Soms raakt een pc door een virus of een stuk malware dusdanig ontregeld dat het volledig ‘leegmaken’ van de harde schijf de enige remedie is.

Soms raakt een pc door een virus of een stuk malware dusdanig ontregeld dat het volledig ‘leegmaken’ van de harde schijf de enige remedie is. Hoe dat gaat en hoe u aansluitend uw pc weer helemaal netjes – en veilig! – inricht, dat laten we u in deze workshop zien. Met om te beginnen een alinea die aangeeft hoe u uw persoonlijke bestanden (documenten, e-mail, favorieten) veiligstelt voor u aan de gang gaat. Deze workshop is gericht op Windows XP, maar is in hoofdlijnen hetzelfde voor Windows Vista en 7.

Stel uw bestanden veilig

In deze workshop behandelen we het volledig opnieuw inrichten van uw pc. Daarbij gaat alle informatie op de harde schijf - dus ook uw persoonlijke bestanden zoals documenten en e-mail - verloren. Het is dus zaak die bestanden vooraf veilig te stellen. Het eenvoudigst gaat dat met de in Windows XP ingebouwde backup-functie.

1. Ga naar Start, Alle programma's, Bureau-accessoires, Systeemwerkset en klik op Back-up.

2. Volg de Wizard Back-up en klik aan dat u een back-up wilt maken van Documenten en instellingen van iedereen. Daarmee worden de persoonlijke bestanden van alle gebruikers van de pc veiliggesteld.

3. De back-up functie van Windows XP kan niet zelf de gegevens op een cd of dvd branden. Dus is er een tussenstap nodig. Zorg dat er géén diskette in het diskettestation zit. In het venster waarin de Wizard Back-up vraagt waar de back-up moet worden opgeslagen, klikt u op Bladeren. De Wizard meldt nu dat er een schijf moet worden geplaatst in Station A. Klik op Annuleren.

4, Kies een plek op de harde schijf waar u de back-up wilt opslaan. Onthou de map die u kiest en wacht tot de back-up is voltooid.

5. Open het programma waarmee u cd's en dvd's kunt branden (veelal Nero). Kies Nieuwe compilatie, Gegevens cd (of dvd, als het back-up-bestand heel groot is). Kies vervolgens branden. Uw back-up wordt nu keurig op schijf gebrand.

Als deze hele operatie is gelukt, vervolgt u met de onderstaande stappen.

Zodra uw pc weer helemaal netjes is (aan het eind van Stap 19!), kunt u de bestanden waarvan u zojuist een backup hebt gemaakt, terugzetten. Plaats de cd/dvd met het bestand in het schijfstation van uw pc. Klik de cd/dvd aan met de rechtermuisknop en laat het bestand scannen door uw virusscanner. Als het bestand schoon is, opent u opnieuw de Wizard Back-up en kiest u Bestanden en instellingen terugzetten. Verwijs de Wizard vervolgens naar de schijf met uw back-up.

©CIDimport

Stap 1: Alles installeren van cd-rom

Voordat we met de pc aan de slag gaan, moeten we zorgen voor een aantal cd-rom's die alles bevatten wat we nodig hebben om beschermd te zijn voordat (!) we contact maken met internet! Het gaat om de volgende software:

1. De Windows XP installatie-cd-rom. Deze hebt u als het goed is bij de pc gekregen.

2. Service Pack 3 voor Windows XP. SP3 kan als complete pakket worden gedownload vanaf de website van Microsoft (www.microsoft.com/downloads/en/details.aspx?FamilyID=5b33b5a8-5e76-401f-be08-1e1555d4f3d4&displaylang=en). Op de downloadsite van Microsoft vindt u een speciale SP3-versie voor IT-specialisten in de vorm van één compleet installatiebestand.

Werkt u met Vista, download dan eerst Windows Vista SP1 (http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?displaylang=nl&FamilyID=f559842a-9c9b-4579-b64a-09146a0ba746). En aansluitend SP 2: http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?displaylang=nl&FamilyID=891ab806-2431-4d00-afa3-99ff6f22448d

3. De drivers voor de hardware. Deze hebt u als het goed is bij de pc gekregen.

4. Een recente virusscanner; bijvoorbeeld AVG AntiVirus (www.grisoft.com).

5. Een recente firewall; bijvoorbeeld ZoneAlarm (www.zonelabs.com).

7. Nero Burning Rom (www.nero.com). Is voorzien van Nero BackItUp. Nero Burning Rom wordt vaak meegeleverd met uw cd-/dvd-rewriter! Toch even de update downloaden in verband met SP3.

