Het leek er lange tijd op dat Square Enix zelf niet meer wist wat een ‘Final Fantasy-game’ nu eigenlijk is. De Final Fantasy XIII-trilogie leek een wanhopige zoektocht naar wat de fans nu eigenlijk wilden. Als de drie beren van Goudhaardje was XIII te lineair, XIII-2 had te weinig verhaal en XIII-3 te weinig tijd (want je zat constant naar een teruglopende doomsday-klok te kijken). Kan Final Fantasy XV daar verandering in brengen?

Eerst was er nog Versus XIII, een game die tien jaar geleden werd aangekondigd maar blijkbaar podiumvrees had. Het spel werd volgens de geruchten zelfs helemaal gecanceld. Was het dan eigenlijk gewoon voorbij met Final Fantasy? Moesten de echte fans het doen met de (zeker niet slechte) mmo en de singleplayer-werelden van weleer maar vergeten? Soms is een reeks gewoon op, toch?

Square Enix liet de reeks echter niet sterven, Versus XIII werd in tien jaar tijd omgetoverd in een heuse ‘main entry’ met zijn eigen nummer XV. Misschien als laatste poging om de reeks weer relevant te maken. Is het dan misschien symbolisch dat de game na enkele verwarrende cutscenes pas echt begint met het langzaam over de weg duwen van een kapotte auto? Een treffender beeld voor de staat van de reeks is niet denkbaar.

©PXimport

Om het beeld te versterken klinkt, terwijl de vier helden (Noctis, Promto, Gladiolus en Ignis) de auto voortduwen, opeens de klassieke song Stand By Me. Het is duidelijk: deze game gaat over vriendschap en de goede relatie tussen het viertal. Maar misschien ook een smeekbede van de ontwikkelaars: blijf bij ons! We weten het weer! Dit is Final Fantasy!

Verhaal

Het begint met prins Noctis, die door zijn vader op pad wordt gestuurd om zijn aanstaande bruid te ontmoeten. Samen met het eerder genoemde drietal gaat Noctis inderdaad op reis. De vier vrienden (die er uitzien als een Japanse boyband) hebben de beschikking over een luxe auto en kunnen al snel vrij rondreizen door de immense en mooie wereld. Een wereld die overigens best vreemd in elkaar zit. Er zijn auto’s, mobieltjes en videogames en eigenlijk alles wat je overdag ziet, zou ook onze wereld kunnen zijn. Toch zijn er verschillen, zoals de aanwezigheid van monsters en magie. En van demonen die de wereld ’s nachts zeer gevaarlijk maken. Final Fantasy XV’s setting is een soort magisch realisme. Een droomwereld. Een botsing tussen onze dimensie en een magisch rijk. En ondanks de vele vreemde incongruenties werkt dat.

Automaat

Het hebben van een auto in deze wereld is geen overbodige luxe. De afstanden zijn gigantisch en een rit van A naar B kan ettelijke minuten duren. In eerste instantie kun je alleen automatisch rijden. Dat wil zeggen dat Ignis achter het stuur zit en jij aangeeft waar je heen wilt. Later krijg je ook zelf het stuur in handen, maar denk niet dat je dan vrij rond kan crossen. De Regalia kan alleen over de snelweg rijden, en volgt een onzichtbare rails. De enige interactie die je hebt is gas geven en al dan niet een afslag nemen. In de meeste gevallen is automatisch rijden dan ook te verkiezen.

Wie overigens bang is dat het grootste deel van het spel bestaat uit passief uit het raam kijken, heeft het gelukkig mis. Niet alleen is het mogelijk om tijdens de rit te winkelen, maar ook kun je voor locaties die je al hebt bezocht de ‘fast travel’-optie kiezen. Hiermee teleporteer je in een paar seconden naar de plaats van bestemming. Het spel heeft meer van deze snelreisopties. Als je in een dungeon bent, bijvoorbeeld, kun je altijd met een flits terug naar de uitgang. En waar je je ook bevindt, je kunt altijd via fast travel terug naar waar je auto staat.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Behalve de auto krijg je op een gegeven moment ook de mogelijkheid om chocobo te huren, waarmee je snel door de wildernis kan rijden. Al deze system zorgen ervoor dat het verkennen van de wereld nooit een klus is. FFXV doet er alles aan om je niet nodeloos te laten dwalen.

