Het is vaak ergerlijk: je kunt geen site bezoeken of je moet je akkoord verklaren met het gevoerde cookiebeleid. In het ‘beste’ geval kun je zelf aangeven welk soort cookies je wilt aanvaarden. Maar wat zijn cookies eigenlijk? Zijn ze nuttig of zitten er ook schaduwkantjes aan? Wat zegt de wet daarover en hoe beheer je al die cookies en aanverwante technieken?

Laten we beginnen met een klein experiment. Surf eerst even naar www.volkskrant.nl, vervolgens naar een site als www.frankwatching.com en ten slotte naar www.bol.com. Bij de eerste site stuit je al meteen op een cookiemuur: pas wanneer je via de knop Ja, ik accepteer cookies je toestemming geeft, kun je de site daadwerkelijk bezoeken.

Bij de tweede site kun je aangeven welk type cookies je al dan niet wenst te accepteren: het type Noodzakelijk is verplicht; de types Voorkeuren, Statistieken en Marketing blijken optioneel.

Bij de derde site kun je meteen verder, maar attendeert een bescheiden banner in een minuscuul lettertype je wel op het gebruik van “cookies en daarmee vergelijkbare technieken”, met als extra melding: “Met deze cookies kunnen wij en derde partijen jouw internetgedrag binnen en buiten onze website volgen en verzamelen. […] Door verder gebruik te maken van deze website ga je hiermee akkoord. Je kunt je toestemming altijd weer intrekken”. Pas wanneer je hier op Lees meer klikt en naar onderen scrolt, kun je de optie Marketingcookies weigeren selecteren.

Geef toe, allemaal behoorlijk verwarrend en vaag. Tijd dus dat we daar wat klaarheid in scheppen: wat zijn cookies, welke types zijn er zoal en wat heeft de wet te vertellen. Daarna gaan we dieper in op cookiebeheer en op aanverwante technieken.

©PXimport

01 Stateless protocol

Cookies zijn in feite weinig meer dan kleine tekstbestandjes die een webserver op je computer plaatst. Je moet namelijk weten dat je browser via het http-protocol een zogenoemde ‘stateless’ verbinding opzet. Dat houdt in dat de webserver de gebruikersgegevens van de verschillende webpagina’s of sitebezoeken niet onthoudt. Dat betekent dan weer dat je bij elk bezoek weer bepaalde voorkeuren als taal of land moet ingeven en dat is niet echt handig. Websites trachten zo’n verbinding daarom ‘stateful’ te maken met behulp van cookies. Die kunnen namelijk allerlei gebruikersgegevens vasthouden, zoals je taalvoorkeur of de inhoud van je winkelmandje.

02 Cookiecontent

Hoe krijg je zulke cookies nu te zien? We beperken ons hier tot Chrome, maar andere browsers bieden vergelijkbare opties aan. In Chrome klik je op het knopje met de drie puntjes en kies je Instellingen / Geavanceerd / Instellingen voor content / Cookies / Alle cookies en sitegegevens weergeven, waarna je specifieke cookies kunt klikken voor meer informatie. Wil je alleen cookies van de huidige webpagina zien, druk dan op F12 om de Hulpprogramma’s voor ontwikkelaars te openen, klik rechtsboven op de pijltjesknop en kies Application / Cookies.

Er zijn ook externe tools waarmee je cookies kunt bekijken: op www.nirsoft.net vind je in ieder geval IECookiesView, MozillaCookiesView, ChromeCookiesView en EdgeCookiesView. Of je downloadt van dezelfde site de tool WebCookiesSniffer: een applicatie die in realtime browsercookies (via http) detecteert en opsomt.

©PXimport

03 Cookietypes

Cookies zijn dus tekstbestanden, maar ze komen wel in soorten. Over het algemeen onderscheiden we drie cookiestypes.

Functionele cookies zijn nodig om de gebruiker een website op een efficiënte wijze te laten bezoeken. Die houden bijvoorbeeld je taalvoorkeur of de inhoud van je winkelmandje vast. Vaak zitten hier trouwens zogenoemde sessiecookies bij. Die verdwijnen automatisch zodra je de surfsessie beëindigt, in tegenstelling tot hardnekkiger cookies die in principe op je pc blijven staan tot de bijbehorende houdbaarheidsdatum is verstreken.

