ID.nl logo
Levensduur harde schijf: wanneer hdd of ssd vervangen?
© PXimport
Zekerheid & gemak

Levensduur harde schijf: wanneer hdd of ssd vervangen?

De harde schijf in je pc heeft helaas geen eeuwige levensduur. Lastig, want hier parkeer je juist veel bestanden op die je liever niet kwijtraakt. In dit artikel staan we stil bij het naderende einde van hdd's én ssd's. Hoe herken je het, zodat je tijdig een back-up maakt?

De gemiddelde levensduur van een stationaire harde schijf varieert tussen de vijf en tien jaar. Gaat je laptop mee de baan op en is hij blootgesteld aan wisselende temperaturen, vochtigheid en schokken? Dan ligt de levensverwachting van de drive veel lager. 

Twee momenten zijn typisch voor uitval. Ondanks kwaliteitscontroles zijn fabricagefouten nooit uitgesloten en die komen meestal aan het licht bij de eerste ingebruikname. Maar vaak treden de storingen pas na vier of vijf jaar op en sterven drives een langzame dood. 

In het beste geval begint de harde schijf geleidelijk te dementeren zodat je nog voldoende tijd hebt om een kopie van je gegevens te maken. De term crash komt trouwens van de lees- en schrijfkoppen die neerstorten (crashen) op de magnetische laag van de schijf. 

Klikkende harde schijf

Terwijl er steeds meer computers met een ssd-drive over de toonbank gaan, worden er wereldwijd nog heel veel data op de traditionele harde schijf met bewegende onderdelen opgeslagen. Hoor je verdachte geluiden zoals klikken of knarsen, dan weet je hoe laat het is.

Natuurlijk moet je zeker zijn dat het geluid niet afkomstig is van de ventilator. Soms is het mogelijk de harde schijf los te koppelen en de pc even aan te zetten om vast te stellen waar het geluid vandaan komt. Een herhalende klik die bekend staat als de click of death, wordt veroorzaakt doordat de lees-/schrijfkop tevergeefs probeert gegevens te schrijven en telkens terugkeert naar de uitgangspositie. Dit is meestal het gevolg van slag- of stootschade. 

©PXimport

Als je weet dat die schijven in de drive aan 5.400 tot 7.200 toeren per minuut ronddraaien en dat de lees- en schrijfkop op minder dan een haarbreedte over de dataplaat beweegt, dan is het eigenlijk een klein wonder dat deze brok elektromechanica zolang meegaat.

Soms komen de koppen van de harde schijf vast te zitten aan het oppervlak van de schijf of onder het parkeergebied. Dit fenomeen waarbij de koppen verhinderen dat de plateaus roteren, noemt men stiction en komt voor bij computers die lang niet hebben gewerkt. 

Vaak gaat men in eerste instantie uit van een elektronisch probleem, omdat de schijf simpelweg niet of weinig roteert. Je kunt de drive proberen te deblokkeren door de schijf uit de computer te halen, vast te pakken en met een zwaaiende beweging krachtig heen en weer te schudden. Dit is slechts een tijdelijke oplossing die je nog net toelaat een back-up te maken.

Waarschuwingssignalen stervende hdd

Geluid is een belangrijke indicator van schijfproblemen, maar daarnaast zijn er nog enkele symptomen:

• Map- en bestandsnamen die plots zijn gewijzigd en die cryptische tekens bevatten • Bestanden en mappen die onverklaarbaar verdwijnen • Frequente en onregelmatige crashes, vooral bij het opstarten • Regelmatige foutmeldingen bij het uitvoeren van eenvoudige handelingen zoals bij het verplaatsen van bestanden • Extra lange wachttijden voordat je toegang krijgt tot mappen en bestanden • Computer start niet • Een blue screen of death kan veroorzaakt worden door defecte harde schijf, maar ook door een fout in het register of een corrupte driver

Levensduur ssd's

Een klassieke harde schijf kan zo vaak als nodig worden herschreven. Bij een ssd kan elke cel slechts een eindig aantal keren worden beschreven. Daarna is de ssd dood. Bij iedere schrijfbewerking, moeten de gegevens eerst gewist worden en daarna kunnen de nieuwe gegevens worden geschreven. 

