Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt

WhatsApp blijft met ruime voorsprong het populairste socialmediaplatform van Nederland. Zelfs na vijftien jaar social media verandert daar weinig aan. Nieuwe alternatieven zoals Signal winnen wel aan gebruikers, maar spelen nog geen grote rol in het dagelijks leven, blijkt uit een nieuw onderzoek.

Dat blijkt uit het Nationale Social Media Onderzoek – Tussentijdse rapportage juli 2025, uitgevoerd door Newcom Research & Consultancy. Hiervoor werden 1.536 Nederlanders van 15 jaar en ouder ondervraagd over hun social media-gebruik.

WhatsApp blijft de standaard

Met 13,7 miljoen gebruikers in juli 2025 blijft WhatsApp met afstand het populairste platform. Slechts 2% van de Nederlanders heeft de app van hun telefoon gehaald, en nog geen 1% heeft daadwerkelijk hun account opgeheven. Daarmee is WhatsApp niet alleen alomtegenwoordig, maar ook opmerkelijk stabiel. Sterker nog: in de eerste helft van 2025 kwamen er zelfs nog 200.000 gebruikers bij.

Lees ook: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Signal groeit, maar heeft last van verloop

Signal noteert bijna een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder, en komt nu uit op 1,8 miljoen gebruikers. Op papier een forse groei, maar het platform heeft zichtbaar moeite om gebruikers vast te houden. Van de Nederlanders zegt 5% dat ze Signal ooit geprobeerd hebben, maar er alweer mee gestopt zijn. Ruim 40% van deze afhakers zegt bovendien hun account direct te hebben opgezegd. Signal scoort vooral onder hoger opgeleiden en mensen van middelbare leeftijd (Generatie X).

Lees ook: WhatsApp of Signal: kies je voor meer functies of voor meer privacy?

Nieuwe platforms blijven klein

De veelbesproken nieuwkomers BlueSky en Truth Social maken nog weinig indruk in Nederland. BlueSky telt zo'n 350.000 gebruikers, Truth Social blijft steken rond de 190.000. Beide platforms hebben bovendien net zo veel ex-gebruikers als actieve gebruikers. Ook hier geldt: wie stopt, wist meestal direct het account. De platforms zijn wel bekend, maar weten gebruikers moeilijk aan zich te binden.

©Koshiro - stock.adobe.com

X (voorheen Twitter) verliest verder terrein

X raakt in hoog tempo gebruikers kwijt. In de eerste helft van 2025 haakten opnieuw 430.000 Nederlanders af. Daarmee is het aantal actieve gebruikers gedaald tot 2,3 miljoen. Opvallend is dat de redenen voor vertrek vooral inhoudelijk zijn. Gebruikers zeggen dat ze het platform niet meer vertrouwen, zich er niet meer thuis voelen of het simpelweg niet leuk meer vinden. Nepnieuws, oplichters en negatieve media-aandacht worden veel genoemd, net als de invloed van Elon Musk.

Voorzichtige conclusies

Het beeld dat uit het onderzoek naar voren komt, is dat er wel iets verandert, maar dat grote verschuivingen uitblijven. WhatsApp blijft veruit het sterkst aanwezig in het dagelijks leven van Nederlanders. Signal groeit, maar weet de loyaliteit nog niet te winnen. Nieuwe initiatieven vinden lastig hun plek. Grote verliezer is X, dat structureel terrein verliest.

In snel tempo hebben YouTube Shorts de wereld veroverd. Gen Z (geboren tussen 1997 en 2012) is er al aan verslingerd. Om een idee te geven van het potentiële bereik van dit mediatype: dagelijks worden er 70 miljard Shorts bekeken. Het is niet moeilijk om ze te maken. Op deze manier pak je het aan.

Maandelijks publiceren vooral jonge mensen 1,5 miljard YouTube Shorts. Hierdoor is dit mediatype samen met TikTok (eveneens 1,5 miljard) een van de grootste platformen en steekt het Instagram Reels (1 miljard) de loef af. De boost is vooral te danken aan het algoritme dat YouTube gebruikt om dit genre te pushen.

Wat?

YouTube Shorts werd voor het eerst gelanceerd in september 2020. Hierdoor surft YouTube mee op het succes van TikTok en Instagram. Een YouTube Short is een verticale video van maximaal zestig seconden. Shorts hebben een beeldverhouding van 9:16 en een resolutie van 1080 pixels bij 1920 pixels. Er zijn ook, maar veel minder, YouTube Shorts die vierkant zijn met een beeldverhouding van 1:1 en een resolutie van 1080 bij 1080 pixels. Verticale video’s passen naadloos op het mobiele scherm, waardoor het lijkt alsof je deze meeslepende ervaring zelf hebt gefilmd.

