De PlayStation 4 is een fantastische gameconsole. Maar waar deze apparaten vroeger echt alleen maar games konden spelen, zijn het tegenwoordig krachtige en veelzijdige computers waar je veel meer mee kunt. Zet hem bijvoorbeeld in als mediaspeler.

Tip 01: Optische media

De PlayStation mag dan een modern apparaat zijn, dat wil niet zeggen dat je niet van films kunt genieten op de ‘ouderwetse’ manier, via een dvd. Zowel dvd’s als blu-rays kun je in Sony’s console stoppen voor een lekker avondje bankhangen. En dat kunnen zelfs schijven zijn die je zelf gebrand hebt, zolang je ze maar hebt gefinaliseerd en het geen afwijkende formaten betreft (zoals de mini-dvd die soms nog voorbijkomen). Opmerkelijk genoeg ondersteunt PS4 geen cd’s, dus je muziekcollectie kun je op deze manier dan weer niet beluisteren.

©PXimport

Tip 02: Externe opslagmedia

Heb je thuis een grote cd-collectie en ben je teleurgesteld dat deze niet zo eenvoudig via je PS4 kunt beluisteren? Digitaliseer de cd’s dan en sla de nummers op een externe harde schijf of usb-stick op. Je PS4 ondersteunt zowel mp3 als aac, dus houd hier rekening mee wanneer je de bestanden ript. Daarnaast kun je niet zomaar al je bestanden op een usb-stick of schijf zetten en verwachten dat je PS4 dat begrijpt. Een schijf moet geformatteerd zijn in fat of exfat, ntfs kan je PS4 namelijk niet lezen. Daarnaast moet je alle muziekbestanden in de map Music zetten. Ook eventueel af te spelen video’s moeten in een aparte map staan, maar deze hoeft geen specifieke naam te hebben. Tot slot moet je, om de muziek- en videobestanden vanaf de externe schijf te kunnen benaderen, eerst de gratis Mediaspeler-app downloaden uit de PlayStation Store.

©PXimport

Tip 03: Streamen

Hoeveel cd’s en dvd’s heb je eigenlijk nog thuis liggen? Veel waarschijnlijker is het dat je tegenwoordig alles al op de pc of nas hebt staan. In plaats van het op een schijf te zetten om door je PS4 af te laten spelen, is het veel efficiënter om het mediabestand te streamen. Als je de app Mediaspeler gedownload hebt op je PS4, hoef je daar op de console niet veel meer voor te doen. De meesten nas’en hebben zelf al software ingebouwd waarmee je kunt streamen naar apparaten die dat ondersteunen. Heb je de bestanden op je pc staan, dan moet je software op je pc installeren zodat je PS4 en je pc elkaar kunnen vinden in het netwerk. De populairste (gratis) software op dit gebied is Universal Media Server. Installeert het programma, geef aan in welke mappen de bestanden staan die je wilt delen, en zolang de ‘server’ aan staat, zal deze direct opduiken in de Mediaspeler-app op je PS4.

©PXimport

Tip 04: Live gameplay

Wie het ons tien jaar geleden had verteld, hadden we waarschijnlijk niet geloofd, maar games speel je tegenwoordig niet alleen maar, ernaar kijken is nu ook een hobby. En eigenlijk is dat nog niet eens zo gek. Want waarom zouden we wel kijken naar een wedstrijd tussen Ajax en Feyenoord op een echt grasveld, en niet naar een wedstrijd van diezelfde clubs die door gamers wordt gespeeld? Om die reden lanceerde Sony jaren geleden Live van PlayStation, een kanaal dat je vindt in het onderdeel Bibliotheek. Op dit kanaal kun je bekijken welke games er op dat moment worden gespeeld en kun je eenvoudig de uitzending van je keuze selecteren om te bekijken. En het bijzondere is, om het voorbeeld van voetbal nog maar eens te nemen, dat de graphics van een spel als FIFA 20 zo indrukwekkend zijn, dat je binnen een paar seconden bent vergeten dat je niet naar een fysieke wedstrijd zit te kijken.