Het proces van schrijven-wissen-herschrijven, veroorzaakt slijtage en erosie van de isolator tussen de cellen. Uiteindelijk kunnen die individuele cellen geen lading meer vasthouden. De ssd heeft dus een bepaald uithoudingsvermogen, meestal weergegeven in tbw (terabytes written). Fabrikanten publiceren die cijfers, zoals je in onderstaand voorbeeld ziet.

©PXimport

Voor de gewone thuisgebruiker volstaat 150 tbw. In tegenstelling tot wat wel eens wordt beweerd, zal deze beperking in de praktijk geen problemen opleveren aangezien de verwachte levensduur van de ssd-schijf hoger is dan de gebruiksduur van de computer.

Niet alleen de tbw is echter bepalend. Ook de manier waarop de ssd is opgebouwd, beïnvloedt de levensduur, zoals het aantal gestapelde chiplagen. Fabrikanten gebruiken verschillende methoden om ssd’s te produceren. 

Wil je rustig slapen? Download dan SSDLife-Pro, dan lees je de gezondheid van de ssd en de vermoedelijke levensduur en het totale aantal data written. De tool kost negentien dollar, maar je mag hem dertig dagen gratis gebruiken. Genoeg voor enige gerustgestelling.

Waarschuwingssignalen stervende ssd

Bij een ssd kan het opsporen van problemen complexer zijn. Enkele typische signalen dat een ssd op zijn laatste benen loopt zijn:

• Voortdurende waarschuwingen dat gegevens niet kunnen gelezen of geschreven worden • Het duurt abnormaal lang om bestanden te bewaren • Je moet vaak herstarten • Meldingen dat bestanden plots alleen-lezen zijn, terwijl die voorheen geen problemen gaven • De pc die regelmatig crasht of zichzelf uitschakelt • Ssd’s hebben ook de zogenaamde bad block-problemen waarbij het simpel verplaatsen van bestanden een eeuwigheid duurt. Dat laatste kun je wel verhelpen met een ChkDsk, straks meer daarover

Schijven controleren

Gegevensbeschadiging gebeurt op het moment dat je de gegevens maakt of bewaart. Het kan veroorzaakt worden door een virus, maar vaak gaat het om slechte sectoren. Dat zijn delen van de harde schijf of ssd die de gegevens niet langer correct kunnen vasthouden. 

Windows maskeert automatisch slechte sectoren, zodat je ze niet eens opmerkt. Tot je plots met beschadigede gegevens zit omdat de slechte sectoren zich danig hebben opgehoopt. Gelukkig is er een ingebouwd Windows-schijfhulpprogramma, ChkDsk, dat helpt beschadigde sectoren te herstellen. 

Voor een snelle scan druk je op Windows-toets+E om de Verkenner te openen en dan navigeer je naar Deze pc. Aan de rechterkant klik je met de rechtermuisknop op de defecte schijf of partitie en selecteer je Eigenschappen. Ga naar het tabblad Extra en klik op Controleren.

Als Windows aangeeft Het is niet nodig om dit station nu te scannen, kun je toch op Station scannen klikken om het hulpprogramma uit te voeren. Als het klaar is, kun je ervoor kiezen om eventuele gevonden fouten te herstellen. ChkDsk scant en herstelt beschadigde sectoren tegelijkertijd.

©PXimport

Wantrouw herstelsoftware

Als je een beetje rondsurft, zul je zeker reparatiesoftware aantreffen voor de harde schijf. We waarschuwen echter voor blind vertrouwen. Er zijn twee soorten defecten aan de harde schijf die gegevensverlies veroorzaken: fysieke problemen en logische storingen. Bij een fysieke storing is de harde schijf of een van de componenten van dit onderdeel beschadigd. In dat geval is er maar één goede optie: vervangen. 

Softwarematige tools kunnen alleen logische problemen herstellen. Een logische crash is een fout in de software. Een fout in het stuurprogramma, een plotse stroomstoring kan fouten in de logische bestandsstructuur van een harde schijf veroorzaken. Wanneer er na een plotse stroomstoring spontaan de systeemtool ChkDsk opstart, dan is het mogelijk dat die logische defecten herstelt. 

Toch moet je ervan bewust zijn dat deze tool ook wijzigingen aanbrengt die onomkeerbaar zijn. Dat betekent dat hierdoor een eventuele data recovery onmogelijk wordt gemaakt.

Back-up!

We raden aan het zekere voor het onzekere te nemen als je wordt geconfronteerd met eerder genoemde symptomen, ook als je nog wel je bestanden probleemloos kunt zien en openen. Zoals gezegd, sterven harde schijven vaak traag en je wilt het risico niet lopen om je kostbare bestanden en foto’s kwijt te raken. 

