Een woning betreed je via een deur. Datzelfde gebeurt bij data die tussen apparaten wordt verstuurd. Alleen gaat het dan niet om deuren, maar om netwerkpoorten. Hoe werkt dat precies? Op welke manier heb jij daar als gebruiker mee te maken?

Stel je voor dat je in een gebouw met duizend deuren bent. Achter een van die deuren bevindt zich een persoon. Om snel te communiceren, open je het liefst direct de juiste deur. Bij een computer is dat vergelijkbaar, alleen heb je hierbij te maken met 65536 netwerkpoorten (2^16). Het is natuurlijk niet efficiënt als het apparaat voor elke vorm van communicatie alle poorten een voor een moet openen om de juiste ‘gesprekspartner’ te vinden. Hoe dit dan wel werkt, leggen we in dit artikel uit voor de wat gevorderde gebruiker.

Poortnummers

Als je de systeemkast van je pc opent, zie je geen 65536 netwerkpoorten. Logisch, want we hebben het niet over fysieke poorten voor bijvoorbeeld usb en ethernet. De netwerkpoorten zijn virtuele, logische constructies binnen de software en het besturingssysteem. Zo’n netwerkpoort is een punt waar de data binnenkomt of vertrekt.

Een groot aantal communicatievormen, zoals bepaalde diensten en protocollen, gebruiken zogeheten ‘well-known ports’, dit zijn vaste poortnummers. De worden beheerd door de Internet Assigned Numbers Authority (IANA) en zijn genummerd van 0 tot 1023. Bekende poortnummers zijn 20 en 21 (FTP), 25 (SMTP), 53 (DNS), 80 (http) en 443 (https).

Laten we dit eens testen. Ga naar www.id.nl en vervolgens naar https://id.nl:80. Via :80 geef je aan dat je browser verbinding met poort 80 op de webserver moet maken. Dit lukt helaas niet, want het gaat om https en niet om http. Wat wel lukt, is https://id.nl:443, omdat dit de standaardpoort voor zo’n versleutelde verbinding is.

Een https-verbinding loopt bijna altijd via poort 443.

Poorttypes

Naast de 1024 well-known ports zijn er de geregistreerde poorten (van 1024 tot 49151). Deze zijn niet vast gereserveerd, maar kunnen door softwareontwikkelaars voor hun eigen applicaties worden geregistreerd, zoals 3306 (MySQL-database) en 8080 (alternatieve http).

Tot slot zijn er ook nog de dynamische en private poorten (49152 tot 65535). Zoals je verderop kunt lezen, worden deze poortnummers dynamisch toegewezen door het besturingssysteem. Dit gebeurt wanneer een applicatie daarom verzoekt. Deze poorten worden vaak gebruikt voor tijdelijke communicatie, bijvoorbeeld bij het opzetten van een verbinding voor een e-mailapp.

Een overzicht van de poortnummers vind je via deze pagina. In deze lijst kun je navigeren en gericht zoeken naar poortnummers, servicenamen en protocollen.

Tussen de laagste, gereserveerde poortnummers bevinden zich enkele bekende protocollen.

Poortcommunicatie

Wanneer je met je pc in je thuisnetwerk naar een website surft, stuurt je webbrowser een https-verzoek naar het ip-adres van de webserver, gericht aan poort 443. Op zich is dit eenvoudig, maar in de praktijk blijkt het helaas iets ingewikkelder. Enig inzicht hierin is nuttig om bijvoorbeeld een router of firewall beter en veiliger te configureren.

Wanneer je webbrowser een verzoek stuurt naar de webserver gericht aan poort 443, wijst je pc hiervoor tijdelijk een dynamische poort toe, bijvoorbeeld 62292. Dit verzoek gaat vervolgens eerst naar je router. Deze houdt normaliter een tabel bij, de Network Address Translation-tabel (NAT). Hierin staat welke interne ip-adressen en poorten zijn gekoppeld aan de externe ip-adressen en poorten. De router wijst nu op zijn beurt een externe dynamische poort toe voor deze communicatie, bijvoorbeeld 49800. Ook vervangt de router het interne ip-adres en poort (bijvoorbeeld 192.168.0.181:62292) door zijn eigen externe ip-adres en poort (bijvoorbeeld 84.192.232.207:49800). De webserver ontvangt nu het verzoek (bijvoorbeeld 54.195.223.106:443) en stuurt dit terug naar het ip-adres en poort van je router. Deze raadpleegt vervolgens de NAT-tabel en stuurt het antwoord van de server terug naar je pc met de originele bronpoort. De communicatie is geslaagd.

