Voor het partitioneren van een harde schijf is enige voorkennis noodzakelijk. U mag namelijk niet een onbeperkt aantal partities aanmaken. Daarnaast krijgt u te maken met verschillende bestandssystemen. In het blad Computer!Totaal (nummer 01/2011) besteden we binnenkort uitgebreid aandacht aan het partitioneren met het programma Parted Magic. Met deze cursus vullen we aan waar u rekening mee dient te houden voor het partitioneren van uw harde schijf, zodat u veilig te werk gaat.

Wat zijn partities?

Een partitie is simpel gezegd een gedeelte van de harde schijf in uw computer. In de Windows Verkenner controleert u gemakkelijk hoeveel partities er op het besturingssysteem beschikbaar zijn. Windows koppelt namelijk een stationsletter aan elk afgebakend deel van de harde schijf. Standaard zijn de meeste systemen uitgerust met een C:- en D:-schijf. Bestanden van het besturingssysteem en geïnstalleerde programma's vindt u doorgaans terug op de C:-schijf, terwijl er op de D:-schijf ruimte is voor uw persoonlijke documenten. Mocht Windows problemen veroorzaken, dan staan uw gegevens in ieder geval veilig. Bij een herinstallatie van het besturingssysteem, raken uw persoonlijke data namelijk niet verloren. Een slimme oplossing voor wanneer u bijvoorbeeld naar een andere Windows-versie wilt overstappen. Daarnaast blijft uw computer door deze scheiding op een prettige manier geordend.

In principe kunnen partities alle letters toegekend krijgen, van A tot en met Z. De letters A en B werden meestal toegekend aan ouderwetse floppy-diskstations, waarna de harde schijf volgde met C. Ook nu, wanneer weinig computers nog beschikken over een floppy-diskdrive, krijgen de meeste schijven de C toegekend.

©PXimport

Controleer in Windows Verkenner welke partities er benaderbaar zijn.

Partities wijzigen

Wellicht bent u het niet eens met de standaardindeling van uw harde schijf, waarmee uw computer of laptop is geleverd. U komt bijvoorbeeld op de D:-schijf ruimte tekort of u wilt een extra partitie creëren om een back-up van het systeem op te bewaren (hoewel het natuurlijk veel veiliger is om dat op een fysiek andere schijf te doen). In Windows Vista en 7 beschikt u over de vrijheid om de harde schijf naar eigen wens in te richten door partities te vergroten of te verkleinen. Daarnaast kunt u ook nieuwe partities toevoegen binnen de beschikbare opslagcapaciteit van de harde schijf. Als u de indeling van de harde schijf op een XP-machine wilt wijzigen, dan hebt u externe partitioneringssoftware nodig.

Houd er rekening mee dat u per fysieke harde schijf slechts vier primaire partities mag aanmaken. Wilt u evengoed over meerdere stations beschikken in Windows? U creëert in dat geval een uitgebreide (extended) partitie. Hierop is het niet mogelijk om gegevens te bewaren, maar u kunt deze wel onderverdelen in één of meerdere logische stations. U zult echter geen verschil merken. Een logisch station wordt door Windows als een partitie herkend, waardoor er een stationsletter wordt toegewezen. Overigens krijgt de uitgebreide partitie zelf geen stationsletter. Via deze methode omzeilt u gemakkelijk het maximale aantal van vier. Zorg er in ieder geval voor dat het besturingssysteem altijd op een primaire partitie is geïnstalleerd. Bij een dualbootsysteem gebruikt u twee primaire partities. Het is in principe niet mogelijk om meerdere besturingssystemen op hetzelfde partitie te installeren.

©PXimport

U wijzigt de verdeling van de harde schijf in XP alleen met externe software, bijvoorbeeld met behulp van GParted.

Groter of kleiner?

Eigenlijk kunt u in Windows Verkenner nooit het precieze aantal partities zien. Afhankelijk van het besturingssysteem en de computerfabrikant bestaan er ook verborgen partities. Hierop worden zaken als herstelinformatie en opstartgegevens bewaard. Met behulp van de tool Schijfbeheer bekijkt u de indeling. Klik in menu Start met de rechtermuisknop op (Deze) Computer en kies voor Beheren. Klik op Schijfbeheer en bestudeer de indeling van uw harde schijf. Gebruik de legenda om te achterhalen of er primaire, uitgebreide en/of logische stations zijn gebruikt. U kunt wijzigingen in de verdeling aanbrengen, indien u Windows Vista of 7 gebruikt. Het is eigenlijk altijd belangrijk dat u eerst een back-up maakt van de partitie(s) die u gaat veranderen. Ongeacht het programma waarmee u aan partities gaat knutselen. Er bestaat namelijk altijd een risico dat u gegevens verliest. In theorie is dat risico met Windows Schijfbeheer kleiner omdat het beperkter is in zijn mogelijkheden (het staat bijvoorbeeld niet toe dat u partities kleiner maakt dan de totale bestandsomvang op de partitie), maar desondanks bent u veiliger af met een goede back-up.