U kunt overigens gewoon uw vervuilde pc gebruiken om het gewenste te downloaden en te branden. Natuurlijk wel controleren op virussen!

Stap 2: Bestanden veiligstellen

 We zullen straks de pc helemaal schoon installeren en alles wat nu op de harddisk staat, zal daarom worden verwijderd. Het is nu dan ook precies het goede moment om uw bestanden veilig te stellen. We denken aan uw documenten, uw digitale foto's, uw videofragmenten, enzovoort. U kunt hiervoor een aantal cd-rw's (later opnieuw te formatteren) gebruiken, maar ook een externe harddisk of een netwerkcomputer.

Stap 3: De netwerkkabel lostrekken

Hebt u de gewenste software op cd-rom staan en zijn uw gegevens veiliggesteld? Dan kunt u de netwerkkabel lostrekken, want die hebben we een poosje niet meer nodig. Pas als de pc - veel later - compleet is geïnstalleerd, dan komt de netwerkkabel (lees: de internetverbinding) weer in beeld. Het is logisch dat we dit doen, want alle infecties waar uw pc tegenaan loopt komen binnen van internet en dus via de netwerkkabel. Pas als we zeker weten dat Windows XP afdoende is beveiligd, dan mag de netwerkkabel weer worden aangesloten.

©CIDimport

Stap 4: Windows XP opnieuw installeren

Cd-rom's bij de hand, bestanden veiliggesteld, netwerkkabel losgetrokken? Dan gaat u naar de BIOS Setup waar u instelt dat er van cd-rom moet worden geboot om de installatieprocedure van Windows XP te kunnen starten (zie afbeelding). Vervolgens kunt u de Windows XP installatie-cd-rom in de cd-romspeler plaatsen en de pc opnieuw starten. Is de installatieprocedure van Windows XP eenmaal gestart? Dan graag uw aandacht voor de volgende zaken:

1. U gebruikt niet de hele harde schijf voor de installatie van Windows XP. Afhankelijk van de grootte van de harddisk gebruikt u tussen de 8 en 12 GB voor de ‘C:'-partitie.

2. Het bestandssysteem dat u gebruikt is ntfs (‘New Technology File System') omdat dit robuuster is dan FAT (‘File Allocation Table'). U kiest voor een grondige in plaats van voor een snelle formattering.

3. Verder doorloopt u de normale installatie-procedure waarbij u van de netwerkinstellingen afblijft. Alle andere zaken kunt u correct invullen.

Het uiteindelijke resultaat is dus een Windows XP-computer waarop alle hardware-drivers nog moeten worden geïnstalleerd. Met intussen nog volop harddiskruimte omdat een gedeelte (de toekomstige ‘D:'-drive) nog niet in gebruik is genomen.

Stap 5: Service Pack 3 installeren

Als Windows XP voor de eerste keer doorstart, kan Service Pack 3 worden geïnstalleerd. Dit klusje mag geen naam hebben, want u hoeft slechts het eerder opgehaalde (en op cd-rw gebrande) programmabestand te laten runnen. Daarna even afwachten en Windows XP is serieus veiliger geworden.

©CIDimport

Stap 6: Cd-romspeler en harddisk netjes maken

Als Windows XP, na de installatie van Service Pack 3, nu voor de tweede keer doorstart, gaat u naar de utility ‘Computerbeheer'; onderdeel van ‘Systeembeheer' van het Configuratiescherm. Als eerste gaat u de cd-romspeler een andere driveletter geven: ‘E:' in plaats van ‘D:' (zie afbeelding). Driveletter ‘D:' willen we namelijk gebruiken voor het gedeelte van de harddisk dat nog niet is geformatteerd (afbeelding 7). Voor de beide klusjes klikt u eerst de cd-romspeler en daarna de nog niet gebruikte partitie aan met de rechter muisknop. De cd-romspeler hebt u driveletter ‘E:' en van de niet gebruikte partitie maakt u een ‘primaire partitie' met driveletter ‘D:' die u vervolgens als ntfs-bestandssysteem laat formatteren (zie afbeelding).

©CIDimport

Stap 7: Mijn documenten naar ‘D:’

Het is de bedoeling dat de ‘C:'-partitie alleen maar wordt gebruikt voor het besturingssysteem en de te installeren programma's. Op de ‘D:'-partitie moeten alle gebruikersbestanden terechtkomen. Als we dit doen, dan kunnen we ‘C:' in de toekomst opnieuw formatteren zonder dat de gebruikersbestanden - die zijn intussen op ‘D:' neergezet - verloren gaan. U klikt op het Bureaublad het pictogram ‘Mijn documenten' aan met de rechter muisknop en u kiest voor de contextmenu-optie ‘Eigenschappen'. Vervolgens gebruikt u het tabblad ‘Doel' om met behulp van de knop ‘Verplaatsen' aan te geven waar ‘Mijn documenten' nu moet komen te staan: in dezelfde map, maar dan op ‘D:' (zie afbeelding). U zult vervolgens zien hoe de inhoud van ‘Mijn documenten' van ‘C:' naar ‘D:' wordt verplaatst.