Maakt de pc vreemd geluid? Sluit hem dan het beste zo snel mogelijk af. Het eerste wat je daarna doet, is al je bestanden zo snel mogelijk naar een andere harde schijf of naar alternatieve media overbrengen. Maar het beste is natuurlijk om dit een slag voor te zijn, door al regelmatig en/of automatisch back-ups te maken. Meer hierover in onze cursus Back-up & Herstel.

Als je toch probeert de gegevens naar een nieuwe locatie op dezelfde gegevensdrager te slepen, veroorzaakt dit verdere schade. Er zijn uiteraard externe data recovery-labs om alle data veilig en beveiligd over te dragen, maar die services zijn behoorlijk duur. Wees er dus op tijd bij, zodat het overzetten van data nog kan voor het te laat is.

▼ Volgende artikel
Consumenten testen: de Philips 5000 Series CX5120/11 energiebesparende verwarming
Huis

Consumenten testen: de Philips 5000 Series CX5120/11 energiebesparende verwarming

Ben je op zoek naar een energiezuinige bijverwarming die snel en efficiënt warmte levert? Dan is een keramische verwarming wel iets voor jou: die combineert moderne technologie met gebruiksgemak. Zoals de Philips 5000 Series CX5120/11 keramische verwarming. Wat zijn de praktijkervaringen van de testers van Review.nl? Lees hier hun bevindingen.

Ben je op zoek naar een snelle, slimme en veilige manier om je huis te verwarmen? Met deze krachtige keramische verwarming zit je binnen twee seconden al lekker warm! En het beste? Je bespaart tot wel 50% energie vergeleken met een gewone verwarmingsventilator. Via de handige Philips Air+-app heb je altijd en overal controle over je verwarming. Bovendien zorgt de 5-voudige veiligheidsbescherming ervoor dat je je nergens zorgen over hoeft te maken. Warmte, gemak én gemoedsrust – wat wil je nog meer? Testers van Review.nl mochten de Philips 5000 Series CX5120/11 gedurende een periode testen. Hier lees je hun bevindingen.

Het slanke, zwarte design van deze Philips verwarming past goed in een modern interieur. Met een hoogte van minder dan 60 centimeter is het apparaat compact genoeg om onder een bureau te plaatsen. "Door het slanke en zwarte design is deze verwarming overal te plaatsen", aldus Rob, één van de testers. Het apparaat is daarnaast licht van gewicht, wat het makkelijk maakt om hem van kamer naar kamer te verplaatsen wanneer nodig.

Snelle en effectieve verwarming

De CX5120/11 overtuigt met zijn krachtige verwarmingsprestaties. "Het apparaat verwarmt de kamer verrassend snel, wat ideaal is op koude dagen", schrijft GeertK, die de CX5120/11 een 8,0 geeft. De oscillerende voet zorgt voor een goede warmteverdeling in de ruimte. Rob is blij met het vermogen: "Hierdoor is het mogelijk om in een korte periode een fijne warmte te verspreiden". Daar is tester Cindyver het mee eens. Ook wordt gewaardeerd dat de keramische verwarming geen vieze geurtjes verspreidt.

De Philips 5000 Series CX5120/11 kan ook in een thuisnetwerk worden gebruikt, waardoor app-bediening ingesteld kan worden en een koppeling met Google Home en Alexa mogelijk is. Wel kan er nog iets worden verbeterd aan het proces voor het maken van een verbinding met het draadloze netwerk. Roberto073: "Het koppelen met de Air+ app verliep zonder gedoe, al bleef het wifi-icoontje wit in plaats van oranje, zoals de handleiding aangaf. Dat was echter geen probleem, want alles werkte naar behoren." AnneliesD hierover: "De installatie was even puzzelen omdat er verwezen werd naar het netwerk van Philips in plaats van ons thuis wifi-netwerk. Maar dit was zo gewijzigd in de app."

Slim en gebruiksvriendelijk

Een groot pluspunt is de bediening via de bijbehorende app. Hiermee kun je de verwarming op afstand bedienen en programma's instellen. 'Via deze app is het mogelijk om zelf een programma te maken wanneer, hoe laat en hoe warm de verwarming moet werken', licht een enthousiaste gebruiker toe. De Auto+ modus regelt de verwarming automatisch voor optimale energiebesparing. Het touchscreen op het apparaat zelf biedt een gebruiksvriendelijk alternatief voor de app-bediening.

