar verandering in komen, waarover later meer.

Voor bedrijven, overheden en non-profitorganisaties is Gaia-X nu al relevant. Zij kunnen zich al een tijd aanmelden om partner te worden van Gaia-X. En dat gebeurt massaal. Vrijwel de hele techwereld lijkt zich te realiseren dat Gaia-X een project met verregaande invloed kan worden. Alle relevante techpartijen hebben zich inmiddels bij Gaia-X aangesloten. Ze zien bijvoorbeeld financiële kansen omdat de benodigde Europese infrastructuur opgetuigd moet worden of willen invloed uitoefenen op de totstandkoming van de regels.

Interesse in Gaia-X is begrijpelijk omdat de Europese Unie bijna 450 miljoen inwoners heeft, die bijna allemaal toegang hebben tot internet en gemiddeld 31 duizend euro per jaar verdienen. Oftewel, commercieel voor techbedrijven interessanter zijn dan inwoners uit bijvoorbeeld Afrikaanse landen. Ook non-profitorganisaties en overheden doen aan Gaia-X mee, met name om invloed uit te kunnen oefenen op de besluitvorming en hun (geo)politieke belangen veilig te stellen.

Nederlandse kennishub

Nederland doet dat ook. Ons land heeft een uitstekende digitale infrastructuur. Denk aan een groot en groeiend glasvezelnetwerk, het internationaal belangrijke internetknooppunt AMS-IX, hostingprovider Leaseweb en grote datacenters van onder andere Microsoft, Google en Equinix. Geen wonder dat Nederlandse partijen, van de Rijksoverheid en kennisinstanties tot commerciële bedrijven, druk in de weer zijn met Gaia-X. Betrokken partijen hebben zich eind juni verenigd in een Nederlandse kennishub, die gecoördineerd wordt door kennisinstituut TNO. Het ECP – Platform voor de Informatiesamenleving ondersteunt de hub. Onder andere Philips, SURF, de Universiteit van Amsterdam, de Dutch Data Center Association, de Nederlandse AI Coalitie en Dutch Cloud Community zijn verbonden aan de kennishub.

“Met deze ondersteuning vanuit de coalities zijn honderden bedrijven nu aangesloten bij de Nederlandse Gaia-X hub”, vertelt TNO-medewerker Jesse Robbers aan Computer!Totaal. Robbers was verantwoordelijk voor het opzetten van deze hub en zijn collega Peter Verkoulen is nu coördinator van die hub. “De doelstelling is om steeds meer partijen actief aan te laten haken aan de hub”, zeiden Robbers en Verkoulen al eerder. De kennishub inventariseert Gaia-X-projecten in Nederland en wil de Nederlandse standpunten over Gaia-X op een rijtje krijgen en die zo goed mogelijk ‘verkopen’ in Europese overleggen.

Zorgen over niet-Europese bedrijven

Het grootste punt van kritiek op Gaia-X is het toelatingsbeleid van de achterliggende organisatie. Gaia-X gaat documentatie opstellen voor een veilige data-infrastructuur voor Europa. Deelnemende bedrijven kunnen hun diensten hiervoor geschikt maken. Maar Gaia-X heeft tal van Amerikaanse en Aziatische bedrijven als lid, die volgens de organisatie van Gaia-X toegelaten zijn met hun Europese vestiging. Denk aan Google en Alibaba, maar ook Huawei. De toelating van Huawei is opmerkelijk omdat meerdere Europese overheden Huawei openlijk beschuldigen van spionage voor de Chinese overheid. Om die reden is Huawei-apparatuur ook verwijderd uit de cruciale kern van de telecomnetwerken van onder meer Engeland en Nederland.

©PXimport

Palantir

Ook het Amerikaanse Palantir is betrokken bij de totstandkoming van Gaia-X. Palantir is een bedrijf dat herhaaldelijk negatief in het nieuws is gekomen vanwege schimmige data-analyses en heeft de Amerikaanse inlichtingendienst CIA als investeerder. Europarlementariër Paul Tang (PvdA) zei al in maart tegen de Volkskrant: “Palantir hoort niet bij het rijtje van bedrijven waarmee we in zee zouden moeten willen. Niet op basis van wat we erover weten, maar juist vanwege alles wat we niet weten. Alleen al de nauwe banden met de Amerikaanse veiligheidsdiensten zouden reden moeten zijn nee te verkopen.”

