Europese organisaties en overheden werken sinds 2019 aan Gaia-X, een gezamenlijke data-infrastructuur die de gegevens van Europeanen veilig moet houden. Want nu staan die gegevens opgeslagen bij allerlei buitenlandse bedrijven, die er andere normen en waarden op nahouden. Hoewel Gaia-X vordert, vragen critici zich af hoe Europees en veilig het ambitieuze project wordt.

Grote kans dat je gebruikmaakt van software met een cloudomgeving, die jouw foto’s, bestanden en andere data opslaat in een land buiten de Europese Unie (EU). Je hebt dan weinig tot geen zicht op wat er met die gegevens gebeurt en kunt dus niet controleren of het betreffende bedrijf zich aan de wet houdt. De privacywetgeving in landen als de Verenigde Staten en China is sowieso minder streng dan die van de EU. En van sommige nationale inlichtingendiensten is bekend dat ze graag eindeloos in de datastromen neuzen.

De data van Europese burgers is daarom veiliger in handen van Europese partijen die zich aan de Europese wetgeving moeten houden, zo kwam een groep van Franse en Duitse partijen in 2019 overeen. Zij startten het project Gaia-X, dat een gezamenlijke data-infrastructuur moet worden voor Europese burgers, bedrijven en overheden. Na de oprichting van Gaia-X hebben partijen uit veel EU-landen zich bij het project aangesloten. Een van de doelen is de Europese Unie minder afhankelijk te maken van de cloudomgevingen van niet-Europese partijen.

Gaia-X-label

Gaia-X gaat zelf geen hardware of software ontwikkelen, maar wordt een organisatie waar partijen zich – tegen een betaling – aan kunnen verbinden. Als ze voldoen aan de regels van Gaia-X, krijgen ze een label dat ze mogen gebruiken in hun marketinguitingen. Door het label weet jij als consument, zakelijke gebruiker of overheidsinstantie dat de betreffende clouddienst echt veilig is.

Gaia-X maakt op dit moment ook de nodige technische documentatie die deelnemende partners straks kunnen gebruiken om hun clouddiensten compatibel te maken met de Gaia-X-standaarden. Het doel hiervan is dat de clouddiensten op een veilige en privacy-vriendelijke manier kunnen ‘praten’, dus data uitwisselen en opslaan. GAIA AISBL, de organisatie achter Gaia-X, zegt het heel belangrijk te vinden dat jij zelf de regie hebt. Fijn voor jou als consument, maar helemaal belangrijk voor bedrijven en overheden. Gaia-X moet dergelijke organisaties complete zeggenschap geven over het gebruik van de data.

©PXimport

Breed gedragen megaproject

De ambities van Gaia-X zijn dus groot. De organisatie is sinds 2019 bezig om het Gaia-X-project van de grond te tillen. De dienst verkeert na twee jaar nog steeds in de organisatorische opstartfase en de meeste overleggen vinden nog achter de schermen plaats. Sommige belangrijke documenten worden wel publiekelijk beschikbaar gemaakt. Jij als Europeaanse inwoner merkt nog niets van Gaia-X. Eind dit jaar moet daar verandering in komen, waarover later meer.

Voor bedrijven, overheden en non-profitorganisaties is Gaia-X nu al relevant. Zij kunnen zich al een tijd aanmelden om partner te worden van Gaia-X. En dat gebeurt massaal. Vrijwel de hele techwereld lijkt zich te realiseren dat Gaia-X een project met verregaande invloed kan worden. Alle relevante techpartijen hebben zich inmiddels bij Gaia-X aangesloten. Ze zien bijvoorbeeld financiële kansen omdat de benodigde Europese infrastructuur opgetuigd moet worden of willen invloed uitoefenen op de totstandkoming van de regels.

