Wanneer je je internetverbinding met meerdere mensen deelt, kan het gebeuren dat de boel langzamer wordt: er zitten nu eenmaal grenzen aan de bandbreedte die je tot je beschikking hebt. Met de juiste tools kun je de bandbreedte van je thuisnetwerkhref="https://techacademy.id.nl/course?courseid=bundel-maak-en-beheer-je-thuisnetwerk&utm_medium=website&utm_source=computer_totaal&utm_campaign=tech_academy_netwerkbeheer_bun&utm_content=artikel" rel="noopener noreferrer" target="_blank"> </a>monitoren en bovendien ook de daadwerkelijke doorvoersnelheid meten.

Tip 01: Quality of Service

De meeste moderne routers beschikken over een minimale QoS-functie. Dat staat voor Quality of Service en houdt in dat je specifiek verkeer voorrang kunt geven. Met de juiste QoS-regels kun je bijvoorbeeld vermijden dat videostreams haperen omdat er net ook een stevige download bezig is: je geeft de videostream dan prioriteit ten opzichte van de download. Om te weten te komen welke QoS-mogelijkheden jouw router heeft, kijk je het best in de handleiding. Het kan zijn dat je voor QoS-functionaliteit eerst een firmware-upgrade moet uitvoeren.

©PXimport

Tip 02: Speedtest

Voordat je met QoS aan de slag gaat, moet je eerst goed bedenken wat je precies hoopt te bereiken. Focus je op de grote bandbreedte-problemen, zodat het aantal QoS-regels beperkt blijft. Ook belangrijk om vooraf in kaart te brengen, is je daadwerkelijke verbindingssnelheid. Dat kun je eenvoudigweg (en eventueel enkele keren) testen op www.speedtest.net/nl. De Ga-knop indrukken volstaat. Zo heb je alvast een beter idee van hoeveel bandbreedte er precies te verdelen valt.

©PXimport

Tip 03: QoS instellen

Hoe je de QoS-functie precies aanstuurt, hangt van je router af. Op een Linksys Smart Wi-Fi EA6400-router bijvoorbeeld moet je in de rubriek Prioriteit voor media zijn, waar je Prioriteitsinstellingen inschakelt. Vervolgens kun je een of meer netwerktoestellen, applicaties of online games uit een lijst simpelweg verslepen naar de rubriek Hoge prioriteit. Bij Instellingen vul je tevens een correcte Downstreambandbreedte in. Op je eigen router kunnen deze opties net weer anders zijn.

©PXimport

Windows

©PXimport

Tip 04: NetTraffic

We tonen je hoe je zowel een actueel als een historisch overzicht van het bandbreedtegebruik op een Windows-pc kunt genereren. Dat doen we met de gratis tool Venea NetTraffic. Je vindt hier zowel een installeerbare als een portable versie. Standaard krijg je in de buurt van het Windows-systeemvak een pop-upvenstertje te zien met in realtime de hoeveelheid gebruikte bandbreedte, zowel downloadverkeer (groen), uploadverkeer (rood) als het totaal (geel). Met een dubbelklik maximaliseer en minimaliseer je dit venster.

©PXimport

Tip 05: Informatie bekijken

Rechtsklik op het programma-icoontje in het Windows-systeemvak en kies voor Instellingen. Open het tabblad Grafiek om het grafiekvenster geheel naar wens aan te kunnen passen. Je beslist zelf welke informatie je in de grafiek wilt zien, in welke kleuren en met welke visualisatie. Op het tabblad Algemeen, bij Data source kun je tevens aanvinken van welke netwerkadapter(s) NetTraffic het verkeer in kaart moet brengen.

©PXimport

Tip 06: Statistieken

NetTraffic toont je niet alleen het netwerkverbruik van het moment, je kunt ook historische statistieken opvragen. Rechtsklik op het programma-pictogram en kies Statistieken. Op het tabblad Grafieken / Tabellen kun je nu onder meer een Datumbereik en een Tijdseenheid instellen. Via het tabblad Tabel staat deze informatie ook in tabelvorm. Op het tabblad Quota zie je welke quota (die instelbaar zijn via Instellingen / tabblad Quota) eventueel overschreden werden.