Regels voor iedereen

De organisatie van Gaia-X vindt die kritiek te kort door de bocht en zegt een bedrijf niet in zijn geheel te keuren. De toelating gaat via een label dat alleen geldt voor een specifieke dienst van het bedrijf. “Elke Gaia-X-gecertificeerde dienst moet door gebruikers afgenomen kunnen worden. Dat is nu juist de kracht van een federatieve aanpak, waarbij het makkelijk moet worden om met je data van de ene naar de andere cloudprovider te verhuizen”, zo zegt Verkoulen. De organisatie zegt strenge toelatingseisen te hanteren en verplicht alle deelnemende bedrijven om zich te committeren aan de standaarden van het project. Die standaarden zijn indien mogelijk gebaseerd op bestaande EU-wetgeving, waaronder de AVG-privacywet.

Niet-Europese bedrijven die meedoen aan Gaia-X hebben bovendien geen stemrecht en dus geen invloed op de werkwijze van het project, beklemtoont Gaia-X. Robbers en Verkoulen van TNO vullen aan dat niet-Europese partijen bovendien geen deel kunnen nemen in het bestuur van Gaia-X. “Dit geldt ook voor partijen die een (hoofd)kantoor hebben in de Europese Unie, maar waar de daadwerkelijke moedermaatschappij niet in de EU is gevestigd”, aldus Verkoulen. Zoals Google, dat via zijn kantoor in Ierland meedoet aan Gaia-X maar uiteindelijk in de Verenigde Staten gevestigd is.

Toekomst van Gaia-X

Het moge duidelijk zijn dat Gaia-X een ambitieus project in de maak is. Een project waar nationale overheden, non-profitorganisaties en techbedrijven veel van verwachten en waar veel belangen een rol in spelen. Gaia-X moet Europees en volledig te vertrouwen zijn, maar ook technisch haalbaar zijn. Daar heb je de juiste bedrijven voor nodig, al is er de nodige kritiek op het toelatingsbeleid van Gaia-X. De organisatie stelt nog de vereiste documentatie op en wil in december de eerste diensten met een Gaia-X-label presenteren. Grote kans dat we daarom in 2022 veel meer gaan horen over het Europese cloudproject.

Op zoek naar een leuk cadeau voor moeder? Maak niet de fout om aan te komen met wasmiddel, een stofzuiger of iets anders uit de categorie 'nuttig', maar verras haar met iets waar ze écht blij van wordt. We hebben voor jou een selectie gemaakt van vijf föhns en stijltangen die door andere gebruikers gewaardeerd worden met minimaal een 8. Zo laat je haar (haar) deze Moederdag echt shinen!

DYSON Airwrap I.D. Straight + Wavy Multistyler

De Dyson Airwrap I.D. is een veelzijdige 6-in-1 multistyler die droogt, krult, golft, gladmaakt, volume geeft en pluizig haar temt. Dankzij intelligente warmte- en luchtstroomregeling hoef je je geen zorgen te maken over (hitte)beschadiging van je haar. Het conische Airwrap-opzetstuk met taps toelopende punt maakt het mogelijk om dichter bij de haaraanzet te stylen. In de praktijk betekent dat: strakkere krullen met behoud van volume en veerkracht. Handig: via bluetooth kun je het apparaat koppelen aan de MyDyson-app voor gepersonaliseerde stylinginstellingen.

BaByliss Hydro Fusion 2100 (D773DE)

De BaByliss Hydro Fusion 2100 is een krachtige föhn met een vermogen van 2100 watt, uitgerust met geavanceerde plasmatechnologie en een dubbel ionensysteem. Deze technologie hydrateert het haar en vermindert pluizigheid tijdens het drogen, wat resulteert in glad en glanzend haar. Met een gewicht van slechts 420 gram en een 2,5 meter lange kabel is deze föhn licht en gebruiksvriendelijk. De meegeleverde diffuser is ideaal voor het definiëren van natuurlijke krullen en textuur.