Analytische cookies geven websitebeheerders inzicht in het gebruik van hun site. Een bekend voorbeeld zijn de cookies van Google Analytics: die vertellen de sitebeheerder onder meer hoe een gebruiker zich door de webpagina’s beweegt.

Marketingcookies zijn tot slot de cookies die een wat wrange nasmaak geven. Die zijn erop gericht een bezoeker te volgen, niet alleen binnen de eigen site(s), maar vaak op talkrijke andere internetsites, vooral om persoonsgerichte advertenties aan te bieden.

©PXimport

04 Surfprofiel

Veelal gaat het bij marketingcookies om zogenoemde cookies van derde partijen. In de regel kan een webserver namelijk alleen maar opgeslagen cookies inlezen die van hetzelfde domein afkomstig zijn als de website die je op dat moment bezoekt.

Zo’n beperking is echter snel omzeild: een online marketingbedrijf als Google DoubleClick hoeft bijvoorbeeld alleen een banner of een afbeelding (zoals een transparante gif van 1 bij 1 pixel, ook wel webbeacon genoemd) op een webpagina van een andere website te plaatsen, om zelf ook cookies uit hun eigen domein op je pc te kunnen plaatsen zodra je die webpagina bezoekt. Dit gebeurt met instemming van de beheerders van die site. Kom je naderhand op een andere site terecht waar datzelfde marketingbedrijf ook content heeft geplaatst, dan weet dit bedrijf dat het om dezelfde surfer of tenminste om dezelfde computer of browser gaat. Op deze manier kan van jou dus een surfprofiel worden samengesteld en krijg je bijvoorbeeld advertenties te zien die zijn afgestemd op je vermeende interesses. Daarom worden marketingcookies ook wel indirecte cookies of traceercookies genoemd.

Een voorbeeld: surf naar www.telegraaf.nl en klik in het cookie-pop-upvenster op de link TMG websites en apps: je krijgt dan een overzicht van de (meer dan dertig) sites die cookies kunnen plaatsen wanneer je de site van De Telegraaf bezoekt.

©PXimport

Cookiewetgeving

©PXimport

05 Cookieblokkade

Sommige sites laten je zelf kiezen welke cookie(type)s je wilt accepteren, al zijn die vrij zeldzaam, maar ook vanuit je browser kun je cookies tot op zekere hoogte zelf beheren. Zo laten nagenoeg alle browsers je toe traceercookies te blokkeren.

In Chrome gaat dat als volgt. Ga opnieuw naar Instellingen / Geavanceerd / Instellingen voor content / Cookies en zet de optie Indirecte cookies blokkeren op Aan.

In Edge gaat dat via Instellingen / Privacy en beveiliging / Alleen cookies van derden blokkeren. Een andere optie is hier nog Alle cookies blokkeren, maar dan laat je evenmin functionele cookies toe, wat er al snel toe zal leiden dat sommige sites niet langer goed functioneren.

Bij Firefox klik je op het icoontje met de drie streepjes hamburgerknopje, open je Inhoudsblokkering, plaats je een vinkje bij Cookies van derden en selecteer je of Trackers of Alle cookies van derden.

Overigens tref je in de drie genoemde browsers ook een ‘do not track’-functie aan. In Chrome heet dat Een verzoek voor niet bijhouden met je browseverkeer verzenden (in de rubriek Privacy en beveiliging); in Edge: Niet volgen-aanvragen verzenden; en Firefox: Niet volgen-signaal. Let wel, het gaat hier telkens om een verzoek: je hebt dus geen garantie dat een site daarop ingaat.

©PXimport

06 Cookies wissen

Wil je (bepaalde) cookies liever verwijderen uit je browser? In Chrome ga je naar Geschiedenis / Geschiedenis / Browsegegevens wissen. Plaats een vinkje bij Cookies en andere site en plug-ingegevens, stel de gewenste periode in en bevestig met Gegevens wissen. Wil je dat Chrome altijd alle cookies automatisch wist zodra je de browser afsluit, zet dan binnen de rubriek Cookies de optie Lokale gegevens alleen bewaren tot je je browser sluit op Aan.

