Een thuisserver is meer dan een plek om bestanden te bewaren: je kunt hem ook gebruiken als je een eigen vpn-server draaien wilt. Dat dit allerlei voordelen heeft en hoe je het opzet met behulp van OpenVPN en Unraid, vertellen we hier.

Het is het beste wat je met een vpn kunt bereiken: niet alleen wordt je openbare wifi beveiligd, het loopt ook nog eens via jouw eigen server. Je weet dus zeker dat er niemand je data probeert te vergaren. En dan hoef je ook nog eens geen extra kosten te betalen. Zit je in het buitenland, dan kun je via de vpn ook naar alle regiogebonden streamingdiensten kijken, zoals NPO Start of de apps van je televisieprovider.

Voor fervente Unraid-gebruikers brengt de vpn nog een voordeel mee: je kunt hem gebruiken om bij je lokale Unraid-web-apps te kunnen, zonder dat je al te veel van je beveiliging hoeft te riskeren. Zodra je op je vpn-server inlogt, is het namelijk net alsof je thuis bent. En kun je dus ook gewoon de lokale ip-adressen van bijvoorbeeld je downloadsoftware of andere apps intikken om ze te bezoeken. Dat kan natuurlijk ook door de poorten hiervan open te stellen en ze rechtstreeks te bezoeken, maar het risico op een mogelijke cyberaanval via die opening is veel groter.

Voor onze vpn-server installeren we OpenVPN bovenop Unraid. Eerder schreven we hoe Unraid installeren op een thuisserver precies werkt. Doorloop dus eerst die stappen, voor je verder leest.

OpenVPN installeren op thuisserver

We gaan er nu vanuit dat je de vorige workshop hebt gevolgd om Unraid te installeren en het daaraan gekoppelde platform voor apps te downloaden. Druk op het tabblad bovenin Unraid op Apps en tik in het zoekveld OpenVPN Server. De installatie begint vrijwel direct zodra je erop klikt: wacht even tot alle teksten van het scherm zijn gerold en druk onderaan op Done zodra de knop verschijnt.

Onder het tabblad Settings is nu een nieuwe optie voor OpenVPN verschenen. Klik hier op en ga vervolgens naar Cert and Misc Settings. Sla de getoonde configuratie op en ga terug naar het hoofdscherm voor de OpenVPN-instellingen. Met de knop Install RSA Key Management Package kun je hier bijbehorende software downloaden en installeren. Ook dat gaat na een klik automatisch.

©PXimport

Vervolgens druk je op Generate the Server Certificates and Keys. Hiermee worden de codes gegenereerd waarmee je straks vanaf een telefoon op de vpn-server kunt inloggen. Onder Server config vind je de serverinstellingen, waar je het adres bij OpenVPN server IP moet aanpassen naar je externe ip-adres. Dit adres vind je door een site zoals whatsmyip.org te bezoeken, maar mogelijk verandert je externe adres van tijd tot tijd. Dat is op te lossen door de dns-software DuckDNS te installeren.

DuckDNS koppelt je immer veranderende ip-adres aan een domeinnaam, zodat je daar altijd naar kunt verwijzen in de instellingen en als je met de vpn probeert te verbinden. Ga naar duckdns.org en maak een account waarbij je ook een subdomeinnaam kiest. Schrijf dit subdomein en de token-code op die op de site worden getoond. Ga vervolgens terug naar Unraid, druk op Apps en zoek naar DuckDNS. Vlak voor het deze installeert, krijg je de optie om je token en subdomein in te vullen.

Na de installatie zal https://jouwsubdomein.duckdns.org altijd naar je ip-adres verwijzen. Vul dit adres in bij de instelling Dynamic DNS bij de serverconfiguratie van OpenVPN. Het veld met het ip-adres laat je zoals het is. Bij de optie Clients kun je nu een gebruikersaccount aanmaken om mee in te loggen op de server. Vul een gebruikersnaam in en druk op Add Client.

©PXimport

Laatste stappen

Nog één stap te gaan voor je alles kunt opstarten. Duik in de instellingen van je router en pas de poorten aan van je thuisserver. Zet de udp-poort 1194 open, zodat je buiten je netwerk met OpenVPN kunt verbinden. Hoe je dit doet, hangt af van je router. Kom je er niet uit? Op portforward.com staat een uitleg voor nagenoeg iedere populaire router. Ga na het openen van de poort terug naar het hoofdscherm van OpenVPN en druk op Start OpenVPN Server zodat alles gaat werken.

Onder de optie Download client’s file staan nu twee bestandjes gelinkt. Download degene die eindigt met .ovpn en stuur hem naar het apparaat dat met de vpn moet verbinden. Installeer hierop de OpenVPN Client, op iOS en Android staat die in de respectievelijke appwinkels. Vervolgens hoef je alleen nog maar dit bestandje in te laden in de app in kwestie en je wordt meteen op de vpn ingelogd.

Het bestandje dat je net hebt ingeladen is feitelijk je inloginformatie. Hierin staat niet alleen je gebruikersnaam, maar ook een complex wachtwoord dat OpenVPN net heeft gegenereerd. Wees hier dus voorzichtig mee, want kwaadwillenden kunnen deze gebruiken om op je netwerk binnen te komen. Zet hem op een veilige plek, zoals in je eigen cloudserver die tevens op je thuisserver draait. Dan kun je er altijd vrij makkelijk bij. Je eigen VPN is nu helemaal klaar voor gebruik!

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!