Europese organisaties en overheden werken sinds 2019 aan Gaia-X, een gezamenlijke data-infrastructuur die de gegevens van Europeanen veilig moet houden. Want nu staan die gegevens opgeslagen bij allerlei buitenlandse bedrijven, die er andere normen en waarden op nahouden. Hoewel Gaia-X vordert, vragen critici zich af hoe Europees en veilig het ambitieuze project wordt.

Grote kans dat je gebruikmaakt van software met een cloudomgeving, die jouw foto’s, bestanden en andere data opslaat in een land buiten de Europese Unie (EU). Je hebt dan weinig tot geen zicht op wat er met die gegevens gebeurt en kunt dus niet controleren of het betreffende bedrijf zich aan de wet houdt. De privacywetgeving in landen als de Verenigde Staten en China is sowieso minder streng dan die van de EU. En van sommige nationale inlichtingendiensten is bekend dat ze graag eindeloos in de datastromen neuzen.

De data van Europese burgers is daarom veiliger in handen van Europese partijen die zich aan de Europese wetgeving moeten houden, zo kwam een groep van Franse en Duitse partijen in 2019 overeen. Zij startten het project Gaia-X, dat een gezamenlijke data-infrastructuur moet worden voor Europese burgers, bedrijven en overheden. Na de oprichting van Gaia-X hebben partijen uit veel EU-landen zich bij het project aangesloten. Een van de doelen is de Europese Unie minder afhankelijk te maken van de cloudomgevingen van niet-Europese partijen.

Gaia-X-label

Gaia-X gaat zelf geen hardware of software ontwikkelen, maar wordt een organisatie waar partijen zich – tegen een betaling – aan kunnen verbinden. Als ze voldoen aan de regels van Gaia-X, krijgen ze een label dat ze mogen gebruiken in hun marketinguitingen. Door het label weet jij als consument, zakelijke gebruiker of overheidsinstantie dat de betreffende clouddienst echt veilig is.

Gaia-X maakt op dit moment ook de nodige technische documentatie die deelnemende partners straks kunnen gebruiken om hun clouddiensten compatibel te maken met de Gaia-X-standaarden. Het doel hiervan is dat de clouddiensten op een veilige en privacy-vriendelijke manier kunnen ‘praten’, dus data uitwisselen en opslaan. GAIA AISBL, de organisatie achter Gaia-X, zegt het heel belangrijk te vinden dat jij zelf de regie hebt. Fijn voor jou als consument, maar helemaal belangrijk voor bedrijven en overheden. Gaia-X moet dergelijke organisaties complete zeggenschap geven over het gebruik van de data.

©PXimport

Breed gedragen megaproject

De ambities van Gaia-X zijn dus groot. De organisatie is sinds 2019 bezig om het Gaia-X-project van de grond te tillen. De dienst verkeert na twee jaar nog steeds in de organisatorische opstartfase en de meeste overleggen vinden nog achter de schermen plaats. Sommige belangrijke documenten worden wel publiekelijk beschikbaar gemaakt. Jij als Europeaanse inwoner merkt nog niets van Gaia-X. Eind dit jaar moet daar verandering in komen, waarover later meer.

Voor bedrijven, overheden en non-profitorganisaties is Gaia-X nu al relevant. Zij kunnen zich al een tijd aanmelden om partner te worden van Gaia-X. En dat gebeurt massaal. Vrijwel de hele techwereld lijkt zich te realiseren dat Gaia-X een project met verregaande invloed kan worden. Alle relevante techpartijen hebben zich inmiddels bij Gaia-X aangesloten. Ze zien bijvoorbeeld financiële kansen omdat de benodigde Europese infrastructuur opgetuigd moet worden of willen invloed uitoefenen op de totstandkoming van de regels.

Interesse in Gaia-X is begrijpelijk omdat de Europese Unie bijna 450 miljoen inwoners heeft, die bijna allemaal toegang hebben tot internet en gemiddeld 31 duizend euro per jaar verdienen. Oftewel, commercieel voor techbedrijven interessanter zijn dan inwoners uit bijvoorbeeld Afrikaanse landen. Ook non-profitorganisaties en overheden doen aan Gaia-X mee, met name om invloed uit te kunnen oefenen op de besluitvorming en hun (geo)politieke belangen veilig te stellen.