In Edge open je de rubriek Privacy en beveiliging en klik je op Kies wat u wilt wissen. Plaats een vinkje bij Cookies en opgeslagen websitegegevens en zet desgewenst de optie Dit altijd wissen bij sluiten van browser aan. Bevestig met de knop Wissen.

In Firefox zijn vergelijkbare opties voor het blokkeren en verwijderen van cookies mogelijk. Via een omweg kun je hier ook (uitsluitend) cookies van derde partijen laten verwijderen bij het afsluiten van de browser: tik about:config in op de adresbalk, klik desgevraagd op Ik aanvaard het risico!, zoek naar network.cookie.thirdparty.sessionOnly en klik op dit item tot true verschijnt in de kolom Waarde.

Goed om weten: als je in de zogenoemde incognito- of privémodus surft (Ctrl+Shift+N in Chrome, Ctrl+Shift+P in Edge en Firefox), dan worden alle cookies automatisch verwijderd bij het afsluiten van de browsersessie.

©PXimport

07 Selectief beheer

Natuurlijk, als je alle cookies weghaalt, raak je mogelijk ook nuttige informatie van functionele cookies kwijt. Nu is het in de meeste browsers ook mogelijk aan te geven van welke sites je cookies wel of niet wilt toelaten, maar dat werkt behoorlijk omslachtig. In Chrome tref je daarvoor in de rubriek Cookies bij de opties Blokkeren, Wissen bij het verlaten en Toestaan een knop Toevoegen aan.

Voor selectief cookiebeheer werkt een externe tool vaak prettiger. Een degelijke tool is de plug-in Ghostery, beschikbaar voor de meeste populaire browsers. Na de installatie kunt je met een druk op de knop nagaan welke ‘trackers’ (zoals advertentiecookies, analytische cookies en aanverwante technieken waaronder die van sociale media) Ghostery heeft geblokkeerd. Op het tabblad Gedetailleerd overzicht krijg je dat allemaal te zien. Van hieruit is het tevens mogelijk voortaan alle algemene of specifieke cookies op deze site te blokkeren of juist toe te laten. Je kunt diverse trackers en cookietypes ook voor alle websites laten blokkeren. Verder tref je hier nog knoppen aan waarmee je advertenties kunt blokkeren of toelaten, en waarmee je vooral items blokkeert die de inlaadtijd van de webpagina nadelig kunnen beïnvloeden.

Er zijn ook nog andere goede cookiebeheerders, zoals de opensource-tool EditThisCookie (voor Chrome en Opera). Die richt zich vooral op de wat gevorderde gebruiker die cookies nauwgezet wil volgen.

©PXimport

08 Lokale opslag

Op de website van Bol.com hebben ze het over ‘cookies en vergelijkbare technieken’ en ook in Ghostery hanteren ze liever de bredere term trackers. Dat geeft al aan dat er nog andere mogelijkheden zijn dan http-cookies om gebruikers te volgen.

De zogenoemde local shared objects laten we verder buiten beschouwing, omdat ze niet vaak meer voorkomen (deze werken ook wel flash-cookies genoemd, aangezien ze via de Flash Player-plug-in van een browser op je pc belanden). Wel nog in gebruik is web-storage oftewel DOM-storage (Document Object Model), afkomstig uit html5. Surf maar eens naar www.youtube.com, klik in je browser op F12 en kijk in de rubriek Opslag (Edge en Firefox) of Application (Chrome) bij de items Sessieopslag (of Session Storage) en vooral Lokale opslag. Zo kan de Lokale opslag wel 5 tot 10 MB offline data opslaan, veel meer dus dan de 4 kB van een http-cookie.

Meer informatie, evenals testknoppen om te zien of je eigen browser deze opslagmethodes ondersteunt, vind je online.

Wil je items uit de lokale opslag verwijderen, dan doe je dat op dezelfde manier als bij cookies (zie paragraaf ‘Cookies wissen’).

©PXimport

09 Volgen zonder cookies

Met browser-fingerprinting, ook wel canvas- of device-fingerprinting genoemd, gooien webbeheerders het over een geheel andere boeg. Deze techniek wordt bovendien steeds meer gebruikt om de bezoeker bij allerlei sites te identificeren en te volgen. Elke browser bevat namelijk een hele reeks eigenschappen (zoals schermresolutie, systeemfonts, headers, useragent en plug-ins) en gecombineerd blijken die vaak een unieke vingerafdruk op te leveren, zodat een webserver je browser op basis hiervan kan identificeren.

