Doordat Microsoft Windows 11 officieel uit de doeken heeft gedaan, weten we nu concrete antwoorden op vragen als: Wanneer komt Windows 11 uit? Kun je gratis upgraden of moet je er voor betalen? En wat is er zoal nieuw ten opzichte van Windows 10? We zetten de antwoorden voor je op een rijtje.

De afgelopen weken beheerste Windows 11 al danig het nieuws. Niet alleen hintte Microsoft zelf telkens naar het bestaan ervan, er lekte ook een installeerbare versie van uit. Die was weliswaar niet af, maar gaf toch een aardige indruk van de verschillen met Windows 10.

Tijdens een livestream is Windows 11 inmiddels daadwerkelijk onthuld, geen geheimzinnigheid meer dus. Laten we snel enkele antwoorden geven op veelgehoorde vragen rond het splinternieuwe besturingssysteem van Microsoft. 

Wanneer komt Windows 11 uit?

De officiële releasedatum van Windows 11 is 5 oktober. Vanaf die datum wordt het besturingssysteem gefaseerd aangeboden via het Windows Update-kanaal, zo lang je Windows 10-pc aan de minimale systeemeisen voldoet. Waarover straks meer.Dit kan overigens wel een poosje duren. Microsoft verwacht dat alle pc's die voor een upgrade in aanmerking komen, halverwege 2022 het aanbod hebben gekregen.

Wil je niet zo lang wachten? Winkels verkopen vanaf 5 oktober ook gloednieuwe computers die standaard op Windows 11 draaien. 

©CIDimport

Is Windows 11 gratis?

Net zoals Windows 10 een gratis upgrade was voor Windows 7 en Windows 8.1, zo is Windows 11 in eerste instantie opnieuw voor nop te installeren. Althans zolang je een geldige Windows-licentie bezit waarvoor je eerder al hebt betaald. Hoe lang de update precies kosteloos wordt aangeboden, is niet bekend. 

Wat kost Windows 11?

Heb je nog geen Windows-licentie, dan is mettertijd ook een losse Windows 11-productcode te koop. Wat deze kost, is nu nog niet bekend. Microsoft verkoopt Windows 10 Home-licenties voor 145 euro, dus waarschijnlijk ligt de prijs hierbij in de buurt. In de praktijk worden Windows-activatiecodes op menig website voor veel goedkoper aangeboden.

Wat zijn de systeemeisen van Windows 11?

Op papier zijn de systeemeisen van Windows 11 niet bijzonder hoog. Zo raadt Microsoft minstens 4 GB werkgeheugen en een schijf met minimaal 64 GB opslagruimte aan.

De grootste bottleneck voor veel pc's zal de processor zijn. Uit online documentatie blijkt dat Windows 11 minimaal een Intel-processor van de 8e generatie vereist. Dat zou betekenen dat alle pc's met cpu's ouder dan 2017, niet naar Windows 11 te upgraden zijn.

Daarnaast moeten processoren TPM 2.0 ondersteunen, een optie die je mogelijk op bios-niveau dient in te schakelen. De PC Health Check-app van Microsoft laat je controleren of jouw pc naar Windows 11 te upgraden is, hoewel de tool momenteel even offline is gehaald. 

©CIDimport

Kan ik Windows 10 blijven gebruiken of moet ik meteen upgraden?

Omdat Windows 11 als Windows Update binnenkomt, kun je de installatie ervan waarschijnlijk ook gewoon uitstellen. Zo kun je de kat nog even uit de boom kijken, mochten er kinderziektes opduiken. Dit zal organisaties eveneens aanspreken. Naar een heel nieuw besturingssysteem transitioneren kost tijd en de upgrade naar Windows 10 ging in het verleden verre van vlekkeloos. 

Je kunt in elk geval nog minstens tot 14 oktober 2025 veilig van Windows 10 gebruikmaken. Op die datum loopt de zogeheten levenscyclus van het besturingssysteem af en komen er geen (beveiligings)updates meer voor uit. Maar tot die tijd dus nog wel.

Wat is er nieuw in Windows 11?

Behandelen we tot slot nog even de meest in het oog springende nieuwigheden van Windows 11:

- Moderne uitstraling met gecentreerd startmenu
Voor Windows 11 gooit Microsoft het roer grafisch flink om. De onderliggende gedachte hierbij is dat het besturingssysteem een zekere rust en kalmte moet uitstralen. Dat uit zich onder meer in afgeronde hoeken voor vensters, zachte kleurschakeringen en transparante onderdelen.

Het startmenu is naar het midden van de taakbalk verplaatst. Als vanouds links uitlijnen blijft daarbij wel een optie.

- Snap-indelingen = Alt+tab op steroïden 
Windows 11 laat je meerdere vensters naast elkaar groeperen als een 'snap group', ofwel snap-indeling. Zie dit als een uitgebreidere variant op alt+tab, waarbij je meerdere vensters en programma's tegelijk kunt oproepen. Deze indelingen blijven ook behouden wanneer je een extra monitor aan je pc koppelt.

Snap-indelingen blijven naast elkaar actief. Zo kun je meerdere groepen aanmaken voor verschillende werkprojecten, bijvoorbeeld. 

©CIDimport

- Widgets keren terug
Widgets zagen we voor het laatst in Windows 7 en daarna vooral op Android-smartphones. Ook iOS biedt er sinds kort ondersteuning voor. Widgets zijn in feite snelkoppelingen naar veelgebruikte functies binnen bepaalde programma's, die direct op je desktop zichtbaar zijn. Voorbeelden zijn de takenlijsten van Microsoft To-Do, aankomende agenda-afspraken, het weerbericht en het laatste nieuws.

- Microsoft Teams standaard ingebouwd
Door de coronapandemie is het aantal Microsoft Teams-gebruikers enorm gegroeid. Dusdanig dat Microsoft de videobeldienst standaard onderdeel maakt van Windows 11, net zoals in het verleden ervoor werd gekozen om Windows 10 met OneDrive-integratie te leveren.

Of je Teams eenvoudig kunt verwijderen omdat je er simpelweg toch geen gebruik van maakt, is nog even afwachten. Standaard Windows-onderdelen zoals OneDrive en Edge laten zich doorgaans niet zo makkelijk deïnstalleren.

- Microsoft Store opent voor iedereen

©CIDimport

De Microsoft Store is tot op heden geen daverend succes, mede omdat Microsoft ontwikkelaars van apps erg strike regels oplegde. Deze strategie laat Microsoft helemaal varen. De nieuwe Store moet juist veel toegankelijker zijn voor elke app-bouwer die daarop zijn software kwijt wil. Of dat nu Universal Windows Platform (UWP)-apps, Progressive Web-apps (PWA) of de vertrouwde win32-programma's zijn. Allen zijn ze welkom.

Ontwikkelaars mogen bovendien alle inkomsten voor zichzelf houden. Ze hoeven geen deel meer aan Microsoft af te staan bij de verkoop van software via de Microsoft Store.

- Ondersteuning voor Android-apps
Tenslotte vind je in deze Microsoft Store straks ook heuse Android-apps. De installatie ervan verloopt wel via een omweg. Eerst dien je namelijk de Amazon App Store te downloaden. Daarin zijn de Android-apps te vinden, die daarna vanaf je pc te bedienen zijn. Als ware het normale Windows-programma's.

Meer lezen over Windows 11? Alle tips, nieuwtjes en systeemeisen vind je ook op Computer!Totaal. 

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.