Nederlandse kennishub

Nederland doet dat ook. Ons land heeft een uitstekende digitale infrastructuur. Denk aan een groot en groeiend glasvezelnetwerk, het internationaal belangrijke internetknooppunt AMS-IX, hostingprovider Leaseweb en grote datacenters van onder andere Microsoft, Google en Equinix. Geen wonder dat Nederlandse partijen, van de Rijksoverheid en kennisinstanties tot commerciële bedrijven, druk in de weer zijn met Gaia-X. Betrokken partijen hebben zich eind juni verenigd in een Nederlandse kennishub, die gecoördineerd wordt door kennisinstituut TNO. Het ECP – Platform voor de Informatiesamenleving ondersteunt de hub. Onder andere Philips, SURF, de Universiteit van Amsterdam, de Dutch Data Center Association, de Nederlandse AI Coalitie en Dutch Cloud Community zijn verbonden aan de kennishub.

“Met deze ondersteuning vanuit de coalities zijn honderden bedrijven nu aangesloten bij de Nederlandse Gaia-X hub”, vertelt TNO-medewerker Jesse Robbers aan Computer!Totaal. Robbers was verantwoordelijk voor het opzetten van deze hub en zijn collega Peter Verkoulen is nu coördinator van die hub. “De doelstelling is om steeds meer partijen actief aan te laten haken aan de hub”, zeiden Robbers en Verkoulen al eerder. De kennishub inventariseert Gaia-X-projecten in Nederland en wil de Nederlandse standpunten over Gaia-X op een rijtje krijgen en die zo goed mogelijk ‘verkopen’ in Europese overleggen.

Zorgen over niet-Europese bedrijven

Het grootste punt van kritiek op Gaia-X is het toelatingsbeleid van de achterliggende organisatie. Gaia-X gaat documentatie opstellen voor een veilige data-infrastructuur voor Europa. Deelnemende bedrijven kunnen hun diensten hiervoor geschikt maken. Maar Gaia-X heeft tal van Amerikaanse en Aziatische bedrijven als lid, die volgens de organisatie van Gaia-X toegelaten zijn met hun Europese vestiging. Denk aan Google en Alibaba, maar ook Huawei. De toelating van Huawei is opmerkelijk omdat meerdere Europese overheden Huawei openlijk beschuldigen van spionage voor de Chinese overheid. Om die reden is Huawei-apparatuur ook verwijderd uit de cruciale kern van de telecomnetwerken van onder meer Engeland en Nederland.

©PXimport

Palantir

Ook het Amerikaanse Palantir is betrokken bij de totstandkoming van Gaia-X. Palantir is een bedrijf dat herhaaldelijk negatief in het nieuws is gekomen vanwege schimmige data-analyses en heeft de Amerikaanse inlichtingendienst CIA als investeerder. Europarlementariër Paul Tang (PvdA) zei al in maart tegen de Volkskrant: “Palantir hoort niet bij het rijtje van bedrijven waarmee we in zee zouden moeten willen. Niet op basis van wat we erover weten, maar juist vanwege alles wat we niet weten. Alleen al de nauwe banden met de Amerikaanse veiligheidsdiensten zouden reden moeten zijn nee te verkopen.”

Regels voor iedereen

De organisatie van Gaia-X vindt die kritiek te kort door de bocht en zegt een bedrijf niet in zijn geheel te keuren. De toelating gaat via een label dat alleen geldt voor een specifieke dienst van het bedrijf. “Elke Gaia-X-gecertificeerde dienst moet door gebruikers afgenomen kunnen worden. Dat is nu juist de kracht van een federatieve aanpak, waarbij het makkelijk moet worden om met je data van de ene naar de andere cloudprovider te verhuizen”, zo zegt Verkoulen. De organisatie zegt strenge toelatingseisen te hanteren en verplicht alle deelnemende bedrijven om zich te committeren aan de standaarden van het project. Die standaarden zijn indien mogelijk gebaseerd op bestaande EU-wetgeving, waaronder de AVG-privacywet.

Niet-Europese bedrijven die meedoen aan Gaia-X hebben bovendien geen stemrecht en dus geen invloed op de werkwijze van het project, beklemtoont Gaia-X. Robbers en Verkoulen van TNO vullen aan dat niet-Europese partijen bovendien geen deel kunnen nemen in het bestuur van Gaia-X. “Dit geldt ook voor partijen die een (hoofd)kantoor hebben in de Europese Unie, maar waar de daadwerkelijke moedermaatschappij niet in de EU is gevestigd”, aldus Verkoulen. Zoals Google, dat via zijn kantoor in Ierland meedoet aan Gaia-X maar uiteindelijk in de Verenigde Staten gevestigd is.