Interesse in Gaia-X is begrijpelijk omdat de Europese Unie bijna 450 miljoen inwoners heeft, die bijna allemaal toegang hebben tot internet en gemiddeld 31 duizend euro per jaar verdienen. Oftewel, commercieel voor techbedrijven interessanter zijn dan inwoners uit bijvoorbeeld Afrikaanse landen. Ook non-profitorganisaties en overheden doen aan Gaia-X mee, met name om invloed uit te kunnen oefenen op de besluitvorming en hun (geo)politieke belangen veilig te stellen.

Nederlandse kennishub

Nederland doet dat ook. Ons land heeft een uitstekende digitale infrastructuur. Denk aan een groot en groeiend glasvezelnetwerk, het internationaal belangrijke internetknooppunt AMS-IX, hostingprovider Leaseweb en grote datacenters van onder andere Microsoft, Google en Equinix. Geen wonder dat Nederlandse partijen, van de Rijksoverheid en kennisinstanties tot commerciële bedrijven, druk in de weer zijn met Gaia-X. Betrokken partijen hebben zich eind juni verenigd in een Nederlandse kennishub, die gecoördineerd wordt door kennisinstituut TNO. Het ECP – Platform voor de Informatiesamenleving ondersteunt de hub. Onder andere Philips, SURF, de Universiteit van Amsterdam, de Dutch Data Center Association, de Nederlandse AI Coalitie en Dutch Cloud Community zijn verbonden aan de kennishub.

“Met deze ondersteuning vanuit de coalities zijn honderden bedrijven nu aangesloten bij de Nederlandse Gaia-X hub”, vertelt TNO-medewerker Jesse Robbers aan Computer!Totaal. Robbers was verantwoordelijk voor het opzetten van deze hub en zijn collega Peter Verkoulen is nu coördinator van die hub. “De doelstelling is om steeds meer partijen actief aan te laten haken aan de hub”, zeiden Robbers en Verkoulen al eerder. De kennishub inventariseert Gaia-X-projecten in Nederland en wil de Nederlandse standpunten over Gaia-X op een rijtje krijgen en die zo goed mogelijk ‘verkopen’ in Europese overleggen.

Zorgen over niet-Europese bedrijven

Het grootste punt van kritiek op Gaia-X is het toelatingsbeleid van de achterliggende organisatie. Gaia-X gaat documentatie opstellen voor een veilige data-infrastructuur voor Europa. Deelnemende bedrijven kunnen hun diensten hiervoor geschikt maken. Maar Gaia-X heeft tal van Amerikaanse en Aziatische bedrijven als lid, die volgens de organisatie van Gaia-X toegelaten zijn met hun Europese vestiging. Denk aan Google en Alibaba, maar ook Huawei. De toelating van Huawei is opmerkelijk omdat meerdere Europese overheden Huawei openlijk beschuldigen van spionage voor de Chinese overheid. Om die reden is Huawei-apparatuur ook verwijderd uit de cruciale kern van de telecomnetwerken van onder meer Engeland en Nederland.

©PXimport

Palantir

Ook het Amerikaanse Palantir is betrokken bij de totstandkoming van Gaia-X. Palantir is een bedrijf dat herhaaldelijk negatief in het nieuws is gekomen vanwege schimmige data-analyses en heeft de Amerikaanse inlichtingendienst CIA als investeerder. Europarlementariër Paul Tang (PvdA) zei al in maart tegen de Volkskrant: “Palantir hoort niet bij het rijtje van bedrijven waarmee we in zee zouden moeten willen. Niet op basis van wat we erover weten, maar juist vanwege alles wat we niet weten. Alleen al de nauwe banden met de Amerikaanse veiligheidsdiensten zouden reden moeten zijn nee te verkopen.”

