ID.nl logo
Nog niet uitgekeken op Windows 10? Zo kun je er nog eventjes mee vooruit
Huis

Nog niet uitgekeken op Windows 10? Zo kun je er nog eventjes mee vooruit

Werk je nog lekker met Windows 10? Overstappen naar bijvoorbeeld Windows 11 is nergens voor nodig! Maar eerlijk is eerlijk: Windows 10 kan wel een frisse verjongingskuur gebruiken. Welke onderdelen kun je vernieuwen, wat kun je verbeteren en welke tips zijn er zodat Windows 10 nog een paar jaar meekan?

Na het lezen van dit artikel weet je precies hoe je ervoor kunt zorgen dat jij veilig nog enkele jaren met Windows 10 kunt blijven werken:

  • Controleer de status van je pc
  • Laat je pc zich automatisch onderhouden
  • Versnel het opstartproces
  • Werk drivers en apps bij

Ook interessant om te lezen: Met commando's je Windows-systeem beheren, zo doe je dat

Elke Windows-versie heeft een levensduur. Het einde hiervan wordt wel ‘End of support’ genoemd. Na deze datum brengt de maker geen updates meer uit, ook niet op het gebied van veiligheid. Die datum is dus belangrijk: hierna is het uit met de pret en niet verstandig om het besturingssysteem te blijven gebruiken. Voor Windows 10 eindigt de ondersteuning op 14 oktober 2025. Kortom: we kunnen nog even vooruit. 

Updaten maar! De basis van de verjongingskuur van Windows 10 is de meest recente versie. Zorg ervoor dat je hierover beschikt: Windows 10 22H2, uitgebracht eind 2022. Open het Windows-startmenu en typ Windows Update. Kies Naar updates zoeken. Installeer alle updates die beschikbaar zijn.

Breng de basis van Windows 10 eerst op orde.

Betrouwbaarheid controleren

Je hebt software geïnstalleerd en weer verwijderd, nieuwe hardware gekoppeld en oude weggedaan: als Windows 10 al wat jaren op de computer draait, is de machine mogelijk minder stabiel geworden. Een periodieke controle van de status kan geen kwaad. De betrouwbaarheidscontrole van Windows geeft een goed beeld. Typ Betrouwbaarheid in het Windows-startmenu en kies Betrouwbaarheidsgeschiedenis weergeven.

Zoek in de tijdlijn naar rode kruizen. Klik erop om de kritieke fouten te zien, bijvoorbeeld een vastgelopen programma of dwarsliggende driver. Zijn het problemen die je kunt oplossen, bijvoorbeeld door een nieuwe driver te installeren of een verouderd programma te vervangen door een nieuwe versie? Maak dit meteen in orde.

Klik hierna op de gele uitroeptekens: dit zijn de waarschuwingen. Controleer welke waarschuwingen je kunt oplossen. Dubbelklik op een waarschuwing voor meer informatie.

Dit ziet er goed uit: Windows 10 draait als op de eerste dag.

Bezem door je opslag

Heb je zicht op de indeling van de vaste schijf, die waarschijnlijk al enige jaren in gebruik is? Open het Windows-instellingenvenster (Windows-toets+I) en klik op Systeem / Opslag. In het overzicht zie je welke onderdelen ruimte op de schijf innemen. Bijvoorbeeld apps, items op het bureaublad of tijdelijke bestanden. Klik op Meer categorieën weergeven voor een detailoverzicht.

Maak je ook gebruik van externe opslag, bijvoorbeeld een externe schijf? Klik op Opslaggebruik op andere stations weergeven. Bepaal vervolgens welke items je niet nodig hebt en onnodige ruimte op de schijf innemen. Klik op Slim opslaan configureren of nu uitvoeren. Deze functie helpt je bij het automatisch verwijderen van tijdelijke bestanden.

Onder Tijdelijke bestanden zie je de actuele instelling, bijvoorbeeld dat bestanden in de Prullenbak automatisch worden verwijderd na dertig dagen. Stel hier de gewenste waarden in en voer de schoonmaak meteen uit: klik op Nu opruimen.

Ruim op wat je niet nodig hebt.

Schijfopruiming

We blijven nog even in de schoonmaakmodus: typ Schijfopruiming in het Windows-startmenu. In het venster van Schijfopruiming klik je op Systeembestanden opschonen. Schijfopruiming wordt opnieuw gestart in de grondige modus.