Toekomst van Gaia-X

Het moge duidelijk zijn dat Gaia-X een ambitieus project in de maak is. Een project waar nationale overheden, non-profitorganisaties en techbedrijven veel van verwachten en waar veel belangen een rol in spelen. Gaia-X moet Europees en volledig te vertrouwen zijn, maar ook technisch haalbaar zijn. Daar heb je de juiste bedrijven voor nodig, al is er de nodige kritiek op het toelatingsbeleid van Gaia-X. De organisatie stelt nog de vereiste documentatie op en wil in december de eerste diensten met een Gaia-X-label presenteren. Grote kans dat we daarom in 2022 veel meer gaan horen over het Europese cloudproject.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Is het weer tijd om te klussen en moet je materialen op maat zagen? Met een decoupeerzaak wordt het zware werk je uit handen genomen. Wij vonden vijf mooie exemplaren voor je.

Een decoupeerzaag is perfect voor het fijnere zaagwerk. Denk aan het zagen van cirkels, het afronden van hoeken, het zagen van laminaat of het uitzagen van kleine stukken uit een materiaal. Dankzij de grote wendbaarheid kun je met een decoupeerzaag makkelijk aan de slag voor allerlei klusjes in en om het huis, of je nu met hout, metaal of kunststof werkt. Hieronder vind vijf decoupeerzagen voor al jouw klusjes.

Black & Decker BES610K

De Black & Decker BES610K is een robuuste decoupeerzaag die je helpt bij allerlei zaagklussen. Hij heeft een 650W motor en variabele snelheid, waardoor je nauwkeurig en gecontroleerd kunt werken. De pendelfunctie is instelbaar en de led-werklamp en stofblazer geven je een goed zicht op de zaaglijn. En dankzij de gereedschapsloze zaagbladwissel en de mogelijkheid om de zaaghoek tot 45 graden in te stellen, is deze zaagmachine voor alle toepassingen geschikt.

DeWalt DW331K

Deze decoupeerzaag is geschikt voor zowel de professionele klusser als de serieuze doe-het-zelver. Met zijn sterke motor en variabele snelheid zaag je moeiteloos door diverse materialen. De zaag ligt prettig in de hand dankzij de softgrip en het anti-vibratiesysteem, waardoor je geen last krijgt van je handen. Het snelspansysteem maakt het wisselen van zaagbladen eenvoudig, en met de instelbare zaaghoek kun je ook schuine snedes maken. Een degelijke machine van een gerenommeerd merk.

Makita 4351FCT

De Makita 4351FCT valt op vanwege de beugelgreep. Daardoor kun je deze zaag perfect sturen, zelfs als je een bocht of een detail wilt zagen. Je hebt hier veel meer controle over. Wisselen van zaagjes gaat vlot dankzij het snelspansysteem. De zaaghoek van deze Makita is instelbaar, waardoor je zelfs schuine snedes kunt maken. En met de stevige koffer erbij blijft alles netjes bij elkaar.

Bosch EasySaw 18V-70

De Bosch EasySaw 18V-70 is een handige zaag die je er makkelijk even bij pakt als je wat klusjes in en om het huis moet doen. Omdat hij op een accu werkt, zit je niet meer vast aan snoeren die altijd in de weg zitten. De zaag ligt lekker in de hand en is zo licht dat je er lang mee kunt doorwerken zonder lamme armen te krijgen. De zaagbladen wissel je in een handomdraai, geen gedoe met extra gereedschap. Houd er wel rekening mee dat je de accu en lader er los bij moet kopen, maar als je al Bosch-gereedschap in huis hebt, kun je die accu's gewoon gebruiken.

Makita JV0600K Decoupeerzaag

De Makita JV0600K is een handige decoupeerzaag waarmee je flexibel aan de slag kunt. Het apparaat ligt fijn in de hand en is niet te zwaar. Hij is krachtig genoeg om netjes door hout en zelfs metaal te zagen, en door het lichte gewicht kun je er lang mee werken zonder dat je polsen moe worden. Bij deze zaag krijg je een stevige kunststof koffer, dus je kunt 'm makkelijk meenemen en netjes opbergen. En als je liever heel schoon werkt, kun je hem ook aansluiten op een stofzuiger.