Regels voor iedereen

De organisatie van Gaia-X vindt die kritiek te kort door de bocht en zegt een bedrijf niet in zijn geheel te keuren. De toelating gaat via een label dat alleen geldt voor een specifieke dienst van het bedrijf. “Elke Gaia-X-gecertificeerde dienst moet door gebruikers afgenomen kunnen worden. Dat is nu juist de kracht van een federatieve aanpak, waarbij het makkelijk moet worden om met je data van de ene naar de andere cloudprovider te verhuizen”, zo zegt Verkoulen. De organisatie zegt strenge toelatingseisen te hanteren en verplicht alle deelnemende bedrijven om zich te committeren aan de standaarden van het project. Die standaarden zijn indien mogelijk gebaseerd op bestaande EU-wetgeving, waaronder de AVG-privacywet.

Niet-Europese bedrijven die meedoen aan Gaia-X hebben bovendien geen stemrecht en dus geen invloed op de werkwijze van het project, beklemtoont Gaia-X. Robbers en Verkoulen van TNO vullen aan dat niet-Europese partijen bovendien geen deel kunnen nemen in het bestuur van Gaia-X. “Dit geldt ook voor partijen die een (hoofd)kantoor hebben in de Europese Unie, maar waar de daadwerkelijke moedermaatschappij niet in de EU is gevestigd”, aldus Verkoulen. Zoals Google, dat via zijn kantoor in Ierland meedoet aan Gaia-X maar uiteindelijk in de Verenigde Staten gevestigd is.

Toekomst van Gaia-X

Het moge duidelijk zijn dat Gaia-X een ambitieus project in de maak is. Een project waar nationale overheden, non-profitorganisaties en techbedrijven veel van verwachten en waar veel belangen een rol in spelen. Gaia-X moet Europees en volledig te vertrouwen zijn, maar ook technisch haalbaar zijn. Daar heb je de juiste bedrijven voor nodig, al is er de nodige kritiek op het toelatingsbeleid van Gaia-X. De organisatie stelt nog de vereiste documentatie op en wil in december de eerste diensten met een Gaia-X-label presenteren. Grote kans dat we daarom in 2022 veel meer gaan horen over het Europese cloudproject.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we een aantal keer per week op zoek naar de beste producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Deze keer kijken we naar condensdrogers. Welke modellen zijn er te koop voor onder de 500 euro en wat zijn de mogelijkheden?

Een condensdroger is een type wasdroger dat vocht uit je wasgoed onttrekt en opvangt in een ingebouwd reservoir of via een afvoerslang afvoert. In tegenstelling tot luchtafvoerdrogers heeft een condensdroger geen externe afvoer nodig, wat hem flexibel maakt in gebruik en daardoor nagenoeg overal kunt plaatsen. Condensdrogers zijn doorgaans goedkoper in aanschaf dan warmtepompdrogers, maar verbruiken wel meer energie. We vonden vijf exemplaren van minder dan 500 euro.

Beko DCU8235BXT

De Beko DCU8235BXT is een gebruiksvriendelijke condensdroger met een capaciteit van 8 kg, geschikt voor gezinnen of huishoudens met regelmatig wasgoed. Hij beschikt over diverse programma’s, waaronder opties voor katoen, synthetisch, sportkleding en delicate stoffen. De AquaWave-trommel zorgt voor een zachte behandeling van je kleding, wat de slijtage beperkt. De droger produceert gemiddeld 66 dB aan geluid. Het water wordt opgevangen in een intern reservoir, maar kan ook via een afvoerslang worden weggespoeld. Dit model is niet voorzien van de nieuwste technologieën, maar biedt alles wat je nodig hebt voor betrouwbaar dagelijks gebruik.

Uitgestelde start: Ja
Vulgewicht: 8kg
Type deur: glas
Fabrieksgarantie: 2 jaar (10 jaar op de motor)

Sharp KDNCB8S7PW91BX 

Deze condensdroger van Sharp is ontworpen met het oog op eenvoud en efficiëntie. De machine biedt 15 programma’s, waaronder instellingen voor katoen, synthetisch, gemengde was en snelle droogbeurten. Het display is helder en overzichtelijk en toont duidelijk de resterende tijd. De bediening is eenvoudig, wat hem geschikt maakt voor gebruikers die vooral gemak zoeken. De wateropvang gebeurt in een reservoir dat handmatig geleegd moet worden, tenzij je kiest voor aansluiting op de afvoer. Voor wie een betrouwbare, eenvoudige droger zoekt zonder poespas, is dit een goede keuze.

