Je wordt meteen na het opstarten van AoE4 in het spel gestort. Je moet een kleine nederzetting opbouwen, dorpelingen produceren, zorgen voor je voedselvoorraad, enzovoorts. Het is een prettige eerste kennismaking met een game die voor fans meteen bekend voorkomt. Pas na die eerste stappen kom je in het hoofdmenu, waar de echte hoofdmoot van de game ligt.

Age of Empires 4 is een real time strategiespel waarbij de geschiedenis het verhaal bepaalt. Alles in het spel heeft een duidelijke historische oorsprong en context. Dat blijkt ook uit de uitgebreide achtergrondinformatie en de minidocumentaires die een verhaalmissie inleiden. Die documentaires zijn erg leuk vormgegeven: je ziet locaties van historische veldslagen zoals ze er nu uitzien (echte film dus, geen computergraphics) en daar zijn dan weer met de computer gegenereerde troepen en andere elementen op geprojecteerd om te laten zien wat daar vroeger allemaal gebeurde. 

Na zo’n inleiding schakelt de game over naar de spelwereld, waar jij jouw troepen aanvoert en (vaak) je eigen dorp of stad moet stichten en deze laten draaien. Dit betekent dat je meestal begint met een primitieve nederzetting, je gaandeweg jouw stukje van de spelwereld verkent en de beschikbare grondstoffen ontgint. Hiervoor moet je je dorpelingen aan het werk zetten: als je een stal wilt bouwen moet er minstens één burger zijn die je opdraagt het gebouw neer te zetten en te bouwen. Hierbij is het natuurlijk slim om voor grotere constructies meer burgers aan dezelfde klus te laten werken, om deze sneller te voltooien.

Luiwammesen

Het is zaak om je dorpelingen efficiënt aan het werk te zetten. Als ze klaar zijn met een bouwklus, staan ze maar een beetje te staan tot je ze een opdracht geeft. Je kunt deze luiwammesen dan ook beter in de gaten houden en zo snel mogelijk aan het jagen of verzamelen zetten. Of laat ze goud, hout of erts halen bij een van de diverse grondstofbronnen. 

©PXimport

Naast je burgerij kun je een leger op de been brengen voor de onvermijdelijke gevechten en strooptochten. Gevechten vragen je om je eenheden met de muis te selecteren en richting een vijand te sturen. Hierbij moet je rekening houden met het bekende ‘papier schaar steen’-principe: speermannen zijn sterk tegen cavalerie, cavalerie is sterk tegen boogschutters en boogschutters zijn sterk tegen speermannen. Nieuwe eenheden die je gaandeweg vrijspeelt hebben allemaal ook weer hun eigen sterke en zwakke kanten.

Om die nieuwe eenheden en mogelijkheden te verkrijgen, moet je je volk regelmatig opwaarderen. Op bepaalde momenten moet je daarvoor een nieuw, groot bouwwerk neerzetten, wat je volk naar de volgende fase van beschaving en technologie tilt.

©PXimport

Bekend

Wie bij het bovenstaande denkt dat Age of Empires 4 hiermee wel erg bekend voorkomt, heeft gelijk. In zekere zin is dit spel een samenvoeging van alle ideeën van eerdere AoE-games, maar dan opgepoetst, gebalanceerd en gemoderniseerd. Tot op zekere hoogte, want de game heeft ook nog steeds irritatiepunten die we eigenlijk al bij de eerste game in de reeks zagen. Zo zijn de eenheden oliedom en hebben ze vaak moeite om een pad door de spelwereld te vinden. Vooral cavalerie wil nog wel eens rare dansjes doen of vast blijven zitten achter kleine rotsen. Maar eigenlijk alle eenheden hebben vreemde eigenschappen, waarbij ze bijvoorbeeld plots een vijandelijk graanveld aanvallen, terwijl dat koren echt minder gevaarlijk is dan die groep vijandelijke boogschutters vier meter verderop.

Ook vraagt het spel behoorlijk wat micromanaging, wat door bovenstaande elementen soms wat frustrerend is. Het is zaak om je verschillende soorten eenheden slim te groeperen en te bepalen wanneer wie vooraan staat. Tijdens sommige missies is daar echter gewoon én geen ruimte voor als je je in een vijandelijke stad bevindt, én spelen bovengenoemde problemen met de AI soms op. Dat resulteert in een enorme chaos, al is dat waarschijnlijk eigenlijk historisch wel correct. 

