Windows 10 is in vele opzichten een vooruitgang ten opzichte van vorige versies. Er zijn wel veel dingen anders en dat kan behoorlijk wennen zijn. Kwestie van accepteren toch? Ja en nee, want een flink aantal opties kun je zelf configureren of zelfs volledig aanpassen. Hoe? Dat gaan wij je leren.

Tip 01: Configuratiescherm

Voorheen kon je in het startmenu eenvoudig navigeren naar het Configuratiescherm. In Windows 10 is er nu de optie Instellingen in het menu Start, waarmee je zou vermoeden dat dit de nieuwe naam is voor het Configuratiescherm (wat overigens niet eens zo'n slecht idee zou zijn). Toch is dat niet het geval. Lees ook: 40 supertips voor Windows 10.

Instellingen is een soort uitgeklede, gebruiksvriendelijkere versie van het Configuratiescherm, waarin de opties op een wat minder complexe (en tablet-vriendelijkere) manier worden getoond. Prima natuurlijk, maar wij vonden het Configuratiescherm prima en willen dat gewoon terug. In principe kun je gewoon Configuratiescherm typen in het menu Start, maar waarom niet gewoon een knop? Gelukkig kun je dat zelf realiseren. Open het menu Start en typ Configuratiescherm. Wanneer het resultaat verschijnt, klik je met de rechtermuisknop op Configuratiescherm en vervolgens op Aan Start vastmaken. Vanaf nu wordt het pictogram Configuratiescherm weer getoond in het menu Start.

©PXimport

Tip 01 Het Configuratiescherm lijkt weg, maar bestaat gelukkig nog steeds. Geef het z'n plekje terug in het startmenu.

Tip 02: App-blokkering

Windows 10 neemt beveiliging een stuk serieuzer dan voorgaande versies van Windows en dat betekent dat je soms een melding zult krijgen dat je een bepaalde app niet mag installeren, zelfs niet in Administrator-modus. Dit kun je omzeilen via de Opdrachtprompt. Echter, voor je dat doet, is het verstandig om je te realiseren dat de app waarschijnlijk niet voor niets wordt geblokkeerd en misschien een beveiligingsrisico vormt voor je pc. Wil je echter koste wat kost de app installeren, dan kan dit als volgt. Zorg dat je weet in welke map het uitvoerbestand (het .exe-bestand) staat waarmee je het programma uitvoert. Klik op Start en typ cmd in, waarna je Opdrachtprompt ziet verschijnen. Klik hierop met de rechtermuisknop en kies voor Als Administrator uitvoeren. De Opdrachtprompt wordt nu gestart.

Typ cd\ om terug te gaan naar de root van C:\. Navigeer nu naar de betreffende map met het commando cd (change directory). Dus staat het bestand in Users/Martin (de mappen zijn in het Engels in de Opdrachtprompt), dan navigeer je daarnaartoe door te typen cd users/martin. Typ dir om de inhoud van de map te zien. Zie je je bestand staan, bijvoorbeeld setup.exe, typ dit dan letterlijk in. De installatie zal nu zonder problemen worden uitgevoerd.

©PXimport

Tip 02 Windows vindt soms dat je bepaalde apps niet mag installeren. Vind jij wat anders? Hef dan de blokkering op.

Herstelpunt maken

De meeste aanpassingen die we in dit artikel doen zijn eenvoudige instellingen. Echter, een paar tips helpen je een instelling realiseren door wezenlijke veranderingen door te voeren in het Windows-register of bijvoorbeeld door apps compleet te verwijderen. Zorg er áltijd voor dat je de mogelijkheid hebt om terug te keren naar een situatie voordat je deze wijzigingen hebt doorgevoerd, bijvoorbeeld door een herstelpunt te maken. Je doet dit door het Configuratiescherm te openen en te klikken op Herstel. In het venster dat verschijnt, klik je onderin op Maken, waarna er direct een herstelpunt zal worden aangemaakt. Hoe je zo'n punt terugzet zie je in stap 14.