Uitgestelde start: Ja
Vulgewicht: 8kg
Type deur: dicht
Fabrieksgarantie: 2 jaar

Hisense DH3S802BW2

De Hisense DH3S802BW2 is een moderne warmtepompdroger met een capaciteit van 8 kg en diverse slimme functies. Deze droger is uitgerust met ConnectLife, waarmee je hem via een app op je smartphone kunt bedienen. Ook beschikt hij over een stoomfunctie, die helpt om kreukels te verminderen en kleding op te frissen. De trommel is binnenin verlicht en de bediening is overzichtelijk, met een groot display dat de resterende tijd toont. De machine beschikt over programma’s voor onder andere katoen, wol en delicate stoffen. Hoewel het energieverbruik lager is dan bij een standaard condensdroger, duurt het droogproces gemiddeld wel wat langer.

Uitgestelde start: Nee
Vulgewicht: 8kg
Type deur: glas
Fabrieksgarantie: 2 jaar

Beko DF8421TX0

De Beko DF8421TX0 is een warmtepompdroger met een ruime inhoud van 8 kg. Dankzij de EcoGentle-technologie blijven kleuren langer mooi en wordt kleding zachter behandeld. De AquaWave-trommel met speciale patronen zorgt ervoor dat kleding minder slijt tijdens het drogen. Dit model beschikt over 15 programma’s, waaronder opties voor sportkleding, jeans en wol. Ook is er een anti-kreukfase na het drogen, wat handig is als je niet meteen de was uit de machine haalt. De machine is wat ouder (model 202), maar is nog steeds te koop. Oorspronkelijk was het energielabel A++, maar omgerekend naar de huidige meetmethode is dat nu een E-label geworden. Handige extra’s zijn de startuitstelfunctie en het duidelijke display met resttijdindicatie.

Uitgestelde start: Ja
Vulgewicht: 8kg
Type deur: glas
Fabrieksgarantie: 2 jaar (10 jaar op motor)

Frilec KOBLENZ 8600 TK

De Frilec KOBLENZ8600TK is een eenvoudige, degelijke condensdroger en beschikt over meerdere standaardprogramma’s, zoals katoen, synthetisch en extra droog. De bediening is rechttoe rechtaan en het display toont de resterende droogtijd. Met een geluidsniveau van ongeveer 65 dB is hij niet de stilste, maar ook zeker niet storend in een gemiddelde omgeving. De droger heeft energielabel F, wat betekent dat hij relatief veel stroom gebruikt vergeleken met warmtepompdrogers. Het water dat uit het wasgoed wordt gehaald, wordt opgevangen in een waterreservoir. Deze moet handmatig geleegd worden, tenzij je hem aansluit op een afvoer.

Uitgestelde start: Ja
Vulgewicht: 8kg
Type deur: glas
Fabrieksgarantie: 5 jaar

Aangebrand eten, vibrerende pannen of ongelijke resultaten: wie net begint met koken op inductie kan tegen dit soort frustraties aan lopen. Gelukkig zijn ze makkelijk te voorkomen. Wij vertellen wat de meest gemaakte fouten zijn bij het koken op inductie én hoe je ze voorkomt.

Fout 1: Verkeerde pannen gebruiken

Een klassieke fout bij het koken op inductie is het gebruik van pannen die eigenlijk niet geschikt zijn voor dit type kookplaat. Inductie werkt via een magnetisch veld dat de bodem van de pan rechtstreeks verwarmt. Zijn jouw pannen niet magnetisch, dan is het gevolg een tragere opwarming, ongelijke garing en onnodig veel energieverbruik. Soms reageert een inductiekookplaat helemaal niet op gewone pannen.