De communicatie van de pc via de router naar de webserver, en weer terug.

Poortverkeer

Van het hele protocol- en poortengedoe merk je als eindgebruiker gelukkig weinig. Het is vooralwebadres intikken en gaan. Wil je graag achter de schermen van het netwerkverkeer kijken, dan is Wireshark een krachtige en gratis tool die je daarvoor kunt gebruiken. We beperken ons tot een eenvoudig voorbeeld.

Installeer de tool met alle standaardinstellingen (inclusief Npcap) en start deze op. Dubbelklik op de actieve netwerkadapter, zoals Ethernet. Je zult zien dat er meteen veel netwerkverkeer wordt afgevangen. Beëindig dit met de rode stopknop.

Klik nu met rechts op een willekeurige kolomtitel, zoals Source, kies Column Preferences en druk op het plusknopje. Dubbelklik op New Column, vul de naam Bronpoort in en dubbelklik op Number. Klik op het pijlknopje en kies Source port. Herhaal dit voor Doelpoort (Destination Port). Haal eventueel de vinkjes weg bij alle overige items, behalve bij No., Source en Destination. Bevestig met OK.

Druk op de blauwe haaienvin en surf met je browser naar https://id.nl, waar je snel op een paar interne sitelinks klikt. Ga terug naar Wireshark en vul bovenaan in het filterveld ip.addr == 54.195.223.106 in. Dit zorgt ervoor dat je alleen de communicatie met de webserver van id.nl te zien krijgt. Je kunt het ip-adres van zo’n server achterhalen door op de opdrachtregel nslookup id.nl uit te voeren.

Je zult zien dat de bronpoort van je eigen pc 443 is en de bronpoort van de webserver een tijdelijk toegekend dynamisch poortnummer is. De rol van de tussenliggende NAT-router valt hier niet uit af te leiden.

De poortnummers zijn duidelijk zichtbaar, maar de router blijft buiten het gezichtsveld.

Poortregels

Wanneer je een kamer wilt binnengaan, mag de deur niet op slot zijn. In de netwerkwereld is dit vergelijkbaar. Om via een bepaalde poort te communiceren, moet deze openstaan of minstens opengaan zodra er wordt aangeklopt.

Het openen en sluiten van poorten, eventueel alleen voor specifieke ip-adressen en netwerkprotocollen, is de taak van een firewall die daarmee je netwerk beter beveiligt.

We illustreren dit met een eenvoudig experiment. Stel, we willen op onze Windows-pc het uitgaande verkeer naar alle https-webservers blokkeren.

Druk hiervoor op Windows-toets+R en voer wf.msc uit. Het venster van de Windows Firewall verschijnt. Klik links op Regels voor uitgaande verbindingen en rechts op Nieuwe regel. Selecteer Poort, druk op Volgende, kies TCP en vul bij Specifieke poorten 443 in. Druk op Volgende en selecteer De verbinding blokkeren. Druk op Volgende, laat de drie netwerktypes geselecteerd, druk nogmaals op Volgende en vul een naam voor je regel in, bijvoorbeeld Blokkeer 443. Zodra je bevestigt met Voltooien wordt je regel bovenaan toegevoegd en is deze actief, zoals je merkt na een herstart van je browser. Vanuit het rechterdeelvenster kun je de regel altijd weer Uitschakelen of Verwijderen.

In de praktijk gebeurt ook het omgekeerde. Standaard blokkeert je firewall alle binnenkomende verkeer. Als een webserver een specifieke poort in je pc wil bereiken, kan het nodig zijn dat je in de firewall die poort voor binnenkomend verkeer (van dat protocol en die webserver) openzet. In dit geval kies je Regels voor binnenkomende verbindingen en De verbinding toestaan.

Met deze firewall-regel blokkeer je de communicatie met alle https-webservers.