©PXimport

In dit voorbeeld bestaat de harde schijf uit een primaire en uitgebreide partitie. Laatstgenoemde is echter onderverdeeld in twee logische stations. In Windows Verkenner zijn er in deze situatie drie schijfstations zichtbaar.

Wanneer u een nieuwe partitie wilt creëren, dient u eerst ruimte vrij te maken. U selecteert het juiste station en klikt erop met de rechtermuisknop. Vervolgens kiest u Volume verkleinen. Geef daarna aan met hoeveel MB u de partitie kleiner wilt maken. De vrije ruimte die ontstaat, kunt u op twee manieren invullen. U voegt de capaciteit toe aan een ander station of u creëert een nieuwe partitie. U vindt deze opties onder de rechtermuisknop. Belangrijk is om te weten dat u in Windows Schijfbeheer vrijgemaakte ruimte alleen aan een aangrenzende partitie kunt toevoegen (en beperking die andere, veelal betaalde, tools niet hebben). In principe mag u zelf bepalen welke opslagcapaciteit u toekent aan de schijfstations. De mogelijkheden zijn in Windows echter beperkt. Zo bevat Schijfbeheer een begrenzer, waardoor u het volume niet oneindig kunt verkleinen. Gebruik liever een ander programma als u hier liever zelf controle over hebt. Lees binnenkort bijvoorbeeld de workshop over Parted Magic in Computer!Totaal 01/2011 om meer opties op dit gebied te ontdekken. Met dit softwarepakket beschikt u over diverse tools om uw harde schijf te organiseren. Zo leest u onder meer op welke manier u met behulp van het onderdeel Partition Editor extra partities aanmaakt.

©PXimport

Windows Vista en 7 beschikken over een functie om partities te verkleinen.

Bestandssystemen

Met externe partitioneringssoftware hebt u meestal de mogelijkheid om tussen meerdere bestandssystemen te kiezen, indien u een partitie wilt formatteren of converteren. Het bestandssysteem is verantwoordelijk over de wijze hoe data binnen een partitie worden georganiseerd. Tegenwoordig wordt voor Windows-systemen bijna altijd NTFS (New Technology File System) gebruikt, vanwege de vele veiligheidsopties en het stabiele karakter. U bepaalt hiermee onder meer welke gebruikers toegang hebben tot een bepaald bestand op de harde schijf. Indien u in Windows een schijfstation gaat formatteren, is het raadzaam om dit bestandssysteem te kiezen. Mocht u een stokoude versie van Windows als dualboot willen installeren, dan is FAT32 eventueel nog een optie. U kunt op FAT32-geformatteerde schijven bestanden opslaan met een maximale grootte van 4 GB. Het is toegestaan om meerdere bestandssystemen op een pc naast elkaar te gebruiken. Houd er wel rekening mee dat NTFS-partities in veel gevallen niet benaderbaar zijn vanuit een besturingssysteem dat op een FAT32-bestandssysteem draait.

Partities waarop Mac OS wordt geïnstalleerd krijgen het bestandssysteem HFS+ mee. Sinds versie 10.4 herkent het besturingssysteem ook partities met het NTFS-bestandssysteem. Voor een partitie met Linux kunt u het bestandssysteem Ext3 of Ext4 gebruiken. Extra veilig, omdat Windows niet in staat is om hierop data weg te schrijven, net als bij HFS+. Belangrijk om te weten is dat er dataverlies kan optreden als u van bestandssysteem wisselt. Overigens is het in Windows 2000 en XP wel mogelijk om FAT32 om te zetten naar NTFS zonder het verliezen van gegevens. Ga naar Start / Uitvoeren en typ het commando convert c: /fs:ntfs. Bevestig nogmaals, waarna de conversie wordt gestart. Wilt u een ander schijfstation converteren? Vervang dan C: door de juiste stationsletter. Let wel, na het converteren naar een NTFS-schijf kunt u echter niet terug naar FAT32. Overigens kan dat wel met sommige externe partitioneringsprogramma's.

