Het maken van een game over een kat is eigenlijk een onmogelijke opgave. De essentie van de meeste katten leent zich namelijk helemaal niet voor een game die je precies moet kunnen besturen.

Katten luisteren niet, doen waar ze zelf zin in hebben, gooien je spullen van tafel of doen een dutje net wanneer je eindelijk tijd voor ze hebt. Dat is niet bepaald een goed fundament voor een videogame. Het is dan ook knap dat de Franse ontwikkelaar BlueTwelve Studio in zijn eerste game zo goed het kattenbestaan weet te vangen.

Het begin van Stray is perfect. Als roodharige kat word je wakker tussen je kattenvriendjes, die je met een druk op de knop likt en kopjes geeft. Samen gaan jullie op pad, vrolijk miauwend naar elkaar dankzij de toegewijde miauw-knop. Af en toe drink je wat uit een plasje water. Dan slaat het noodlot toe: jouw kat valt naar beneden, diep in de krochten van een stad vol robots.

De aandacht waarmee jouw kat is gemaakt, is uitzonderlijk. Nooit eerder zagen we zulke natuurgetrouwe kattenbewegingen in een game. De manier waarop ze loopt, klautert en krabt ziet er levensecht uit. Na haar ongelukkige val loopt ze eventjes kreupel op een manier die je hart gelijk laat smelten. Stray is de beste kattengame ooit gemaakt waarin je gewoon een normale en echte kat speelt, al is er wat dat betreft weinig concurrentie.

©PXimport

Rare sprongen

Ook het springen voldoet aan het imago van de diertjes: als een echte kat mis je nooit een sprong. Je laat namelijk niet je kat zelf springen, maar ziet een icoontje verschijnen waarmee je aangeeft waar ze het beste kan landen. Het had er waarschijnlijk ook raar uitgezien als je als speler overal zelf maar kon springen. Telkens mis springen zou de illusie van de perfecte kat verbreken.

Maar deze oplossing berooft de game tegelijk ook van haar gameplay. Je springt nooit mis, dus zit er ook geen enkele uitdaging in het platformen. Toch bestaat ongeveer de helft van de game uit secties die vooral draaien om platformactie, ook al haal je daar als speler dus geen enkele voldoening uit. Stray probeert de gameplay hier en daar op te fleuren met een extra mechaniek, zoals het sluipen langs wachters of het ontwijken van agressieve monstertjes, maar dit is allemaal erg oppervlakkig uitgewerkt. Deze gameplayvariaties verdwijnen gelukkig net zo snel als ze worden geïntroduceerd, waardoor je je er niet al te lang aan kunt ergeren.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Kat van huis

De andere helft van Stray is een stuk interessanter, omdat je daarin op verkenningstocht gaat. Je kat vindt al gauw een robotvriendje die tegen je praat en de andere robots in de stad verstaat. Je doel is om een uitweg uit de mechanisch afgesloten stad te vinden en ondertussen te ontrafelen waar al die robots vandaan komen en waar de mensheid is gebleven.

Er valt genoeg te ontdekken in deze uitgestorven stad, van bladmuziek voor een robot met een gitaar, tot gekleurde planten voor een tuinierende robot. Je kat is echter meer geïnteresseerd in alle elementen die speciaal voor haar zijn neergezet. Overal vind je wel kleedjes of banken om je nagels aan te scherpen, verfpotten die je van een plank af kunt gooien of gewoon een lekker plekje om een dutje te doen.

Ook hier valt op hoe goed er is nagedacht over het unieke perspectief van een kat. Het is nou eenmaal een klein wezentje, dus je hebt niet altijd het overzicht. Als je een kroeg betreedt, loop je langs de barkrukken en robotbenen, met je snuitje dicht bij de grond. Pas als je op de bar of een kruk springt, kun je met de robots praten en goed om je heen kijken.