Op het tabblad Algemeen krijg je een numeriek en actueel overzicht per jaar, maand, dag en uur te zien. Vanuit het menu Data kun je informatie in xml-formaat exporteren. Interessant is verder de optie Utilities in het contextmenu van het programma-icoon. Hier kun je met één muisklik opdrachten als ping, nslookup, tracert, ipconfig /all of arp -a -v uitvoeren.

©PXimport

Tip 07: Doorvoersnelheid

De doorvoersnelheid van een netwerk is niet hetzelfde als de bandbreedte. Deze laatste term verwijst naar de totale capaciteit waarover een systeem kan beschikken om data over een kanaal of medium te versturen. Het gaat dus om een theoretische, maximaal haalbare snelheid. In een netwerk is er echter allerlei overhead, te wijten aan onder meer controlemechanismen van netwerkprotocollen of foutief geconfigureerde hardware, wat tot een lagere doorvoersnelheid kan leiden. De doorvoersnelheid (throughput) laat zich daarom definiëren als de hoeveelheid data tussen twee punten in een gegeven tijdsspanne. Deze snelheid drukken we gewoonlijk uit in kilobit per seconde (kbit/s).

©PXimport

Vertraging

©PXimport

Tip 08: TamoSoft downloaden

TamoSoft is een gebruiksvriendelijk pakket voor het meten van de doorvoersnelheid. Je downloadt de gratis tool hier. Hij is beschikbaar voor zowel Windows, macOS als mobiele apparaten. Dit laatste maakt dat je ook de doorvoersnelheden binnen je draadloze netwerk kunt meten. Wij bekijken hier de Windows-variant. Na het uitpakken van het gedownloade zip-bestand vind je twee uitvoerbare bestanden in C:\Program Files (x86)\TamoSoft Throughput Test: TTClient.exe en TTServer.exe. De clientmodule start je op de pc waarvandaan je de doorvoersnelheid naar een andere computer wilt meten. Op deze laatste start je dan de servermodule. Beginnen we aan clientzijde. Hier vul je de het ip-adres van de server in. Het poortnummer aan beide zijden is standaard 27100. Tenzij je problemen ondervindt, kun je dat ongemoeid laten. Je zorgt er wel voor dat de poorten op beide ‘endpoints’ identiek zijn en dat eventuele firewalls het verkeer niet blokkeren. Indien nodig geef je aan je firewall te kennen dat het om bonafide netwerkverkeer gaat.

©PXimport

Tip 09: Werking TamoSoft

Zijn beide systemen mooi op elkaar afgestemd, dan druk je de Connect-knop in aan clientzijde. Als het goed is, wordt meteen een grafiek uitgetekend die in realtime de doorvoersnelheden vastlegt. Standaard wordt het verkeer in beide richtingen gemeten, zowel voor TCP als UDP. Plaats een vinkje bij TCP only als je alleen in dit protocol geïnteresseerd bent. Aan clientzijde kun je voor je tests bovendien een zogeheten QoS traffic type simuleren. De optie Best Effort toont de normale tijden (zonder QoS) en AudioVideo simuleert voor videostreaming geoptimaliseerde QoS-waarden.

©PXimport

Tip 10: iPerf als server

Gevorderde gebruikers zullen graag ook de portable tool iPerf inzetten, te downloaden via www.tiny.cc/iperftool. iPerf laat zich vanuit de opdrachtregel bedienen en is multi-platform, ook voor mobiele omgevingen. Net als de tool van TamoSoft werkt ook iPerf volgens het server-client model. Beginnen we met de serverzijde. Hier voer je dan het een commando uit als:

iperf3 -s

Wil je alles wat deze machine van de client ontvangt in een tekstbestand bewaren, dan wordt dat bijvoorbeeld:

iperf3 -s > iperf3logs.txt

Zorg er ook hier voor dat je firewall de connectie niet verhindert. Mocht je toch de voorkeur geven aan een andere poort dan de standaardpoort 5201, dan voeg je de parameter -p <poortnummer> aan je commando toe.