Remington ONE Dry & Style (D6077)

De Remington ONE Dry & Style is een veelzijdige föhn met een 2000 watt motor die luchtstromen tot 120 km/u genereert voor snel drogen. Dankzij de Thermacare-sensor wordt de luchttemperatuur gereguleerd om het haar te beschermen tegen oververhitting. Met acht warmte- en snelheidsinstellingen kun je de föhn aanpassen aan jouw haartype. De vier meegeleverde opzetstukken, waaronder een diffuser en een flyaway-tamer, maken het mogelijk om verschillende stijlen te creëren.

Philips StyleCare Prestige BHB876/00

De Philips StyleCare Prestige BHB876/00 is een automatische krultang met een slimme krultechnologie die het haar automatisch oprolt en krult. Met drie temperatuurinstellingen (170°C, 190°C en 210°C), drie timerinstellingen (8s, 10s, 12s) en drie instelbare krulrichtingen kun je verschillende krulstijlen creëren, van losse golven tot strakke krullen - Philips zelf heeft het over 27 verschillende looks. De verticale grip en de langere cilinder maken het mogelijk om meer haar in één keer te stylen. De keratine-keramische coating beschermt het haar tegen hittebeschadiging.

Rowenta Infinite Looks 14-in-1 (CF4231)

De Rowenta Infinite Looks 14-in-1 is een alles-in-één multistyler die het mogelijk maakt om te krullen, stijlen, volume toe te voegen en meer. Met een conische krultang, een 32 mm ronde verwarmde borstel en een 2-in-1 stijltang/krimper kun je eindeloos variëren in haarstijlen. De keramische coating zorgt voor glad en glanzend haar. De set wordt geleverd met diverse accessoires, waaronder haarclips en een opbergtas, voor gebruiksgemak en veelzijdigheid.

Vorig jaar introduceerde Xiaomi met de 14 Ultra een moderne camerasmartphone, en met de Xiaomi 15 Ultra zien we dat de fabrikant flink aan verfijning doet. Gigantische stappen vooruit hoef je echter niet te verwachten. Maar dat geldt gelukkig ook voor het prijskaartje: ook dat is niet gigantisch gestegen.

Dat gezegd hebbende kost de Xiaomi 15 Ultra nog steeds 1499 euro, maar daar krijg je dan 16 GB aan werkgeheugen en 512 GB aan interne opslagruimte voor terug. Koppel dat aan de Qualcomm Snapdragon 8 Elite-chipset, waarmee onder meer ook de Galaxy S25 Ultra en Zenfone 12 zijn uitgerust, en je houdt een indrukwekkend pakket over. Maar eerlijk is eerlijk, daar betaal je dan ook een flinke duit voor. En we vonden de OnePlus 13 destijds al prijzig…

Over de processor hebben we inmiddels veel geschreven in andere recensies. De cpu is extreem krachtig en eigenlijk overgekwalificeerd voor dagelijkse dingen als mailen, bellen of WhatsAppen. Zwaardere taken vormen dan ook geen probleem: – er zal geen Android-game zijn die hier niet soepel op draait. Die rekenkracht heeft wel een nadeel. Onder hoge belasting wordt de chipset gloeiendheet, en die warmte verspreidt zich over het hele toestel.

©Wesley Akkerman

Prestaties dalen onder druk, maar het gebruik blijft soepel

Daar hebben meerdere premium smartphones van dit moment last van. Geen enkele Elite-telefoon kan het hoofd koel houden. Anders dan bij andere smartphones met dezelfde processor lijkt het erop dat Xiaomi de prestaties afknijpt. Vrijwel direct nadat we het toestel onder druk zetten, zakken de prestaties naar tachtig procent van het vermogen. Dat blijft een kwartier stabiel, waarna ze verder zakken – maar in de praktijk merk je daar weinig van.