©PXimport

De game is verder opgevuld met wat simpel puzzelwerk, maar dat is zo ontzettend licht dat het eigenlijk geen naam mag hebben. Je zoekt bijvoorbeeld naar een code van een kluis, die iets verderop op de muur staat geschreven. Of je probeert in een gesloten winkel te komen en ziet twee robots die dozen aan het uitladen zijn. Je verstopt je in de doos en wordt vervolgens naar binnen gedragen. Het zijn enorm simpele uitdagingen waar je waarschijnlijk niet langer dan vijf seconden over na hoeft te denken.

Emotionele impact

In een game die qua gameplay zo weinig om het lijf heeft, is de sfeer een van de meest belangrijke pijlers. Een game als Inside is ook niet bijster uitdagend, maar is door de bedrukkende omgevingen toch bijzonder. Gelukkig zit dat bij Stray wel goed: de robotstad wordt prachtig weergegeven. Vooral de belichting is buitengewoon goed, met neonlichten die de bewoonde delen een warme gloed geven en kille straatlantaarns die hun felle licht over verlaten straten verspreiden.

Hier en daar zijn ook interessante verhaalelementen te vinden. De robots blijven bijvoorbeeld menselijke handelingen uitvoeren, ook al is de mensheid hier allang uitgestorven. Ze verzorgen de planten terwijl ze de zuurstof niet nodig hebben en emuleren restaurants en kroegen zonder dat ze zelf behoefte hebben aan voedsel.

©PXimport

Het overkoepelende verhaal mist helaas emotionele impact, juist omdat je met een kat speelt. Je robotvriendje ontdekt aardig wat verbijsterende waarheden over zichzelf, maar dat kan die poes natuurlijk helemaal niks boeien. Die gaat gewoon lekker liggen tukken na een spannende onthulling, of gooit nog eens een bierflesje om. Het verhaal heeft totaal geen impact op zijn hoofdrolspeler, waardoor het bij jou als speler ook niet helemaal landt.

Stray heeft verder weinig herspeelwaarde. Na een uur of vijf hadden wij de game uitgespeeld en bijna alle optionele content gevonden. Dat is niet per se een minpunt, maar wel goed om te weten als je een krappe portemonnee hebt en meer speeluren voor je geld wilt.

Conclusie

Stray is een unieke game die het leven van een kat bijna perfect weet te vangen. Matige gameplaysecties bederven de pret een beetje, maar blijven gelukkig nooit al te lang hangen. De wereld is prachtig vormgegeven en een genot om te ontdekken, zeker omdat je overal mogelijkheden vindt om je innerlijke kat los te laten. Kattenliefhebbers zien om de vijf minuten wel iets waardoor ze hardop 'ahwww!' naar de tv roepen. Wat wil je nog meer?

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Dit keer een bijzondere categorie die nog niet eerder aan bod is geweest: verstelbare bureau's voor een ergonomische werkplek.

Veel mensen die thuiswerken heb niet altijd de mogelijkheid om een apart bureau te gebruiken en ziten bijvoorbeeld vaak aan de eet- of keukentafel. Toch kan het lonen om te investeren in een goed bureau, omdat daarmee - in combinatie met een goede stoel - je werkhouding een stuk beter wordt. Wij bekijken vijf handige bureaus 's die in hoogte verstelbaar zijn.

Casaria 160x75

Het tafelblad van dit bureau uit de Casaria‑lijn is in hoogte verstelbaar van 73 tot 118 cm en beweegt met een snelheid van 2,25 cm per seconde. Je bedient de motor via een lcd‑scherm en kan twee voorkeursstanden opslaan, zodat je met één druk op de knop naar je favoriete werkhoogtes gaat. Er zit ook een herinneringsfunctie in die je eraan herinnert om weer te gaan staan of juist te zitten. Met het robuuste stalen frame en een draagvermogen van 80 kg is het bureau geschikt voor zware monitoren. Handige details zijn de kabelgeleider, beker‑ en koptelefoonhouder en in hoogte verstelbare poten. Het blad van 160 × 75 cm bestaat uit twee delen en is afgewerkt met melamine zodat het tegen een stootje kan. Dit bureau komt inclusief montagebenodigdheden en is verkrijgbaar in verschillende kleurvarianten.