Tester Har74 is blij met de slimme functies van de verwarming en de app: "In de kinderkamer is de verwarming een keer omgevallen, maar de app gaf meteen een melding dat het apparaat was omgevallen en automatisch was uitgeschakeld. "

Tester AnneliesD is blij met de CX5120/11: "Vooral met thuiswerken is het ideaal om één ruimte te verwarmen en de cv-installatie niet te hoeven gebruikenm. wat dus ook aanzienlijk scheelt in de kosten! "

Geschikt voor kleinere ruimtes

De verwarming is vooral effectief in kleinere ruimtes tot ongeveer 20 m². 'In mijn studeerkamer komt de verwarming tot zijn recht', schrijft een tester. Verschillende gebruikers zetten het apparaat specifiek in als bijverwarming voor een thuiswerkplek. Een minpunt van de Philips 5000 Series CX5120/11 is volgens Max546 de lengte van het snoer. "Zonder verlengsnoer kun je hem niet zomaar overal neerzetten", aldus de tester.

Tester Har74 merkt dat deze verwarming minder geschikt is voor grotere ruimtes, want volgens de specificaties is hij vooral geschikt voor kamers tot 20 m³. Ook vindt hij het jammer dat de verwarming niet in andere kleuren dan zwart verkrijgbaar is.

Conclusie

Met een gemiddelde score van 8,7 is de Philips 5000 Series CX5120/11 een overtuigende keuze voor wie op zoek is naar een slimme bijverwarming voor kleinere ruimtes. De combinatie van snelle warmte, app-bediening en energiezuinige werking maakt het een praktisch apparaat voor bijvoorbeeld een thuiswerkplek of slaapkamer. Het compacte formaat en stille werking zijn extra pluspunten. Enige minpunten zijn de relatief korte stroomkabel en het feit dat de temperatuurmeting bij het apparaat niet altijd overeenkomt met de werkelijke kamertemperatuur.

✅ Pluspunten
Snel en efficiënt verwarmen
Stille werking
Prettige app-bediening
Energiezuinig
Val- en aanraakbeveiliging

❌ Minpunten
Voor kleinere ruimtes tot 20 m³
Stroomkabel in sommige situaties te kort
Soms verschil in gemeten en werkelijke temperatuur

Meer over de Philips 7000 Series HR3760/10

Op Kieskeurig.nl

▼ Volgende artikel
Calibre via Docker: boekenplank op je server
© Paolese
Huis

Calibre via Docker: boekenplank op je server

Verzamel je je e-books het liefst centraal op een server? Dan ligt het voor de hand om die verzameling daar ook te beheren. Een van de beste beheerprogramma’s is Calibre. Hoewel dit vaak onder Windows wordt gebruikt, kun je het ook via Docker installeren en gebruiken. Daarna beheer je alles via een browser. We laten zien hoe dat werkt.

Na het lezen van dit artikel weet je hoe je e-books via Calibre Web kunt beheren. Daarvoor ondernemen we de volgende stappen:

  • Docker installeren
  • Calibre instellen
    • Database maken
    • E-books toevoegen
  • Calibre Web configureren
  • Draadloos synchroniseren met Kobo-e-readers

Lees ook: Bladeren in stijl: Hoe kies je de perfecte e-reader?

Code downloaden

In dit artikel staat een voorbeeld van wat YAML-code (en diverse andere commando’s). Omdat YAML erg gevoelig is voor foute spaties, kun je die code beter downloaden en daarna bekijken of kopiëren. Zie het bestand code-calweb.txt.

Calibre is een populair en voor velen vertrouwd programma voor het beheren van e-books, dat al heel lang mee gaat (zie het kader ‘Calibre vereenvoudigt je e-bookbeheer’). De meeste mensen gebruiken het op een pc, maar daar kleven wel wat nadelen aan. Een installatie op een server is praktischer. Een centrale installatie zorgt ervoor dat je gemakkelijker toegang tot Calibre hebt, vanaf verschillende apparaten en met verschillende gebruikers.

Ook de regelmatige software-updates zijn eenvoudiger te installeren, desgewenst zelfs automatisch. Het maken van back-ups is eveneens makkelijker. Op een pc vergeten mensen dat vaak, waardoor bij een crash of herinstallatie van Windows de zorgvuldig opgebouwde verzameling verloren gaat.