Tip 03: Actiecentrum

Wanneer je in Windows rechts onderin klikt op het pictogram met het tekstballonnetje (naast de klok) dan kom je terecht in het Actiecentrum. Hier worden alle meldingen van Windows getoond en onderin vind je een aantal knoppen om snel acties uit te kunnen voeren. Welke knoppen hier staan kun je heel eenvoudig configureren. Klik Start / Instellingen en vervolgens op Systeem / Meldingen en acties. Klik op het pictogram dat je wilt veranderen en Windows toont je een overzicht van de andere pictogrammen die je kunt selecteren. Dit is overigens ook de plek waar je de pictogrammen op de taalbalk kunt aanpassen (klik op Geef aan welke pictogrammen u op de taakbalk wilt zien) en waar je kunt aangeven welke pictogrammen je wel en niet wilt zien in het systeemvak (klik op Systeempictogrammen in- of uitschakelen). Zo heb je de volledige controle over het rechtergedeelte van de taakbalk in Windows 10.

©PXimport

Tip 03 Naast meldingen bevat het Actiecentrum een aantal handige snelkoppelingen. Welke dit zijn kun je zelf bepalen.

Tip 04: Herstart inplannen

Ook Windows 10 wordt regelmatig voorzien van beveiligingsupdates en dat is natuurlijk hartstikke goed. Minder prettig is dat de computer vaak nét opnieuw wil starten op het moment dat je daar helemaal geen tijd voor hebt. In theorie kun je dit natuurlijk helemaal uitschakelen, maar gezien het feit dat de updates er zijn om je systeem te beveiligen, is dat uiterst onverstandig. Voorheen gaf Windows je de mogelijkheid om later op te starten, tegenwoordig start het gewoon opnieuw op wanneer het dat nodig acht (wat stiekem heel verstandig is). Het is echter fijn dat het alsnog mogelijk om zelf te bepalen wanneer het systeem opstart, dit kun je namelijk inplannen. Klik op Start / Instellingen /Bijwerken en Beveiliging / tabblad Windows Update. Klik nu op Geavanceerde opties.

Wanneer je bovenin klikt op Automatisch (aanbevolen) kun je deze optie veranderen in Melding om opnieuw opstarten in teplannen. Wanneer je dit doet, zal Windows aangeven dat het opnieuw wil opstarten en kun jij daarvoor een geschikt moment aangeven.

©PXimport

Tip 04 Windows 10 start opnieuw op wanneer het dat nodig acht. Liever zelf wat meer controle? Kies dan voor gepland herstarten.

Tip 05: Meldingen overslaan

Dat we op onze smartphone voortdurend meldingen krijgen van wat er gebeurt, dat zijn we wel gewend en is doorgaans ook heel erg nuttig. In Windows 10 gebeurt dit echter ook en daar zitten we niet altijd op te wachten (bijvoorbeeld de melding dat je een nieuw apparaat hebt aangesloten wanneer je een nieuw apparaat aansluit). Maar je raadt het al, ook dit onderdeel is eenvoudig aan te passen en de meldingen zijn uit te schakelen. Klik op Start / Instellingen / Systeem en klik op het tabblad Meldingen en acties. In het venster dat verschijnt zie je een kopje Meldingen. Daaronder kun je, door middel van schakelaars, heel eenvoudig aangeven welke meldingen je wel wilt zien en welke liever niet. Onder het kopje Meldingen van deze apps weergeven kun je datzelfde instellen, maar dan voor de apps die je in Windows hebt geïnstalleerd.

©PXimport

Tip 05 Leuk hoor al die meldingen, maar niet als je geconcentreerd probeert te werken. Je schakelt ze heel eenvoudig uit.

Tip 06: Standaard-apps

Veel van de functies die Microsoft inbouwt in Windows zijn heel goed bedoeld, maar worden niet altijd zo ervaren. Zo is het natuurlijk supermakkelijk dat een bepaalde app automatisch start bij het aanklikken van een bepaald bestand ... totdat het niet de app is die je voor ogen had. Dan wordt een dergelijke functie al snel heel irritant. Om die reden biedt Windows 10 je dan ook de mogelijkheid om zelf te bepalen welke app er moet worden geopend bij een bepaalde handeling. Klik op Start / Instellingen / Systeem en vervolgens op het tabblad Standaard-apps.