Van buiten naar binnen

Je weet nu al hoe je via Windows Firewall ongewenst verkeer kunt blokkeren en gewenst verkeer kunt toelaten. We hebben dit op poortniveau gedaan, maar bij het opstellen van zo’n regel kun je ook op applicatie-, adres- en/of protocolniveau werken. Vergelijkbare mogelijkheden zitten vast ook in je eigen firewall als je liever niet de ingebouwde Windows Firewall gebruikt.

Helaas zijn we er nog niet helemaal, want zoals gezegd fungeert je router altijd als verbinding voor het verkeer tussen je netwerkapparaten en het internet. Stel dat je in je netwerk een eigen server draait, zoals een bestandsserver, webserver of netwerkcamera, die je ook van buitenaf wilt bereiken. Dit kan problematisch zijn, want het apparaat waarop je service draait, heeft een intern ip-adres (bijvoorbeeld 192.168.0.181) dat niet zomaar van buitenaf bereikbaar is. Je kunt wel (het externe wan-ip-adres van) je router bereiken, maar hoe weet de router dan voor welk netwerkapparaat dat binnengekomen verzoek bedoeld is? Een mogelijke uitweg is poortdoorschakeling (port forwarding). Het komt erop neer dat je je router instrueert om alle binnenkomende verkeer op een specifieke poort automatisch naar (het interne lan-ip-adres van) het gewenste apparaat door te sluizen. Hoe pak je dit aan?

Je router heeft twee netwerkingangen: een naar internet (extern ip-adres) en een naar je netwerk (intern ip-adres).

Voorbereiding portforwarding

Allereerst moet je het interne ip-adres van het betreffende netwerkapparaat kennen. Dit doe je het handigst via je router. Start je browser en voer het interne ip-adres van je router in. Dit adres lees je normaal af na het uitvoeren van het commando ipconfig op de Opdrachtprompt, bij Default Gateway (bijvoorbeeld 192.168.0.254). Je belandt nu in de webinterface van je router, waar je een lijst met interne ip-adressen van verbonden netwerkapparaten vindt, bijvoorbeeld bij DHCP Client Table of Connected Devices. Raadpleeg eventueel de routerhandleiding, en noteer het beoogde adres.

Daarnaast heb je het poortnummer nodig waarop de betreffende service bereikbaar is, evenals het gebruikte protocol, meestal tcp of soms (ook) udp. Raadpleeg hiervoor de handleiding bij de betreffende service of het apparaat.

De lijst met (ip-adressen van) enkele aangesloten apparaten op onze router.

Doorschakelen

Je hebt nu voldoende informatie om een regel voor poortdoorschakeling in te stellen op je router. Hoe je dit doet hangt af van je routertype. Op www.portforward.com/router.htm vind je instructies voor vele routers. Hieronder vind je een algemene werkwijze.

Zoek in je routerinterface naar een onderdeel als Port Forwarding of Virtual Server en klik op Add Rule. Geef je regel een naam, vul bij het juiste item het interne ip-adres van je server of apparaat in, kies het bijbehorende protocol en vul tevens het interne poortnummer in. Vaak wordt ook om een extern poortnummer gevraagd. Meestal is dit hetzelfde als het interne, maar dat hoeft niet. Bewaar je aanpassingen met Save of Apply.

Nu hoef je alleen maar de juiste applicatie te verbinden met het externe ip-adres van je router, op het ingegeven (externe) poortnummer. Dit ip-adres kom je te weten door vanaf een pc in je netwerk te surfen naar www.whatismyip.com.

Bij poortdoorschakeling kunnen er enkele complicaties optreden. Eén daarvan is dat het externe ip-adres van je router vaak dynamisch door je internetprovider wordt toegekend en dus kan veranderen. Om te vermijden dat je steeds het actuele adres moet kennen, kun je een dynamisch DNS (DDNS) gebruiken. Dit kan ook gratis, bijvoorbeeld bij NoIP, Dynu of Duck DNS.

Eenmaal de juiste plek gevonden, heb je snel een nieuwe regel toegevoegd.

Poortscan

Je begrijpt dat elke open poort een extra kwetsbaarheid in de beveiliging van je thuisnetwerk kan zijn, omdat dit een toegangspunt biedt voor potentiële aanvallers. Het is dus essentieel om alleen de hoogst noodzakelijke poorten open te zetten. Om snel de status van je netwerkpoorten te controleren, kun je een poortscan uitvoeren. Hierbij controleert een tool systematisch alle poorten op een ander apparaat.