In dit artikel gaan we Calibre via Docker draaien. Je kunt de software daarna via een browser gebruiken, met dezelfde vertrouwde gebruikersinterface. We combineren het met Calibre Web. Daarmee kun je, ook weer via de browser, comfortabel je e-books lezen.

Ook de communicatie met e-readers komt aan bod. We laten zien hoe je via Calibre Web rechtstreeks synchroniseert met een Kobo e-reader. En vanuit Calibre gaan we e-books naar een Kindle sturen.

Calibre vereenvoudigt je e-bookbeheer

Calibre is een populair programma voor het beheren van je verzameling e-books. Het is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Calibre kan op basis van metadata alle relevante informatie over e-books voor je ophalen, zoals beschrijvingen en een omslagafbeelding.

Je kunt de details ook handmatig aanpassen, per bestand of op groepsniveau. Ook converteer je e-books direct in Calibre om ze compatibel te maken met jouw e-reader. Bovendien zijn er de nodige extra’s, zoals het omzetten van nieuwsartikelen naar een e-book op basis van rss-feeds.

De eerste versie van Calibre verscheen in oktober 2006. Dat was kort na de release van de Sony PRS-500, een van de eerste op e-ink gebaseerde e-readers. Aanvankelijk lag de kracht bij de conversie van e-books tussen verschillende formaten. Tegenwoordig staan vooral de beheerfuncties centraal, en de uitgebreide zoek- en sorteeropties. De software is gratis, opensource en vrij aanpasbaar.

Calibre is veruit het bekendste programma voor het beheren van e-books.

1 Calibre (Web) en Docker (Compose)

We gaan in dit artikel Calibre en Calibre Web installeren op een server. Hierbij maken we gebruik van Docker en Docker Compose. Hiervoor gebruiken we een Linux-server met Ubuntu 24.04 LTS. Voor het werken met Docker installeren we Docker CE (Community Edition). Daar zijn installatiegidsen voor. Hierna kun je zowel Docker als Docker Compose gebruiken.

Zorg dat het systeem dat je gaat gebruiken genoeg geheugen heeft. Er is geen schokkende hoeveelheid voor nodig, maar 2 GB is geen overbodige luxe. Dit heeft vooral te maken met de ‘remote desktop’-opzet: op de achtergrond wordt een VNC-verbinding opgezet om de gebruikersinterface van Calibre weer te geven. Gebruik je een container in Proxmox VE, dan is 4 GB een veilige bovengrens. Meestal ligt het geheugengebruik rond 500 MB, maar tijdens het gebruik loopt dat snel op naar 1 GB met wat uitschieters naar boven.

Alle e-books staan bij onze opzet op een NAS. Daarom koppelen (‘mounten’) we die map aan het systeem, op de locatie /mnt/nas/boeken. Die locatie gaan we (in de volgende paragraaf) als volume toevoegen aan Calibre. Het voordeel is dat je vanuit Calibre gemakkelijk door die map kunt bladeren om e-books toe te voegen aan de bibliotheek in Calibre zelf.

Zorg dat je op het systeem over Docker en Docker Compose beschikt.

2 Docker Compose

Op het systeem maken we een mapje voor Calibre en plaatsen daarin een bestand docker-compose.yml met de onderstaande inhoud. We kiezen voor zowel Calibre als Calibre Web het Docker-image van het bekende LinuxServer.io.

Mogelijk zijn voor jouw situatie wat aanpassingen nodig. De belangrijkste opties nemen we in de volgende twee paragrafen met je door. Bij twijfel kun je ook de documentatie voor de genoemde Docker-images raadplegen. Bij de uitleg maken we onderscheid tussen de host en de container. De host is daarbij uiteraard jouw server met Docker.

Met de hulp van Docker Compose beheren we de instellingen voor beide containers.

3 Volumes koppelen

Volumes zorgen feitelijk voor de mogelijkheid bestanden uit te wisselen tussen de host en container. Voor Calibre maken we onder volumes: een koppeling tussen de map ./config op de host en /config in de container. Hier bewaart Calibre de configuratie en straks ook de Calibre-bibliotheek.

Verder koppelen we de gemounte map /mnt/nas/boeken met daarin alle ongesorteerde e-books aan /media. Binnen Calibre kun je straks door de map /media bladeren om eenvoudig e-books aan je bibliotheek toe te voegen.