De maximale grootte van een schijf en partitie zijn hetzelfde. Een NTFS-schijf kan maximaal 256 terabyte bevatten, de maximale grootte van een bestand op zo'n volume is 2 terabyte. Een FAT32-schijf kan maar 8 terabyte groot zijn, met een maximale bestandsgrootte van 4 gigabyte.

©PXimport

Veruit de meeste partities zijn uitgerust met het NTFS-bestandssysteem.

Houd je van een strakke keuken? Dan is inbouwapparatuur een logische keuze. Wil je een magnetron, dan sta je voor de keuze: ga je voor een combi-magnetron die meer kan dan alleen opwarmen, of volstaat een simpele solo-magnetron? Het antwoord hangt vooral af van hoe je kookt, maar natuurlijk ook van hoeveel ruimte je hebt. Meer daarover lees je hier.

Lees ook: Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je alles precies goed op

Er zijn twee dingen belangrijk bij het kiezen van een inbouw-magnetron. We kijken daarom eerst naar de mogelijkheden van combi- en solomagnetrons, daarna zoomen we in op alles wat je moet weten over inbouwmaten.

Wat kun je met een combi-magnetron?

Met een combi-magnetron kun je meer dan alleen restjes opwarmen of iets ontdooien. Dit type combineert een gewone magnetronfunctie met hetelucht én vaak ook een grillstand. Dat betekent dat je er bijvoorbeeld ook een ovenschotel in kunt bakken of een pizza knapperig krijgt.

Zo'n alleskunner is vooral handig als je maar één nis in je keuken hebt voor een inbouwmodel. Of als je het gewoon prettig vindt om zo min mogelijk spullen in je keuken te hebben, maar wel van alles wilt kunnen bereiden. Het is daarbij wel goed om te weten dat de grillfunctie in een combi-magnetron meestal wat minder krachtig is dan die in een losse oven. Voor het braden van grote stukken vlees of regelmatig bakken van taarten en koekjes ben je waarschijnlijk beter af met een aparte inbouw-oven.

Wat doet een solo-magnetron (en wat niet)?

Een solo-magnetron is eenvoudiger, compacter en goedkoper. Geen oven, geen grill, gewoon een magnetronfunctie. We hebben het dan over snel iets opwarmen of ontdooien. De bediening is vaak simpel: een draaiknop, een paar standen en klaar. Heb je al een oven of kook je niet zo uitgebreid? Dan heb je aan een solo-magnetron voldoende.

©Sergey

Inbouwmaten: hoogte, breedte en diepte

Bij inbouwmodellen draait het niet alleen om functies, maar ook om afmetingen. De standaard nishoogte ligt meestal op 38 of 45 centimeter. Solo-magnetrons vallen vaak in de categorie van 38 cm, terwijl combi-magnetrons meestal 45 cm hoog zijn. Heb je een keuken met een vaste kolomindeling, dan bepaalt dit vaak al welk type je kwijt kunt.

De nisbreedte is vrijwel altijd 56 centimeter, ongeacht het type magnetron. Dat betekent dat de kast waarin je de magnetron plaatst, deze breedte moet bieden. De exacte maat kan per model een paar millimeter verschillen, dus het is slim om altijd de inbouwtekening van het toestel erbij te pakken vóór je tot aanschaf overgaat.

Voor de nisdiepte bestaat er geen vaste standaard. De meeste modellen vragen om een nis van zo'n 55 centimeter diep, maar er zijn ook compactere varianten die in een minder diepe kast passen. Ook hier geldt: kijk naar de technische tekeningen van het specifieke model om zeker te weten of het past. Vergeet bovendien niet te controleren of er rondom voldoende ventilatieruimte blijft – vooral bij combi-magnetrons is dat belangrijk.

Kom je er niet uit? Laat je goed voorlichten bij je keukenspecialist. Het zou toch heel vervelend zijn als je een magnetron zou kopen die net niet goed blijkt te passen!

©Dmitri Maruta

Installatie en aansluiting

Voor beide types heb je meestal genoeg aan een geaard stopcontact. Maar let op: combi-magnetrons hebben een hoger vermogen, vooral als de oven en grill tegelijk werken. Een combi-magnetron kan makkelijk 3000 watt vragen. Gebruik dus geen verlengsnoer of stekkerblok, maar sluit hem aan op een aparte groep als dat nodig is.