©PXimport

Tip 11: iPerf als client

Aan clientzijde volstaat een commando als:

iperf3 -c <ip-adres-of-hostnaam-van-server>

Je kunt ook hier de informatie loggen in een tekstbestand. Standaard neemt zo’n test tien seconden in beslag, maar dat is aanpasbaar, bijvoorbeeld met de parameter -t 30, voor een test van een halve minuut. Er zijn overigens nog andere parameters mogelijk, zoals -R (om de richting om te draaien), -P <n> om het aantal parallelle streams aan te passen of -k <n> om het aantal te versturen pakketten in te stellen. Via www.tiny.cc/iperfpm vind je een volledige parameterlijst. Het is een goed idee zulke tests af en toe ook bij een goed functionerend netwerk uit te voeren. Immers, dat geeft je een beter idee van wat je mag verwachten als je de test tijdens het troubleshooten uitvoert.

©PXimport

Ook met Wireshark

De laatste paar maanden verschijnen er steeds potentere midrange smartphones. Nu zit je met de Motorola Edge 60 Pro wel aan de bovenste kant van die markt, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds veel waar voor je geld kunt krijgen.

De Motorola Edge 60 Pro ligt in de winkels voor een adviesprijs van 599,99 euro. Voor dat geld krijg je een royale 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslagruimte – een uitstekende deal dus. De prijs is gelijk gebleven aan die van zijn voorganger, maar onder de motorkap is er wel het nodige veranderd. De nieuwe Edge heeft een snellere processor, een krachtiger accu, een volledig vernieuwd camerasysteem en – opvallend – een flinke upgrade van het oplaadvermogen.

Net als eerdere modellen is de Edge 60 Pro slank, licht en compact, met een luxe uitstraling dankzij de aflopende schermranden. Met een gewicht van 186 gram ligt het toestel prettig in de hand. De achterkant is bekleed met veganistisch leer, wat niet alleen zorgt voor extra grip, maar ook voorkomt dat je last hebt van vingerafdrukken. En met zowel een IP68- als IP69-certificering is de smartphone uitstekend bestand tegen water en stof.

©Wesley Akkerman

Duurzaam en prachtig display

Terwijl veel andere fabrikanten de gebogen schermranden inmiddels links laten liggen, gaat Motorola er juist vol voor. Het geeft de Edge 60 Pro een premium uitstraling, maar brengt ook een klein nadeel met zich mee: in fel licht kunnen de randen reflecteren, iets waar je bij een plat scherm geen last van hebt. Storend is het niet direct, maar het valt wel op. Gelukkig maakt het p-oledscherm veel goed. Kleuren spatten van het display, het contrast is uitstekend en content kijken is dan ook een genot.

De vingerafdrukscanner zit netjes in het scherm verwerkt en reageert snel. Het display zelf biedt een scherpe resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een verversingssnelheid tot 120 Hertz, wat zorgt voor soepele beelden. Ook de helderheid is dik in orde, zelfs op zonnige dagen. Mooi meegenomen is de keuze voor het stevige Gorilla Glass 7i aan de voorkant, een krasbestendige laag die tegen een stootje kan en het scherm goed beschermt bij dagelijks gebruik.

©Wesley Akkerman

Capabele processor voor gaming

De Motorola Edge 60 Pro draait op de Mediatek Dimensity 8350 Extreme, en dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van de Edge 50 Pro. Vooral voor wie graag games op zijn smartphone speelt, is dit goed nieuws. Maar ook bij alledaags gebruik – van appen en mailen tot bellen, browsen en foto's maken – draait het toestel soepel. Tijdens het testen zijn we geen haperingen, vertragingen of andere storende zaken tegengekomen.

Ben je van plan om te gamen op de Edge 60 Pro, houd er dan wel rekening mee dat het toestel bij intensief gebruik warm kan worden. Dat gebeurt niet snel, maar bij grafisch zware 3D-games kan de temperatuur merkbaar oplopen, wat de prestaties wel iets kan beïnvloeden. De meeste casual games draaien probleemloos, maar bij zwaardere titels uit de Play Store speel je doorgaans op medium instellingen. Dat is niet ongebruikelijk in deze prijsklasse, en het toestel houdt zich daar prima staande.