Neem gerust zelf de proef op de som: surf naar Am I Unique? en even later lees je het antwoord op de vraag “Ben ik uniek?”. De kans is groot dat ook jouw browser uniek wordt bevonden en dus herkenbaar blijft als je allerlei verschillende sites bezoekt. Klik op de site eens op View more details en open de rubriek FAQ, voor extra informatie.

In de conceptversie van de ePV (zie kader ‘Cookiewetgeving’) wordt ‘device-fingerprinting’ expliciet vermeld, maar het is nog afwachten of dat tot een concrete beschermingsmaatregel zal leiden. Je kunt eventueel overwegen een browserplug-in als Privacy Badger te installeren, beschikbaar voor Chrome, Firefox en Opera. Die blijkt fingerprinting weliswaar niet echt tegen te gaan, maar de tool heeft wel meer dan 1000 domeinen van bekende trackers opgenomen en terwijl je surft worden die domeinen ofwel helemaal geblokkeerd ofwel worden alleen de traceercookies ervan geweigerd. Je kunt de beslissingen van de tool per domein op elk moment bijsturen (via de instellingen van de plug-in, op het tabblad Trackingdomeinen). Privacy Badger is wel zo slim om ook ‘link-tracking’-technieken van sociale media als Google en Facebook te blokkeren. Meer informatie hierover vind je bij Ghacks.

©PXimport

Javascript

©PXimport

Een laptop meenemen op vakantie lijkt handig. Even foto's uitzoeken, een filmpje kijken of wat werk afronden. Maar afhankelijk van je bestemming en manier van reizen zijn er een paar dingen waar je van tevoren goed over na moet denken. Of je nu gaat kamperen in een tent, met de caravan op pad gaat of een huisje of hotel boekt, iedere situatie stelt z'n eigen eisen aan hoe je je laptop gebruikt, beschermt en voorbereidt.

Lees ook: Alternatieve checklist: 19 tips voor een zorgeloze vakantie

Kamperen: zonder stroom of wifi

Wie gaat kamperen in een tent, heeft meestal geen stroomvoorziening of wifi tot zijn beschikking. De laptop moet het dus doen op de accu, en je internetverbinding moet je zelf regelen. Zorg daarom dat je laptop volledig is opgeladen voordat je vertrekt. Als je meerdere dagen zonder stopcontact zit, kan een powerbank met een hoge capaciteit uitkomst bieden, al moet die dan wel geschikt zijn voor laptops. Niet elk model levert voldoende vermogen.

Wifi is er op de meeste campings wel, maar vaak alleen bij de receptie of het sanitairgebouw, en meestal niet gratis of stabiel. Wil je toch online kunnen, dan kun je je smartphone gebruiken als hotspot. Dat heet tethering: je telefoon fungeert dan als een soort draagbare wifi-router via je mobiele dataverbinding. Check vooraf bij je provider of je databundel groot genoeg is en of tethering is toegestaan in het buitenland. Grote downloads, zoals systeemupdates of cloudsynchronisatie, kunnen je databundel snel opslokken. Zet automatische updates daarom uit en pauzeer de synchronisatie met diensten als OneDrive of Google Drive zolang je via je telefoon online bent.

Houd er ook rekening mee dat in afgelegen gebieden mobiel internet soms traag of onbetrouwbaar is. Download daarom bij voorkeur alles wat je nodig denkt te hebben voor je vertrekt, van kaarten en routes tot films of series. Zo houd je grip op je verbruik én voorkom je onaangename verrassingen bij thuiskomst.

©TeTe Song

Caravan: iets meer luxe, maar nog steeds beperkingen

Wie met een caravan reist, heeft het vaak net wat makkelijker. Sommige staanplaatsen hebben een stroomaansluiting en er zijn meestal meer voorzieningen. Toch geldt ook hier dat je niet kunt rekenen op snel of onbeperkt internet. Installeer een VPN op je laptop als je gebruik wilt maken van publieke netwerken. Daarmee versleutel je je verbinding, zodat anderen niet zomaar kunnen meekijken of gegevens onderscheppen. Dit is vooral belangrijk als je e-mails checkt, online bankiert of inlogt op accounts.