Bekijk de lijst met onderdelen die je kunt opschonen. Vooral onderdelen zoals Windows Update, installatiebestanden en tijdelijke bestanden kunnen aardig wat ruimte innemen. Plaats vinkjes naast de onderdelen die je wilt opschonen en klik op OK.

Klik hierna op het tabblad Meer opties en klik op Opruimen in het vak Programma’s en onderdelen. Windows toont alle programma’s die in de loop van de tijd zijn geïnstalleerd. Loop door de lijst en controleer welke programma’s je niet meer gebruikt. Klik op de kolom Grootte om te sorteren op bestandsgrootte. Is er een programma dat je niet meer gebruikt? Selecteer het en klik op Verwijderen.

Onderdelen uitschakelen

Kies hierna voor Windows-onderdelen in- of uitschakelen. Je vindt deze optie links in het venster. Een overzicht van ingebouwde Windows-onderdelen verschijnt, zoals Internet Explorer 11 en Windows Media Player. Mogelijk maak je niet gebruik van alle onderdelen: haal de vinkjes weg bij de ongebruikte componenten en klik op OK. Wees wel terughoudend bij het uitschakelen van onderdelen en doe dit alleen als je zeker weet dat je het onderdeel niet meer nodig hebt.

Weg met verouderde onderdelen.

Opstarten versnellen

Mogelijk heb je in de loop van de jaren Windows uitgebreid met programma’s die zich in de opstartmap hebben genesteld. Dat betekent dat ze worden geladen tijdens de start van Windows. Op zich is hier niets mis mee, maar wel als je het programma niet nodig hebt en Windows dus nodeloos traag wordt. Open het Windows-startmenu en typ Taakbeheer.

Bekijk het overzicht van opstartprogramma’s op het tabblad Opstarten. Klik op de kolom Invloed op opstarten om de programma’s te sorteren op de hoeveelheid impact die ze hebben. Zie je bij programma’s de opmerking Veel? Controleer dan kritisch of het programma echt van nut is. Is dat niet het geval, dan klik je erop met de rechtermuisknop en kies je Uitschakelen.

Schakel onnodige programma’s uit voor een vlotte start.

Hulp van buitenaf

We gaan nog even door met het opschonen en nemen geen genoegen met het standaardgereedschap van Windows. We gaan aan de slag met het gratis programma BleachBit. Dit helpt bij het opschonen van diverse onderdelen van Windows én andere programma’s die je mogelijk hebt geïnstalleerd.

Aan de linkerkant vind je de verschillende onderdelen die je kunt opschonen. Selecteer de gebieden waar je de bezem doorheen wilt halen en klik op Voorvertonen. BleachBit geeft aan wat er wordt opgeschoond. Tevreden? Klik op Opruimen om de schoonmaaksessie daadwerkelijk te starten.

BleachBit helpt met het verder opschonen van de omgeving.

Tijd voor de grote schoonmaak?

Zorg ook voor een opgeruimd huis

Overbodige onderdelen

Zijn er Windows-onderdelen die je nooit meer gebruikt? Een goede start is het verwijderen van ongebruikte programma’s, zoals je eerder hebt gelezen. Helaas kun je in Windows 10 niet alle programma’s even eenvoudig verwijderen. Voor een écht gestroomlijnde omgeving hebben we wat hulp van buitenaf nodig.

Een goed programma dat hierbij helpt is Bulk Crap Uninstaller. Je mag het programma gratis gebruiken. In het hoofdvenster vind je rechts de onderdelen die je kunt verwijderen of de-installeren.

Interessant is de kolom Opstarten, die aangeeft of het programma bovendien wordt geladen bij de start van Windows. Aan de linkerzijde vind je een uitgebreid zoek- en filtervak, waarmee je gericht op zoek kunt gaan naar de onderdelen.

Om Windows-systeemonderdelen te zien, plaats je bijvoorbeeld een vinkje bij Systeemcomponenten tonen. Selecteer de onderdelen die je wilt verwijderen en kies De-installeer ‘stil’. Bulk Crap Uninstaller probeert het programma zelfstandig te verwijderen, zonder dat je door meldingen hoeft te klikken.

Bulk Crap Uninstaller: alles voor een vlot werkend systeem.

Automatisch onderhoud

Windows 10 is op leeftijd, dus wat extra aandacht kan geen kwaad. Open het Startmenu en typ Automatisch onderhoud. Klik op Instellingen voor automatisch onderhoud wijzigen. Met dit relatief verborgen onderdeel laat je Windows regelmatig onderhoud uitvoeren, zonder dat je ernaar omkijkt. Er wordt gecontroleerd op updates en Windows draait een aantal beveiligingscontroles en systeemdiagnoses.