©Wesley Akkerman

Meer energie, iets langere laadtijd

Een van de grootste veranderingen ten opzichte van het vorige model is de accu. Die heeft nu een indrukwekkende capaciteit van 6000 mAh, terwijl de voorganger met 4500 mAh al prima presteerde. Met de Edge 60 Pro haal je moeiteloos het einde van dag twee, zelfs als je af en toe een potje gamet. Die extra accuduur komt echter met een kleine keerzijde: de oplaadsnelheid is verlaagd van 125 naar 90 watt. Nog steeds snel, maar wel een stapje terug.

In de praktijk merk je daar weinig van. Tenzij je de Edge 60 Pro direct naast zijn voorganger legt, zul je het verschil nauwelijks opmerken. Opladen van 0 naar 100 procent duurt minder dan 50 minuten, en met een halfuurtje zit je vaak al rond de 75 procent. Draadloos laden is wél flink afgeremd: dat gaat nu met maximaal 15 watt, terwijl dat bij het vorige model nog 50 watt was. Een duidelijke concessie, al zal het voor veel gebruikers geen breekpunt zijn.

©Wesley Akkerman

De software was altijd zo goed…

Op softwaregebied heeft Motorola een aantal veranderingen doorgevoerd die niet voor iedereen positief zullen uitpakken. Zo staan er nu meer vooraf geïnstalleerde apps op het toestel, en is er een nieuwe AI-omgeving toegevoegd, ontwikkeld in samenwerking met Perplexity AI. Net als bij de Nothing Phone 3a krijg je daar via een aparte knop snel toegang toe. Daarmee kun je bijvoorbeeld meldingen laten samenvatten of informatie opvragen.

Leuk in theorie, maar in de praktijk werkt dat nog niet met alle apps. Toch zitten er handige functies tussen: zo kun je de assistent vragen om iets voor je te onthouden, zoals een foto of screenshot, die je later eenvoudig kunt terugvinden. Een duidelijke beperking is echter dat deze AI-functies alleen in het Engels werken. En hoewel we in Nederland vaak prima overweg kunnen met die taal, gaat dat ongetwijfeld ten koste van de toegankelijkheid voor sommige gebruikers.

©Wesley Akkerman

50x

Veel AI-opties

Een andere nieuwe functie is Playlist Studio. Daarmee kun je een afspeellijst laten samenstellen op basis van je eigen prompt. Klinkt veelbelovend, maar er zit een flinke beperking aan: het werkt alleen met Amazon Music, en dan ook nog uitsluitend als je een actief abonnement hebt. Daardoor zal deze functie voor veel gebruikers nauwelijks bruikbaar zijn. Image Studio – eveneens in samenwerking met Perplexity – is wél geslaagd. Hiermee maak je eenvoudig achtergronden, stickers en andere visuals, precies zoals je zou verwachten.

Daarnaast kun je rekenen op de kracht van Google Gemini, die je activeert door de powerknop ingedrukt te houden. Daarmee stel je vragen of geef je opdrachten, net als bij Google Assistant. Ook Circle to Search is aanwezig, een handige manier om snel informatie op te vragen over elementen uit foto's of screenshots. De nieuwe Moto AI-knop aan de linkerkant van het toestel is speciaal bedoeld voor deze AI-functies, maar is helaas niet aanpasbaar. Zonde, vooral voor wie weinig gebruikmaakt van Motorola's eigen AI-platform.

3x

2x

Veel dataverzameling

Opvallend is dat Motorola twee verschillende nieuwsoverzichten in zijn software-omgeving aanbiedt. Veeg je op het thuisscherm naar rechts, dan verschijnt de vertrouwde Google-feed – al kun je die eventueel uitschakelen. Daarnaast is er binnen het app-overzicht nóg een nieuwsoverzicht, afkomstig van een andere aanbieder. Het maakt duidelijk dat er veel gebeurt op het gebied van dataverzameling en -verwerking. Dat is op zich niets nieuws, maar Motorola zet het nu opvallend zichtbaar neer.

