Het leek er lange tijd op dat Square Enix zelf niet meer wist wat een ‘Final Fantasy-game’ nu eigenlijk is. De Final Fantasy XIII-trilogie leek een wanhopige zoektocht naar wat de fans nu eigenlijk wilden. Als de drie beren van Goudhaardje was XIII te lineair, XIII-2 had te weinig verhaal en XIII-3 te weinig tijd (want je zat constant naar een teruglopende doomsday-klok te kijken). Kan Final Fantasy XV daar verandering in brengen?

Eerst was er nog Versus XIII, een game die tien jaar geleden werd aangekondigd maar blijkbaar podiumvrees had. Het spel werd volgens de geruchten zelfs helemaal gecanceld. Was het dan eigenlijk gewoon voorbij met Final Fantasy? Moesten de echte fans het doen met de (zeker niet slechte) mmo en de singleplayer-werelden van weleer maar vergeten? Soms is een reeks gewoon op, toch?

Square Enix liet de reeks echter niet sterven, Versus XIII werd in tien jaar tijd omgetoverd in een heuse ‘main entry’ met zijn eigen nummer XV. Misschien als laatste poging om de reeks weer relevant te maken. Is het dan misschien symbolisch dat de game na enkele verwarrende cutscenes pas echt begint met het langzaam over de weg duwen van een kapotte auto? Een treffender beeld voor de staat van de reeks is niet denkbaar.

©PXimport

Om het beeld te versterken klinkt, terwijl de vier helden (Noctis, Promto, Gladiolus en Ignis) de auto voortduwen, opeens de klassieke song Stand By Me. Het is duidelijk: deze game gaat over vriendschap en de goede relatie tussen het viertal. Maar misschien ook een smeekbede van de ontwikkelaars: blijf bij ons! We weten het weer! Dit is Final Fantasy!

Verhaal

Het begint met prins Noctis, die door zijn vader op pad wordt gestuurd om zijn aanstaande bruid te ontmoeten. Samen met het eerder genoemde drietal gaat Noctis inderdaad op reis. De vier vrienden (die er uitzien als een Japanse boyband) hebben de beschikking over een luxe auto en kunnen al snel vrij rondreizen door de immense en mooie wereld. Een wereld die overigens best vreemd in elkaar zit. Er zijn auto’s, mobieltjes en videogames en eigenlijk alles wat je overdag ziet, zou ook onze wereld kunnen zijn. Toch zijn er verschillen, zoals de aanwezigheid van monsters en magie. En van demonen die de wereld ’s nachts zeer gevaarlijk maken. Final Fantasy XV’s setting is een soort magisch realisme. Een droomwereld. Een botsing tussen onze dimensie en een magisch rijk. En ondanks de vele vreemde incongruenties werkt dat.

Automaat

Het hebben van een auto in deze wereld is geen overbodige luxe. De afstanden zijn gigantisch en een rit van A naar B kan ettelijke minuten duren. In eerste instantie kun je alleen automatisch rijden. Dat wil zeggen dat Ignis achter het stuur zit en jij aangeeft waar je heen wilt. Later krijg je ook zelf het stuur in handen, maar denk niet dat je dan vrij rond kan crossen. De Regalia kan alleen over de snelweg rijden, en volgt een onzichtbare rails. De enige interactie die je hebt is gas geven en al dan niet een afslag nemen. In de meeste gevallen is automatisch rijden dan ook te verkiezen.

Wie overigens bang is dat het grootste deel van het spel bestaat uit passief uit het raam kijken, heeft het gelukkig mis. Niet alleen is het mogelijk om tijdens de rit te winkelen, maar ook kun je voor locaties die je al hebt bezocht de ‘fast travel’-optie kiezen. Hiermee teleporteer je in een paar seconden naar de plaats van bestemming. Het spel heeft meer van deze snelreisopties. Als je in een dungeon bent, bijvoorbeeld, kun je altijd met een flits terug naar de uitgang. En waar je je ook bevindt, je kunt altijd via fast travel terug naar waar je auto staat.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Behalve de auto krijg je op een gegeven moment ook de mogelijkheid om chocobo te huren, waarmee je snel door de wildernis kan rijden. Al deze system zorgen ervoor dat het verkennen van de wereld nooit een klus is. FFXV doet er alles aan om je niet nodeloos te laten dwalen.

Nacht

Een heel belangrijk onderdeel van de game is het gevoel dat je op een lange reis bent. Dit wordt onderstreept door de noodzaak om op veilige plekken te overnachten. Als het donker wordt, heersen zeer krachtige demonen over het landschap, en die kun je niet verslaan. Het is daarom zaak om een herberg te vinden of een kampeerplek. Op die laatste maak je kennis met de kookkunsten van Ignis, die als hij de juiste ingrediënten heeft allerlei maaltijden kan maken die je gedurende de dag een bonus op je stats geeft. Elk gerecht is ook in schitterend detail te bekijken. Voedselporno is het. In de beste zin van het woord.

Knok-tis

Uiteraard wordt er flink gevochten in dit spel. En hier wijkt de game het meest af van zijn voorgangers. In plaats van een turn-based of active time battle-systeem is XV bijna een actiegame. Door op cirkel te drukken blijft Noctis aanvallen. Met vierkantje ingedrukt ontwijk je aanvallen. Vierkantje put echter je mana uit, dus dat kun je niet onbeperkt blijven doen. Sommige aanvallen kun je via een quick-time event blokkeren en van daaruit een tegenaanval inzetten.