Avalo 140x60

Avalo levert dit elektrisch verstelbaar bureau (de P58) met een compact blad van 140 × 60 cm. De hoogte is traploos verstelbaar van 73 tot 117 cm en kun je drie verschillende hoogtestanden opslaan. Dat is handig als je het bureau deelt met collega's of medethuiswerkers, of wanneer je snel wilt wisselen tussen zit‑ en stahouding. De bediening gebeurt via een bedieningspaneeltje aan de voorkant; met één druk op de knop gaat het blad naar de gewenste stand. Het frame is gemaakt van staal, het blad van P2‑melamine en de rand is afgewerkt met hittebestendig ABS. Verder wordt benadrukt dat het bureau plug‑and‑play is: je hoeft alleen de stekker in het stopcontact te steken en kunt meteen aan de slag. Door het smalle ontwerp past het bureau goed in kleinere kamers, maar biedt het toch voldoende ruimte voor een monitor, toetsenbord en documenthouder. Voor wie een elektrische zit‑sta‑oplossing zoekt met geheugenfunctie en solide materialen is dit model een optie.

Avalo 120x60

Dit is een kleinere variant van de hierboven besproken Avalo AP58. Dit model heeft een 20 cm minder breed blad, maar uiteraard ook elektrisch verstelbaar. Net als de grotere uitvoering varieert de hoogte van 73 tot 117 cm en kan het bureau drie standen onthouden. Voor het instellen gebruik je een eenvoudige bediening waarbij je een favoriete zit‑ en stahoogte opslaat en later oproept. Het frame bestaat uit staal en het blad uit melamine met een rand van warmtebestendig ABS. D tafel weegt 27 kg en is het daardoor stabiel zonder moeilijk te verplaatsen. Ook deze uitvoering is plug‑and‑play; je hoeft geen ingewikkelde montage uit te voeren. Door de compactere afmetingen is dit model ideaal voor kleinere werkplekken of voor wie extra apparatuur (zoals een printer) op een tweede tafel wil plaatsen. De strakke vormgeving past in verschillende interieurs en de elektrische motor zorgt ervoor dat je eenvoudig van houding wisselt.

VDD Gaming 118x58cm

Het frame van deze VDD is elektrisch in hoogte verstelbaar van 73 tot 118 cm. Hiermee wissel je gemakkelijk tussen zitten en staan en kun je de juiste houding aannemen voor langdurige sessies. Het witte werkblad van 118 × 58 cm biedt voldoende ruimte voor een monitor en toetsenbord en dankzij de krachtige motor is het maximaal belastbaar tot 60 kg. De tafel wordt geleverd met instructies en alle benodigde onderdelen, waardoor je de montage zelf kunt uitvoeren. Er worden geen extra functies zoals geheugenstanden vermeld, waardoor je elke gewenste hoogte handmatig instelt. Voor wie een elektrisch verstelbaar bureau zoekt dat weinig ruimte inneemt, is dit een praktische optie; vooral gamers zullen baat hebben bij het kunnen aanpassen van de werkhoogte tijdens een sessie.

Schaffenburg Linesto Plus 140x80

Het Schaffenburg Linesto Plus‑bureau is een rechthoekige tafel met een T‑poot. Het frame is zonder gereedschap te monterenen in hoogte verstelbaar met een drukknop tussen 65,5 en 85,5 cm. De maximale belasting bedraagt 70 kg. De hoogtebediening gebeurt via een knop aan het onderstel; er zijn geen geheugenstanden. De tafel is voorzien van een 25mm dik melamine blad, een metalen onderstel en stelvoeten om de tafel waterpas te zetten. Kabelbeheer is mogelijk via accessoires, en er zijn diverse blad‑ en framekleuren beschikbaar. Het Schaffenburg-bureau heeft verder een stalen frame met twee telescoperende buisdelen en een krasvaste coating. Als enige in dit overzicht is deze Linestor geen zit/sta-bureau, maar kan hij in zithoogte tot maximaal 85,5 cm worden gebracht.