De Edge 60 Pro draait op Android 15 en krijgt drie jaar lang software-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Daarmee loopt Motorola duidelijk achter op merken als Samsung en Google, die ruimere termijnen hanteren. Volgens Motorola sluit dit beleid echter aan op het werkelijke gebruik van hun toestellen. Intern onderzoek zou uitwijzen dat gebruikers hier tevreden mee zijn – reden genoeg voor het bedrijf om daar niets aan te veranderen. Toch voelt het als een gemiste kans: het drukt de langetermijnwaarde van een verder prima smartphone.

1x

0,5x

Solide camera’s, maar…

Het camerasysteem van de Motorola Edge 60 Pro levert over het algemeen degelijke fotoprestaties. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, net als de ultragroothoeklens die ook dienstdoet als macrocamera. Daarnaast is er een telelens van 10 megapixel, goed voor 3x optische zoom en tot 50 keer digitale zoom. Aan de voorkant vind je een selfiecamera van eveneens 50 megapixel, met een lichtsensor die zorgt voor betere belichting en witbalans.

De lenzen produceren heldere, scherpe foto's, en dankzij de samenwerking met Pantone ogen kleuren meestal natuurlijk en accuraat, ook bij beweging of in lastige lichtomstandigheden. De HDR-prestaties zijn sterk, met veel detail in zowel lichte als donkere delen. Een minpunt is de neiging tot overbewerking: sommige foto's worden te sterk verscherpt, waardoor ze kunstmatig aanvoelen. Dat doet wat denken aan de beeldverwerking van sommige Samsung-toestellen.

0,5x

1x

Problemen in het donker

De hoofdcamera doet het prima bij daglicht, maar zodra het donker wordt, levert hij zichtbaar in op scherpte en detail. De ultragroothoeklens schiet bij goed licht acceptabele foto's, al vertaalt de sensor-upgrade zich niet altijd in betere beeldkwaliteit. In situaties met weinig licht vallen de prestaties flink tegen. De grootste tegenvaller is de telelens. Door de kleine sensor heeft die moeite met helderheid en dynamisch bereik, en de digitale zoom kun je sowieso beter links laten liggen.

De selfiecamera scoort daarentegen wél punten, met realistische huidtinten en scherpe beelden. Het bokeh-effect – waarbij de achtergrond onscherp wordt – is wisselend, en ook kun je kleurverschillen opmerken tussen de verschillende lenzen. Het zwakste punt van de Edge 60 Pro is echter de videokwaliteit. De beeldstabilisatie schiet tekort, waardoor video's al snel schokkerig aanvoelen. Onbruikbaar is het niet, maar op dit prijsniveau had Motorola meer mogen bieden.

2x

3x

Motorola Edge 60 Pro kopen?

De Motorola Edge 60 Pro scoort op hardwarevlak overtuigend, met een krachtige processor, een indrukwekkende accuduur en een helder, prettig scherm. Toch wordt de gebruikerservaring flink geremd door de software. Waar Motorola vroeger bekendstond om zijn schone Android-ervaring, oogt de Edge 60 Pro rommeliger dan ooit. De hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps is toegenomen, en de AI-integratie voelt onaf – zeker omdat ondersteuning voor de Nederlandse taal ontbreekt.

De niet-aanpasbare AI-knop, de dubbele nieuwsfeeds met bijbehorende dataverzameling en het magere updatebeleid van drie jaar werpen een flinke schaduw over de solide hardwarebasis. Deze softwarematige concessies zorgen ervoor dat het toestel niet de verfijnde, toegankelijke ervaring biedt die je van Motorola zou verwachten. Zonder alle onvolwassen AI-toeters en bellen – en ondanks de wisselende camerakwaliteit – hadden we de Edge 60 Pro met gemak kunnen aanraden. Maar nu blijft er vooral een gevoel van gemiste kansen hangen.

Een oven wordt flink heet tijdens het gebruik, en ook in een magnetron met grill- of ovenfunctie kan de temperatuur behoorlijk oplopen. Daardoor verdampt vet of spettert eten sneller tegen de binnenkant van de deur. Zelfs bij een gewone magnetron kunnen spetters en condens zich ophopen op het ruitje. Na een tijdje is het glas zo vettig of bruin dat je nauwelijks nog naar binnen kunt kijken. Niet gevaarlijk, wél vervelend. Gelukkig is het schoonmaken van die ruit minder lastig dan je denkt!