Optioneel kun je een map, zoals de hier voorgestelde map /mnt/nas/boeken/Toevoegen, koppelen aan de container onder bijvoorbeeld /toevoegen. We laten in paragraaf 7 zien hoe je met een kleine aanpassing de e-books in die map automatisch aan Calibre kunt toevoegen. Bij de container voor Calibre Web zie je onder volumes: alleen de koppeling met de lokale map ./config. Daar staat straks de bibliotheek van Calibre, die we bij de configuratie van Calibre Web alleen nog hoeven aan te wijzen. Controleer voor beide containers onder environment: de waardes bij PUID en PGID. Dat is de ID van respectievelijk de eigenaar en groep van de gekoppelde volumes. Deze waardes kun je nagaan met de opdracht id gebruiker. Dit voorkomt problemen met rechten bij bestandstoegang.

In een onderliggende map worden de configuratie en bibliotheek bewaard.

Back-up maken van Calibre

Het is raadzaam om af en toe een back-up te maken van Calibre en Calibre Web. Het gaat hierbij om het bestand docker-compose.yml en de onderliggende map config. In de map met het bestand docker-compose.yml kun je daarvoor de onderstaande opdracht geven. Bewaar vervolgens het bestand calibre.tar op een veilige plek. Gebruik deze opdracht:

tar --exclude=config/.cache -cvf calibre.tar docker-compose.yml config/

Hierbij sluiten we overigens de folder .cache die in de map config te vinden is uit.

4 Poorten configureren

Er zijn voor beide containers poorten gekoppeld. Dit zie je onder ports:. Het poortnummer links is steeds de poort op de host. Die mag je eventueel veranderen, bijvoorbeeld omdat een poort (zoals de populaire poort 8080) al in gebruik is. Het poortnummer rechts is de poort in de container. Die mag je niet veranderen. We houden hier dezelfde poortnummers aan. Bij de container voor Calibre geeft poort 8080 toegang tot Calibre zelf en poort 8081 dient voor de ingebouwde contentserver (zie paragraaf 8 en het kader ‘Inhoudsserver van Calibre gebruiken’). Calibre Web maken we via poort 8083 toegankelijk.

Poort 8083 geeft toegang tot Calibre Web, waarmee je e-books via een browser kunt lezen.

5 Beheer van de containers

Als je alle gewenste aanpassingen hebt gemaakt en de configuratie hebt bewaard, kun je beide containers starten met één opdracht:

docker compose up -d

Om de containers te stoppen, geef je deze opdracht:

docker compose down

Merk op dat er regelmatig updates verschijnen voor Calibre, waar je ook een melding van zult krijgen. Je hoeft dan in Calibre zelf niets te doen. Enkele commando’s vanaf de opdrachtregel volstaan. Stop als eerste de containers met:

docker compose down

Haal dan de nieuwe images op waarop de containers zijn gebaseerd. Dit kan in één keer met:

docker compose pull

Daarna kun je de containers opnieuw starten met:

docker compose up -d

Daarbij zullen de containers op basis van de nieuwe images worden opgebouwd. Controleer eventueel de status met:

docker ps

Dit laat zien welke containers actief zijn en welke poorten ze gebruiken.

Via enkele eenvoudige commando’s kun je de Docker-containers beheren.

6 Eerste stappen in Calibre

We gaan nu verder in de browser en beginnen met het instellen van Calibre. Log in op het ip-adres van het systeem waarop Calibre staat en poort 8080, zoals http://ipadres:8080. Kies in het eerste scherm Nederlands als taal. Kies daarna de locatie voor de bibliotheek voor Calibre. Hier worden alle toegevoegde boeken naartoe gekopieerd. We accepteren de standaardlocatie /config/Calibre Bibliotheek.

In het volgende scherm kies je je type e-reader. We kiezen voor een model van Kobo. Klik op Volgende om verder te gaan en dan Voltooien. Je komt nu direct in Calibre. Als je eerder met deze software hebt gewerkt, zal de gebruikersinterface vertrouwd zijn. Je ziet nog maar één boek in je Calibre-bibliotheek: de snelstartgids voor het werken met Calibre. Tijd dus voor wat extra leesvoer!

Bij het eerste gebruik moet je enkele instellingen aanpassen.