De Nuki Smart Lock Ultra zet de nieuwe standaard voor slimme sloten en is ontworpen voor een volledig sleutelloze levensstijl. Dit premium alles-in-één-pakket kost 349 euro en combineert een stille, razendsnelle motor met geïntegreerde wifi en een meegeleverde veiligheidscilinder.

De Nuki Smart Lock Ultra is het paradepaardje van het merk, gemaakt voor wie echt zonder sleutel door het leven wil. Het strakke ontwerp in roestvrij staal oogt modern en degelijk, terwijl onder de motorkap een nieuwe borstelloze motor zit die het slot stiller én sneller maakt dan eerdere modellen. Je kiest zelf hoe snel het moet gaan, met als snelste optie de opvallend pittige ‘Insane’-modus. Omdat wifi standaard is ingebouwd, heb je geen aparte bridge meer nodig – alles wat je nodig hebt, zit al in het slot zelf.

Wat de Ultra extra bijzonder maakt, is de meegeleverde veiligheidscilinder met SKG***-keur. Die vervangt je bestaande cilinder en is speciaal ontworpen om perfect samen te werken met het slimme slot. Zo zit je meteen goed qua veiligheid én gebruiksgemak. En ook aan de toekomst is gedacht: met ondersteuning voor Matter over Thread haak je moeiteloos aan bij platforms als Apple Home en Google Home. De verbinding is volledig versleuteld, dus je digitale sleutels blijven net zo veilig als je voordeur.

©Wesley Akkerman

Pro of Ultra?

Het grootste verschil met de Nuki Smart Lock Pro zit 'm in de manier waarop je het slot installeert. Bij de Ultra vervang je de cilinder helemaal, terwijl je de iets goedkopere Pro gewoon over je bestaande slot en sleutel heen schuift. Die laatste is dus een zogenaamde retrofit-oplossing, wat hem iets dikker maakt – hij steekt net wat meer uit aan de buitenkant. Verder zijn de twee modellen in de basis gelijk: allebei hebben ze die snelle motor, ingebouwde wifi en ondersteuning voor Matter. De keuze komt dus vooral neer op hoe je het wilt installeren en hoeveel je eraan wilt uitgeven.

Volgens Nuki gaat de ingebouwde accu van de Ultra tot zes maanden mee. Na een maand intensief gebruik – vooral in de eerste weken klikten we de deur vaak open en dicht – zagen we het accuniveau dalen tot zo'n 60 procent. Daarna vlakte het verbruik duidelijk af. Of die zes maanden echt gehaald worden, kunnen we na één testperiode nog niet met zekerheid zeggen, maar bij normaal gebruik lijkt dat een realistische verwachting. Met een paar keer per dag ont- en vergrendelen moet je het moeiteloos een paar maanden redden.

Opladen doe je met een usb-c-kabel die via een magnetisch klikmechanisme aan het slot bevestigt. Die magnetische kop – speciaal door Nuki ontwikkeld – is afneembaar, en dat is handig. Als iemand per ongeluk de deur opent terwijl het slot aan de lader hangt, schiet de kop los zonder schade aan kabel of poort. De kabel valt gewoon op de grond en het slot blijft werken. Wel jammer: je bent voor een nieuwe kabel aangewezen op Nuki zelf.

©Wesley Akkerman

Het slimme slot installeren

De installatie van de Nuki Smart Lock Ultra verloopt over het algemeen soepel, al zijn er een paar momenten waarop je graag iets meer houvast zou willen. Het vervangen van de cilinder zelf is rechttoe rechtaan en werkt zoals je verwacht. Wat lastiger is, is het bepalen welke verlengstukken je nodig hebt voor jouw deur. Die worden netjes meegeleverd voor verschillende diktes, maar de instructies in de app laten op dat punt wat te wensen over. Uiteindelijk kwamen we er wel uit – een kwestie van logisch nadenken en gewoon even proberen – maar echt intuïtief is het niet.

Een tweede puntje: het is niet meteen duidelijk dat je de montageplaat, waar het slot op vastklikt, moet vastzetten met een klein schroefje. Als je die stap overslaat, merk je dat pas zodra de deur voor het eerst draait: dan komt het slot los. Een beetje technisch inzicht helpt dus wel bij het afronden van de installatie. Op dit vlak doen merken als Tedee en Yale het net iets beter, met helderdere instructies en meer begeleiding. Gelukkig is dit een eenmalige handeling, dus echt storend wordt het niet.