Eventuele problemen worden automatisch verholpen en je wordt hiervan op de hoogte gesteld. Kies de gewenste tijd bij Onderhoudstaken automatisch uitvoeren om. De optie Toestaan dat de computer op het geplande tijdstip voor gepland onderhoud uit de slaapstand wordt gehaald zorgt ervoor dat het onderhoud altijd plaatsvindt. Klik op OK.

Selectief indexeren

Het indexeren van bestanden zorgt ervoor dat je ze relatief snel kunt vinden bij een zoekactie. Eerlijk is eerlijk: bestandsindexering heeft een grote invloed op de prestaties van de computer. Het volledig uitschakelen ervan heeft een positief effect op de computer, maar is niet realistisch als je vaak gebruikmaakt van de zoekfunctie. In plaats hiervan kun je Windows 10 wel slimmer laten omgaan met indexering.

Typ Index in het Windows-startmenu en klik op Kiezen welke bestanden en mappen worden geïndexeerd. Kies Hier zoeklocaties aanpassen en klik op Wijzigen. Verwijder het vinkje naast de locaties die je niet wilt indexeren en klik op OK.

De juiste tools

Windows 10 werd geïntroduceerd in 2015. In de loop van de jaren zijn de ingebouwde apps niet alleen verbeterd, maar zijn er ook betere alternatieven voor verschenen. Maak je bijvoorbeeld nog gebruik van de oorspronkelijke Windows Media Player of toch liever van het opensource alternatief VLC? Ook Internet Explorer heb je mogelijk vervangen door Chrome of Firefox.

Bij een verjongingskuur voor Windows 10 hoort uiteraard ook het bijwerken van de programma’s. Dat doen we in één keer goed: met het gratis Ninite selecteer en installeer je de programma’s in één keer. De werking is eenvoudig: via de website plaats je een vinkje naast de gewenste programma’s. Klik hierna op Get Your Ninite. Je haalt hiermee een persoonlijk installatiebestand binnen en hoeft de programma’s niet meer individueel te installeren.

Maak een installatiepakket op maat voor Windows 10.

Snelle prestaties

Vind je dat sommige visuele effecten van Windows 10 inmiddels gedateerd overkomen? Je kunt zelf bepalen welke animaties je nog wel wilt gebruiken en welke je niet meer wilt zien. Open het Startmenu en typ Sysdm.cpl. Open het tabblad Geavanceerd en klik in het vak Prestaties op Instellingen. Kies Aangepast en bekijk de lijst met animaties. Verwijder het vinkje bij de visuele effecten die je niet meer wilt zien, bijvoorbeeld Animaties op de taakbalk, Menu’s schuivend of met overgangseffect in beeld brengen en Langzaam door keuzelijsten schuiven. Geen zin om de lijst een voor een te beoordelen? Kies voor Beste prestaties en klik op OK.

Andere uitstraling

Het oog wil ook wat. Ben je in de afgelopen tijd uitgekeken op het uiterlijk van Windows 10, dan kun je de omgeving ook een heel andere uitstraling geven. Een goed programma hiervoor is Stardock Curtains.

Met Curtains kun je kiezen uit kant-en-klare thema’s waarmee je het Windows 10-uiterlijk in één keer verandert, maar je kunt ook een eigen thema maken. De software bevat een editor waarmee je eigen stijl maakt en deze met anderen kunt delen.

Met Curtains geef je Windows een heel andere uitstraling.

Aanmelden zonder wachtwoord

Windows 10 komt uit een tijd waarin wachtwoorden nog de standaard waren. De tijden zijn veranderd en inmiddels hebben we kennisgemaakt met aanmelden zonder wachtwoord. Je hebt hierdoor geen gewoon wachtwoord meer nodig en maakt gebruik van een andere manier om je bij de computer aan te melden.

Ook in Windows 10 kun je je aanmelden zonder een wachtwoord te gebruiken. De optie is beschikbaar sinds Windows 10 20H1. Open het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Accounts / Aanmeldingsopties. Zet de schuif op Aan bij Aanmelden bij Windows Hello vereisen voor Microsoft-accounts.

Neem afscheid van aanmelden met een wachtwoord.