Zelfs als je een wifi-netwerk kunt gebruiken, is het verstandig om automatische updates op je laptop tijdelijk uit te schakelen. Het klopt dat bij gebruik van wifi dataverbruik in principe geen rol speelt, tenzij je op een plek zit waar je moet betalen per MB of waar het netwerk bewust is afgeknepen. Wat wél vaak speelt op campings of in hotels: de verbinding is traag, instabiel of wordt gedeeld met veel andere gasten. Grote downloads zoals systeemupdates kunnen dan het netwerk zwaar belasten, waardoor alles tergend langzaam gaat of zelfs vastloopt. Door updates uit te stellen, houd je de verbinding werkbaar voor jezelf en anderen.

Heb je helemaal geen wifi tot je beschikking, dan ben je aangewezen op mobiel internet via je smartphone. Hoe je dat het beste aanpakt, heb je al eerder in dit artikel kunnen lezen.

©InsideCreativeHouse

Huisje of hotel: alles bij de hand, maar blijf alert

In een vakantiewoning of hotel hoef je je over de stroomvoorziening doorgaans geen zorgen te maken en ook is er meestal wel een wifinetwerk dat redelijk functioneert. Toch blijft het belangrijk om alert te zijn. De beveiliging van dit soort vakantienetwerken is vaak minimaal. Zonder VPN is je verbinding eenvoudig te onderscheppen. Gebruik daarom altijd een VPN-dienst of kies ervoor om vertrouwelijke zaken, zoals het inloggen op je bank, uit te stellen tot je op een vertrouwd netwerk zit.

Zorg ook in deze situatie voor een recente back-up. Denk aan synchronisatie met OneDrive, Google Drive of iCloud, maar ook aan een kopie op een externe ssd of usb-stick. Mocht je laptop gestolen worden of beschadigd raken, dan heb je in elk geval je bestanden nog.

In het buitenland: adapter, handbagage en verzekering

Ga je naar het buitenland, dan zijn er extra zaken om op te letten. Niet elk land gebruikt dezelfde stopcontacten en netspanning. Een universele wereldstekker is daarom handig, zeker als je meerdere apparaten mee hebt. Voor sommige bestemmingen heb je ook een spanningsomvormer nodig, hoewel moderne opladers vaak meerdere voltages aankunnen. Check dit op het label van je oplader.

Bij vliegreizen moet je goed kijken naar de bagageregels. Bij budgetmaatschappijen zoals Ryanair of Easyjet mag je soms maar één stuk handbagage meenemen. Dat betekent kiezen: een rugzak met je laptop of een trolley met kleding. Wil je beide, dan moet je bijbetalen. Stop je laptop liever niet in ruimbagage. Niet alleen vanwege de kans op beschadiging, maar ook omdat lithiumbatterijen daar eigenlijk niet thuishoren en zelfs geweigerd kunnen worden. Als het echt niet anders kunt, gebruik dan een stevige hoes of laptoptas, leg je laptop midden in je bagage tussen kleding en meld bij het inchecken dat er elektronica in zit.

Nog even dit: voorbereid op pad

Een goede voorbereiding voorkomt veel gedoe. Werk je besturingssysteem en antivirussoftware bij vóór vertrek, zodat je onderweg niet verrast wordt door verplichte updates. Kijk of je genoeg opslagruimte hebt voor je vakantiefoto's of -video's. Denk ook aan offline gebruik: stel je e-mailclient in op offline modus, download navigatiekaarten en sla films of series lokaal op. Apps als Netflix en Disney+ bieden standaard de mogelijkheid om titels offline te bewaren.

Pas ook je tweestapsverificatie aan voordat je vertrekt. Wie normaal via sms een code ontvangt, kan in het buitenland tegen problemen aanlopen, vooral als het Nederlandse nummer niet werkt of buiten bereik is. Gebruik liever een authenticator-app, zoals Google Authenticator of Authy. Daarmee ontvang je je inlogcodes ook zonder mobiele verbinding, zolang je je smartphone maar bij je hebt.

