Een thuisnetwerk bevat tegenwoordig al snel talrijke toestellen, zoals desktop-pc’s, laptops, smartphones, tablets, slimme apparaten, router, switches, netwerkprinter, NAS, ip-camera enzovoort. Op deze toestellen draaien vaak allerlei services en dit alles moet je maar zien te beheren. Gelukkig zijn er tools die zonder moeite je netwerk monitoren.

Tip 01: Axence netTools

Tot en met tip 5 gaat onze aandacht vooral uit naar het gratis Windows-programma Axence netTools. Dit programma bevat tien netwerktools en is eigenlijk een subset van de allround netwerksuite nVision, die vooral voor bedrijfsnetwerken is bedoeld.

Mogelijk krijg je tijdens het downloaden een waarschuwing van Windows, maar dan mag je op het pijlknopje drukken en Behouden selecteren: deze tool bevat geen malware. De installatie vergt slechts enkele muisklikken. Wel wordt aan je gevraagd je bij de producent te registreren, waarna je via e-mail een registratiecode ontvangt (verplicht na dertig dagen). Start de tool op en stel indien nodig je antivirussoftware gerust dat het om bonafide software gaat.

Aan de knoppen herken je meteen de verschillende functies, zoals Ping, Trace, Lookup, Bandwidth en NetCheck. Met deze laatste check je de kwaliteit van je netwerkverbindingen door na te gaan hoelang een pakketje over de verbinding doet, hoeveel pakketten er eventueel verloren gaan en wat de gemiddelde doorvoersnelheid is. In dit artikel focussen we ons op de functie onder de knop Scan network en vooral op de eigenlijke monitoringmodule NetWatch.

©PXimport

©PXimport

Tip 02: Netwerkscan

Om een scan op je netwerk uit te voeren, hoef je maar Scan Network te openen en bij Address een willekeurig adres uit het beoogde subnet in te vullen, zoals het ip-adres van je router (dit lees je af bij Default Gateway wanneer je in de Opdrachtprompt het commando ipconfig uitvoert). Voor je de Scan-knop indrukt, kun je in het linkerdeelvenster bij Options aangeven waarop je precies wilt scannen: Devices only, Services of Ports, waarbij je bij deze laatste kunt kiezen tussen well known (veelgebruikte poorten), well known extended (inclusief een reeks extra poorten) en range. Voor die laatste optie geef je dan zelf het te scannen poortbereik aan. Je krijgt nu een overzicht van de open poorten.

Bij Devices only worden in feite alleen ping-commando’s uitgevoerd, terwijl bij Services eveneens wordt gecheckt op een reeks veelvoorkomende services op bekende poortnummers, zoals http (80), https (443), netbios tcp (139) enzovoort.

Houd er rekening mee dat de scantijd gevoelig kan oplopen bij de optie well known (extended).

©PXimport

Tip 03: NetWatch

Zo’n netwerkscan kan handig zijn om een snel overzicht van de aangesloten apparaten inclusief adressen, actieve poorten services te maken, maar je moet wel zelf iedere keer de opdracht geven voor zo’n scan. Precies daarom is een monitoringmodule zinvol: die scant je netwerk op gezette tijden op de achtergrond en rapporteert eventuele problemen, mede afhankelijk van hoe je de drempelwaarden in deze module hebt geconfigureerd. In netTools vind je die bij NetWatch.

Je kunt hier verschillende netwerkclients tegelijk controleren. Het volstaat het ip-adres of de hostnaam bij Address in te vullen en in het vakje ernaast aan te geven of je een eenvoudige ping wilt uitvoeren, dan wel naar een zelf te bepalen tcp-poort of service wilt scannen (je kunt kiezen uit 75 services).

Je voegt de gewenste scan vervolgens toe aan de monitorlijst met Add. Vanuit het contextmenu van zo’n item in de lijst kun je het monitoren altijd pauzeren of verwijderen. Je kunt hier tevens een reset uitvoeren waarna alle reeds vergaarde statistische informatie wordt verwijderd. Merk op dat je in het linkerdeelvenster, bij Device options, onder meer ook de scanfrequentie, oftewel Monitoring time, kunt aanpassen. Standaard staat die op één seconde. Ook de optie Timeout is aanpasbaar. Die is standaard ingesteld op 1000 ms.

In het onderste deelvenster krijg je een overzichtelijk historisch overzicht van de verzamelde data. Via knoppen geef je de gewenste periode aan: 5 minuten of 1 uur, dag, week of maand.

©PXimport

Tip 04: Alarmmeldingen

Je hoeft gelukkig niet continu naar het programmavenster van NetWatch te turen om snel op eventuele problemen te kunnen reageren. Daar maak je gewoon een alarmmelding voor. Selecteer het gewenste item uit je lijst met te monitoren taken en klik op Set alerts in het linkerdeelvenster. Er verschijnt nu een dialoogvenster met twee delen: Events en Actions. 