Nacht

Een heel belangrijk onderdeel van de game is het gevoel dat je op een lange reis bent. Dit wordt onderstreept door de noodzaak om op veilige plekken te overnachten. Als het donker wordt, heersen zeer krachtige demonen over het landschap, en die kun je niet verslaan. Het is daarom zaak om een herberg te vinden of een kampeerplek. Op die laatste maak je kennis met de kookkunsten van Ignis, die als hij de juiste ingrediënten heeft allerlei maaltijden kan maken die je gedurende de dag een bonus op je stats geeft. Elk gerecht is ook in schitterend detail te bekijken. Voedselporno is het. In de beste zin van het woord.

Knok-tis

Uiteraard wordt er flink gevochten in dit spel. En hier wijkt de game het meest af van zijn voorgangers. In plaats van een turn-based of active time battle-systeem is XV bijna een actiegame. Door op cirkel te drukken blijft Noctis aanvallen. Met vierkantje ingedrukt ontwijk je aanvallen. Vierkantje put echter je mana uit, dus dat kun je niet onbeperkt blijven doen. Sommige aanvallen kun je via een quick-time event blokkeren en van daaruit een tegenaanval inzetten.

De belangrijkste tactische keuze die je maakt is met welk wapen je vecht. Noctis kan elk moment uit vier wapens kiezen via de vierpuntsdruktoets. Je kunt te allen tijde ook tijdens het gevecht andere wapens op die plekken zetten. Dit is belangrijk omdat sommige vijanden alleen voor een bepaald wapen gevoelig zijn.

Daarnaast is er een interessant magiesysteem. Noctis kan op bepaalde plekken in de natuur element-energie verzamelen. Met deze ijs-, vuur- en bliksem-energie kan hij spreuken maken door deze met elkaar en met allerlei items te mengen. Deze spreuken kan hij als wapen selecteren.

Hoewel al deze onderdelen prima werken, mist het uiteindelijk wel diepgang. De meeste gevechten kun je winnen door enkel op cirkel te drukken en af en toe op vierkantje. Een ander minpunt is de camera, die vooral in omgevingen met veel obstakels (zoals in bosrijke omgeving) steevast de minst handige positie kiest.

Een lapmiddel is de ‘wait-modus’ die je in de opties kunt selecteren. Gevechten verlopen dan zoals boven beschreven, maar als Noctis stilstaat bevriest de wereld. Je hebt dan de tijd om rond te kijken en je volgende doel te selecteren. Het werkt, maar is geen vervanging voor een echt turn-based-systeem.

Open

Het eerste deel van de game is ontzettend open. Je bent vrij om te gaan waar je wilt (al zijn er uiteraard wegen afgesloten vanwege plot-redenen) en komt allerlei zij-opdrachten tegen. Zo zijn er de ‘hunts’ die je in restaurants krijgt. Dit zijn de typische ‘ga daarheen en dood een aantal van die’-opdrachten, die verrassend leuk zijn. Daarnaast zijn er diverse personages in de wereld die eigen questlijnen hebben om te voltooien.

Die open wereld is zo ontzettend goed gemaakt en is zo leuk om te verkennen, dat het op een gegeven moment echt lastig is om jezelf ertoe te zetten om het verhaal maar weer te volgen. Vooral als je gevoelig bent voor de vis-minigame, waarbij je er op een gegeven moment achterkomt dat je midden in een magische wereld gewoon een paar echte uren aan het vissen bent. Deze minigame zou met een paar uitbreidingen misschien zelfs een volledig spel kunnen zijn.

En dan zijn er nog de schatten, verzamelplekken en ingrediënten die je kunt vinden. Wie een beetje OCD is kan hier zijn hart ophalen. De vier vrienden hebben bovendien hobby’s die ze levelen. Voor Noctis is dit vissen, voor Ignis koken. Een bijzondere is Prompto’s liefde voor fotograferen. Elke keer als je kampeert krijg je de foto’s te zien die hij gemaakt heeft en de beste kun je bewaren en zelfs delen op (echte) social media. Het zijn dit soort vreemde onderdelen die de game zoveel charme geeft. En de diverse foto’s die de vriendschap zo vastlegt onderstrepen opnieuw hoe belangrijk de relatie is tussen het viertal.