©PXimport

Tip 05: Muziek-apps

Er zijn verschillende alternatieven om muziek op je PS4 te beluisteren. Waar een cd niet werkt, maar streamen via je pc wel, werkt streamen via internet, Spotify beter gezegd, ook. Deze dienst is niet standaard geïnstalleerd op je PlayStation, maar is wel eenvoudig te downloaden vanuit de PlayStation Store. Wanneer je dit gedaan hebt, log je in met je bestaande Spotify-account om toegang te krijgen tot alle muziek die je ook op je smartphone beschikbaar hebt. Leuk is dat er ook speciale apps zijn die eigenlijk geen games zijn, maar bijzondere ervaringen met extra’s bieden, zoals allerlei muzikale vr-experiences. Zo leer je muziek op een hele nieuwe manier ervaren, al zeggen we erbij dat dit natuurlijk niet voor iedereen zo is.

©PXimport

Tip 06: PS Music

In het verlengde van Spotify, heeft Sony een interessant onderdeel toegevoegd aan z’n PlayStation Store, genaamd PS Music. De naam doet vermoeden dat het een eigen streamingdienst is zoals Spotify, Apple Music en Google Music, maar in feite is het niet veel meer dan een overzicht van interessante muziek op Spotify (je moet die app dus wel eerst geïnstalleerd hebben). Dat klinkt een beetje suf, maar dat is het niet. Spotify is een prima app, maar de bediening via je controller werkt toch net even wat minder lekker dan op je smartphone of pc. Dus Sony heeft zelf een overzicht gemaakt van gamegerelateerde muziek op Spotify, zodat je zelf niet de hele dienst binnenstebuiten hoeft te keren om te vinden wat je zoekt. PS Music is niet iets wat je downloadt, je moet het altijd via de PlayStation Store openen.

©PXimport

Tip 07: Video-apps

Nog niet zo heel lang geleden lanceerde Disney z’n Netflix-concurrent, Disney+. Wellicht heb je al tevergeefs gezocht naar het kanaal op je settopbox. Disney heeft geen specifiek kanaal voor Disney+ en naar alle waarschijnlijkheid zal het er ook niet komen, omdat het bedrijf de dienst positioneert als cable cutter (oftewel, weg met die kabel). Precies daarom heeft het bedrijf dus wel apps gemaakt voor diverse platformen, zoals iOS, Android en dus ook voor de PS4. Om Disney+ op je PlayStation te kunnen kijken, download je de gelijknamige app vanuit de PlayStation Store. Er verschijnt dan een nieuwe categorie in je hoofdmenu, Video en TV, waar de app komt te staan. Hier vind je ook de andere videostreaming-apps, zoals Netflix, NOS, Pathé Thuis, Film1 enzovoort.

©PXimport

Tip 08: Remote play

Vooralsnog hebben we ons in dit artikel vooral gericht op media die je, al dan niet via andere apparaten, op je PS4 kunt weergeven. Maar wist je dat het ook andersom kan? Vroeger had je niets meer aan je console als iemand anders tv wilde kijken, want je had de tv nodig om te kunnen gamen. Maar Remote Play heeft daar verandering in gebracht. Deze functie laat je toe een spel op je PS4 te starten, om ‘m vervolgens door te spelen op je pc of Mac. Hiervoor moet je eerst Remote Play inschakelen in Instellingen/Verbindingsinstellingen voor Remote Play. Download daarna de software voor je computer. Sluit je controller vervolgens aan met een usb-kabel op je pc en volg de aanwijzingen op het scherm. De pc en PS4 worden nu met elkaar verbonden, waarna je games vanaf je PS4 kunt spelen op je pc of Mac.