Vind je het nog steeds moeilijk om te kiezen? Zes scenario's

1. Alleenstaande in klein appartementJe woont alleen, hebt een kleine keuken en kookt niet uitgebreid. Vaak gaat het om snelle maaltijden of iets opwarmen.
Kies dan voor een solo-magnetron. Die is compacter, voordeliger en doet precies wat je nodig hebt. De extra functies van een combi-magnetron blijven waarschijnlijk toch ongebruikt.

2. Jong gezin met ruime keuken en aparte ovenJe kookt regelmatig, hebt kinderen en genoeg ruimte in de keuken. Je hebt al een oven.
Dan is een solo-magnetron de logische aanvulling. Ideaal voor kinderhapjes, snel ontdooien en tussendoor snel iets opwarmen.

3. Gezin in kleine keuken zonder ovenJe kookt vaak en met plezier, maar hebt maar één vrije nis beschikbaar.
Ga dan voor een combi-magnetron. Zo combineer je magnetron, oven en grill in één apparaat. Let op de inhoud (minimaal 25 liter) als je regelmatig voor meerdere mensen kookt.

4. Kookliefhebbers met grote keuken

Jullie koken uitgebreid en hebben een royale keuken met plaats voor meerdere inbouwapparaten.
Kies voor een solo-magnetron in combinatie met een aparte oven. Zo heb je altijd het juiste apparaat tot je beschikking, wat je ook wilt bereiden.

5. Starter met beperkt budgetJe bent bezig met je eerste keuken en het budget is krap.
Begin met een solo-magnetron. Die is voordelig, eenvoudig en biedt alles wat je in de basis nodig hebt. Later kun je altijd nog uitbreiden.

6. Ouder echtpaar dat het graag simpel houdtDe kinderen zijn uit huis, je kookt kleinere porties en zoekt vooral gemak.
Een solo-magnetron volstaat prima. Hij is overzichtelijk in gebruik, neemt minder ruimte in en is perfect voor kleine gerechten of restjes van de vorige dag.

Met iOS 26 en de komst van de nieuwe iPhone 17-serie zet Apple een grote stap vooruit. Van het spectaculaire Liquid Glass-design en slimmere Apple Intelligence tot handige vernieuwingen in Berichten, Camera, Telefoon en CarPlay: ontdek hoe deze update je iPhone mooier, slimmer én persoonlijker maakt.

Vloeibaar glas

Volgende maand verschijnt iOS 26, en het belooft de grootste visuele update sinds iOS 7 te worden. Het nieuwe Liquid Glass-design geeft de interface een transparante, glasachtige uitstraling die door het hele systeem is doorgevoerd. Van de iconen en widgets tot het vergrendelscherm: alles oogt dieper, dynamischer en levendiger. Kleuren passen zich subtiel aan je achtergrond aan, waardoor de iPhone meer dan ooit een persoonlijke uitstraling krijgt. Apple wil hiermee een consistentere visuele ervaring over al zijn apparaten creëren, zodat je iPhone naadloos aansluit bij iPadOS, macOS en zelfs visionOS. Niet iedereen is echter onverdeeld enthousiast: sommige testers vinden dat de extra transparantie ten koste kan gaan van de leesbaarheid in fel licht. Wij denken dat dat een kwestie van wennen is.

©Apple

Apple Intelligence slimmer en veelzijdiger

Apple Intelligence, het AI-platform dat in iOS 18 voorzichtig zijn intrede deed, krijgt in iOS 26 een flinke upgrade. Waar het voorheen vooral als slimme assistent achter de schermen werkte, wordt het nu nadrukkelijker zichtbaar in het dagelijks gebruik. Realtime-vertaling in Berichten, FaceTime en telefoongesprekken gebeurt volledig op je toestel, wat niet alleen snel maar ook privacyvriendelijk is. Visual Intelligence kan teksten, datums, locaties of gezichten in foto's en screenshots herkennen en direct acties aanbieden. Zo kun je een adres in één tik openen in Kaarten of een datum meteen in je agenda zetten.

Met Image Playground maak je creatieve beelden door stijlen en elementen te combineren, terwijl Genmoji gepersonaliseerde emoji's oplevert die passen bij jouw stemming of situatie. Deze functies zijn vooral handig voor wie vaak visueel communiceert en snel iets unieks wil delen. Ze laten ook zien hoe Apple AI wil verweven met creativiteit, zonder dat het gebruik ingewikkeld wordt.