In het bovenste deel geef je aan wanneer je een actie wilt laten uitvoeren. Bijvoorbeeld wanneer het apparaat gedurende een x-aantal minuten niet heeft gereageerd, wanneer er een nader te bepalen pakketverlies is opgetreden of de responsetijd ondermaats was. In het onderste deel leg je dan de gewenste actie(s) vast. Zo kan de tool een melding tonen, een zelf te bepalen geluid afspelen, een icoontje laten opduiken in de taakbalk of je een e-mail toesturen. 

Voor dit laatste moet je via de knop Setup dan wel eerst wat instellingen doen, zoals: een vinkje plaatsen bij Use external SMTP server, een ontvangstadres opgeven, en de Mail server en Port van je mailprovider invullen. Test wel vooraf of de notificaties naar behoren functioneren.

©PXimport

Tip 05: WinTools

Ook de rubriek WinTools is interessant. Je kunt er als het goed is gedetailleerde hardware- en systeeminformatie over andere Windows-toestellen in je netwerk mee opvragen.

Er is wel enige voorbereiding nodig op de netwerk-pc’s waar je op afstand informatie van wilt opvragen. Kopieer het bestand WmiEnable.exe naar een usb-stick. Dat bestand staat in de installatiemap van netTools, standaard in C:\Program Files (x86)\Axence\netTools\5\. Stop die usb-stick achtereenvolgens in de gewenste netwerk-pc’s in. 

Klik met rechts op WmiEnable.exe en kies vervolgens Als administrator uitvoeren. Deze tool zorgt namelijk voor de correcte configuratie van het systeem, iets wat trouwens ook kan helpen om met de tool PRTG Network Monitoring aan de slag te kunnen (zie ook tip 8). Via https://kwikr.nl/axwmi zie je op de site van Axence wat er precies wordt aangepast.

Ga weer naar je eigen pc, open de rubriek WinTools en vul bij Address opnieuw het ip-adres of de hostnaam van zo’n Windows-pc in, eventueel voorzien van een gebruikers naam en wachtwoord van een account waarmee je je op die pc kunt aanmelden; dat kan ook een e-mailadres zijn van een Microsoft-account.

Als het goed is, zie je in het linkerdeelvenster daarna twee hoofdrubrieken: General en Custom WMI queries, elk met allerlei onderdelen. Op deze manier kun je op elk moment de status van elk Windows-toestel opvragen.

©PXimport

Tip 06: Netwerkmonitor

Heb je een uitgebreider thuisnetwerk en houd je graag stevig de vinger aan de pols, dan gebruik je wellicht beter een meer professionele tool als Paessler PRTG Network Monitor. Je kunt die gratis gebruiken voor maximaal honderd sensoren. Een sensor is een module waarmee je één meetbaar onderdeel van je netwerkapparatuur kunt monitoren, zoals de cpu van een server, het dataverkeer van een (switch)poort, of de vrije ruimte op een harde schijf of ssd. 

Het is tevens mogelijk meerdere sensoren op één apparaat in te stellen. Op een printer bijvoorbeeld zou dat de papier- en tonerstatus kunnen zijn, plus of er geen papierstoring is. Via https://kwikr.nl/senstype vind je een indrukwekkend sensoroverzicht.

Je downloadt de tool op www.paessler.com. De commerciële versies, met meer dan 100 sensoren, zijn helaas wel stevig geprijsd. De naam van het downloadbestand bevat trouwens ook een unieke licentiesleutel (zestig tekens), maar die vind je eveneens op de downloadpagina.

©PXimport

Tip 07: Installatie PRTG

Met een dubbelklik op het exe-bestand start je de installatie. Kies (bijvoorbeeld) Nederlands, accepteer de licentieovereenkomst en vul je e-mailadres in. Dit adres wordt gebruikt voor ondersteuning en voor het versturen van notificaties (zie ook tip 10). Je kunt kiezen tussen Express en Aangepast. Ga je voor dit laatste, dan bepaal je desgewenst zelf het installatiepad en geef je aan of je meteen na de installatie een ‘auto-discovery’ van je netwerk wilt. Het is wel zo makkelijk als je zo’n scan inderdaad meteen na de installatie laat uitvoeren.

Na afloop van de installatie is de PRTG-server bereikbaar via je browser, standaard op het adres http://localhost of http://127.0.0.1 (of http://<ip-adres-van-je-toestel>). Je kunt tevens de Windows-applicatie PRTG Network Monitor opstarten om naar deze webinterface te gaan.

De kans is groot dat je meteen twee meldingen krijgt: één om een beveiligde verbinding te gebruiken (via https) en één om het standaard wachtwoord te wijzigen (hetzelfde als de beheerdersnaam: prtgadmin). Beide meldingen handel je af met een paar muisklikken, tenzij je absoluut een eigen ssl-certificaat wilt gebruiken voor de https-verbinding, maar dit laten we hier buiten beschouwing.

Mocht je hier naderhand iets willen aan veranderen, dat kan altijd via de mee geïnstalleerde app PRTG Administration Tool, te vinden in het Windows-startmenu.