©Wesley Akkerman

Nuki Smart Lock Ultra-app

De Nuki-app biedt een ruime keuze aan instellingen waarmee je het slot precies naar wens afstemt. Zo zie je altijd direct hoe vol de batterij nog is, en kun je de helderheid van de ledverlichting op het slot aanpassen of helemaal uitschakelen. De nachtmodus is een slimme toevoeging: die vergrendelt de deur automatisch op een vast tijdstip en schakelt tegelijk over op een stillere, energiezuinige stand – ideaal als je 's avonds laat thuiskomt zonder het hele huis wakker te maken. Met functies als Autolock en Lock 'n' Go sluit de deur zich vanzelf, wat het dagelijkse gebruik net wat makkelijker maakt.

Ook handig is het logboek in de app, waarin je precies ziet wie het slot wanneer gebruikt heeft. Je kunt tijdelijke of permanente toegang verlenen aan anderen en accessoires toevoegen, zoals een keypad of sensor. De Auto-unlock-functie steekt daar wat ons betreft bovenuit: zodra je thuiskomt, gaat de deur vanzelf van het slot. Dat werkt verrassend precies: je moet echt vlak bij de deur staan voordat het systeem reageert, wat ongewenst ontgrendelen voorkomt. We zijn normaal wat sceptisch over zulke functies, maar tijdens de test werkte dit opvallend goed.

©Wesley Akkerman

Hoe bevalt-ie?

Tijdens onze test van vier weken gebruikten we het slot samen met de Nuki Keypad 2 – een accessoire dat echt iets toevoegt. Hiermee open je de deur via een pincode of je vingerafdruk. Het toetsenpaneel koppel je eenvoudig via de app aan het slot en werkt volledig lokaal, dus je hebt er geen internet voor nodig. Je kunt kiezen voor vaste of tijdelijke toegangscodes, en bij vertrek sluit je de deur met één druk op de knop. Zulke functies tillen het gebruiksgemak van een slim slot naar een hoger niveau.

Vooral de vingerafdrukscanner is een uitblinker. Binnen een paar seconden na het scannen gaat de deur open – snel, betrouwbaar en prettig in het dagelijks gebruik. Ook het invoeren van een pincode gaat vlot en zonder vertraging. Wat ons betreft is de Keypad 2 dan ook een waardevolle aanvulling op de Smart Lock Ultra. Het maakt toegang tot je huis eenvoudiger, sneller en intuïtiever. Met een simpele druk op de terugknop vergrendel je het slot weer, een functie die je via de app instelt.

Vergeleken met de bediening via de smartphone-app (die meerdere stappen vereist) is dit een stuk sneller en minder omslachtig. Hoewel de Auto-unlock op basis van locatie verrassend goed werkt, kiezen we zelf liever voor handmatige controle, om fouten uit te sluiten. En wat ons betreft blijft een fysieke sleutel onmisbaar als ultieme back-up. De Ultra levert drie sleutels mee, zodat je altijd binnenkomt, ook als de techniek je een keer in de steek laat. Dat vinden we geen luxe, maar een absolute vereiste bij slimme sloten.

©Wesley Akkerman

Nuki Smart Lock kopen?

De Nuki Smart Lock Ultra biedt een hoogwaardige en complete oplossing voor wie afscheid wil nemen van traditionele sleutels. Met een stille, vlot werkende motor, ingebouwde wifi en ondersteuning voor het nieuwe Matter-protocol, positioneert dit slimme slot zich overtuigend in het topsegment. De bijgeleverde SKG***-cilinder speelt daarbij een (ja ja) sleutelrol: die verhoogt niet alleen de veiligheid, maar zorgt er ook voor dat je altijd kunt terugvallen op een fysieke sleutel. Dankzij deze doordachte combinatie voelt de hogere prijs volledig gerechtvaardigd.

Na installatie blijkt de Smart Lock Ultra een bijzonder betrouwbaar en krachtig systeem, al mogen de montage-instructies wel iets duidelijker. De app biedt een uitgebreide set functies en het slot reageert snel en nauwkeurig. Ontgrendelen via de app vergt soms een extra handeling, maar wie kiest voor het optionele Keypad 2, opent en sluit de deur met één druk op de knop. Kleine kanttekeningen daargelaten, is dit slimme slot een uitstekende keuze voor wie zoekt naar een stil, geavanceerd en allesomvattend systeem dat jarenlang meegaat.