Tot slot: laat je laptop niet in de volle zon liggen, in een warme auto of op een vochtige plek in de tent. Hitte en vocht zijn funest voor de elektronica. Gebruik bij voorkeur een waterdichte hoes of sleeve en bewaar hem op een droge plek in de schaduw. Fijne vakantie!

Hisense richt zijn pijlen op het middensegment, en deze 65U7Q Pro is daar een goed voorbeeld van. Het toestel verbetert een aantal zwakke punten van zijn voorganger en stoot daarmee duidelijk door naar de betere toestellen. Maar Hisense heeft niet alle minpunten weggewerkt. Bovendien toont de nieuwe versie van het VIDAA U-systeem dat niet alle aanpassingen een verbetering zijn.

Wie in het middensegment voor een televisie shopt, levert onvermijdelijk wat in op het gebied van design. De U7Q Pro is daarop geen uitzondering. Het toestel oogt degelijk, maar springt niet in het oog als een staaltje van topdesign. In tegenstelling tot zijn voorganger heeft hij nu wel een relatief vlakke rug. Daardoor springt het 7,5 cm dikke profiel wat meer in het oog, al maskeren de schuine zijdes dat enigszins. Het toestel staat op een centrale voet die bestaat uit twee voetsteunen afgedekt met een kunststof plaat. Het resultaat oogt wat saai en verraadt zijn middenklasse-roots. De afwerking van het toestel zelf is degelijk, de voet mocht misschien iets geraffineerder.

Aansluitingen

Hisense is overgeschakeld op een nieuw hardwareplatform en dat komt in elk geval met één voordeel. De U7Q Pro beschikt nu over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 48 Gbit/s bandbreedte leveren. Dat is vooral voor hardcore gamers van belang. Die kunnen nu een soundbar aansluiten via ARC/eARC en hebben daarnaast de mogelijkheid om meerdere 4K120-bronnen te gebruiken.

Pc-gamers krijgen nog meer goed nieuws: zij kunnen nu een verversingsfrequentie tot 165 Hz in 4K gebruiken, en zelfs tot 288Hz in Full HD. De tv ondersteunt bovendien ALLM, HDMI VRR en AMD FreeSync, en is bovendien NVIDIA G-Sync Compatible. De input-lag scoort geen topresultaat, maar wel meer dan behoorlijk: 14,2 ms bij 4K60 en 10,1 ms bij 2K120.

De U7Q Pro is daarnaast uitgerust met twee usb-poorten, een minijack-ingang voor composiet video en stereo, een hoofdtelefoonaansluiting, optisch digitale audio-uitgang, ethernet, wifi 5 en bluetooth. Even opletten bij wandmontage, want de ethernetpoort, een van de usb-poorten en de optisch digitale audio-uitgang wijzen naar achteren. De rest van de aansluitingen bevindt zich aan de zijkant. De tv heeft een enkelvoudige DVB-T/T2/C-tuner, een DVB-S/S2-tuner en een CI+-slot. Met behulp van externe usb-opslag kun je live-tv pauzeren of opnemen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Verbeterde piekhelderheid en contrast

Vorig jaar worstelde de U79NQ met een matig contrast en doorsnee piekhelderheid. De U7Q Pro probeert dat duidelijk te verbeteren. Net als de voorganger gebruikt hij een VA-paneel met miniled-achtergrondverlichting, maar het aantal zones is opgetrokken van 384 naar 560 (28 x 20). In de HDR Filmmaker-modus meten we 1537 nits piekhelderheid op het 10%-venster; dat is 40 procent verbetering ten opzichte van het voorgaande model. Daartegenover haalt het volledig witte scherm maar 423 nits, en dat is dan weer 25 procent lager dan vorig jaar. Mogelijk heeft Hisense de optimalisatie gericht op speculaire highlights in plaats van algemene helderheid.

Ook het contrast is verbeterd, al blijft het eigen ANSI-contrast van het VA-paneel onveranderd op een eerder bescheiden 3190:1. Maar in de Filmmaker-modus verbetert de local dimming (in de Laag-stand) dat naar een mooie 7100:1 en zelfs 18.930:1 op eenvoudiger testpatronen. Dat is een degelijk resultaat, maar loopt nog steeds wat achter op concurrenten.