©PXimport

Plezier

Het opbouwen van je volk tijdens een missie is ondanks deze kleine punten overigens een enorm groot plezier. Het is heerlijk om je dorpje met twee akkers te zien uitgroeien tot een stad met stenen muren en een kasteel. Nou ja, tot de vijand deze vervolgens met kanonnen met de grond gelijk maakt, natuurlijk.

En dan zijn er uiteraard de verschillende volken waar je uit kunt kiezen. Doorgaans spelen deze ongeveer hetzelfde (al delf je als China geen goud, maar stuur je een belastinginspecteur langs de huizen), op de nomadische Mongolen na. Dit is een heel origineel volk om te besturen, aangezien jouw ‘stad’ eigenlijk altijd een tentenkamp is wat je snel inpakt en over de kaart beweegt. Mongolen hebben ook niet veel zin in het verzamelen van grondstoffen: ze plunderen liever, wat natuurlijk weer heel eigen strategische keuzes vraagt.

Solide basis

Age of Empires 4 voelt door dit alles niet als een totaal nieuwe game - ook grafisch is het niet het meest geavanceerde design dat we ooit hebben gezien - maar als een heel solide en ontzettend leuk spelende nieuwe basisset. Het voelt in zekere zin alsof dit het startpunt is waarbij de nieuwe technologie en spelsystemen vooral eerst stevig moeten staan (en dat doen ze!), om vervolgens via patches en uitbreidingen de game écht naar het volgende niveau te tillen.

Gelukkig zit er zoveel vlees aan de botten van AoE4 dat je hier met gemak (en plezier) honderden uren in kunt steken. Maar het roept tegelijk ook de vraag op wat er nog meer mogelijk is. De Mongolen lijken een eerste voorproefje van wat voor nieuwe gekke ideeën er met deze game mogelijk zijn.

Age of Empires 4 is nu verkrijgbaar voor pc en Xbox Game Pass.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je in de markt voor een nieuwe inbouwvaatwasser? Wij hebben de vijf stilste modellen voor je onder elkaar gezet, die ook nog eens goed worden beoordeeld door consumenten die hem al in huis hebben staan.

ETNA VW740NC

De ETNA VW740NC is een volledig geïntegreerde inbouwvaatwasser met een moderne uitstraling en een stille werking (slechts 40–45 dB). Deze vaatwasser is bij uitstek geschikt voor grotere huishoudens dankzij zijn ruime binnenruimte en flexibele indeling, onder meer dankzij een verstelbare bovenkorf. Gebruikers waarderen het apparaat vooral vanwege de gebruiksvriendelijkheid, de stille werking en de degelijke bouwkwaliteit.

Dit model biedt meerdere wasprogramma's, waaronder een eco-stand, intensief programma, snelwas en uitgestelde starttijd. De bediening is intuïtief met tiptoetsen en het display geeft duidelijke feedback. De machine beschikt ook over een aquastop en kinderbeveiliging, wat het apparaat extra veilig maakt. Met zijn score van 8,7 op Kieskeurig.nl (op basis van 11 reviews) is dit een zeer goed beoordeeld model.

ETNA VW842N / 739866

Ook van ETNA is deze VW842N ; een volledig geïntegreerde inbouwvaatwasser met een sterke balans tussen prijs, prestaties en gebruiksgemak. Met een geluidsniveau van slechts 45 dB behoort hij tot de stillere modellen op de markt.

Het apparaat biedt ruimte aan een royale lading vaatwerk en is daarmee geschikt voor middelgrote tot grote huishoudens. Hij beschikt over meerdere programma's, waaronder eco, intensief, snel en automatisch. Deze functies zijn eenvoudig te selecteren via het bedieningspaneel dat bij het openen van de vaatwasser zichtbaar wordt.

De reviews op Kieskeurig.nl (51 beoordelingen met een cijfer van 8,5 gemiddeld) spreken vooral positief over de stille werking, het strakke design en de efficiëntie van de vaatwasser. Veel gebruikers geven aan dat de binnenruimte goed in te delen is, mede dankzij een in hoogte verstelbare bovenkorf.