Het grote oled-paneel van 6,7 inch is net zo high-end als de processor en vrijwel gelijk aan dat van de 14 Ultra. De verschillen zijn klein: een sterkere beschermlaag die beter tegen krassen en vallen zou moeten beschermen, en een iets hogere piekhelderheid van 3200 nits in plaats van 3000. Kleuren ogen rijk en natuurlijk, en dankzij de hoge verversingssnelheid voelt alles soepel aan.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Snel en uitgebreid

De accu heeft wel een boost gekregen. Xiaomi maakt gebruik van een relatief nieuwe batterijtechnologie (met meer siliciumcarbide, net als de OnePlus 13) om meer vermogen in de accu te stoppen. Dit keer is dat iets meer dan 5400 mAh. Daarmee houd je het twee dagen uit op een volle accu, afhankelijk van wat je doet. Opladen gaat nog altijd razendsnel met 90 watt via de kabel en 80 watt draadloos. Met de juiste oplader heb je het toestel binnen 40 minuten vol.

Net als zijn voorganger draait ook de Xiaomi 15 Ultra op HyperOS, dit keer gebaseerd op Android 15. De software is snel en overzichtelijk, maar lijkt in de praktijk nog altijd op het oude MIUI. Je krijgt bovendien te maken met wat overbodige apps en een beperkte updatebeleid (slechts vier upgrades). Het systeem biedt wel voldoende ruimte voor personalisatie. Zo kun je dit keer meer doen met het vergrendelscherm, maar op een Galaxy S25 is het aantal opties uitgebreider.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

120x

AI-mogelijkheden, alleen met een account

En net zoals op veel andere smartphones kom je ook op de Xiaomi 15 Ultra flink wat AI-opties tegen. Het gros daarvan werkt op basis van Google Gemini. Dit is dan ook de standaard-assistent die je tegenkomt wanneer je de powerknop ingedrukt houdt. Verder beschikt de smartphone over de handige zoekfunctie Circle to Search. Uiteraard moet je dan wel inloggen met een Google-account, anders kun je daar geen gebruik van maken.

Nu zullen veel mensen dat standaard doen. Maar helaas moet je óók inloggen met een Xiaomi-account als je de exclusieve AI-toestelopties wilt gebruiken. Als je dat doet, houd er dan rekening mee dat niet alles vlekkeloos werkt. Je hebt altijd een internetverbinding nodig, je moet plugs-in downloaden en je moet rekening houden met AI-fouten. De opvulfunctie (een AI-functie waarmee je een deel van een foto kunt laten opvullen, bijvoorbeeld wanneer je iets weghaalde, zoals een persoon of boom) laat duidelijke softwarefouten zien; je kunt het beter bij de opties houden die Google standaard aanbiedt.

©Wesley Akkerman

4,3x

©Wesley Akkerman

2x

Dat mooie camerasysteem

Net zoals bij de Xiaomi 14 Ultra draait het bij de Xiaomi 15 Ultra natuurlijk allemaal om het camerasysteem. Dat is waar een groot deel van die 1500 euro naartoe gaat. Net als bij de voorganger kun je ook nu kiezen uit twee duidelijke modi: Leica Vivid of Authentic. Met de eerste optie ogen foto's wat meer verzadigd en geschikt voor sociale media, terwijl de tweede mogelijkheid beelden op een veel natuurlijke manier vastlegt.

Binnen de overzichtelijke camera-app tref je behoorlijk veel opties aan waarmee je foto's precies zo kunt maken zoals je wilt. Toegegeven, op een Sony Xperia 1-model tref je meer knopjes en opties aan, maar we zijn van mening dat Xiaomi een mooie middenweg vindt tussen functionaliteit en ontwerp. Je raakt niet snel verdwaald binnen de app, aangezien alles netjes en op logische plekken neergezet is. Kudos, want dat is ook wel eens anders.