De zone-aansturing is prima, hoewel aan de leidende randen van heldere objecten een subtiele dimming zichtbaar kan zijn, vooral tegen een erg donkere achtergrond. Hogere local dimming-instellingen bieden geen substantiële contrastverbetering, maar introduceren wel merkbaar verlies van zwartdetail en onderdrukking van kleinere lichtaccenten. De voorzichtige dimming-aanpak zorgt er ook voor dat vage halo-effecten zichtbaar blijven, met name op donkere achtergronden en in HDR-content.

Door de matige kijkhoek wordt dat duidelijk zichtbaar als je te ver opzij zit. Kijk je echt bij volledige verduistering, dan kun je overwegen om de lokale dimming naar de medium-stand te schakelen. Het paneel van ons testmodel had wat beperkte uniformiteitsproblemen, waardoor soms een 'dirty screen effect' zichtbaar was bij heldere beelden. Denk eraan dat dit kan variëren tussen individuele toestellen.

HDR-content en kalibratie

Met ondersteuning voor HDR10, HDR10+, Dolby Vision IQ met Precision Detail is de U7Q Pro perfect uitgerust voor het breedste aanbod aan HDR-content. Dolby Vision IQ levert consistent de beste resultaten met uitstekende diepte en nuance. HDR10-prestaties zijn dankzij betere tonemapping duidelijk mooier dan vorig jaar. Er blijft meer contrast in het beeld en het 92% P3-kleurbereik ondersteunt rijke, verzadigde kleuren.

De HDR Tonemapping geeft een wat gemengd resultaat. Het kan witdetail en heldere kleurtinten beter zichtbaar maken, maar donkere beelden worden donkerder, terwijl heldere fragmenten helderder worden. Dat is zelden gewenst, dus het gebruik van deze instelling blijft twijfelachtig.

Zowel de SDR als de HDR Filmmaker-modus zijn redelijk goed gekalibreerd; de fouten die we opmerken zijn zelden duidelijk zichtbaar. In SDR merken we dat de grijsschaal wat naar geel uitwijkt, maar gelukkig zonder kwalijke gevolgen op huidskleuren. In HDR is het resultaat beter: de grijsschaal is neutraal, maar iets te donker terwijl kleuren dan weer vaak wat te helder zijn. Beide leveren uitstekende schaduwdetails, alleen heel donkere HDR-beelden ondervinden wat last van het beperkte contrast.

©Hisense

Beeldverwerking

De Hi-View AI Engine Pro levert prestaties die grotendeels in lijn liggen met die van de vergelijkbare modellen van vorig jaar. Dat betekent prima deinterlacing van 1080i-content en prima ruisonderdrukking voor willekeurige ruis. De prestaties met blokruis (gevolg van MPEG-compressie) blijven echter wat aan de zwakke kant. De upscaling levert mooie resultaten die weliswaar relatief zachte beelden opleveren. Je kunt de scherpte-instelling iets verhogen of met behulp van de superresolutie-instelling wat extra detail zichtbaar maken.

Hoe dan ook blijft het opletten met dvd-beelden, omdat die van relatief lage kwaliteit zijn en fouten daardoor makkelijker zichtbaar zijn. Zo kan superresolutie daar voor een overmatig uitgevlakte look zorgen, of voor onnatuurlijk scherpe randen. Voor de meeste instellingen (ruisonderdrukking, superresolutie) is de laagste stand bovendien erg voorzichtig, terwijl de medium-stand soms juist wat te sterk is.

Goede punten zijn er voor de weergave van 10 bit-gradienten, zoals in HDR-content. Die zijn mooi geleidelijk zonder duidelijke strookvorming. In SDR-content zijn zichtbare kleurstroken weg te werken met de Kleurverloop-instelling. Je kunt ook deze het best op de laagste stand zetten, ook al werkt die niet alle problemen weg. De medium stand is ook hier iets te agressief en kan detail verwijderen.

Het paneel heeft een goede bewegingsscherpte, zeker met behulp van de optie 'Hoge Verversingssnelheid', die een verversingssnelheid van 240 Hz gebruikt in ruil voor het verlies van wat verticaal detail. Het is een prima optie voor sport en mogelijk zelfs voor film, al zien we daar minder noodzaak. Vind je het schokken bij lange camerabewegingen storend, activeer dan Ultra Smooth Motion; de processor creëert dan vloeiende beweging zonder veel beeldfouten.