Inventum IVW6008AXL

De Inventum IVW6008AXL is een inbouwvaatwasser met een geluidsniveau van maximaal 47 dB. Deze vaatwasser is 60 cm breed en biedt daarmee voldoende ruimte voor grote vaat van 13 couvert, geschikt voor huishoudens van 3–5 personen. De indeling is praktisch, met inklapbare rekken en ruimte voor een bestekmand.

Met zijn energieklasse A+++ is hij lekker zuinig en dat maakt het voor veel gebruikers een aantrekkelijk model. Deze vaatwasser krijgt een mooie 8,8 van gebruikers. Hij beschikt over 5 programma's, waaronder eco, intensief, normaal en een snelprogramma.

Samsung DW60CG530B00ET

Deze Samsung-vaatwasser – met een wel erg lange modelnaam – is eenvoudig in gebruik en efficiënt. Hij bespaart energie, tijd en moeite bij het afwassen van verschillende soorten keukengerei. De onderdelen zijn makkelijk te verwijderen en in te stellen, en de deur opent automatisch voor extra gemak. Met een D-energielabel is deze vaatwasser energiezuinig en levert hij toch schone vaat.

De Auto Open-functie opent de deur na het spoelen automatisch een stukje, ongeveer 10 centimeter, zodat stoom kan ontsnappen en de vaat sneller droogt; dat geldt dan vooral voor plastic en kleine items. Met een gemiddeld cijfer van 8 wordt hij goed beoordeeld door eigenaren van deze vaatwasser.

Siemens SN611X15TN

De Siemens SN61IX15TN is een geïntegreerde vaatwasser met een zwart paneel, geschikt voor middelgrote huishoudens met een capaciteit van 12 couverts. Hij is goed beoordeeld met een gemiddeld reviewcijfer van 9 en biedt een halve beladingsoptie voor dagen met minder afwas. Ook heeft hij extra functies zoals een beladingssensor, afwasmiddelherkenning en drievoudige waterbeveiliging voor veilige en effectieve werking. Met een geluidsniveau van 46 decibel en een waterverbruik van 9,5 liter per cyclus is deze vaatwasser een duurzame keuze.

Daarnaast zijn er vier instelbare temperatuurinstellingen en diverse programma-opties, evenals wifi-bediening voor extra gemak. Let wel op: deze vaatwasser is niet geschikt voor onderbouw en past alleen in een nis van 81,5 tot 87,5 cm hoog, 60 cm breed en 55 cm diep.

Schimmel in huis is een veelvoorkomend probleem: volgens het CBS heeft één op de vijf huishoudens er last van. De boosdoener? Vocht. Schimmel groeit graag op warme, vochtige plekken. Aan de temperatuur in huis kun je vaak niet al te veel veranderen, maar aan vocht kun je wél iets doen. In dit artikel lees je hoe je schimmel voorkomt én bestrijdt, stap voor stap.

Lees ook: 8 slimme manieren om toch vocht tegen te gaan wanneer je geen luchtontvochtiger hebt

Waar komt het vocht vandaan?

Vocht in huis komt meestal door condensatie, doorslaand vocht of opstijgend vocht. Condens ontstaat bij het douchen, koken of zelfs door ademhalen: waterdamp slaat neer op koude oppervlakken, vooral in slaapkamers, keukens en badkamers. Bij oudere huizen kan regenwater via beschadigd voegwerk of een versleten gevel naar binnen dringen – dat noemen we doorslaand vocht. Tot slot kan vocht uit de bodem via muren omhoogtrekken, vooral als de waterkering in oude woningen niet op orde is. Je ziet dat vaak in kruipruimtes of op keldermuren.

Hoe herken je een vochtprobleem?

Een zichtbare schimmelplek op de muur is overduidelijk, maar vaak zijn er al eerder subtiele signalen die wijzen op te veel vocht in huis. Denk aan behang of verf die loslaat, condens aan de binnenkant van ramen, een aanhoudende muffe geur of zachte, aangetaste plekken in houten kozijnen. Twijfel je of je huis te vochtig is? Met een hygrometer kun je dat eenvoudig controleren. Deze meet de luchtvochtigheid in huis, die idealiter tussen de 40 en 60 procent ligt. Kom je structureel boven de 60 uit, dan is het tijd om maatregelen te nemen.