Dit kan van binnenuit met een gratis tool als Nmap (de grafische frontend Zenmap wordt mee geïnstalleerd), maar ook van buitenaf. Dit laatste is nuttig omdat je je dan in de positie van een potentiële aanvaller plaatst. Gratis online scanners zijn onder meer Nmap Online (voor een publieke scan vul je het externe ip-adres of de DDNS-domeinnaam van je router/netwerk in) en GRC ShieldsUP!.

Bij GRC ShieldsUP! ga je als volgt te werk: klik op Proceed en kies bij voorkeur All Service Ports. De scan van de ‘laagste’ 1056 poorten start meteen. Een open poortnummer kleurt rood, een gesloten poort blauw en een stealth-poort groen. Dit laatste is iets veiliger omdat zo’n poort helemaal niet reageert op binnenkomende datapakketten, terwijl bij een blauwe poort een aanvaller weet dat er een actief systeem achter zit, alleen hij kan er niet (zomaar) binnen.

Klik op een blokje van een poortnummer voor meer (algemene) feedback. Let onder meer op poorten 22 (ssh) en 23 (telnet), omdat hackers deze graag in de gaten houden. Tref je inderdaad een of meer onverwachte open poorten aan, zoek dan in je router en op je netwerkapparaten welke services deze openingen daadwerkelijk nodig hebben. Eventueel sluit je ze af met je firewall, al dan niet tijdelijk als test.

Alle poorten in stealth (achter router en firewall).

Je opent de Mail-app op je iPhone, maar er komen geen nieuwe berichten binnen. Heel vervelend, zeker als je belangrijke mails verwacht. In dit artikel laten we zien wat je kunt doen om dat op te lossen.

Handmatig verversen

Voordat we wat meer gevorderde instellingen en mogelijkheden gaan nalopen, bekijken we eerst een aantal simpele oplossingen die het euvel kunnen verhelpen. Zo kun je de Mail-app openen en kijken of een handmatige refresh helpt. Dat werkt heel simpel: na het openen houd je je duim of vinger op het scherm en trek je het naar beneden totdat je een cirkeltje ziet staan. Zodra het cirkeltje begint te draaien, kun je loslaten. De app maakt dan verbinding met de servers om nieuwe berichten op te halen. Onder in beeld staat ook altijd wanneer de update voor het laatst plaatsvond; daarmee kun je zien of het verversen gelukt is.

iPhone herstarten

Daarnaast kun je de iPhone opnieuw opstarten. Dat verhelpt in de meeste gevallen de problemen. Ontgrendel hiervoor je iPhone en trek het snelmenu vanaf rechtsboven naar beneden (of, als je nog een iPhone met TouchID hebt, van beneden naar boven). Tik nu op het aan/uit-symbool, eveneens rechts bovenin. Zet de schakelaar om naar Uit en zet het toestel daarna aan.

Vliegtuigmodus checken

Helpt dat niet, dan staat de vliegtuigmodus misschien aan. Als dat het geval is, dan worden alle verbindingen met internet- en mobiele netwerken geblokkeerd. Haal opnieuw het snelmenu tevoorschijn en check of het vliegtuigicoontje een kleurtje heeft. Is dat het geval, dan moet je erop tikken om hem uit te schakelen.

Mail-app opnieuw installeren

Verder kun je proberen om de app te verwijderen en opnieuw te installeren. Houd daarvoor je duim of vinger op het appicoon van Mail, zodat het contextuele menu tevoorschijn komt. Selecteer nu Verwijder app (in het rood). Open daarna de App Store om de applicatie te downloaden. Log in met je account en check of de problemen zich nog voordoen.

Verversen op de achtergrond instellen

Helpt dit ook niet, dan wordt het tijd om iets verder de diepte in te gaan. Ga bijvoorbeeld eens naar Instellingen > Algemeen > Ververs op de achtergrond. Selecteer die optie en kies in de (korte) lijst voor Wifi en mobiele data.

Meldingen controleren

Nog steeds geen mail? Dan is de volgende stap het controleren van enkele instellingen. Misschien komen mails wel binnen, maar mis je een notificatie. Check bij Instellingen > Meldingen of Mail wel notificaties mag versturen. Zet naast Sta meldingen toe de regelaar naar rechts.