Handige app-vernieuwingen

De Berichten-app krijgt een paar functies die groepsgesprekken levendiger maken. Polls maken het makkelijker om bijvoorbeeld samen een restaurant te kiezen, terwijl gepersonaliseerde achtergronden elk gesprek een eigen sfeer geven. In de Telefoon-app pakt Apple veelgevraagde verbeteringen aan: spam wordt automatisch gefilterd, onbekende nummers kun je direct screenen, en met Hold Assist neemt je iPhone het wachten bij een klantenservice van je over. Zo kun je iets anders doen totdat er een medewerker beschikbaar is.

CarPlay profiteert ook van de update. Multitouch-bediening maakt inzoomen en schuiven in Kaarten eenvoudiger, en Live Activities tonen onderweg actuele informatie, zoals de status van je bestelling of sportuitslagen. De gloednieuwe Apple Games-app bundelt al je games op één plek, inclusief aanbevelingen, ranglijsten en prestaties. Dit moet het gamen op iOS zichtbaarder en socialer maken. Daarnaast krijgen Apple Music, Kaarten en Wallet subtiele maar nuttige verbeteringen, zoals songtekstvertalingen voor buitenlandse nummers en live-vluchtinformatie rechtstreeks in Wallet.

Slimme details

Naast de grote veranderingen bevat iOS 26 talloze kleine verbeteringen die het dagelijks gebruik nét wat fijner maken. De wekker­snooze kun je straks zelf instellen, zodat je niet vastzit aan de standaard negen minuten. Als je cameralens vuil is, krijg je een melding om wazige foto’s te voorkomen. Bij het opladen toont de iPhone nu hoelang het duurt tot 80 of 100 procent, wat handig is als je haast hebt of juist de batterij wilt sparen.

De nieuwe Adaptive Power Mode leert van je gebruikspatroon en past het energieverbruik daarop aan, zodat je net wat langer vooruit kunt. Screenshots kunnen voortaan direct in HDR worden opgeslagen, wat vooral op de nieuwste displays voor helderdere en scherpere beelden zorgt. En wie graag speelt met vormgeving, kan het vergrendelscherm voorzien van een afbeelding met 3D-effect die reageert op de beweging van je toestel.

Nieuwe iPhone 17-serie

Zoals elk jaar verschijnt iOS 26 samen met een nieuwe generatie iPhones. De iPhone 17-serie bestaat uit de iPhone 17, de 17 Pro, de 17 Pro Max en de compleet nieuwe iPhone 17 Air. Deze toestellen krijgen de gloednieuwe A19-chip, die niet alleen sneller is maar ook zuiniger, en geoptimaliseerd is voor de meest geavanceerde AI-functies in iOS 26.

De displays bieden ProMotion-technologie met verversingsfrequenties tot 120 Hz, waardoor animaties en scrollen nog vloeiender ogen. De camera's zijn verbeterd, met bij de Pro-modellen een nieuwe 48MP-telefoto­lens en een 24MP-selfiecamera. Bovendien is er ondersteuning voor wifi 7, zodat downloads en streaming razendsnel gaan. Voor wie het maximale uit iOS 26 wil halen, vormen deze nieuwe toestellen de perfecte match.

Nog even geduld...

In Nederland en de rest van de EU zullen sommige functies helaas niet direct beschikbaar zijn. Apple stelt bepaalde mogelijkheden uit vanwege regelgeving zoals de Digital Markets Act (DMA). Het gaat onder meer om locatie-gebaseerde diensten zoals Visited Places en enkele AI-functies. Daarnaast ondersteunt Apple Intelligence de Nederlandse taal nog niet volledig; live-vertaling en automatische samenvattingen in onze taal worden pas later in 2025 toegevoegd. Dat betekent dat we in eerste instantie vooral profiteren van de visuele vernieuwingen en de universele functies.

Beschikbaarheid en compatibiliteit

iOS 26 wordt in september uitgerold voor iPhones met minimaal een A13-chip, waardoor de iPhone XR, XS en XS Max dit jaar afvallen. De meest geavanceerde Apple Intelligence-functies zijn alleen beschikbaar op toestellen met een A17 Pro-chip of nieuwer, zoals de iPhone 15 Pro, 15 Pro Max, de iPhone 16-reeks en de nieuwe iPhone 17-modellen. Heb je zo'n toestel, dan kun je straks zonder beperkingen genieten van alles wat iOS 26 te bieden heeft.