In het bovenste gedeelte van het venster dat verschijnt kun je aangeven wat de standaard-app moet zijn voor mail, muziek, foto's enzovoort en dat is natuurlijk best beperkt. Scrol je echter naar onderen, dan vind je daar de optie Standaard-apps per bestandstype kiezen. Via deze optie kun je per extensie kiezen welke app (uit de Windows Store) daarvoor gestart moet worden. Een andere optie is navigeren naar het bestand in Windows Verkenner en vervolgens rechtsklikken op het bestand en kiezen voor Eigenschappen. Door te klikken op de knop Wijzigen naast Openen met: kun je eveneens een andere standaard-app kiezen (ook apps die niet uit de Windows Store komen).

©PXimport

Tip 06 Microsoft bepaalt welke apps er worden geopend bij welke handeling, maar je kunt dat veranderen.

Tip 07: Taakbalk opschonen

Microsoft heeft er nogal een handje van om de taakbalk van Windows vol te stoppen met allerlei handige pictogrammen. Toegegeven, deze pictogrammen kunnen ook handig zijn, maar ze maken de taakbalk ook heel erg druk, en als je werkt met je pc zit je daar toch de hele dag naar te kijken. Om meer rust op het scherm te toveren, kun je daarom de taakbalk wat opschonen. Een snelle manier om dit te doen is door te rechtsklikken op de taakbalk. Wanneer je je muisaanwijzer beweegt over Zoeken en klikt op Verborgen, wordt het pictogram Zoeken verborgen (zoeken is wel handig, maar kan ook gewoon via menu Start of via de verkenner). Wil je nog meer ruimte winnen, schakel dan de optie Knop taakweergaven weergeven uit. De taakweergave toont je een overzicht van alle vensters die open zijn, wat misschien potentieel handig is, maar wij hebben het in de praktijk nog nooit gebruikt. Schakel je ook de optie Schermtoetsenbordknop weergeven uit, dan win je nog een plekje in het systeemvak.

©PXimport

Tip 07 De taakbalk is best rommelig met al die handige snelkoppelingen. Daar kun je iets aan veranderen.

Acceptatie

In dit artikel lees je hoe je een flink aantal onderdelen van Windows 10 naar je hand kunt zetten. Bij de overgang naar een nieuwe versie van Windows zijn er vaak dingen die compleet anders zijn en waar je echt ontzettend aan moet wennen. Hoewel het mogelijk is om vrijwel alles aan te passen (vandaar ook dit artikel), loont het ook de moeite om daadwerkelijk te proberen aan een aantal dingen te wennen. Zou hebben de mensen die jarenlang vasthielden aan de vrolijke taakbalk van Windows XP uiteindelijk toch echt moeten opgeven en is de taakbalk nu een stuk zakelijker. De aanwezigheid van het actiecentrum voelt écht ontzettend onnodig, maar zal op den duur toch een belangrijk onderdeel blijken van je Windows-ervaring. Oftewel: gebruik dit artikel vooral om lekker aan te passen wat je écht niet zint, maar probeer je ook te realiseren dat verandering niet altijd een slechte zaak is en dat je aan nieuwe dingen gewoon soms even moet wennen.

Tip 08: Extensies weergeven

Standaard verbergt Windows 10 heel veel bestandsextensies. Het is absoluut een feit dat het navigeren door Windows Verkenner een stuk rustiger oogt nu er niet achter elk bestand een extensie staat, maar persoonlijk vinden wij het toch fijner om te weten met wat voor bestand we te maken hebben. Gelukkig kun je dit net als in vorige versies van Windows heel eenvoudig verhelpen. Open Windows Verkenner en klik bovenin op Beeld en vervolgens helemaal rechts op Opties. In het venster dat verschijnt klik je op het tabblad Weergave. Onder het kopje Bestanden enmappen vind je de optie Extensiesvoor bekende bestandstypen verbergen. Het enige dat je hoeft te doen, is het vinkje te verwijderen bij deze optie en te klikken op OK om alle bestanden weer van een extensie te voorzien.