©CIDimport

Stap 8: Drivers en software installeren

Nu kunt u Windows XP helemaal netjes maken. De benodigde drivers worden geïnstalleerd, evenals de genoemde antivirus- en firewall-software. Hoewel? U hoeft niet per se de door ons genoemde security-tools te installeren, u kunt ook uw eigen veiligheidssoftware gebruiken. Verder ook het aangegeven cd-/dvd-brandpakket nog even op de pc zetten. Op dit moment willen we in principe niet dat u nog meer programma's installeert: alleen dat wat nodig is om deze workshop tot een goed einde te brengen (zie afbeelding)!

©CIDimport

Stap 9: Beveiligingscentrum inregelen

De minimaal benodigde software is inmiddels geïnstalleerd. Om problemen te voorkomen gaat u naar het Configuratiescherm om aldaar de tool ‘Beveiligingscentrum' te openen. Als dat is gebeurd, dan komt u te weten hoe het op dit moment met de beveiliging van Windows XP gesteld staat. Hebt u uw eigen firewall geïnstalleerd? Dan kan de Windows XP-firewall worden uitgeschakeld. Is uw virusscanner nog niet helemaal up-to-date? Dat is dan - nog - even jammer (zie afbeelding)...

©CIDimport

Stap 10: Internetverbinding actief maken

In principe zit de pc op dit moment helemaal potdicht, want Service Pack 3 is geïnstalleerd en de firewall alsmede de virusscanner draaien op volle toeren. Dit is dan ook het moment waarop we de netwerkkabel kunnen aansluiten om de internetverbinding te activeren. De manier waarop dit moet gebeuren kan verschillen per pc. U weet hoe het moet, want u hebt het tenslotte al eerder gedaan (zie afbeelding)!

©CIDimport

Stap 11: Alle software updaten

Met de internetverbinding actief, kunt u alle geïnstalleerde software opwaarderen. Te beginnen met de ‘Windows Update'-functie om daarna te kijken of de firewall, de virusscanner en de brandsoftware een opkikker kunnen gebruiken. Waar nodig, haalt u de update op van internet (zie afbeelding).

©CIDimport

Stap 12: Beveiligingscentrum controleren

En nadat de software is opgewaardeerd, spreekt u het ‘Beveiligingscentrum' van Windows XP nogmaals aan. Gewoon om er zeker van de te zijn dan de update van de virusscanner correct is binnengekomen (zie afbeelding).

©CIDimport

Stap 13: pc helemaal laten doorscannen

Op dit moment is uw pc al goed beveiligd. Maar voordat we verdergaan, controleren we de héle computer op de aanwezigheid van malware. Is er malware actief? Dan kan deze meteen worden verwijderd. Maar zoals aangegeven, verwachten we geen problemen... En die zijn er ook niet (zie afbeelding)! Waarmee we in ieder geval hebben aangeven, dat het mogelijk is om met een ècht schone pc te kunnen beginnen!

©CIDimport

Stap 14: Rescue-diskettes maken

Windows XP en alle programma's zijn opgewaardeerd en de computer is helemaal schoon. Dit is dan ook het ideale moment om rescue-diskettes te maken. Over het algemeen zal de virusscanner dit voor u regelen en de rescue-diskettes die u creëert zijn bedoeld om de pc te kunnen starten èn herstellen als een virus het systeem serieus heeft beschadigd. Rescue-diskettes moeten iedere keer opnieuw worden aangemaakt als u (1) het systeem heeft opgewaardeerd en (2) als de virusscanner een update heeft gekregen (zie afbeelding). 

©CIDimport

Stap 15: Harde schijf opruimen

We gaan verder met het backuppen van de ‘C:'-partitie waarop Windows XP en alle - inmiddels opgewaardeerde - programma's zijn geïnstalleerd. Maar voordat het zover is, houden we nog even een grote schoonmaak, want we willen natuurlijk geen onnodige rommel backuppen. We doen het volgende:

1. Met behulp van de bekende tool ‘Schijfopruiming' gooien we alle overbodige bestanden weg (zie afbeelding).

2. Via het ‘Systeembeheer' schakelen we het Systeemherstel even uit en meteen daarna weer in. Nu worden de oude herstelbestanden - die hebben we toch niet nodig - weggegooid.