De belangrijkste tactische keuze die je maakt is met welk wapen je vecht. Noctis kan elk moment uit vier wapens kiezen via de vierpuntsdruktoets. Je kunt te allen tijde ook tijdens het gevecht andere wapens op die plekken zetten. Dit is belangrijk omdat sommige vijanden alleen voor een bepaald wapen gevoelig zijn.

Daarnaast is er een interessant magiesysteem. Noctis kan op bepaalde plekken in de natuur element-energie verzamelen. Met deze ijs-, vuur- en bliksem-energie kan hij spreuken maken door deze met elkaar en met allerlei items te mengen. Deze spreuken kan hij als wapen selecteren.

Hoewel al deze onderdelen prima werken, mist het uiteindelijk wel diepgang. De meeste gevechten kun je winnen door enkel op cirkel te drukken en af en toe op vierkantje. Een ander minpunt is de camera, die vooral in omgevingen met veel obstakels (zoals in bosrijke omgeving) steevast de minst handige positie kiest.

Een lapmiddel is de ‘wait-modus’ die je in de opties kunt selecteren. Gevechten verlopen dan zoals boven beschreven, maar als Noctis stilstaat bevriest de wereld. Je hebt dan de tijd om rond te kijken en je volgende doel te selecteren. Het werkt, maar is geen vervanging voor een echt turn-based-systeem.

Open

Het eerste deel van de game is ontzettend open. Je bent vrij om te gaan waar je wilt (al zijn er uiteraard wegen afgesloten vanwege plot-redenen) en komt allerlei zij-opdrachten tegen. Zo zijn er de ‘hunts’ die je in restaurants krijgt. Dit zijn de typische ‘ga daarheen en dood een aantal van die’-opdrachten, die verrassend leuk zijn. Daarnaast zijn er diverse personages in de wereld die eigen questlijnen hebben om te voltooien.

Die open wereld is zo ontzettend goed gemaakt en is zo leuk om te verkennen, dat het op een gegeven moment echt lastig is om jezelf ertoe te zetten om het verhaal maar weer te volgen. Vooral als je gevoelig bent voor de vis-minigame, waarbij je er op een gegeven moment achterkomt dat je midden in een magische wereld gewoon een paar echte uren aan het vissen bent. Deze minigame zou met een paar uitbreidingen misschien zelfs een volledig spel kunnen zijn.

En dan zijn er nog de schatten, verzamelplekken en ingrediënten die je kunt vinden. Wie een beetje OCD is kan hier zijn hart ophalen. De vier vrienden hebben bovendien hobby’s die ze levelen. Voor Noctis is dit vissen, voor Ignis koken. Een bijzondere is Prompto’s liefde voor fotograferen. Elke keer als je kampeert krijg je de foto’s te zien die hij gemaakt heeft en de beste kun je bewaren en zelfs delen op (echte) social media. Het zijn dit soort vreemde onderdelen die de game zoveel charme geeft. En de diverse foto’s die de vriendschap zo vastlegt onderstrepen opnieuw hoe belangrijk de relatie is tussen het viertal.

Versus XIII

De openheid van de wereld houdt helaas op een gegeven moment op. Als je vordert in het verhaal wordt de game opeens heel lineair. Hierbij is het spel bijna een spiegelbeeld van XIII, en wellicht is dit nog een overblijfsel van toen de game nog Versus XIII was. Hoe dan ook is het op tegen die tijd helaas zo dat je een vast pad moet volgen met event na event. Gelukkig is het tijdens deze fase nog wel mogelijk om terug te keren naar de open wereld om daar je side quests te voltooien. De manier waarop je dit doet is heel bizar en voelt als lapwerk. Het is fijn dat de optie er is, maar als je de optie ontdekt zul je waarschijnlijk net als wij denken: dit slaat nergens op.

©PXimport

Overigens is er nog een boel te doen in de wereld als het verhaal voltooid is. Er is niet echt een new-game-plus, maar wel kun je na de climax op je gemak genieten van alle content en optionele dungeons. Wat dat betreft is er dus geen reden voor stress als je niet alles voltooid hebt waar je aan begonnen was: dat kan gewoon.

Heerlijk imperfect

Wie een stap achteruit zet en XV zeer kritisch bekijkt, kan niet anders dan concluderen dat er veel vreemde keuzes zijn gemaakt. Keuzes die als je ze zo leest misschien absurd en onwerkbaar overkomen. Maar om een onverklaarbare reden werkt het wel. Het werkt juist door de imperfecties zo goed. XV blijft je verrassen. Dingen werken nooit echt zoals je ze verwacht. En er zijn heel veel optionele systemen en minigames die je compleet kunt negeren maar die het spel wel leuker maken. Niet sinds Final Fantasy VII was een Final Fantasy zo incoherent en tegelijk zo door en door charmant. De mix van magie en modern, van vriendschap en reizen, van auto’s en chocobo… het is onweerstaanbaar en een terugkeer naar de gloriedagen van de reeks. Final Fantasy is weer relevant.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!