©PXimport

Tip 08: Apparaten

Als het goed is vind je na enige tijd een lijst met je netwerkapparaten bij Apparaten / Alle. De tool deelt je netwerk in verschillende logische rubrieken in, zoals Netwerkinfrastructuur (zoals je router), Windows (clients en servers), Linux/macOS/Unix (zoals NAS’en, ip-camera’s en IoT-apparatuur) en Printers. Via de knopjes S, M, L en XL bovenaan krijg je een meer of minder gedetailleerde weergave. Vanuit het uitklapmenu bij Apparaten kun je ook zelf extra (sub)groepen maken en apparaten toevoegen.

De kans bestaat wel dat de tool niet genoeg informatie over een of meerdere apparaten kan verzamelen. We nemen een Windows-client als voorbeeld. Klik daarop in je apparaatoverzicht en kies Instellingen. Je kunt nu onder meer het ip-adres zien en wijzigen, evenals de specifieke inloggegevens voor dat toestel invullen. Hiervoor schakel je bij Inloggegevens voor Windows Systemen de optie overerfd van clients uit, waarna je Computernaam, Gebruikersnaam en Wachtwoord kunt invullen. Bevestig met Opslaan. Klik nu met rechts nu op het apparaat in de overzichtslijst en kies Nu scannen.

Na een tijd klik je dan nogmaals op het apparaat en open je bovenaan Systeeminformatie. Krijg je hier bij de diverse rubrieken nauwelijks gegevens te zien, dan moet je wellicht nog enkele instellingen op de client aanpassen, maar dat werkt doorgaans het makkelijkste door op die netwerkclients het eerder vermelde WmiEnable.exe uit te voeren (zie tip 5) en eventueel ook tijdelijk je firewall uit te schakelen. Wil het nog steeds niet vlotten? Via https://kwikr.nl/prtghulp vind je uitgebreide tips.

©PXimport

Tip 09: Sensoren

Je zult merken dat er bij elk apparaat standaard een ping-sensor wordt geïnstalleerd. Op je lokale probe, de PRTG-server, komen er nog enkele bij, zoals Vrije Schijfruimte en System Status, evenals sensoren die de verbindingsstatus van je actieve netwerkadapter(s) monitoren. Je zult zien dat je op een bescheiden thuisnetwerk zo al makkelijk twintig van de honderd sensoren hebt gebruikt. Overtollige sensoren kun je gelukkig snel verwijderen door met rechts op de sensor te klikken en Verwijderen / Object verwijderen te selecteren.

Een sensor maken doe je door met rechts op een apparaat te klikken en Sensor toevoegen te kiezen. Je krijgt dan een hele reeks geschikte sensoren te zien, maar het werkt wellicht efficiënter als je in het blauwe vak bovenaan eerst de gesuggereerde opties selecteert, zoals Geheugen Gebruik, Windows, WMI, zodat automatisch geschikte sensoren verschijnen. In dit voorbeeld is dat onder meer WMI Geheugen, waarmee je het vrije systeemgeheugen op Windows-systemen kunt monitoren. Klik op de gewenste sensor, vul de nodige informatie in en bevestig met Aanmaken.

Of je probeert je geluk uit in de rubriek Aanbevolen Sensoren, nadat je op het apparaat hebt geklikt. De tool stelt dan zelf geschikte sensoren voor op basis van de apparaat-eigenschappen.

©PXimport

Tip 10: Notificaties en app

Wanneer je op een sensor klikt, krijg je uitgebreide en ook historische informatie. Of je gaat naar Sensoren en je selecteert hier een sensor voor meer informatie. Bovenaan vind je dan onder meer de rubriek Instellingen, waar je de geselecteerde sensor nauwgezet kunt configureren, zoals het scaninterval en de foutgrenzen. Wil je een eigen interval instellen, dan moet je doorgaans eerst de optie overerfd van uitschakelen. Open de rubriek Live gegevens om realtime informatie te krijgen.

Je vindt hier tevens de rubriek Notificatie triggers. Om aan te geven wat er precies hoort te gebeuren bij een foutstatus of een waarde-overschrijding, klik je op de blauwe plusknop en kies je Status Trigger Toevoegen of Drempel Trigger Toevoegen, waarna je alle criteria naar wens instelt.

Je kunt ook een foutstatus simuleren om na te gaan of de ingestelde notificaties naar behoren functioneren. Klik hiervoor met rechts op een sensor in de overzichtslijst en kies Simuleer foutstatus. In de rubriek Alarmen kun je een overzicht opvragen van de gegenereerde alarmmeldingen.

Handig is nog dat er van PRTG tevens mobiele apps beschikbaar zijn, voor Android en iOS. Open Setup / Accountinstellingen / Mijn account en klik hier op Toon QR code voor PRTG App Login voor een QR-code waarmee je de PRTG-server aan de app kunt koppelen. Via de app krijg je nu een mooi overzicht van onder meer netwerkapparaten, sensoren en alarmen.

©CIDimport

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.