Stevige audio

De audioconfiguratie is wat steviger dan vorig jaar. De 2.1-opstelling is uitgebreid met twee zijwaarts gerichte luidsprekers naar een 2.1.2-configuratie. Het totale vermogen gaat daarmee van 40 naar 50 watt. De Hisense haalt flink wat volume uit dat vermogen, maar heeft moeite om de controle te bewaren als je echt veel volume vraagt. Dan hoor je vervorming en af en toe zelfs wat klanken die doen vermoeden dat het chassis trilt.

De U7Q Pro ondersteunt Dolby Atmos en DTS:X, en met de zijwaarts gerichte luidsprekers is er een goed surround-effect en beperkt hoogte-effect. De woofer zorgt voor goede basondersteuning. In deze prijsklasse vinden we de prestaties goed; die zullen voor veel mensen dan ook volstaan.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Erg druk thuisscherm

VIDAA U9 brengt een aantal veranderingen, maar blijft wel bij zijn basisprincipes. Dit 2023-artikel met een volledig overzicht van VIDAA U7 geeft aan je wat je zoal kunt verwachten. Wat is er veranderd? Het lokale aanbod aan apps groeit, zij het erg traag. HBO Max en Streamz (BE) zijn aan de lijst toegevoegd, maar NOS Live, NPO Start, Pathé Thuis, Ziggo Go, VRT Max en GoPlay ontbreken nog steeds.

Op het thuisscherm staat de lijst met apps nu onderaan; centraal in beeld staat voortaan een lijst aanbevelingen. Die heeft nu helemaal links een tegel voor de meest recent gebruikte bron en een tegel voor de ingangen. Dat zijn redelijke wijzigingen. Wat we echter storend vinden, is dat de reclame-carrousel bovenaan erg snel van item wisselt. Dat is op zich al verwarrend: wie een item in de app-lijst selecteert, ziet die twee rijen van plaats verwisselen, terwijl er onderaan nogmaals een banner met reclame de kop opsteekt. Dat zorgt ervoor dat er te veel activiteit is op het thuisscherm, zodat de gebruikservaring onrustig wordt. Hisense pusht ook heel hard zijn associatie met FIFA, ook niet echt aangenaam. Het begint op overmatige reclame te lijken.

De afstandsbediening is op wat kleine wijzigingen na overgenomen van vorig jaar. Ze is aangenaam in gebruik, vooral door de toetsen met zachte maar duidelijke aanslag. De ingebouwde oplaadbare batterij wordt gevoed door een fotovoltaïsch (zonne)paneel. Doordat dat aan de voorzijde is geplaatst, is de afstandsbediening relatief lang van vorm, maar dat stoort eigenlijk nooit.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Conclusie

De Hisense 65U7Q Pro presenteert een duidelijk beter contrast dan zijn voorganger, die op dat vlak wat onderpresteerde. Een aantal minpunten is echter wel gebleven. Zo blijft dynamische tonemapping voor HDR een lastige zaak: soms verbetert het beeld, soms verslechtert het. VIDAA U heeft een paar extra lokale apps gekregen, maar redelijk wat lokale apps zijn na meerdere jaren nog steeds niet beschikbaar. De nieuwe layout van het thuisscherm lijkt ons ook te druk; dat kan verwarrend zijn.

Op het gebied van beeldkwaliteit is er duidelijke verbetering met sterkere contrastprestaties en meer piekhelderheid. Voor HDR heb je ruime formaat-ondersteuning en prima weergave met voldoende impact. Gamers krijgen extra mogelijkheden dankzij de vier HDMI 2.1-poorten en goede bewegingsscherpte met zelfs een optie om tot 4K165 of 2K288 te gaan. De nieuwe behuizing heeft ook plaats gegeven aan een iets ruimere audio-oplossing met degelijke resultaten. De 65U7Q Pro lijkt ons goed geprijsd voor wat hij biedt, maar heeft mogelijk wel stevige concurrentie van gelijkwaardige TCL-modellen.