7 Boeken toevoegen

Om een e-book toe te voegen aan Calibre ga je naar Boeken toevoegen. Blader via de bestandsbeheerder vervolgens naar /media. Hier zie je de gemounte map met alle e-books. Wil je ook automatisch boeken aan Calibre kunnen toevoegen? Dit kun je instellen onder Voorkeuren. Kies onder Importeren/Exporteren de optie Boeken toevoegen. Op het tabje Automatisch toevoegen kun je naar de map bladeren waar de automatisch toe te voegen e-books staan. In ons voorbeeld is dat /toevoegen. Alle boeken die je in die map zet, zullen automatisch aan Calibre worden toegevoegd en daarna uit die map worden verwijderd. Kies na deze wijziging voor het herstarten van Calibre.

Boeken in deze speciale map worden automatisch aan Calibre toegevoegd.

8 Calibre Web

Met Calibre Web kun je een Calibre-database via een browser toegankelijk maken, zodat je door je verzameling e-books kunt bladeren en deze kunt lezen of downloaden. Het geeft je meer mogelijkheden dan de contentserver van Calibre (zie kader ‘Inhoudsserver van Calibre gebruiken’). Zo kun je in Calibre Web boekenplanken maken en beheren. Deze kun je vervolgens synchroniseren met een Kobo e-reader.

Open om te beginnen Calibre Web op poort 8083, zoals http://ipadres:8083. Hier log je in met het initiële gebruikersaccount (gebruikersnaam admin en wachtwoord admin123). Eerst wordt gevraagd naar de locatie van de database van Calibre. Blader hiervoor naar /config/Calibre Bibliotheek en kies Select. Bewaar de instelling met Save. Als je naar Books gaat, zie je nu ook de eerdergenoemde gids voor Calibre en de boeken die je mogelijk zelf al had toegevoegd.

Voeg je in het vervolg in Calibre een boek toe, dan verschijnt deze ook direct in Calibre Web, omdat ze de database delen. Het is raadzaam om de taal van de gebruikersinterface op Nederlands te zetten. Klik daarvoor op je naam (admin) om je profiel te openen. Bij Language kies je Nederlands. Klik daarna op Save.

In Calibre Web verwijzen we naar de bibliotheek van Calibre.

Inhoudsserver van Calibre gebruiken

Calibre heeft een ingebouwde contentserver ofwel inhoudsserver. Schakel je deze in, dan kun je met een browser door je bibliotheek bladeren, en e-books te lezen of downloaden. Er is wat functionaliteit betreft wat overlap met Calibre Web. Je kunt ze eventueel naast elkaar gebruiken.

Voor de inhoudsserver hebben we poort 8081 op de host gekoppeld met poort 8081 in de container. Om de inhoudsserver te starten, ga je in Calibre naar Verbinden/delen en kies je Inhoudsserver starten. Open je browser en bezoek het ip-adres met poort 8081. Hier kun je je Calibre-bibliotheek bekijken. Dat kan ook direct vanaf de browser van een e-reader.

Er zijn ook andere, handigere methodes om e-books over te zetten. In dit artikel komt een directe synchronisatie met Kobo aan bod (paragrafen 9 en 10) en het versturen naar een Kindle vanuit Calibre (paragraaf 11).

De inhoudsserver maakt je bibliotheek beschikbaar via een browser.

9 Boekenplanken maken

Calibre Web kent het principe van boekenplanken, waarvan het beheer overigens los staat van Calibre. Begin hiervoor in het menu aan de linkerkant met Boekenplank maken. Open je vervolgens een e-book, dan kun je deze toevoegen aan een of meerdere boekenplanken. Handig aan de e-reader van Kobo is dat hij je boekenplanken met inhoud weergeeft in je bibliotheek als je naar het tabje Verzamelingen gaat. Hiervoor moet je de e-reader synchroniseren met Calibre Web. Je zou bijvoorbeeld een boekenplank kunnen maken voor boeken die je binnenkort wilt lezen. Of een boekplank voor elk genre. Ook kun je voor een specifieke e-reader een boekenplank maken. In de volgende paragrafen leggen we uit hoe je boekenplanken met je Kobo-e-reader kunt synchroniseren.

Je kunt boekenplanken maken voor synchronisatie met je e-reader.

10 Synchronisatie

Je kunt een e-reader van Kobo draadloos synchroniseren met Calibre Web. Hiervoor ga je naar het menu Beheer. Kies onder Instellingen de optie Bewerk basisconfiguratie. Onder het kopje Geavanceerde opties zet je vinkjes bij Zet Kobo sync aan en Proxy onbekende verzoeken naar Kobo winkel. Met die laatste optie zul je op je e-reader bij synchronisatie ook nog steeds boeken ontvangen die je bijvoorbeeld via bol.com hebt gekocht.