©CIDimport

Stap 16: Herstelpunt maken

De pc staat er helemaal netjes bij, dus gaan we een herstelpunt creëren dat we duidelijk kunnen herkennen. Hiervoor wordt de tool ‘Systeemherstel' gebruikt; een onderdeel van de ‘Systeemwerkset'. U maakt een nieuw herstelpunt welke u voorziet van een niet te missen omschrijving (zie afbeelding). Dit herstelpunt is dus helemaal virusvrij!

©CIDimport

Stap 17: Systeem backuppen naar cd/dvd

Met behulp van Nero BackItUp kunt u een harddisk-image bewaren op cd/dvd. Het is de bedoeling dat we de complete inhoud van de huidige ‘C:'-partitie bewaren op het moment dat deze helemaal netjes en up-to-date is (zie afbeelding). Immers, op de nú actieve ‘C:'-partitie kunnen we dan terugvallen als we in de toekomst serieus geïnfecteerd raken. Waarbij reeds opgemerkt dat de cd's of de dvd die u laat inbranden meteen worden voorzien van software waarmee u de backup ook weer supersnel kunt terugzetten.

©CIDimport

Stap 18: Windows-map kopiëren naar ‘D:’

En over geïnfecteerd raken gesproken: de virussen zullen vaak proberen om systeembestanden te beschadigen. Immers, systeembestanden bevinden zich altijd op dezelfde plek (in de map ‘C:\WINDOWS\'') en ze worden altijd gestart. Dus? Als een virus kan meeliften met een systeembestand (een programma of een proces), dan is een goede (...) werking gegarandeerd. En nu doet zich een probleem voor: een geïnfecteerd systeembestand kan mogelijk niet worden gecleand door de virusscanner. Enerzijds omdat een systeembestand op dat moment exclusief kan zijn geopend door Windows XP. Anderzijds omdat een gecleand systeembestand wel eens niet meer zou kunnen werken.

Geeft de virusscanner aan dat een systeembestand is beschadigd? Dan is het handig als u een schone kopie van dat systeembestand direct achter de hand heeft. En wat is dan eenvoudiger dan het maken van een kopie van ‘C:\WINDOWS\' naar ‘D:\WINDOWS\'? Hiervoor gaan we slim gebruik maken van de ‘Veilige Modus' van Windows XP die we kunnen bereiken als we tijdens het starten van de pc op drukken (afbeelding 25). Eenmaal in de ‘Veilige Modus' aangekomen, geeft u de volgende Dos-opdrachten:

1. D: Enter.

2. MD WINDOWS Enter.

3. XCOPY C:\WINDOWS\*.* D:\WINDOWS /C /H /S Enter. Mappen, verborgen bestanden en systeembestanden worden gekopieerd. En ‘XCOPY' houdt niet op als er iets fout gaat.

Voor zover als dat mogelijk is, worden alle bestanden uit de map ‘C:\WINDOWS\' overgezet naar de map ‘D:\WINDOWS\'. Op ‘D:' is ruimte genoeg, dus waarom ook niet? Merk op: het is ook mogelijk om systeembestanden uit CAB-files op de Windows XP installatie-cd-rom te halen. Alleen... Die kunnen inmiddels verouderd zijn.

©CIDimport

Stap 19: Automatisch Systeemherstel

Windows XP is trouwens voorzien van een backup-programma dat u bij de ‘Systeemwerkset' van de Bureau-accessoires kunt vinden. Met behulp van dit backup-programma kunt u een kopie van uw systeem bewaren. Maar dat is nog niet alles, want er wordt ook een speciale diskette aangemaakt die u kunt gebruiken in combinatie met de - bijvoorbeeld naar ‘D:' - weggeschreven veiligheidskopie van het systeem (zie afbeelding). Mocht het helemaal verkeerd aflopen, dan hebt u namelijk de mogelijkheid om de Windows XP installatie-cd-rom te gebruiken om de systeembackup terug te halen. Tijdens het starten van de installatie-procedure van Windows XP moet u (even goed kijken!) op drukken om het Automatisch Systeemherstel te activeren.

Stap 20: Datadragers veilig bewaren

En op precies dit moment is uw systeem virusvrij en meervoudig veiliggesteld. U hebt de rescue-diskettes van de virusscanner, de image-backup van Nero BackItUp, de kopie van ‘C:\WINDOWS\' op de ‘D:'-partitie en ook een backup waarmee u een Automatisch Systeemherstel kunt laten uitvoeren. Dit lijkt vierdubbel op, maar dat is niet zo... Zo dadelijk meer hierover. De diskettes, de cd's en/of de dvd dient u op een veilige plek te bewaren.

