Met het besturingssysteem Unraid transformeer je zelfs de oudste computer in een flexibele en handige thuisserver. In deze workshop helpen we je op weg met de installatie van deze vederlichte software. Unraid installeren doe je zo.

In een voorgaand artikel vertelden we je over de voordelen van een thuisserver en welke hardware ervoor nodig is. Nu bespreken we hoe je zo'n thuisserver draaiende krijgt en daarvoor gebruiken we Unraid als besturingssysteem van dienst.

De makers van Unraid komen diep uit de serverwereld. Dat is al te zien aan de naam van de software, dat verwijst naar de raid-systemen die professionele servers vaak gebruiken. Met Unraid wilden ze een veiliger alternatief voor dat oude bedrijfsprotocol neerzetten, dat iedereen vervolgens voor een klein bedrag kan gebruiken.

Omdat Unraid gemaakt is voor servers, is het gehele besturingssysteem ook vanuit je webbrowser te bedienen. Toch heb je een toetsenbord en monitor nodig om de server goed te configureren voor de installatie. Die kun je na het doorlopen van de stappen weer opbergen, waarna je vanaf je gebruikelijke computer Unraid kunt configureren en bedienen.

Unraid op usb-stick installeren

Het belangrijkste onderdeel van je Unraid-installatie is de usb-stick. Deze moet minstens 1 gigabyte aan ruimte hebben. Kies er eentje van een betrouwbare fabrikant, want je zult de usb-stick lang na de installatie blijven gebruiken. Deze start Unraid namelijk iedere keer op en laadt het besturingssysteem in het werkgeheugen. Volgens de ontwikkelaars lijken usb2.0-sticks beter te werken dan usb3.0-varianten.

Steek de usb-stick in je gewone computer en ga naar unraid.net/download. Download daar de USB Creator en start deze vervolgens op. Loop de getoonde stappen door en druk op Write zodat de usb-stick gemaakt kan worden. Een paar minuten later heb je een stick waarop het gehele besturingssysteem geïnstalleerd staat.

©PXimport

Unraid opstarten en instellen

Stop de stick in de beoogde server, het liefst op een usb-poort die rechtstreeks met het moederbord verbonden is. Dat zijn meestal de poorten achterop de computer. Sluit vervolgens een monitor en toetsenbord aan en zet de machine aan. Zorg ook dat er een internetkabel met de server is verbonden. Druk bij het opstarten op de juiste knop om de bios-instellingen te openen, meestal is dat de Delete-toets. Hier moet je het moederbord goed configureren om met Unraid te werken.

Ga als eerste naar de lijst met Boot priorities (opstartvolgorde). Hier wordt bepaald vanaf welk opslagmedium het besturingssysteem als eerste wordt geladen. In de prioriteitenlijst zet je de aangesloten usb-stick bovenaan, zodat deze iedere keer wordt geladen als de server bijvoorbeeld opnieuw opstart.

Zoek de instellingen voor je storage-controller op en zet deze op HBA-modus. Daarnaast moet je bij alle getoonde hardware de virtualization-ondersteuning aanzetten. Ook de IOMMU-ondersteuning (input–output memory management unit) mag worden geactiveerd en Fast Boot-opties kunnen worden uitgezet. Zie je sommige van deze instellingen niet staan? Geen nood, dan staan ze waarschijnlijk al goed afgestemd door de fabrikant.

Sla je instellingen op en herstart de server. Als je alles goed hebt afgestemd, krijg je nu een keuzemenu te zien. Hier kun je kiezen om Unraid headless te draaien. Dan is er geen grafische interface die de server vertraagt en moet je alles bedienen vanaf een externe computer.

Je kunt ook voor de GUI Mode kiezen om alsnog een simpele interface te tonen. Hier kiezen we voor de headless-optie. De GUI-modus komt alleen van pas bij het oplossen van gekke problemen.

©PXimport

Je kunt zo nodig de monitor nog even verbonden te houden om te zien of alles goed verloopt, maar Unraid zou in de meeste gevallen nu gewoon moeten opstarten. Daar heb je vanaf het computerscherm weinig aan: je ziet alleen snel voorbijschietende commando’s. In feite zie je de achterkant van het besturingssysteem in actie.

Ga naar je gebruikelijke computer en zorg dat je met hetzelfde netwerk als de server verbonden bent. Open een browser. Heb je een Windows-computer, dan tik je het domein http://tower in. Op Macs ga je naar http://tower.local. Er wordt nu een website geladen die op je server wordt gegenereerd, waarmee je het gehele besturingssysteem kunt configureren.

Kies bij het doorlopen van de stappen welke opslagmedia je wilt gebruiken in je thuisserver. In de lijst met Array Devices staan waarschijnlijk al je harde schijven vermeld. Zodra je op de startknop drukt, wordt van al deze schijven één groot volume gemaakt.