Lees ook: Magnetron kopen? Dit is waar je op moet letten

Hoe ontstaat die vettige aanslag eigenlijk?

Tijdens het verwarmen van eten verdampt vet. In een oven branden die vetdruppeltjes langzaam in op het glas, zeker bij temperaturen boven de 180 graden. Ook etensresten die over de rand borrelen of spetteren kunnen tegen het ruitje aankomen. In een magnetron gebeurt min of meer hetzelfde, al speelt condens daar ook een rol. Het resultaat is een doffe waas die met alleen een vaatdoekje niet meer weggaat.

Wat heb je nodig?

Met een paar alledaagse schoonmaakmiddelen kun je die bruine aanslag al te lijf gaan:

🞐 Warm water
🞐 Scheutje afwasmiddel
🞐 Zachte doek (liefst microvezel)
🞐 Oude tandenborstel
🞐 Klein beetje baking soda
🞐 Schoonmaakazijn of citroensap
🞐 Eventueel een plastic schrapertje (géén metaal)

Let op: laat de oven of magnetron altijd goed afkoelen voor je begint.

Stap voor stap schoonmaken

Begin met de buitenkant van de ruit. Maak een lauwwarm sopje met afwasmiddel en veeg het glas schoon met een microvezeldoek. Hardnekkige plekken? Maak een dik papje van baking soda en een beetje water. Smeer dit op de vlekken en laat het tien minuten zitten. Daarna veeg je het eenvoudig weg met een vochtige doek.

Voor de binnenkant helpt het om vet eerst los te weken. Maak een doek nat met heet water en een flinke scheut azijn of citroensap. Houd deze een paar minuten tegen de binnenkant van het ruitje aan – of leg de doek er voorzichtig op, als dat lukt. De warmte en het zuur helpen om het vet los te weken. Gebruik daarna een tandenborstel om voorzichtig langs de randjes te schrobben.

Sommige ovens hebben een dubbele glasplaat. In veel gevallen kun je die losmaken om ook daar tussen schoon te maken. Kijk hiervoor in de handleiding van je oven: vaak zitten er klemmetjes of schroeven aan de bovenrand van de ovendeur. Wees voorzichtig en zorg dat je alles stevig terugplaatst.

©Андрей Журавлев

Let op bij zelfreinigende ovens

Heb je een zelfreinigende oven? Dan werkt het schoonmaken net even anders. Sommige ovens hebben een pyrolysefunctie: hierbij wordt de oven verhit tot zo'n 500 graden, waardoor vet en vuil veranderen in as. Dat kun je daarna eenvoudig opvegen met een doek. Andere modellen gebruiken katalyse of stoomreiniging. In al deze gevallen geldt: gebruik géén agressieve middelen op de wanden of het glas, want daarmee kun je de speciale coating beschadigen.

Ook belangrijk: de ruit kan tijdens zo'n reinigingsprogramma flink heet worden. Wacht dus altijd tot de oven volledig is afgekoeld voor je eraan begint. En poets het glas alleen met zachte doeken en neutrale middelen, zoals lauw water met een druppeltje afwasmiddel. Baking soda of citroen kun je in dit geval beter vermijden, tenzij je zeker weet dat jouw oven geen speciale coating heeft.

Wat moet je níet doen?

Gebruik geen schuursponsjes of staalwol. Ook ovenreiniger en agressieve sprays zijn geen goed idee op glas: ze kunnen het ruitje beschadigen of dof maken. Gebruik bij voorkeur ook geen mesjes of metalen schrapers – hoe verleidelijk dat soms ook is. Krassen zijn snel gemaakt en vrijwel niet meer weg te werken.

En daarna? Zo houd je het ruitje schoon

Veeg de ruit na elk gebruik even kort na met een vochtige doek, vooral als je ziet dat er gespetterd is. Dat kost je amper tijd en voorkomt dat vuil zich opbouwt. Gebruik je ovenschalen die kunnen overkoken? Zet er een lekbak onder. En voor magnetrons werkt een eenvoudig spatdekseltje echt verrassend goed – die vangt het meeste op.