Op zoek naar leesvoer?

Koop een e-book bij bol

Controleer of de correcte poort is ingesteld voor Calibre Web (wij gebruiken de standaardpoort 8083). Als je een ander poortnummer hebt gekozen, moet je dat hier wijzigen. Kies daarna Opslaan. Open nu je profiel door op je gebruikersnaam te klikken (standaard is dat admin). Klik bij Kobo Sync Token op Aanmaken/Bekijken. Kopieer nu de regel die er als volgt uitziet:

api_endpoint=http://10.0.10.37:8083/kobo/faa613c4e5d334a3d82210b157bb0e

Sluit je Kobo e-reader aan op de pc. Blader naar de map .kobo/Kobo en open het bestand Kobo eReader.conf. Zoek naar de regel met api_endpoint. De standaardconfiguratie ziet er meestal als volgt uit:

api_endpoint=https://storeapi.kobo.com

Verander deze regel naar de voorgestelde configuratie van Calibre Web. Als de bewuste regel (nog) niet bestaat, moet je deze aanmaken onder de groep [OneStoreServices].

We maken een aanpassing aan de configuratie van Calibre Web.

Selectief boekenplanken synchroniseren

Standaard worden met een Kobo-e-reader alle boekenplanken gesynchroniseerd. Wil je alleen één of enkele boekenplanken synchroniseren? Ga dan naar je profiel (veelal admin). Zet een vinkje bij Synchroniseer alleen boeken op geselecteerde boekenplanken met Kobo en kies Opslaan. Open daarna een boekenplank en kies Bewerk boekenplank eigenschappen. Met een vinkje kun je kiezen of die boekenplank met een boekenplank met een Kobo-apparaat moet worden gesynchroniseerd.

Naar voorkeur kun je ook één of enkele boekenplanken synchroniseren.

11 Kindle-e-reader

De Kindle van Amazon is een populair alternatief voor Kobo, dat wel werkt met een eigen ecosysteem. Heb je e-books in een afwijkend formaat, bijvoorbeeld drm-vrije epub-bestanden, dan kun je deze per e-mail naar een Kindle sturen. Dit gaat via de servers van Amazon, waar ze worden geconverteerd naar een geschikt formaat. Het e-mailadres waar je boeken naar kunt sturen kun je achterhalen door op je Kindle de instellingen te openen. Je ziet het @kindle.com-adres onder E-mail voor versturen naar Kindle. Je kunt hier direct vanuit Calibre e-books naar sturen.

Ga daarvoor in Calibre naar Voorkeuren. Kies onder Delen de optie Deel boeken via e-mail. Vul onder E-mail het e-mailadres van de Kindle in. Vul ook je e-mailadres als afzenderadres in onder Afzender e-mail. Je kunt eventueel een server instellen voor het versturen, maar het werkt meestal ook zonder.

Klik nu in Calibre met rechts op een e-book. Het menu Verbinden/delen geeft de optie voor het versturen per er-mail. Je e-book verschijnt hierna vanzelf op je Kindle. Mislukt de conversie, dan ontvang je een e-mailbericht van Amazon. Het is vrijwel altijd op te lossen met een trucje: converteer het e-book binnen Calibre naar het formaat .mobi. Converteer het daarna terug van .mobi naar .epub. Probeer vervolgens opnieuw het e-book naar je Kindle te sturen.

Je kunt per e-mail boeken delen met bijvoorbeeld een Kindle-e-reader.

Inspiratie voor extra leesvoer

Hebban is een leuke website om inspiratie voor nieuwe boeken op te doen. Je vindt er een enorme catalogus met Nederlandstalige boeken, voorzien van meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies. Er zijn ook veel lijstjes, zoals de tiplijst met boeken van de laatste dertig dagen, de Hebban Rank met de duizend populairste boeken van dit moment en een lijst met de duizend mooiste boeken aller tijden. Die laatste lijst wordt samengesteld op basis van de persoonlijke tiplijsten van duizenden leden. Je kunt op de website ook zelf een lijstje bijhouden met boeken die je interessant vindt. De meeste boeken zijn uiteraard ook als e-book verkrijgbaar. Een internationaal alternatief is Goodreads.