Dropbox, OneDrive, Google Drive... allemaal clouds van grote bedrijven. Waarom zou je niet je eigen cloud maken? Die draait gewoon bij je thuis of op een eigen server en is veilig toegankelijk via een versleutelde verbinding als je de deur uit bent. Ideaal voor de opslag van foto’s, video’s en andere persoonlijke documenten, en net zo toegankelijk als een commerciële cloud. Wij leggen uit hoe je te werk gaat met ownCloud.

Een eigen cloud geeft je verschillende voordelen ten opzichte van een externe dienst. Wellicht het belangrijkst: je bepaalt zelf waar de bestanden worden opgeslagen. Bovendien kun je zelf aangeven op welke manier ze toegankelijk zijn en op welke manier de informatie is beveiligd.

De mogelijkheden

Er bestaan grofweg twee manieren om een ‘eigen’ cloud op te zetten. Je kunt fysiek een apparaat (zoals computer, maar ook een NAS) inrichten en deze de taak van een persoonlijke opslagdienst toewijzen. Een andere manier is door een cloudomgeving in te richten op je eigen webserver, waarvan je zelf de hosting verzorgt of die je extern laat hosten door een internetprovider.

In dit artikel kiezen we voor externe hosting, zodat we niet zelf een webserver hoeven in te richten. Daarbij willen we wel dat het mogelijk is de hosting toch in eigen beheer te nemen. Zo kun je die keuze zelf maken en eventueel alsnog de cloudomgeving op je eigen server plaatsen en inrichten, als je bekend bent met het zelf hosten van bestanden.

In het tweede deel van het artikel leggen we je uit hoe je bestanden op alle computers in het huishouden met elkaar kunt synchroniseren en er dus altijd toegang toe hebt, zonder afhankelijk te zijn van een externe (cloud)dienst.

OwnCloud

Voor het opzetten van onze eigen cloudomgeving gaan we aan de slag met ownCloud. Kenmerkend aan deze dienst is de relatief grote vrijheid die je hebt bij het opzetten van de eigen omgeving. Ook kun je ownCloud hosten op een eigen server of voor het gemak laten inrichten op een externe hostinglocatie, waarbij je nog steeds verregaande controle houdt over de inrichting en werking.

Kies je ervoor om ownCloud te hosten op een eigen server, dan kun je gebruikmaken van de Community-editie. Deze is geschikt voor thuisgebruik en mag kosteloos worden gebruikt.

Laat je de hosting liever verzorgen door ownCloud, dan kun je de dienst ownCloud.online gebruiken. Deze kost je 15 euro per maand en biedt een opslagcapaciteit van 500 GB. Je maakt hierbij voor de hosting dus gebruik van ownCloud zelf. De servers zijn gevestigd in Duitsland. Bijkomend voordeel is de back-upfunctie, waarmee je in geval van nood bestanden kunt terugzetten tot 180 dagen terug in de tijd.

©PXimport

Opslaglocatie

Kies je ervoor om de eigen cloud op een externe server te hosten? Het land waarin de server zich bevindt, bepaalt de wetgeving op het gebied van data. Zo kennen de Verenigde Staten verregaande bevoegdheden voor toegang tot gegevens op servers die zich binnen de VS bevinden. 

Wil je liever dat de gegevens onder Europees recht vallen? Kies dan voor een provider waarvan de servers zich in Europa bevinden. Deze locatie-informatie wordt in de praktijk vaak duidelijk aangegeven op de website van de hoster.

©PXimport

De omgeving

In het hoofdvenster van ownCloud zie je de mappen en bestanden van je persoonlijke cloud. Links vind je de subcategorieën. Zo kun je hier favoriete bestanden openen, maar ook snel doorklikken naar gedeelde bestanden en mappen. Ben je op zoek naar een specifiek bestand, dan heb je twee mogelijkheden. Via de optie Tags links in het venster kun je bestanden zoeken op tags, terwijl je via de algemene zoekfunctie rechtsboven in het venster zoekt naar bestanden op inhoud en naam.

Je kunt eenvoudig bestanden toevoegen via de webomgeving door een bestand naar het browservenster te slepen en hierboven los te laten. Naast elk bestand vind je de knop Meer informatie, herkenbaar aan de drie puntjes (…). Klik hierop voor extra opties. Zo kun je hier aanvullende gegevens over het geselecteerde bestand opvragen, maar ook eenvoudige bewerkingen doen zoals het aanpassen van de bestandsnaam en het openen van het bestand in een viewer.