Sinds juni 2025 is het voor fabrikanten van smartphones verplicht om een energiebabel voor hun apparaten te voeren. De consument kan aan de hand van het energielabel zien hoe energiezuinig een telefoon is, maar ook hoe makkelijk het is om de telefoon te (laten) repareren en wat het updatebeleid voor de software is. Door middel van het nieuwe energielabel kun je dus veel bewuster kiezen voor een bepaalde telefoon.

Het energielabel werd ooit bedacht om apparaten op een uniforme manier te vergelijken, los van marketingclaims. Door elk product in te delen op een schaal van A tot en met G ontstaat ruimte om echte koplopers te herkennen en achterblijvers aan te sporen. Smartphones waren nog niet eerder voorzien van een energielabel, maar hebben dat vanaf juni 2025 wel gekregen. Dat is logisch, want bij smartphones draait energie-efficiëntie niet alleen om het stopcontact, maar vooral om hoe slim hardware en software met de energie van een accu omgaan en hoeveel jaren je uit dezelfde telefoon haalt. Door die informatie eenduidig te tonen, verschuiven de argumenten over de oplaadtijd en de schermgrootte naar hoelang een telefoon meegaat en hoe makkelijk hij te repareren is.

Energie en duurzaamheid

Een smartphone gaat gemiddeld gezien wel een dagje mee op een enkele acculading, afhankelijk natuurlijk van het gebruik door de eigenaar. Erg veel energie wordt er dus niet verspild, maar de grootste winst wat betreft het klimaat is vooral te behalen uit de levensduur van de smartphone en of deze makkelijk te repareren is. De EU koppelt het nieuwe energielabel aan het eco-design van de telefoon. Het label dat de telefoon krijgt, is afhankelijk van een aantal factoren en is een gemiddelde van de prestaties van al deze factoren. Welk factoren dat zijn, lichten we je hieronder verder toe.

Levensduur accu

Het nieuwe energielabel laat zien wat de gemiddelde levensduur van de accu van de telefoon is. Dat wordt bekeken aan de hand van het aantal laadcycli: hoe vaak kan een telefoon opnieuw worden opgeladen voordat de kwaliteit van de accu achteruit gaat? Daarbij wordt een capaciteitsvermindering van 80 procent aangehouden: na hoeveel keer laden is de capaciteit tot 80 procent gedaald? Hoe hoger dit getal, des te betrouwbaarder is de accu.

Uithoudingsvermogen

Uiteraard wordt er ook gekeken naar de gebruiksduur van een telefoon of tablet als deze volledig is opgeladen. Door het uitvoeren van een zogeheten reallife-situatie wordt het gemiddelde gebruik van een smartphone geëmuleerd. Hoeveel uur en minuten je met de smartphone kunt werken op die enkele lading, wordt op het label getoond.

Vrije val

Een van de andere eigenschappen waarop wordt getest, is de vrije val-test. Hoe snel gaat een telefoon kapot als je deze vanaf een bepaalde hoogte op een harde ondergrond laat vallen? Misschien vraag je je af wat dit met duurzaamheid te maken heeft? Nou, heel veel: als je telefoon snel kapot gaat als je hem laat vallen, moet je al snel een nieuwe. Niet heel duurzaam dus. Op het energielabel vind je de valbestendigheid tussen de A en E. Hoe lager de letter (A), des te beter kan zo'n telefoon een val overleven. De test is gebaseerd op een val van 1 meter boven een verharde ondergrond en wordt met vijf modellen van hetzelfde toestel tot wel 270 keer uitgevoerd.

Elke keer dat een telefoon is gevallen, wordt gecontroleerd of het scherm nog functioneert en reageert op aanrakingen, of de camera het nog doet, of de mobiele functies als wifi en mobiel nog werken, of de telefoon kan worden opgeladen en of de audio nog goed functioneert. Barsten in het frame of het glas worden wel geaccepteerd, mits de telefoon nog veilig kan worden gebruikt. Bijvoorbeeld als het glas wel gebarsten is, maar geen splinters heeft.