Parity disks

Maar wees niet te haastig: sommige schijven kun je ook een zogeheten parity disk maken. Hierdoor worden het in feite back-ups: alles dat op je array staat, wordt ook bijgeschreven op deze extra schijf. Gaat je primaire disk kapot? Dan haalt Unraid je verloren bestanden gewoon uit de parity-schijf en is er in feite niks aan de hand. Daarnaast kun je een schijf een cache device maken. Hierop worden bestanden bij bepaalde handelingen tijdelijk bewaard, waardoor het algehele systeem iets sneller gaat werken.

Alle schijven die je hebt toegevoegd, vormen één grote opslagplek. Onder het tabblad Settings vind je de opties om via NFS, AFP of SMB bestanden te delen. Het is handig om zowel NFS als SMB aan te zetten: dan kun je er op alle Windows-computers en Macs zonder gedoe bij.

Na het activeren van beide opties zal je server op je netwerk verschijnen. Je kunt er rechtstreeks in door in de Windows Explorer of de Finder op macOS naar de netwerk-optie te gaan. Hier kun je bestanden kopiëren en plakken zoals je ook op een lokale schijf zou doen.

©PXimport

Extra apps installeren

Je thuisserver draait nu, maar het wordt pas echt interessant als je er extra apps op installeert. Dat kan het makkelijkst door een soort appwinkel te installeren. Ga in de webinterface naar Plugins, druk op Install Plugin en voer de volgende link in: https://raw.githubusercontent.com/Squidly271/community.applications/master/plugins/community.applications.plg. Na de installatie zal bovenin een Apps-tabblad verschijnen waar je software kunt downloaden.

Al die applicaties gebruiken een systeem genaamd Docker om in te laden en na installatie vind je een tabblad met diezelfde naam. Let alleen wel op: hoe meer software je draait, hoe meer werkgeheugen er in beslag wordt genomen. Onder het tabblad Dashboard vind je een overzicht van hoe al je ram is toegedeeld.

Wat je vervolgens met de server doet, is afhankelijk van de software die je gaat draaien. Maar de basis is nu in ieder geval geraid. Pardon, gereed!

Ga je een nieuwe elektrische tandenborstel kopen? Gooi vooral de oude niet weg! Met een nieuw setje (goedkope) opzetborstels heb je ineens een ultieme schoonmaakhulp in handen. Je krijgt 10 tips voor lastige schoonmaakklusjes waar je nu moeiteloos je tanden in zet.

Lees ook: Dé 15 dingen die je altijd vergeet schoon te maken (maar nu niet meer!)

1. Lichtschakelaars

Bij het normale schoonmaakrondje worden lichtknoppen vaak over het hoofd gezien. Maar na verloop van tijd worden ze toch echt smoezelig, vooral als je ze vaak met vette of natte vingers aan en uit zet. Met een elektrische tandenborstel met een droge(!) opzetborstel maak je de schakelaar eenvoudig schoon: het vuil wordt als het ware losgetrild. De ronddraaiende borstelkop komt ook in de kiertjes rond de schakelaar, waar je met een doek lastig bij komt. Klaar? Neem dan af met een (weer droge) microvezeldoek om echt alle viezigheid weg te vegen.

2. Spoelbakken en werkbladranden

In de kier tussen spoelbak en keukenblad verzamelt zich vuil dat nauwelijks weg te krijgen is met een spons. Gebruik een elektrische borstel met een drupje afwasmiddel of ontvetter om dit randje schoon te maken. Laat de borstelkop rustig draaien langs de randen, spoel na met warm water en droog af.

3. Zolen en randen van sneakers

Witte zolen, rubberen randen en reliëflogo’s op schoenen fris je eenvoudig op met een elektrische tandenborstel en een papje van baking soda en water. Breng het mengsel aan op de vieze plekken en laat de draaiende borstel het vuil loswerken. Zo hoef je niet te schrobben met kracht. Werkt goed bij sportschoenen, sneakers en kinderschoenen.

4. Tussen toetsen of knopjes

Op toetsenborden, afstandsbedieningen en andere elektronische apparaten blijven stof en kruimels hangen. Met een droge borstelkop kun je vuil los trillen tussen de knoppen. Gebruik geen water, maar veeg het losgeborstelde vuil weg met een doek of zuig het op met een stofzuiger met smal mondstuk.

©splitov27

5. Fietsketting

Een elektrische tandenborstel is ook handig bij het onderhoud van je fiets. Smeer de ketting in met een ontvetter die specifiek geschikt is voor fietsonderdelen en laat de borstelkop het opgehoopt vuil, oude smeermiddelen en roest losmaken. Gebruik een opzetkop die je specifiek voor dit soort klussen bewaart. Spoel daarna grondig af en droog. Vergeet niet om daarna de ketting opnieuw in te smeren met een geschikte fietskettingolie of -vet.

