Nvme of toch sata: De juiste ssd voor iedere toepassing

#brandedcontent - Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Samsung.

Er kunnen twee redenen zijn om een losse ssd te kopen: een upgrade van een bestaand systeem of het samenstellen van een volledig nieuwe computer. Deze twee uitgangspunten bepalen voor een deel al wat je het beste kunt kopen, al is het alleen maar omdat je nieuwe ssd natuurlijk wel in je pc moet passen. In de basis kun je kiezen uit twee soorten ssd’s: de traditionele sata-ssd in 2,5inch-formaat en de M.2-nvme-ssd die is uitgevoerd als een kleine insteekkaart. Een voorbeeld van een sata-ssd is Samsungs 860 EVO, en een voorbeeld van een nvme-ssd is de 970 EVO Plus. Voor de volledigheid moeten we opmerken dat M.2-ssd’s ook verkrijgbaar zijn op basis van het sata-protocol. Zo’n M.2-ssd verschilt qua prestaties niet van een sata-ssd in het normale 2,5inch-formaat. We laten M.2-sata-ssd’s in de rest van dit artikel buiten beschouwing; dergelijke ssd’s worden steeds zeldzamer en zijn met name bedoeld voor laptops waarin het m.2-slot niet overweg kan met nvme.

Een M.2-nvme-ssd heeft de vorm van een compact insteekkaartje.

Snelheidsverschillen
Hoewel iedere ssd veel sneller is dan een harde schijf, is de ene ssd zeker de andere niet. Neem nu alleen al de eerdergenoemde Samsung 860 EVO en 970 EVO Plus. Terwijl de eerste lees- en schrijfsnelheden tot 550 en 520 MB/s haalt, gaat de tweede daar met 3500 en 3200 MB/s dik overheen. De belangrijkste verklaring voor dat grote snelheidsverschil zit hem in de manier waarop de ssd op je systeem is aangesloten. Een sata-ssd maakt gebruik van het ahci-protocol over de sata-interface, dat ook al gebruikt werd voor harde schijven. Hoewel sata in de loop der jaren wel sneller werd, biedt de meest recente variant een maximale snelheid van zo’n 550 MB/s. Dat is voor ssd-fabrikanten geen uitdaging meer, ssd’s zijn al veel sneller dan sata aankan. Om toch snellere ssd’s mogelijk te maken is nvme bedacht. Dit efficiënte aansturings-protocol dat speciaal voor ssd’s is ontworpen maakt gebruik van de pci-express-interface, de razendsnelle interface die ook voor grafische kaarten gebruikt wordt. Deze interface vereist een nieuwe fysieke aansluiting, want het vertrouwde sata-kabeltje voldoet niet. M.2 is een fysieke aansluiting in de vorm van een insteekslot op het moederbord van een pc of laptop die geschikt is voor pci-express. Doorgaans worden er vier zogenoemde pci-express-lanes van ieder 1 GB/s verbonden met een M.2-slot voor een maximale snelheid van maar liefst 4 GB/s. Vooralsnog genoeg voor de snelste ssd’s en in tegenstelling tot sata is nvme nog volop in ontwikkeling.

Ssd’s zijn tegenwoordig zo snel dat de prestaties geremd worden door de sata-aansluiting.

Nvme of sata?
Een nvme-ssd is dus veel sneller dan een sata-ssd, dus hiermee lijkt de keuze duidelijk: je koopt simpelweg een nvme-ssd. Toch is dat niet het hele verhaal, want is eigenlijk is de keuze tussen bijvoorbeeld een 860 EVO en de 970 EVO Plus een keuze tussen snel en supersnel. Een goede sata-ssd is meer dan snel genoeg voor alle doorsnee taken die je als normale consument op je pc uitvoert. Je pc zal met een nvme-ssd dus niet sneller opstarten dan met een goede nvme-ssd en ook games zullen meestal niet merkbaar sneller inladen. Wil je dus vooral veel snelle opslag, dan kun je prima een sata-ssd als de 860 EVO kiezen. Er zijn echter ook gebruiksdoelen waarbij een nvme-ssd’s daadwerkelijk tot betere prestaties leidt. Deze vallen meer in de ‘professionele’ hoek. Denk bijvoorbeeld aan foto- en videobewerking waarbij grote bestanden razendsnel verwerkt en gerenderd moeten worden. Niet alleen moet je dan grote bestanden inladen, de ssd dient voor dergelijke zware programma’s ook als een cache die niet snel genoeg kan zijn. Een andere professionele toepassing die baat heeft bij een nvme-ssd is het draaien van meerdere virtuele machines op een systeem.

M.2: een cleanere pc
Een nvme-ssd heeft ook als je de betere prestaties niet direct nodig hebt nog een belangrijk voordeel: je krijgt een veel nettere pc. Dat komt doordat het m.2-formaat dat door nvme-ssd’s gebruikt wordt fysiek veel kleiner is als het 2,5inch-formaat waarin sata-ssd’s verkocht worden. Daarnaast zijn ook kabeltjes overbodig, je steekt een m.2-ssd net als een geheugenmodule direct in een slot op het moederbord. Het is dus veel eenvoudiger om ene pc te bouwen met een m.2-ssd want je hoeft de ssd niet langer in een drive bay te schroeven en je hoeft geen kabels aan te sluiten. Dat is niet alleen makkelijk, het zorgt ook voor een beter airflow in je systeem. Zeker bij krachtigere pc’s met een snelle cpu en grafische kaart is een goede airflow essentieel voor een efficiënte koeling die met zo min mogelijk geluid zijn werk doet. Kortom ook als je de extra snelheid van een nvme-ssd niet direct nodig hebt, kan een dergelijke ssd toch de juiste keuze zijn als je pc voorzien is van geschikte m.2-sloten.

Conclusie
Er zijn op wellicht een wat hogere prijs na geen nadelen om in een moderne pc te kiezen voor een nvme-ssd. Het is dan ook niet voor niks dat de helft van alle ssd’s die Samsung verkoopt inmiddels uit nvme-exemplaren bestaan. Een nvme-ssd zoals de Samsung 970 EVO Plus is dus altijd een veilige keuze waarbij je de garantie krijgt dat je ssd in ieder geval nooit de bottleneck voor je systeem wordt. Want wil je in de toekomst bijvoorbeeld wel aan de slag met serieuze beeldbewerking, dan is je ssd hier in ieder geval klaar voor. Daarbij is een nvme-ssd ook nog eens eenvoudig in te bouwen. Daar staat tegenover dat een goede sata-ssd zoals Samsungs 860 EVO ook al prima prestaties neerzet voor een wat lagere prijs. Zoals je eerder in dit artikel hebt gelezen, voldoet een goede sata-ssd voor het gros van de taken die je als consument op je pc uitvoert. Ben je dus vooral op zoek naar relatief veel opslag voor bijvoorbeeld een uitgebreide game library of het bewaren van al je foto’s, dan is een sata-ssd een prima keuze.