Ook vind je hier de optie Lock File. Die komt van pas als je persoonlijke cloud meerdere gebruikers (bijvoorbeeld gezinsleden) heeft en je wilt voorkomen dat die verschillende gebruikers tegelijkertijd hetzelfde bestand aanpassen. Door zo’n bestand te vergrendelen, voorkom je dus dat er bewerkingsconflicten ontstaan.

©PXimport

Bestanden delen

Wil je bestanden uit de persoonlijke cloud delen? Elk bestand binnen ownCloud is voorzien van een knop Delen. Klik hierop om het detailvenster te openen. Je kunt het bestand vervolgens delen, bijvoorbeeld met andere gebruikers binnen het huishouden. Kies hiervoor de gewenste gebruiker of groep op de tab Gebruiker en Groepen.

In plaats hiervan kun je ook een openbare link maken. Die komt van pas als je de bestanden wilt delen met een persoon buiten het huishouden. Klik op de tab Openbare links. Klik nu op Creëer openbare link. Een nieuw venster wordt geopend: geef hierin een naam aan de link en voeg eventueel een wachtwoord toe. In het vak Vervaltermijn kun je aangeven hoe lang de openbare deellink actief mag zijn. Overigens kun je deze termijn ook standaard inperken via het algemene instellingenvenster.

©PXimport

Beveiliging op orde

Een groot voordeel van het inrichten van je eigen cloud is de mogelijkheid om zelf het beveiligingsbeleid te bepalen. Zo kun je aangeven hoelang wachtwoorden geldig mogen zijn en na hoeveel tijd deze verplicht moeten worden veranderd, aan welke eisen een wachtwoord moet voldoen, maar ook hoelang openbare links naar bestanden op je eigen cloud actief mogen blijven.

Klik rechtsboven in het venster op je gebruikersnaam en kies Instellingen. Kies hierna voor Beveiliging. De eerste sectie – Antivirusinstellingen – bepaalt wat er moet gebeuren als er geïnfecteerde bestanden worden aangetroffen. Standaard wordt hiervan alleen een melding gemaakt, maar je kunt er ook voor kiezen om de bestanden direct te verwijderen. Kies in dat geval voor Verwijder bestand bij de optie Wanneer geïnfecteerde bestanden worden gevonden tijdens een achtergrondscan.

In de sectie eronder stel je het wachtwoordbeleid op. Kies bij Wachtwoord en openbare link verloopbeleid eerst de variabelen waaraan nieuwe wachtwoorden (voor jezelf en andere gebruikers, bijvoorbeeld gezinsleden) moeten voldoen. Daarna bepaal je hoeveel dagen een openbare deellink geldig mag zijn. Na deze periode verloopt de link en zijn de bestanden niet meer beschikbaar voor anderen.

©PXimport

Mobiele apps

Voor toegang tot je bestanden kun je niet alleen gebruikmaken van de webomgeving, maar ook van diverse apps. Er zijn mobiele apps beschikbaar voor Android en iOS.  Gebruik bij het aanmelden bij de apps dezelfde gegevens als je eerder hebt ingesteld voor de persoonlijke cloud. De bestanden zijn hierna direct toegankelijk voor de mobiele apparaten.

Ook zijn er desktop-apps voor Windows, MacOS en Linux. Je vindt de nieuwste versie voor elk platform op https://owncloud.com/desktop-app. Na installatie meld je je aan met de aanmeldingsgegevens van ownCloud.

Meldingen instellen

Om de controle over je persoonlijke cloud uit te breiden, kun je e-mailnotificaties instellen. Je kunt verschillende meldingen activeren, afhankelijk van de hoeveelheid berichten die je wilt ontvangen.

In het instellingenvenster van ownCloud kies je voor Algemeen. Ga naar de sectie E-mailnotificatie. Wil je een bericht ontvangen voor alle mutaties binnen je cloud, dan kies je voor Informeer over alle gebeurtenissen. Wil je niet continu op de hoogte worden gehouden, maar alleen een bericht zien als er actie nodig is, dan kies je voor Alleen informeren wanneer er een actie vereist is.

Werp hierna een blik op Activiteit. Hier kun je per actie aangeven of er een melding moet worden gestuurd. Plaats een vinkje naast elke actie waarvan je op de hoogte wilt worden gesteld. Om het aantal berichten binnen de perken te houden, kies je onderin – bij de optie Verstuur e-mails – hoe vaak de e-mail mag worden verstuurd. Zo kun je kiezen voor Per uur, maar ook voor Zo snel mogelijk.