Weet je niet zeker of jouw pannen geschikt zijn voor inductie? Doe dan de magneettest: pak een (koelkast)magneet en houd 'm tegen de bodem van de pan. Plakt de magneet stevig vast? Dan is de pan geschikt voor inductie. Glijdt de magneet weg of is de magnetische werking veel te zwak? Dan kun je beter niet koken met deze pan. 

Extra tip: als je nieuwe pannen voor je inductiekookplaat wilt kopen, let dan niet alleen op de magnetische werking. Ook de dikte van de bodem is belangrijk. Pannen met een bodem van minstens 4 à 5 mm dik verminderen de kans op aanbranden en trillen bij hoog vermogen. Kies daarnaast voor keukengerei van hout of siliconen; dat voorkomt krassen aan de onderkant van de pan. 

Fout 2: Kookzones niet goed benutten

Een inductiekookplaat werkt het best met pannen die qua formaat goed door de kookzone worden herkend. Zet je een pan neer die veel kleiner is dan de kookzone, dan kan het zijn dat de plaat hem niet detecteert of dat er minder vermogen beschikbaar is. Er gaat echter geen warmte verloren: alleen het deel van de pan dat binnen het magnetisch veld valt, wordt verwarmd. Een pan die juist groter is dan de kookzone kan leiden tot ongelijkmatige verhitting, omdat alleen het middendeel voldoende wordt opgewarmd. Let er daarnaast op dat de bodem van de pan vlak en schoon is, zodat het contact met het glasoppervlak optimaal blijft. Een kromgetrokken of vuile bodem kan de werking verstoren.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Fout 3: Te snel opwarmen

Inductie warmt veel sneller op dan gas. Daardoor zetten veel mensen het vermogen al snel te hoog, met als gevolg dat olie of eten kan aanbranden. Het is slimmer om op een lagere stand te beginnen en de temperatuur geleidelijk op te voeren, zeker bij bakken of sudderen. Voor water koken mag je gerust vol vermogen gebruiken, maar bij braden is dat vaak niet nodig. Merk je dat je pan gaat trillen of de kookplaat een zoemend geluid maakt, dan staat hij waarschijnlijk te hoog. Gebruik bovendien olie of vet met een hoog rookpunt, zoals arachideolie, zonnebloemolie, kokosolie of geklaarde boter (ghee). Daarmee voorkom je dat het vet te snel verbrandt.

Fout 4: Boostfunctie te veel gebruiken 

Veel inductiekookplaten hebben een boostfunctie die het vermogen tijdelijk flink opschroeft. Ideaal om snel een pan met water aan de kook te brengen of grote hoeveelheden soep of pasta te verhitten. Voor delicate bereidingen is de booststand minder geschikt, omdat de pan dan zo heet wordt dat eten kan aanbranden of ongelijk gaart. Gebruik hem dus met beleid: handig als je snel kracht nodig hebt, maar niet bedoeld om continu op te koken.

Fout 5: Niet goed schoonmaken 

Vlekken en etensresten op je inductiekookplaat zijn niet alleen onhygiënisch, ze kunnen ook blijvende schade veroorzaken. Vooral suikers zijn verraderlijk: die kunnen bij verhitting het glasoppervlak aantasten. Ook verbrande resten laten vaak hardnekkige vlekken achter en kunnen het glas op den duur verkleuren of zelfs doen barsten. Maak de kookplaat daarom na gebruik altijd schoon. Gebruik een licht vochtige doek met een mild reinigingsmiddel, zoals een beetje afwasmiddel of een speciaal middel voor inductiekookplaten. Voor aangekoekte resten is een speciale kookplaatschraper handig. Vermijd schuurmiddelen en schuursponsjes, want die veroorzaken krassen en maken het glas dof.