Drivers bijwerken

Is het alweer een tijd geleden dat je nieuwe drivers voor de computer hebt geïnstalleerd? Controleer of er inmiddels nieuwe stuurprogramma’s voor Windows 10 zijn uitgebracht. Op de website van de computerfabrikant vind je vaak een overzicht van alle beschikbare drivers, op basis van het serienummer of modelnummer van de computer. Bezoek de website en haal hier de nieuwste drivers binnen.

Sommige fabrikanten geven per driver aan in hoeverre deze nodig is, bijvoorbeeld met classificaties zoals Kritiek en Aanbevolen. Dit helpt bij het bepalen of de driver echt nodig is. Levert de fabrikant geen lijst met updates? Haal dan zelf de drivers binnen voor de individuele onderdelen. Open het Startmenu en typ Apparaatbeheer. Een overzicht van de onderdelen verschijnt. Klap de secties uit, controleer om welk onderdeel het gaat en bezoek de website van de fabrikant.

In plaats hiervan kun je ook Windows 10 laten zoek naar de updates: klik met de rechtermuisknop op een onderdeel en kies Stuurprogramma bijwerken. Kies Automatisch zoeken naar stuurprogramma’s. Heb je zelf een stuurprogramma gedownload, kies dan voor Op mijn computer naar stuurprogramma’s zoeken. Klik op Bladeren, wijs de driver aan en volg de stappen van de wizard.

Ook de drivers kunnen wel weer een keer bijgewerkt worden.

Verjonging voor Kladblok

De ingebakken apps van Windows 10 zijn ook aan een verjongingskuur toe. Een goed voorbeeld hiervan is Kladblok. Vergeleken met de nieuwste versie van Kladblok, die je aantreft in Windows 11, is de versie in Windows 10 inmiddels redelijk beperkt. Waar de Windows 11-variant handige opties biedt, zoals tabbladen waarmee je meerdere notities kunt bijhouden, kent de Windows 10-editie weinig extra’s. We vervangen Kladblok door een moderner alternatief: Notepad++. Het is een opensource-teksteditor die je gratis mag gebruiken.

Verjonging voor zoekfunctie

We geven ook de zoekfunctie van Windows 10 een opfrisbeurt. In plaats hiervan kiezen we voor een alternatief dat compact is en in veel gevallen een completer zoekbeeld geeft dan de oorspronkelijke zoekfunctie van Windows. We maken gebruik van Everything.

Het programma is bovendien niet alleen compact, maar kan ook worden gebruikt zonder het te installeren. Zo houd je de pas opgeschoonde omgeving ook echt schoon. De eerste keer dat Everything opent, wordt een index gemaakt van de volledige schijf. Alle bestanden op de schijf worden getoond. Pas wanneer je een zoekterm intypt, worden de zoekresultaten verder verfijnd, tot alleen de resultaten resteren die je echt nodig hebt.

Verjonging voor mediaspeler

Mogelijk ben je de app al tegengekomen in de paragraaf ‘De juiste tools’, waar we Ninite bespreken: VLC. Niet zonder reden: deze mediaspeler ondersteunt meer bestandsformaten dan de gedateerde versie van Windows Media Player in Windows 10. Bovendien gaat het om een opensource-programma dat je gratis mag gebruiken. Je vindt hier de nieuwste versie. Eenmaal geïnstalleerd, kan Windows Media Player de deur uit.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade
© MG | ID.nl
Huis

Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Microsoft vraagt in Windows 11 standaard om een Microsoft-account.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

Via een opdrachtprompt tijdens de installatieproductie van Windows 11 kunnen we de blokkade voor het aanmaken van een gewoon account omzeilen.

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Met behulp van de opdracht start ms-cxh:localonly kunnen we toch een normaal account.

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt iedere accountnaam gebruiken die je wenst, en een wachtwoord opgeven hoeft nu nog niet.

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Via het Startmenu vraag je de eigenschappen van je account op.

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Klik op het onderdeel Wachtwoord om een wachtwoord toe te voegen aan je account.

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Hier geef je je wachtwoord op. De wachtwoordhint (geheugensteun) mag niet ook je wachtwoord.

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

▼ Volgende artikel
Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?
© AK | ID.nl
Huis

Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

In dit artikel lees je:

☠️ Wat doomscrolling is ☠️ Waarom je maar blijft scrollen ☠️ Hoe je weet of jij een doomscroller bent ☠️ Wat je tegen doomscrollen kunt doen

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

📵 Verveel je je zonder smartphone?

📘 Door een boek kun je urenlang scrollen!