©photo-nmsk.ru Burdun Ilja

Schimmel voorkomen = vocht aanpakken

Tegen vocht helpt vooral één ding: de oorzaak aanpakken. Bij condensatievocht is ventilatie de sleutel. Zet ramen open of installeer ventilatieroosters. Liever geen koude lucht binnen? Kies dan voor een mechanisch ventilatiesysteem met warmteterugwinning. Doorslaand vocht los je op door de gevel te impregneren of te laten herstellen als het voegwerk beschadigd is. En bij opstijgend vocht helpt het injecteren van de muur met een vochtwerende gel: zo voorkom je dat bodemvocht verder omhoog kruipt.

Lees ook: Een goed ventilatiesysteem is belangrijk voor je gezondheid

Schimmel verwijderen in de badkamer

Zie je zwarte puntjes op muren, voegen of kitranden in de badkamer? Dan heb je waarschijnlijk te maken met schimmel. Die kun je verwijderen met een sodaoplossing: los 6 gram soda op in een liter warm water en schrob de aangetaste plekken schoon met een harde borstel of een oude tandenborstel. Spoel daarna goed na. Helpt dat niet voldoende, dan kun je een bleekoplossing gebruiken: meng 25 ml bleek met een liter water, dep dit op de schimmel en laat het opdrogen. Zorg hierbij altijd voor goede ventilatie. Om te voorkomen dat de schimmel terugkomt, is het belangrijk om vocht snel af te voeren. Zet na het douchen een raam open of gebruik de ventilatie, droog natte oppervlakken direct af, verwarm de ruimte vóór het douchen en vervang beschadigde voegen of kitranden op tijd.

©nadisja

Schimmel verwijderen van muren en plafonds

Zit er schimmel op muren of plafonds buiten de badkamer, bijvoorbeeld in de woonkamer of slaapkamer? Ook dan kun je het zelf aanpakken, mits het om oppervlakkige aanslag gaat. Maak een oplossing van soda (6 gram op 1 liter warm water) en schrob de aangetaste plekken met een harde borstel. Bij hardnekkige vlekken kun je bleekmiddel gebruiken: 25 ml op 1 liter water, aanbrengen met een spons en laten drogen. Probeer dit wel eerst uit op een onopvallend plekje, om te zien of het je behang of verf niet verkleurt of beschadigt. Ventileer de ruimte goed tijdens én na het schoonmaken. Controleer of de oorzaak is aangepakt — zoals slechte ventilatie of koudebruggen — want zonder dat keert de schimmel snel terug. Let op: als het om grote oppervlakken gaat of de schimmel diep in het materiaal zit, schakel dan een specialist in.

©New Africa - stock.adobe.com

Wat als je een huis huurt?

Heb je een koophuis, dan is het duidelijk: je zult alle problemen zelf moeten (laten) oplossen. Maar wat als je een huis huurt? Hieronder lees je wat jij kunt doen en wat de verhuurder moet doen.

✅ Dit kun je zelf doen:

• Dagelijks ventileren (ramen open, ventilatieroosters gebruiken)

• Schimmel schoonmaken met soda of bleek

• Luchtvochtigheid meten met een hygrometer

• Natte oppervlakken na douchen of koken direct drogen

• Verwarming slim gebruiken om condens te voorkomen

📞 Neem contact op met je verhuurder als:

• Muren of plafonds vochtig blijven ondanks ventileren

• Het voegwerk of de gevel duidelijk beschadigd is

• Er sprake is van lekkage of opstijgend vocht

• Schimmel steeds terugkomt, ook na schoonmaken

• Er sprake is van slechte of ontbrekende ventilatievoorzieningen

Bij aanhoudende problemen ben je als huurder niet verplicht het zelf op te lossen. Woningcorporaties en verhuurders zijn verantwoordelijk voor een gezonde leefomgeving — inclusief het verhelpen van bouwkundige oorzaken van vocht en schimmel.