Tip 09: Vergrendelingsscherm

Het vergrendelingsscherm van Windows is nogal overbodig op een pc. Eerst moet je het vergrendelingsscherm wegklikken en vervolgens kom je alsnog terecht op een pagina waar je je wachtwoord of pincode moet invoeren. Zou het niet fijner zijn als je rechtstreeks in het scherm terechtkwam waarin je je wachtwoord of pincode invoert? Wij vinden van wel en gelukkig is dit ook prima mogelijk. Klik op Start en typ regedit (gevolgd door Enter) om de Register-editor te starten. Navigeer naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows. Rechtsklik in het rechterdeelvenster en klik op Nieuw / Sleutel en noem deze Personalization. Klik in het linkerdeelvenster op Personalization (de sleutel die je zojuist hebt aangemaakt) en rechtsklik in het rechterdeelvenster en kies voor Nieuw / DWORD (32 bits)-waarde. Noem deze waarde NoLockScreen. Dubbelklik nu op NoLockScreen en vul de waarde 1 in. Klik op OK en sluit de Register-editor af. Het vergrendelingsscherm zal nu niet meer getoond worden.

©PXimport

Tip 09 Het vergrendelingsscherm van Windows 10 is nogal onzin op een pc. Weg ermee!

Tip 10: Sneller afsluiten

Toegegeven, dit is niet iets dat alleen speelt in Windows 10, maar wel bloedirritant. Je wilt je pc afsluiten, maar Windows neemt daar minutenlang de tijd voor omdat het wil uitloggen uit bepaalde apps. Of vervelender nog: Windows weigert af te sluiten omdat bepaalde apps open staan. Afsluiten doe je zelden per ongeluk, dus als je afsluit wil je het graag snel doen. Om dit aan te passen openen we wederom de Registe-reditor. Navigeer in de Register-editor naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control. In het rechterdeelvenster zie je nu de optie WaitToKillServiceTimeout staan. Dubbelklik hierop en verander de waarde van 5000 naar 2000. Dit is het aantal milliseconden dat Windows wacht alvorens het een proces beëindigt. Aangezien dit geldt voor ieder afzonderlijk proces, is het logisch dat dit nogal wat tijdwinst oplevert. Lager dan 2000 kan ook, maar er wordt geadviseerd dat niet te doen, omdat Windows op deze manier de tijd heeft om processen af te sluiten zonder problemen te veroorzaken.

©PXimport

Tip 10 Sluit Windows te langzaam af? Dan kun je dat aanpassen in de Register-editor.

Tip 11: Strippen

Windows wordt geleverd met een wagonlading aan apps die je er 'gratis' bijkrijgt. Het punt is echter dat je lang niet altijd op deze apps zit te wachten. Je kunt apps als Agenda, Mail, Films en TV, Groove Muziek enzovoort niet de-installeren via het Configuratiescherm. Dat wil niet zeggen dat het onmogelijk is om deze apps te verwijderen. Klik op Start en typ PowerShell (gevolgd door Enter). Rechtsklik op het gevonden resultaat en klik vervolgens op Als Administrator uitvoeren. Er verschijnt nu een venster dat erg lijkt op de opdrachtprompt, maar dan blauw in plaats van zwart. Het commando om een app te de-installeren is Get-AppxPackage *appnaam* | Remove-AppxPackage. Om de app geldzaken te verwijderen typ je bijvoorbeeld: Get-AppxPackage *bingfinance* | Remove-AppxPackage.

De namen voor de apps zijn als volgt:

3D Builder = 3dbuilder

Alarmen en klok = windowsalarms

Rekenmachine = windowscalculator

Agenda en mail = windowscommunicationsapps

Camera = windowscamera

Muziek = zunemusic

Kaarten = windowsmaps

Films en TV = zunevideo

Nieuws = bingnews

Foto's = photos

Store = windowsstore

Sport = bingsports

Weer = bingweather

Xbox = xboxapp

Cortana en Edge kunnen echter op deze manier niet worden verwijderd, omdat ze te veel geïntegreerd zijn in Windows.

©PXimport

Tip 11 Je hoeft de apps van Windows niet te gebruiken, je kunt een flink aantal daarvan zelfs verwijderen.