Zowel in de zoekresultaten als op de homepage van YouTube hebben Shorts een eigen tabblad.

Lees ook: Van Facebook tot TikTok: welk van deze acht diensten past bij jou?

Lang of kort?

In de YouTube-app en op de -website hebben de Shorts een eigen tabblad gekregen om de korte video’s van verschillende accounts in een lus te bekijken. Ook in de zoekresultaten zie je telkens het Shorts-tabblad. Terwijl de bezoekers op YouTube de korte filmpjes bekijken, kunnen ze het kanaal delen, er commentaar op geven, aangeven of ze het leuk of niet leuk vinden of zich erop abonneren.

Je kunt Shorts insluiten in je website. Is de langere video dan niet meer belangrijk? Zeker wel: de langere video’s zijn volgens YouTube nog steeds de beste manier om de verbinding vast te houden met het publiek. Maar YouTube Shorts zijn wel een geweldige manier om nieuwe volgers aan te trekken als je nog relatief weinig abonnees hebt op je kanaal.

YouTube toont Shorts ook aan kijkers op basis van hun kijkgeschiedenis en aanbevelingen, waardoor het gemakkelijker wordt om nieuwe mensen aan te trekken. Omdat dit segment nog vrij nieuw is, wil YouTube deze mediavorm pushen en boost het algoritme Shorts meer dan de lange video’s. Maar om je platform optimaal te benutten heb je beide nodig; zowel lange YouTube-video’s als Shorts.

Ook op de YouTube-website hebben de Shorts hun eigen plaats gekregen.

Start

Er zijn verschillende manieren om Shorts te maken. Als je in je filmrol een korte verticaal gefilmde video hebt, kun je deze direct uploaden en bewerken in YouTube-editor. Daar komen we aan het einde op terug. Hier tonen we vooral hoe je YouTube Shorts rechtstreeks in de mobiele YouTube-app maakt, want die is voorzien van verschillende uitgekiende functies om zo’n video te perfectioneren.

Zorg dat je bent ingelogd op je YouTube-account of maak een nieuw account aan. Wanneer je de app opent, tik je op de knop Maken, dat is de plusknop onderaan het startscherm. Vervolgens kies je onderaan de optie Short. Als dit de eerste keer is dat je een filmpje maakt in de YouTube-app, dan moet je nog de benodigde cameratoegangsrechten verlenen. Rechtsboven zie je dat YouTube de standaard opnametijd heeft ingesteld op een duur van vijftien seconden. Als je een langere video wilt maken, tik je rechtsboven op het getal 15 en pas je dit aan naar 60 seconden. Tik op de rode opnameknop en begin de opname.

Klik op Maken en daarna selecteer je onderaan Short.

Virtuele achtergronden

In het opnamescherm zit een set tools ontworpen om de creativiteit en de kwaliteit van de Short te verbeteren. Je kunt de omdraaioptie gebruiken om te schakelen tussen de camera aan de voor- en achterkant. Op die manier is het mogelijk om vlogachtige video’s samen te stellen waarbij je in één korte video verschillende perspectieven toont. Er is ook een timer die je gebruikt bij zelfopnames met een statief.

Het is mogelijk om de afspeelsnelheid aan te passen. Zo kun je slowmotions tonen en versnelde weergaven met de opties: 0,3x, 0,5x, 1x, 2x en 3x. Bijzonder is de optie Groen scherm. Klik hiervoor op het pictogram van een persoon met een gelijnde achtergrond. Als je die selecteert, vraagt YouTube toegang tot je fotobibliotheek. Zodoende kun je een foto uit de eigen bibliotheek als nieuwe virtuele achtergrond gebruiken.

Bij de optie Groen scherm selecteer je een achtergrond uit je fotobibliotheek.

Retoucheren en verlichting

Met Retoucheren pas je digitale make-up toe die rimpels en oogwallen verdoezelt en die tegelijk de kwaliteit van de video verbetert door het frame scherper te maken. Met Verlichting pas je de helderheid aan om de juiste sfeer te creëren. De knop Flits schakelt de flitser van je camera aan en uit. En dan zijn er heel veel filters en effecten zoals bewegingssporen, fisheye-effecten, nachtzicht, allerlei lenzen en achtergronden. Nadat je de gewenste effecten hebt toegevoegd, tik je op het witte vinkje rechtsonder op het scherm.

Je beschikt over een waaier aan tools waarvan je de meeste kunt finetunen.

Geluid

Bij een Short hoort vaak muziek. Je kunt de muziek als achtergrondgeluid inzetten of je kunt het nummer een prominente rol laten spelen. Klik op de knop Geluid toevoegen en dan blader je door een aantal genres die je als audio-achtergrond kunt gebruiken. Het gaat om soundtracks die precies één minuut duren en telkens lees je hoeveel Shorts er reeds gebruikmaken van dit nummer. Als maker van een YouTube Short mag je deze auteursrechtelijk beschermde muziek aan je video toevoegen afkomstig van deze audiobibliotheek.