©Wesley Akkerman

1x

©Wesley Akkerman

1x

200 megapixel

Ten opzichte van de 14 Ultra is er niet ontzettend veel veranderd. Begrijp ons niet verkeerd, dat bedoelen we niet negatief. De 14 Ultra maakt immers immens mooie foto's en bij de 15 Ultra is dat niet anders. Nieuw is dit keer de periscooplens van 200 megapixel, die tot 4,3 keer optisch kan inzoomen. Dat is iets lager dan de vijf keer op de vorige Ultra, maar dit keer zijn de sensor en de resolutie hoger en is de opening sneller. Dat levert in de praktijk betere foto's op.

De andere drie camera's beschikken over 50 megapixel en presteren grotendeels hetzelfde. Het systeem kiest veelal automatisch de juiste brandpuntafstanden voor je wanneer je wat instellingen aanpast, waardoor je behoorlijk gemakkelijk mooie foto's maakt. Het reageert bovendien bijzonder snel. Je kunt heel snel een kiekje ergens van maken. Echter, foto's openen gaat dan wat trager – het is duidelijk dat er nog flink wat nabewerking plaatsvindt.

©Wesley Akkerman

2x

©Wesley Akkerman

4,3x

Mooie foto's

Over het algemeen maakt de Xiaomi 15 Ultra mooi belichte foto's met een fijn en subtiel contrast, waar kleuren precies vastgelegd worden zoals in het echt (in de Authentic-modus, waar we het meest mee gespeeld hebben). De groothoekcamera is de minst sterke van het stel, met iets eenvoudigere specificaties en zonder optische beeldstabilisatie. Toch kun je er prima mee uit de voeten. Zeker als je even stil blijft staan, levert ook deze lens gewoon mooie beelden op.

Ook is het jammer dat de variabele diafragma-opening van de Xiaomi 14 Ultra is verdwenen. In plaats daarvan krijg je nu een vaste f/1.63-opening. Die zorgt voor een korte scherptediepte, waardoor je soms onbedoeld veel waas in beeld krijgt. Tegelijkertijd levert dat juist een sterk diepte-effect op, wat handig is als je daar bewust naar zoekt. Portretmodus is daardoor minder vaak nodig. Afhankelijk van wat je belangrijk vindt, kan dit dus ook positief uitpakken.

©Wesley Akkerman

10x

Het beste systeem?

Het systeem doet an sich niets onder voor de concurrentie. Sterker nog: waarschijnlijk is dit de beste smartphonecamera-ervaring van dit moment. Dat komt door de grote hoeveelheid opties en de algemene camerakwaliteit, waar we bijna niets over te klagen hebben. Ook niet in het donker. Het systeem laat genoeg licht door voor foto's die gedetailleerd en kleurrijk ogen. Daarnaast legt het details in de schaduw ook goed vast.

Tegelijk met de Xiaomi 15 Ultra brengt het bedrijf wederom een nieuwe fotografiekit op de markt. Voor zover wij hebben kunnen zien is dit hetzelfde product als van de Xiaomi 14 Ultra. De kit biedt extra ringen, een powerbank en een cameraknop en kost 199 euro. Het is leuk om te zien dat Xiaomi hier in investeert, want het zou je ervaring kunnen verbeteren. Maar echt essentieel vinden we het pakket niet. Extra lenzen moet je helaas zelf nog apart kopen.

©Wesley Akkerman

0,5x

Xiaomi 15 Ultra kopen?

Xiaomi speelt het dit jaar op veilig, en dat is op zich geen bezwaar. De stap van de 14 Ultra naar de 15 Ultra is echter klein, waardoor een upgrade voor bestaande gebruikers weinig toevoegt. Bekende minpunten blijven: een relatief beperkt updatebeleid, vooraf geïnstalleerde apps en AI-functies die niet overtuigen. Verder wordt de Snapdragon 8 Gen 3 (Elite)-chipset flink heet bij hoge belasting – maar dat is meer een Qualcomm-probleem. Geen enkele smartphonefabrikant lijkt dat probleem op te kunnen lossen. Kies je voor de 15 Ultra, dan krijg je wel een krachtige camerasmartphone die heel wat in zijn mars heeft.