Stap 21: Bovenstaande stappen herhalen

We komen we misschien wat laat mee, maar u hebt toch wel RW-plaatjes gebruikt? Een cd-rw en een dvd-rw kunnen namelijk steeds weer opnieuw worden gebruikt en dat is ook de bedoeling. Als u niet aan de veiligheidsinstellingen van de firewall, de virusscanner, de Automatische Update-functie van Windows XP, Internet Explorer en Outlook Express gaat sleutelen, dan is de veiligheid van uw pc ook in de toekomst gewaardeerd. Vanaf dit moment kunt u uw andere programma's installeren en steeds weer zal er een moment zijn waarop uw pc ‘helemaal af' is. Is dat het geval? Dan kunt u teruggaan naar ‘Stap 11', die u tot en met ‘Stap 20' nogmaals uitvoert. Waarbij u er zeker van moet zijn dat de pc niet (!) is geïnfecteerd. U constateert toch de aanwezigheid van een virus, adware of spyware? Dan de boosdoeners verwijderen en de stappen nogmaals herhalen. Het cleanen lukt niet? Dan graag hieronder verder lezen!

Stap 22: Van ‘D:\WINDOWS\’ naar ‘C:\WINDOWS\’

Nu even over het cleanen van virussen. In 99 van de 100 gevallen is de virusscanner in staat om een virus te verwijderen. Soms echter, lukt dat niet. Meestal bevindt het virus zich dan in een Windows-systeembestand dat niet kan worden aangepast. Zoals u inmiddels weet, zijn de Windows-systeembestanden in de map ‘C:\WINDOWS\' te vinden. Om een Windows-systeembestand te herstellen, start u de pc op in ‘Veilige Modus'. En vervolgens kunt u het kapotte bestand met behulp van een kopieeropdracht (bijvoorbeeld ‘COPY' van Dos) overhevelen van ‘D:' naar ‘C:'. Lukt dat niet in één keer? Dan het oude bestand herbenoemen en het nogmaals proberen. Lukt dat ook niet? Dan hieronder verder lezen!

©CIDimport

Stap 23: Systeemherstel proberen

Werkt het bovenstaande niet? Dan moet u het ‘Systeemherstel' van Windows XP aanspreken. En daarbij is het natuurlijk de bedoeling dat u het herstelpunt terughaalt dat u eerder persoonlijk heeft aangemaakt. Met wat geluk bevat het herstelpunt een virusvrije kopie van het geïnfecteerde bestand (zie afbeelding). Mocht de virusscanner intussen reageren met meldingen die iets te maken hebben met het ‘Volume Restore', dan moet u zich daar niets van aantrekken. Het totale systeemherstelbestand kan geïnfecteerd zijn, maar uw unieke herstelpunt is dat nog niet. Ook dit lukt niet? Dan hieronder verder lezen!

©CIDimport

Stap 24: Antivirus rescue-diskettes

No steeds last van het virus dat zich hardnekkiger toont dan verwacht? Dan neemt u de antivirus rescue-diskettes erbij. U moet namelijk weten dat de virusscanner dusdanig slim is dat de meest virusgevoelige systeembestanden worden bewaard op de antivirus rescue-diskettes. U zorgt ervoor - in de BIOS Setup - dat uw pc van floppy kan booten en u plaatst de eerste antivirus rescue-diskette. Daarna de instructies netjes opvolgen (zie afbeelding). Mocht de rescue-diskette niet automatisch opstarten, dan moet u zelf voor een boot-diskette zorgen waarmee u in Dos terechtkomt. Ook dit werkt niet? Dan hieronder verder lezen!

©CIDimport

Stap 25: Backup terughalen

U bent er nog steeds niet in geslaagd om uw pc virusvrij te maken? Dan zult u een backup moeten terughalen. We hebben er twee: (1) eentje gemaakt door Nero BackItUp en (2) eentje gemaakt met de backup-software van Windows XP zelf. In principe kunt u beide veiligheidskopieën gebruiken, maar begint u met het ‘Automatisch Systeemherstel' van Windows XP. U plaatst de Windows XP installatie-cd-rom in de cd-romspeler en als de installatie-procedure wordt gestart, dan drukt u op het juiste moment op . En daarna wederom de instructies netjes opvolgen (zie afbeelding)... Laat het ‘Automatisch Systeemherstel' het toch nog afweten? Dan is er de backup op cd/dvd en deze dient als paardenmiddel!

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.