De Shorts-audiobibliotheek is gevuld met muziektracks van platenlabels die een specifieke Shorts-licentieovereenkomst met YouTube hebben ondertekend. Beluister de nummers door op de miniatuur te klikken en ondertussen verschijnt er een blauwe knop om het geselecteerde nummer aan je Short toe te voegen. Als je op het bladwijzertje klikt dan wordt het opgeslagen op Geluiden bij Shorts. Dat laatste is een nieuw tabblad waar je al je opgeslagen nummers verzamelt.

Bekijk het muziek- en geluidenaanbod en zet je favorieten op een tabblad.

Voice-over en tekst

In de sectie Geluid toevoegen zit ook de knop Voice-over. Wanneer je op het pictogram van het microfoontje tikt, kun je beslissen waar de voice-over begint en waar je hem stopt. Tik op de rode knop om de opname te starten of houd je vinger op de knop om de audio op te nemen.

De knop Aa gebruik je om tekst toe te voegen. Nu kun je tekst toevoegen in de kleur en in de grootte van je voorkeur. Er zijn enkele tekststijlen waaruit je kunt kiezen zoals YouTube Sans, Zwaar, Handschrift, Leuk en Typemachine. Tegelijk kies je hoe de tekst wordt uitgelijnd en met een schuifje bepaal je de lettergrootte. Het is trouwens mogelijk om op die manier tekst in verschillende lagen te plaatsen.

Je kunt heel nauwkeurig aanduiden waar je de voice-over wilt starten.

Tijdlijn en finetunen

Nu kom je op een scherm om de voorvertoning te bekijken. Voordat je onderaan op de knop Volgende tikt, gebruik je de knop daarnaast: Tijdlijn. Hier zie je alle elementen waaruit je Short bestaat in gekleurde balkjes: de video, de muziek, de voice-over, tekst 1, tekst 2 en verder. Bij elk balkje kun je aangeven wanneer het begint en wanneer het stopt. Op die manier maak je op je telefoon een vrij nauwkeurige montage. Speel het filmpje af en corrigeer tot je helemaal tevreden bent. Tik dan op Klaar.

Op de tijdlijn bepaal je wanneer de elementen in de video komen.

Publiceren

Nu kom je in een scherm waar je de definitieve instellingen van de publicatie selecteert voordat je het filmpje uploadt. Boven staat een vak bij Je short ondertitelen. De titel van je Short is samen zichtbaar met de thumbnail van de video. Beide spelen dus een belangrijke rol om de kijker aan te spreken. Wanneer je informatieve Shorts maakt, is het belangrijk dat je trefwoorden in de titel opneemt, wat de vindbaarheid van deze video’s in zoekresultaten vergroot. Daarna kies je een omslagafbeelding door eerst op het potloodpictogram in de linkerbovenhoek te klikken en een gewenst frame van de video te selecteren.

Zodra je klaar bent met deze primaire instellingen, moet je enkele geavanceerde instellingen regelen. Je bepaalt of je de Short Openbaar, Privé of Verborgen wilt publiceren. In de laatste optie kan alleen iemand die de juiste link gebruikt het filmpje bekijken. Met Privé kunnen alleen de mensen die je selecteert de Short bekijken. Daarna bepaal je eventueel de locatie en het publiek dat je wilt aanspreken. Hier geef je ook aan of de inhoud geschikt is voor kinderen of voor een breed publiek. Ten slotte kies je of het remixen van je content is toegestaan en of je betaalde promoties wilt toestaan. Nu is je korte video klaar om gepost te worden. Tik op Short uploaden en je zelfgemaakte YouTube Short wordt gepubliceerd.

Net zoals bij een gewoon YouTube-filmpje moet je de publicatie-instellingen doorlopen.

Lees ook: 5 manieren om geld te verdienen met sociale media

Bestaande video gebruiken

Heb je al een video klaarstaan om te publiceren, dan kun je de camera-interface voor het opnemen en bewerken van je video overslaan en het filmpje rechtstreeks vanaf de lokale opslag uploaden. In dat geval selecteer je Upload een video via het plusteken. Selecteer een video van je filmrol die maximaal zestig seconden duurt. De video wordt automatisch herkend als een Short als deze ook verticaal is opgenomen. Daarna kun je alle bewerkingen en wijzigingen aanbrengen die we hiervoor hebben beschreven. Tot slot tik je op Publiceren.

Een bestaande korte video moet je uploaden via de optie Video en niet via Shorts.