Netwerkinstellingen resetten

Het kan ook helpen om je netwerkinstellingen te resetten. Ga hiervoor naar Instellingen > Zet over of stel iPhone opnieuw in > Stel opnieuw in > Herstel netwerkinstellingen. Houd er rekening mee dat je daarna handmatig verbinding moet maken met je wifi-netwerk.

Mobiele data voor Mail inschakelen

Als we nog even bij de netwerkinstellingen blijven, kunnen we ook meteen de instellingen voor mobiele data controleren. Het is mogelijk dat je eerder hebt ingesteld dat de Mail-app geen data mag verbruiken via je mobiele netwerk. Ben je onderweg en krijg je geen mails binnen, dan zou dat de oorzaak kunnen zijn. Om dit te controleren ga je naar Instellingen > Mobiel netwerk. Zoek vervolgens de Mail-app op in de lijst met apps die toegang hebben tot je mobiele dataverbinding. Zorg ervoor dat de schuifregelaar naar rechts staat. Alleen dan kan de Mail-app gebruikmaken van je mobiele data wanneer je niet met wifi bent verbonden. Als de schuif naar links staat, werkt de app alleen als er wifi beschikbaar is.

Databesparingsmodus uitschakelen

Tot slot kan de databesparingsmodus roet in het eten gooien. Deze modus kun je geactiveerd hebben voor zowel wifi als het mobiele netwerk. Ga naar Instellingen > Wifi en tik op het informatie-icoon om de Databesparingsmodus te zien staan. Zorg ervoor dat dit uitgeschakeld is (met de regelaar naar links). Dit kun je ook doen voor je mobiele netwerk, via Instellingen > Mobiel netwerk > Opties mobiele data -> Datamodus. Staat daar de Databesparingsmodus aan, dan worden onder automatische updates en achtergrondtaken gepauzeerd – en worden er dus op de achtergrond geen nieuwe mails binnengehaald.

De periode vóór de lente is traditiegetrouw het moment dat veel tv-fabrikanten hun nieuwste modellen lanceren. Welke vernieuwingen kunnen we in 2025 van Samsung verwachten? Een draadloze One Connect Box, meer modellen met anti-reflectie eigenschappen en een verbeterde The Frame staan op stapel.

Samsung introduceerde vorig jaar de Glare Free antireflectielaag op de S95D. En in 2025 zal niet alleen de S95F ermee uitgerust zijn, maar krijgen ook de 8K QN990F en QN900F en de 4K QN90F die antireflectielaag. Glare Free is een mat scherm dat reflecties erg goed tegenhoudt. Vooral scherp afgetekende reflecties zou dan geen hindernis meer moeten zijn. Daar tegenover staat wel dat je wat contrast verliest, maar dat is onvermijdelijk.

Glare Free zorgt voor verdeelde meningen en niet iedereen houdt van deze aanpak. Wij zijn wel overtuigd dat je in een doorsnee woonkamer waar toch vaak lichtinval is, veel voordeel kunt halen uit Glare Free; zeker wanneer de opstelling niet optimaal is.

De One Connect Box, nu draadloos

Met de One Connect Box heeft Samsung al enkele jaren een handige oplossing in huis om kabels uit het zicht te houden. Alle kabels worden aangesloten op een aparte box en en via één kabel breng je niet alleen stroom, maar ook beeld, geluid en data naar de tv. In 2025 brengt Samsung ook een draadloze versie op de markt. Je kunt die tot 10 meter van de televisie plaatsen. Stroom voor de televisie is dan vanzelfsprekend niet draadloos, maar moet je de televisie zelf op het stopcontact aansluiten. Als je alleen via wifi wil streamen dan is de Wireless One Connect Box niet eens nodig.

De Box is alleen beschikbaar op de 8K QN990F en op de Frame Pro, en is dus niet als losse kast voor andere Samsung-tv’s te koop. De bedrade One Connect Box blijft beschikbaar op The Frame en de S95F.

The Frame Pro

The Frame, een tv die eruitziet als een kunst- of schilderijkader, met ingebouwde Art Store, mat scherm en verwisselbare kaders is volgens Samsung erg succesvol. Dit jaar komt er een nieuwe versie die gebruik maakt van een Neo QLED-achtergrondverlichting; dat is een miniled-achtergrondverlichting die gedimd kan worden in verschillende zones.