©PXimport

Tip 09: Afstandsbediening

Hoe fantastisch we de PS4 ook vinden als mediaspeler, de bediening laat behoorlijk te wensen over. We zijn simpelweg zo gewend aan de afstandsbediening, dat het bedienen via een controller, hoewel het in essentie hetzelfde is, niet echt lekker voelt. Gelukkig zijn er bedrijven die het daarmee eens zijn, zoals PDP, dat besloot om een afstandsbediening te maken voor de PS4. Deze afstandsbediening werkt niet met infrarood, maar gewoon via bluetooth. Het voordeel hiervan is dat je dus ook niet op je PS4 hoeft te richten om een commando uit te voeren. Wel moet je na aanschaf van de afstandsbediening PDP Remote downloaden uit de PlayStation Store, maar daarna kun je direct aan de slag. De PDP Remote kost op het moment van schrijven 27 euro en is te bestellen via diverse kanalen, zoals Bol.com.

©PXimport

Kodi?

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.

Tabbladen zijn handig, maar kunnen al snel uitmonden in een onoverzichtelijke wirwar. Om dat probleem aan te pakken, introduceerde Google Chrome tabgroepen: een slimme manier om je openstaande tabs te ordenen en labelen.

Stap 1: Nieuwe groepen

Zorg eerst dat je de nieuwste versie van Chrome op je laptop hebt staan. Klik op de drie puntjes rechtsboven, kies Help / Over Google Chrome en installeer eventueel de update. Om tabbladgroepen in de vingers te krijgen, open je snel een paar tabbladen. Denk aan pagina's over hetzelfde onderwerp of project. Klik met de rechtermuisknop op een tabblad en kies Toevoegen aan een nieuwe groep.

Stap 2: Naam en kleur

Er verschijnt een venstertje waarin je de groep een naam en kleur kunt geven. Kies een korte, herkenbare naam die het onderwerp van de groep weergeeft, zoals 'Werk', 'Recepten' of 'Vakantieplanning'. Een kleur toewijzen helpt je om snel onderscheid te maken tussen verschillende groepen. De groep verschijnt vervolgens als een gekleurde knop tussen je tabbladen. Een groot voordeel: als je op de groepsnaam klikt, worden de bijbehorende tabbladen ingeklapt, dat bespaart ruimte.

Tabbladen kun je later eenvoudig toevoegen: klik met de rechtermuisknop op het gewenste tabblad en kies de gewenste groep.

Stap 3: Groep sluiten

Klik je met de rechtermuisknop op de naam van de tabbladgroep, dan krijg je andere mogelijkheden. Met de optie Nieuw tabblad in groep open je een leeg tabblad in de bestaande groep. Het is ook mogelijk om een bestaand tabblad gewoon in de groep te slepen. Kies je Groep verplaatsen naar een nieuw venster, dan opent Chrome een nieuw browservenster met daarin alle opgenomen tabbladen. Met de opdracht Groep sluiten verdwijnt de groep van je scherm. Dit doe je als je de hele groep niet meer nodig hebt en je de tabbladen niet langer wilt openhouden. Met Groep verwijderen (in sommige versies: Groep opheffen) blijven de tabbladen open, maar worden ze losgekoppeld van de groep. De kleur en de groepsnaam verdwijnen. Dit doe je als je de inhoud nog nodig hebt, maar je geen groepsindeling meer wilt.

5x Chromebooks

Zeg je Chrome, dan denk je ook al snel aan Chromebooks. Hieronder een selectie 5 fijne modellen.

Acer Chromebook Plus 514

Compacte 14-inch Chromebook met vlotte prestaties, lichte aluminium behuizing en degelijke accuduur.

HP Chromebook x360 14b‑cd0625nd

14″ touchscreen Chromebook met 8 GB RAM en 128 GB opslag; geschikt voor alle dagelijkse taken.

Acer Chromebook Plus 515 CB515-2H-32UH

Stevige 15,6″ Chromebook met Full HD-scherm, Intel Core-i3, 8 GB RAM en 128 GB SSD, geschikt voor werk, school, surfen en media.

Lenovo IdeaPad / Slim 3 Chrome / 83BN0038MH

Compacte 14″ Chromebook met Full HD-scherm en Intel Core i3, prima voor school, mail, web en licht werk.

HP Chromebook 14a-nf0050nd

Lichte 14″ Chromebook met Full HD-scherm, Intel N-processor, 4 GB RAM en 128 GB opslag; geschikt voor internet, mail, documenten en basisgebruik op school of werk.