6. Randen van douchedeuren of -wanden

Kalkaanslag en zeepresten hechten zich aan de rubbers en randen van douchedeuren. De elektrische tandenborstel werkt deze aanslag moeiteloos weg, vooral in combinatie met schoonmaakazijn. Laat kort inwerken, borstel schoon, en spoel na.

7. Ventilatieroosters

Ventilatieroosters of luchtopeningen zijn lastig schoon te houden. Met een droge borstelkop borstel je stof van de lamellen zonder dat het alle kanten op vliegt. Je kunt de borstel ook licht vochtig maken en daarna alles afnemen met een doek.

8. Sieraden

Sieraden met steentjes of fijne details kun je voorzichtig schoonmaken met een elektrische tandenborstel. Gebruik wat lauw water met een drupje afwasmiddel, laat de borstelkop zacht draaien, en werk vuil uit de randjes. Ideaal voor ringen, oorbellen of kettingen die je niet wilt beschadigen.

9. Kinderstoel

Kruimels, sap en plak verdwijnen niet zomaar uit de kieren van een kinderstoel. Met een elektrische borstel en een beetje afwasmiddel werk je dat vuil er makkelijk uit. Let op: niet te nat maken bij houten stoelen.

10. Douchekoppen, kraanonderdelen en bevestigingen

Op en rondom de douchekraan, de glijstang of de wandbevestiging van de douchekop blijven vaak vette zeepresten zitten. Met een elektrische tandenborstel en wat allesreiniger kom je makkelijk langs de randjes en rubbers. Even borstelen, naspoelen en droogwrijven.

💪 Schrobben zonder stress

Een elektrische tandenborstel met een aparte opzetkop is eigenlijk onmisbaar als je houdt van snel en grondig schoonmaken. Perfect voor randjes, kieren, rubber, profiel en reliëf. Reserveer een borstel alleen voor schoonmaak en je hebt een nieuwe favoriet in het keukenkastje!

Af en toe heb je in Excel willekeurige getallen nodig voor een steekproef, om formules te testen of om een voorbeeld samen te stellen. Uiteraard kun je zelf wat cijfers op het toetsenbord roffelen, maar veel gemakkelijker is dit door Excel zelf te laten uitvoeren.

Stap 1: Willekeurige decimalen

Wanneer je in een cel de formule =ASELECT() typt, zal Excel een willekeurig getal tussen 0 en 1 vormen. Sleep die formule naar beneden om de kolom verder te vullen met lukrake getallen tussen 0 en 1. Dit zullen telkens waarden zijn van vijftien decimalen. Als je niet zover na de komma wilt werken, dan kun je de cellen selecteren en in het tabblad Start in de groep Getal de knop Minder decimalen gebruiken.

Wil je andere getallen, druk dan op de functietoets F9 zodat alles opnieuw berekend wordt. Je moet er wel rekening mee houden dat iedere keer dat je iets in dit rekenblad toevoegt of wijzigt, alle random waarden opnieuw worden berekend. Dus als je ergens in een cel bijvoorbeeld Hallo typt en je drukt op Enter, zullen alle ASELECT-waarden wijzigen. Dat los je op door al deze waarden te selecteren, te kopiëren en op dezelfde plaats te plakken met Plakken speciaal / Waarden plakken.

De formule =ASELECT() vormt willekeurige getallen tussen 0 en 1.

Stap 2: Reeks begrenzen

Dit zijn dus allemaal getallen kleiner dan 1. Wil je getallen tussen 1 en 10, dan kun je in de kolom daarnaast de formule =1+9*(A1) toepassen, in de veronderstelling dat het eerste gegenereerde getal van daarnet in A1 staat. Sleep dan het resultaat naar beneden en dan krijg je ook daar een kolom met waarden tussen 1 en 10.

Wil je willekeurige getallen tussen 1 en 100, dan wordt de formule =1+99*(A1). Voor getallen tussen 1 en 1000 is de formule =1+999*(A1) enzovoort.

In kolom C vragen we random waarden tussen 1 en 100, gebaseerd op de waarden van kolom A.

Stap 3: Raster vullen

Wil je gehele getallen tussen twee grenswaarden laten vormen door Excel, dan combineer je ASELECT met GEHEEL. Deze formule zal bijvoorbeeld willekeurige gehele getallen vormen kleiner dan 1000: =GEHEEL(ASELECT()*1000)

Het getal 1000 zal er zelf nooit bij staan. Sleep deze formule naar beneden om de kolom met willekeurige getallen te vullen en in dit voorbeeld hebben we de formule ook naar enkele kolommen daarnaast gesleept.

Ook hier dezelfde opmerking: om de random waarden te fixeren, moet je ze kopiëren en plakken als waarden.

Wanneer we de cellen naar beneden en naar rechts kopiëren, krijgen we een rooster met willekeurige getallen.