Daarmee krijgt de beeldkwaliteit een flinke boost, op vlak van contrast, helderheid en kleurbereik. Ook dit model zal voorzien zijn van een mat scherm.  De Art Store is verder uitgebreid en vind je er inmiddels meer dan 3000 kunstwerken. The Frame Pro is beschikbaar in 65, 75 en 85 inch. De ‘oude’ The Frame blijft beschikbaar in 32-, 43-, 50- en 55 inch-formaten.

Andere line-up

In de (Neo) qled-line-up van Samsung zien we twee wijzigingen. De 2025-QN7XF krijgt voor het eerst een Neo qled-achtergrondverlichting en dat is een aanzienlijke upgrade tegenover de 2024 Q70D. De Q60D van dat jaar is niet echt verdwenen, maar kreeg de wat verwarrende naam Q7FX.

In de oled-line-up valt vooral het verdwijnen van een opvolger voor de S85D op. De S95F blijft het topmodel en is beschikbaar in 55, 65, 77 en 83 inch. Het nieuwe qd-oled-paneel moet ongeveer 30% helderder zijn. We moeten daar wel bij opmerken dat de 83inch-versie geen qd-oled-paneel gebruikt maar een w-oled- paneel. De S9XF is 25% helderder dan in 2024 en beschikbaar in 48, 55, 65, 77 en 83 inch, waarbij alleen nog maar het 65inch-model een qd-oled -paneel gebruikt en de andere modellen een w-oled -paneel.

Grote modellen blijven nadrukkelijk aanwezig in de line-up, in verschillende prijscategorieën. Als instapmodel blijft de 98 inch DU9070 beschikbaar. De QN80F, een midrange-model met minileds en local dimming, zal beschikbaar zijn in 100 inch, en het 4K-topmodel QN90F is verkrijgbaar in 98 inch en 115 inch. De 8K QN990F in 98 inch is voor wie echt maximale beeldkwaliteit wenst.

AI, Smart tv updates en gratis content

Ook Samsung biedt nu voor lange tijd smart tv OS-updates. Met zeven jaar is de update-periode bovendien erg lang. We vinden dat een uitstekende ontwikkeling. Het is natuurlijk afwachten of alle features zullen doorstromen naar oudere modellen. In de gevallen waar nieuwe hardware nodig is, is dat niet mogelijk.

Smart tv betekent weinig als er geen content is. Net als vorig jaar heeft Samsung daarom een pakket content voorzien dat bij een aantal tv’s gratis meegeleverd wordt. Het gaat om diensten zoals DAZN, Xbox Game Pass, Rakuten TV en meer. Meer informatie vind je op Made for NL en Made for BE. (Op het moment van schrijven verwezen deze pagina’s nog naar het 2024 aanbod).

Samsung pakt – net als veel fabrikanten - ook graag uit met AI. De oled- en (Neo) qled-modellen zijn dit jaar voorzien van Vision AI. Onder die noemer vallen veel van de features die Samsung al langer aanbiedt. Zoals AI upscalen, AI Game Mode, Q-Symphony enzovoort. De term groepeert alle beeld- en geluidsfuncties die op basis van content en de kijk- en luisteromgeving ingrijpen op de content. Je kunt ook AI-kunst genereren voor je tv, elke dag krijg je tien credits om een beeld te maken op basis van twee sleutelwoorden. Daarnaast kun je nu ook je tv met gebaren besturen als je en Galaxy Watch hebt.

Kantelbare soundbar

Het belangrijkste nieuws bij de soundbars is de introductie van de HW-QS700F en HW-QS750F ‘Convertible Soundbars’. Je kan ze op een tv-meubel zetten, of 90° kantelen en ze aan de muur hangen. Zo hebben ze ook aan de muur een slank profiel. Een sensor detecteert of de soundbar verticaal hangt of horizontaal staat en wisselt de rol van de omhoog en naar voor gerichte luidsprekers zodat je in beide gevallen optimale audiokwaliteit geniet. De HW-QS700F is een 3.1.2-kanaals model en de HW-QS750F is een 5.1.2-kanaals model. Ze ondersteunen allebei Dolby Atmos en DTS:X.