Tip 12: Privacy

Windows 10 mag beveiliging dan heel serieus nemen, met je privacy neemt het besturingssysteem het standaard niet zo nauw. Je kunt dit weliswaar flink dichttimmeren, maar het is natuurlijk best schandalig dat dit niet standaard zo is ingesteld. Standaard verzamelt Windows 10 namelijk informatie over je locatie en je activiteiten op de pc. Om dit aan te passen, klik je op Start / Instellingen en op Privacy in het venster dat verschijnt. Direct in het eerste tabblad Algemeen zie je al dat het mis is.

Standaard hebben apps toestemming om vrijwel al je informatie te gebruiken. Het snelste is om alle opties direct uit te schakelen, maar de realiteit is dat niet alle opties slecht zijn. Zo is het SmartScreen-filter heel nuttig en is het ook heel handig dat websites toegang hebben tot je lijst met talen, zodat ze content in de juiste taal kunnen leveren. Ons advies is dan ook, ga alle tabbladen één voor één af (en dat zijn er nogal wat) en bekijk per optie welke informatie je wel en niet wilt delen. Dat klinkt als veel werk (en dat is het ook), maar we leven in 2015 en privacy is een groot goed dat je dient te beschermen, zélfs als je niets te verbergen hebt. Neem hier dus écht event de tijd voor.

©PXimport

Tip 12 Standaard heb je heel weinig privacy in Windows 10. Probeer dit zo snel mogelijk in te stellen.

Tip 13: Tablet-modus

In Windows 8 leek Microsoft niet te kunnen kiezen tussen een interface voor een tablet of voor een pc, waardoor het resultaat een onbevredigende ervaring voor beide soorten gebruikers was. In Windows 10 is dat al een stuk beter, want op een pc wordt automatisch de pc-modus ingeschakeld en op een tablet de tabletmodus. Maar wist je dat je ook op de pc de tabletmodus in kunt schakelen? Handig om twee redenen.

Eén: als je de instellingen van de tabletmodus snel wilt aanpassen (die vervolgens automatisch gesynchroniseerd worden naar je tablet, mits je inlogt met hetzelfde account). Twee: als je vooral gebruik maakt van de Windows-apps en niet afgeleid wilt worden door alle andere leuke dingen die op je bureaublad staan. Je kunt de tabletmodus heel eenvoudig inschakelen door rechtsonder te klikken op het pictogram met het tekstballonnetje en vervolgens in het Actiecentrum onderin op Tabletmodus. Let op: als je in tip 3 de inhoud van het Actiecentrum hebt aangepast, kan het zijn dat tabletmodus hier dus niet meer staat.

©PXimport

Tip 13 Zelfs als je werkt op een pc kun je Windows gebruiken in tabletmodus.

Tip 14: Blue screen

Het blue screen of death (BSOD) in Windows ziet er niet meer zo akelig uit als jaren geleden, maar het resultaat is nog net zo vervelend: opnieuw starten. Waar het door veroorzaakt wordt? Dat kunnen ontelbare dingen zijn: conflicterende hardware, foutieve drivers, corrupte software enzovoort. Als je direct na de aankoop van Windows last hebt van een BSOD, dan kun je gewoon terug naar de winkel. Maar wat als het na een jaar zomaar ineens gebeurt?

Technisch gezien kan het nog steeds zijn dat er iets mis is met je hardware (dingen gaan kapot op den duur), maar de kans is groter dat er een softwareconflict is opgetreden na bijvoorbeeld een Windows-update waar iets mis is gegaan, of na het installeren van een nieuwe driver of programma. De makkelijkste oplossing is dan om terug te keren naar een versie van Windows waarin het probleem nog niet aan de orde was. Open het Configuratiescherm en klik op Herstel / Systeemherstel starten. Vervolgens kun je aangeven naar welke versie je wilt terugkeren. Kies een moment en klik op Volgende en daarna op Voltooien. Windows wordt nu hersteld naar een oudere versie waarin het probleem (hopelijk) nog niet bestond.

©PXimport

Tip 14 Last van een BSOD? Probeer Windows te herstellen naar een eerdere versie.

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!