©PXimport

Zekerheid voor alles

Door tweefactorauthenticatie in te schakelen, zorg je voor een extra beveiligingslaag van je bestanden. Met die modus heb je niet alleen een gebruikersnaam en wachtwoord nodig, maar gebruik je ook een authenticator-app (zoals Google Authenticator of Microsoft Authenticator) om telkens een unieke code te genereren waarmee je de aanmelding voltooit.

Kies in het instellingenvenster voor Beveiliging. Activeer de optie TOTP activeren. Er verschijnt een QR-code die je kunt gebruiken om je eigen authenticator-app te koppelen.

Makkelijk via de verkenner

Je kunt de bestanden van de persoonlijke cloud relatief eenvoudig toegankelijk maken via de verkenner in Windows 10 en Windows 11. We maken hiervoor gebruik van WebDAV, dat de koppeling vormt tussen de bestanden en de verkenner.

In het hoofdvenster van ownCloud klik je op Instellingen (linksonder in het venster). In de sectie WebDAV kopieer je de getoonde persoonlijke koppeling. Hierna open je Windows Verkenner (tip: gebruik de toetscombinatie Windows+E). In Windows 10: klik met de rechtermuisknop op Deze pc en kies Netwerkverbinding maken. In Windows 11: klik op Deze pc, op de knop Meer informatie en kies vervolgens Netwerkverbinding maken. 

Kies de schijfletter die je wilt gebruiken om de bestanden van de persoonlijke cloud toegankelijk te maken, bijvoorbeeld Z:. In het vak Map plak je de eerder gekopieerde url van ownCloud. De optie Opnieuw verbinding maken bij aanmelden kun je ingeschakeld houden. Bevestig met een klik op Voltooien.

Zodra je de locatie opent, vraagt Windows om de aanmeldingsgegevens van ownCloud. Voortaan zijn je bestanden ook beschikbaar via een eigen station in de verkenner.

©PXimport

Altijd bij je bestanden

In plaats van centrale opslag, zoals we hierboven hebben beschreven, kun je ook kiezen voor decentrale opslag van je bestanden. Hierbij worden je bestanden niet op één centrale locatie, maar op meerdere locaties bewaard. Bijvoorbeeld de verschillende computers in het huishouden. Je haalt hiermee alsnog de functionaliteit van een cloud in huis: vanaf elke computer zijn de bestanden altijd toegankelijk.

Dit bereiken we met behulp van ‘peer to peer’-synchronisatie (P2P). Dat kunnen we bijvoorbeeld opzetten met behulp van de app GoodSync Personal. Daar kijken we tenslotte nog even naar. Deze app mag je gratis gebruiken. Haal de nieuwste versie binnen via www.goodsync.com/personal.

Tijdens de installatie maak je een GoodSync-account aan; dit is verplicht om verder te kunnen. Kies in de wizard voor de optie Bied bestanden aan van stations op deze computer naar andere GoodSync-apparaten. Voer in het vak eronder de aanmeldingsgegevens voor Windows in (het wachtwoord, niet de pincode), zodat GoodSync toegang heeft tot de juiste mappen. Klik op Volgende en rond de installatie af door op Sluit te klikken. Installeer GoodSync op alle apparaten die je toegang wilt geven tot je persoonlijke bestanden.

©PXimport

Synchronisatie instellen

Nu GoodSync is geïnstalleerd, kun je synchronisatie opzetten tussen de verschillende computers. Voer deze stap uit op de computer die je met de andere computers in het huishouden wilt synchroniseren, zodat alle bestanden altijd op alle apparaten toegankelijk zijn.

In het hoofdvenster van GoodSync klik je op Nieuwe taak. Een nieuw venster wordt geopend. Geef de taak een passende naam (bij Geef naam van taak op). Kies vervolgens voor Synchroniseren.

Terug in het hoofdvenster van GoodSync klik je op het pictogram van de linkermap (boven in het venster). Een overzicht van locaties verschijnt. Open vervolgens Deze computer en blader naar de submap met bestanden die je op alle andere apparaten toegankelijk wilt maken (bijvoorbeeld Foto’s). 

In het venster rechts klik je op GoodSync Connect. Klap deze sectie uit. Hier vind je alle apparaten waarop je GoodSync hebt geïnstalleerd. Kies hier een map waar de bestanden moeten worden ondergebracht (de doelmap). Klik op Toepassen en hierna op Analyseren.

Er wordt een overzicht getoond van de bestanden die voor de andere apparaten toegankelijk moeten worden gemaakt. Is dit in orde, klik dan op Sync. Je kunt deze stappen herhalen op alle computers waarop je de bestanden toegankelijk wilt maken.

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.