Versus XIII

De openheid van de wereld houdt helaas op een gegeven moment op. Als je vordert in het verhaal wordt de game opeens heel lineair. Hierbij is het spel bijna een spiegelbeeld van XIII, en wellicht is dit nog een overblijfsel van toen de game nog Versus XIII was. Hoe dan ook is het op tegen die tijd helaas zo dat je een vast pad moet volgen met event na event. Gelukkig is het tijdens deze fase nog wel mogelijk om terug te keren naar de open wereld om daar je side quests te voltooien. De manier waarop je dit doet is heel bizar en voelt als lapwerk. Het is fijn dat de optie er is, maar als je de optie ontdekt zul je waarschijnlijk net als wij denken: dit slaat nergens op.

©PXimport

Overigens is er nog een boel te doen in de wereld als het verhaal voltooid is. Er is niet echt een new-game-plus, maar wel kun je na de climax op je gemak genieten van alle content en optionele dungeons. Wat dat betreft is er dus geen reden voor stress als je niet alles voltooid hebt waar je aan begonnen was: dat kan gewoon.

Heerlijk imperfect

Wie een stap achteruit zet en XV zeer kritisch bekijkt, kan niet anders dan concluderen dat er veel vreemde keuzes zijn gemaakt. Keuzes die als je ze zo leest misschien absurd en onwerkbaar overkomen. Maar om een onverklaarbare reden werkt het wel. Het werkt juist door de imperfecties zo goed. XV blijft je verrassen. Dingen werken nooit echt zoals je ze verwacht. En er zijn heel veel optionele systemen en minigames die je compleet kunt negeren maar die het spel wel leuker maken. Niet sinds Final Fantasy VII was een Final Fantasy zo incoherent en tegelijk zo door en door charmant. De mix van magie en modern, van vriendschap en reizen, van auto’s en chocobo… het is onweerstaanbaar en een terugkeer naar de gloriedagen van de reeks. Final Fantasy is weer relevant.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.

De meeste gebruikers hebben geen enkele moeite om afbeeldingen toe te voegen in een Word-document, maar wist je dat je ook afbeeldingen helemaal of gedeeltelijk over elkaar kunt plaatsen?

Tekstterugloop: Vierkant

Uiteraard kun je zo’n montage maken met beeldbewerkingssoftware, maar in Word lukt dat ook. Eerst moet je uiteraard zorgen dat de afbeeldingen in het Word-document staan. Ga naar het tabblad Invoegen. In de groep Illustraties klik je op Afbeeldingen en daar kies je een afbeeldingsbron. Voor afbeeldingen die op de harde schijf staan, kies je als bron Dit apparaat. Navigeer dan naar de map waarin deze afbeeldingen staan. Selecteer de afbeelding en klikt op Invoegen. Nadat je de afbeeldingen hebt ingevoegd in het Word-document klik je met de rechtermuisknop op een afbeelding en selecteer je Tekstterugloop / Vierkant. Doe dat voor alle afbeeldingen die je wilt overlappen.

Kies als Tekstterugloop de optie Vierkant.

Achtergrond verwijderen

Daarna dubbelklik je op een afbeelding zodat de handvaten aan de rand verschijnen waarmee je hem kunt vergroten of verkleinen. Klik op zo’n hoekpunt, hou de muisknop ingedrukt en sleep om de afbeelding te schalen.

Je kunt ook de achtergrond transparant maken. Dubbelklik op het plaatje om het tabblad Afbeeldingsindeling te activeren. Klik links op Achtergrond verwijderen. Word doet zelf een voorstel voor de verwijderbare achtergrond. Je krijgt ook twee tools om de achtergrondselectie te verfijnen. Met ene duid je de gebieden aan die je wilt behouden, met de andere markeer je de zones die ook transparant moeten worden. Met de eerste zet je enkele groene strepen op wat niet transparant mag worden. Dat hoeft niet nauwkeurig te zijn. Met de tweede tool zet je rode strepen op wat weg mag. Je merkt hoe Word rekening houdt met je correcties. Ben je klaar, dan klik je op Wijzigingen behouden.

Met enkele groene strepen geven we aan dat de pootjes ook op de voorgrond moeten komen.

Volgorde

Nu kun je de ene afbeelding selecteren en over de andere afbeelding slepen. Soms wil je de volgorde veranderen. In dat geval dubbelklik je weer op de afbeelding om het tabblad Afbeeldingsindeling te zien. In de groep Rangschikken regel je de volgorde met de knoppen Naar voren, Naar voorgrond, Naar Achteren of Naar achtergrond.

We plaatsen de hond met de opdracht Naar voorgrond voor de kat.