Bescherming tegen stof of water

Ook de zogeheten IP-tests (IP = Ingression Protection, of indringbescherming) worden uitgevoerd bij de telefoons en zijn een belangrijk onderdeel van de algehele score die een telefoon krijgt. De apparaten worden getest op het binnendringen van stof en water. De waterbestendigheidstest controleert bijvoorbeeld of een smartphone bestand is tegen spatwater vanuit verschillende richtingen, zonder dat de werking of veiligheid van het toestel wordt aangetast. Hiermee wordt gegarandeerd dat een telefoon in elk geval bestand is tegen vocht, bijvoorbeeld bij het gebruik tijdens een regenbui, het morsen van vloeistof of het gebruik van natte handen.

Repareerbaarheid

Een ander duurzaamheidsonderdeel waar de EU goed naar kijkt, is de repareerbaarheid van een smartphone. Dat omvat een groot aantal parameters, zoals welke onderdelen makkelijk te vervangen zijn, in hoeverre een consument bepaalde onderdelen zelf kan vervangen, en hoelang en hoe goed bepaalde onderdelen van de telefoon op voorraad zijn.

De EU wil dat smartphones langer meegaan en eenvoudiger te herstellen zijn – zowel door professionele reparateurs als (in bepaalde gevallen) door consumenten zelf. De eisen met betrekking tot repareerbaarheid blijven minimaal zeven jaar gelden na het einde van de verkoop van een model.

©WICHAN SHOP

Een fabrikant van een smartphone moet garanties kunnen geven met betrekking tot de ondersteuning van een telefoon. Als een toestel op de Europese markt wordt uitgebracht, mag de consument verwachten dat een telefoon zeven jaar na het verschijnen van de telefoon op de markt nog steeds gerepareerd kan worden.

Onderdelen

De reparatie- of 'vervangarantie' geldt voor alle essentiële onderdelen van een smartphone of tablet, zoals de accu, camera's, externe poorten voor audio en opladen, de microfoons en luidsprekers, de knoppen en de scharnieren als het een opklapbare telefoon betreft. De fabrikant moet zelfs de schroefjes op voorraad hebben als de originele niet meer kunnen worden gebruikt.

De bovenste onderdelen kunnen door een fabrikant of een telefoonreparateur worden gerepareerd, maar de EU vindt dat ook consumenten zelf onderdelen moeten kunnen bestellen en vervangen, zoals de accu, de achterzijde, de hele beeldschermunit en de oplader. Voor die zelfrepareerbaarheid krijgt een telefoon ook een waardering van A t/m E. De fabrikant is daarnaast verplicht om aan te geven waar reserveonderdelen te verkrijgen zijn, welk gereedschap er nodig is om de reparatie te kunnen uitvoeren en waar je de benodigde handleidingen kunt vinden.

Reparatie-index

Telefoonfabrikanten moeten dus uitgebreide informatie geven over hoe je je smartphone kunt repareren, maar ook over de complexiteit van de reparatie. Zijn de onderdelen die je wilt vervangen bijvoorbeeld makkelijk te bereiken, of moet je eerst andere onderdelen verwijderen om erbij te kunnen? Ook dat wordt allemaal opgenomen in de uiteindelijke classificering van de telefoon: hoe minder stappen er nodig zijn, des te hoger is de score die wordt toegekend.

Tot slot

De Europese Unie heeft met het nieuwe energielabel voor smartphones een goede stap gezet in de richting van duurzaamheid. Het uiteindelijke doel is om ervoor te zorgen dat fabrikanten meer hun best gaan doen om een zo makkelijk mogelijk te repareren telefoon uit te brengen. Deze strengere regels in de EU betekenen ook dat deze toestellen in andere landen buiten de EU makkelijker te repareren zullen zijn, omdat een telefoonfabrikant waarschijnlijk niet compleet verschillende uitvoeringen van een model smartphone gaat maken. Maar of consumenten in landen buiten de EU ook zo makkelijk zelf aan onderdelen kunnen komen, is dan nog maar de vraag; deze mate van tegemoetkoming aan of bescherming van de consument gelden vaak niet in andere landen. Fabrikanten hoeven deze informatie dus niet beschikbaar te stellen in landen buiten de EU.