De harde schijf in je pc heeft helaas geen eeuwige levensduur. Lastig, want hier parkeer je juist veel bestanden op die je liever niet kwijtraakt. In dit artikel staan we stil bij het naderende einde van hdd's én ssd's. Hoe herken je het, zodat je tijdig een back-up maakt?

De gemiddelde levensduur van een stationaire harde schijf varieert tussen de vijf en tien jaar. Gaat je laptop mee de baan op en is hij blootgesteld aan wisselende temperaturen, vochtigheid en schokken? Dan ligt de levensverwachting van de drive veel lager. 

Twee momenten zijn typisch voor uitval. Ondanks kwaliteitscontroles zijn fabricagefouten nooit uitgesloten en die komen meestal aan het licht bij de eerste ingebruikname. Maar vaak treden de storingen pas na vier of vijf jaar op en sterven drives een langzame dood. 

In het beste geval begint de harde schijf geleidelijk te dementeren zodat je nog voldoende tijd hebt om een kopie van je gegevens te maken. De term crash komt trouwens van de lees- en schrijfkoppen die neerstorten (crashen) op de magnetische laag van de schijf. 

Klikkende harde schijf

Terwijl er steeds meer computers met een ssd-drive over de toonbank gaan, worden er wereldwijd nog heel veel data op de traditionele harde schijf met bewegende onderdelen opgeslagen. Hoor je verdachte geluiden zoals klikken of knarsen, dan weet je hoe laat het is.

Natuurlijk moet je zeker zijn dat het geluid niet afkomstig is van de ventilator. Soms is het mogelijk de harde schijf los te koppelen en de pc even aan te zetten om vast te stellen waar het geluid vandaan komt. Een herhalende klik die bekend staat als de click of death, wordt veroorzaakt doordat de lees-/schrijfkop tevergeefs probeert gegevens te schrijven en telkens terugkeert naar de uitgangspositie. Dit is meestal het gevolg van slag- of stootschade. 

©PXimport

Als je weet dat die schijven in de drive aan 5.400 tot 7.200 toeren per minuut ronddraaien en dat de lees- en schrijfkop op minder dan een haarbreedte over de dataplaat beweegt, dan is het eigenlijk een klein wonder dat deze brok elektromechanica zolang meegaat.

Soms komen de koppen van de harde schijf vast te zitten aan het oppervlak van de schijf of onder het parkeergebied. Dit fenomeen waarbij de koppen verhinderen dat de plateaus roteren, noemt men stiction en komt voor bij computers die lang niet hebben gewerkt. 

Vaak gaat men in eerste instantie uit van een elektronisch probleem, omdat de schijf simpelweg niet of weinig roteert. Je kunt de drive proberen te deblokkeren door de schijf uit de computer te halen, vast te pakken en met een zwaaiende beweging krachtig heen en weer te schudden. Dit is slechts een tijdelijke oplossing die je nog net toelaat een back-up te maken.

Waarschuwingssignalen stervende hdd

Geluid is een belangrijke indicator van schijfproblemen, maar daarnaast zijn er nog enkele symptomen:

Levensduur ssd's

Een klassieke harde schijf kan zo vaak als nodig worden herschreven. Bij een ssd kan elke cel slechts een eindig aantal keren worden beschreven. Daarna is de ssd dood. Bij iedere schrijfbewerking, moeten de gegevens eerst gewist worden en daarna kunnen de nieuwe gegevens worden geschreven. 

Het proces van schrijven-wissen-herschrijven, veroorzaakt slijtage en erosie van de isolator tussen de cellen. Uiteindelijk kunnen die individuele cellen geen lading meer vasthouden. De ssd heeft dus een bepaald uithoudingsvermogen, meestal weergegeven in tbw (terabytes written). Fabrikanten publiceren die cijfers, zoals je in onderstaand voorbeeld ziet.

©PXimport

Voor de gewone thuisgebruiker volstaat 150 tbw. In tegenstelling tot wat wel eens wordt beweerd, zal deze beperking in de praktijk geen problemen opleveren aangezien de verwachte levensduur van de ssd-schijf hoger is dan de gebruiksduur van de computer.

Niet alleen de tbw is echter bepalend. Ook de manier waarop de ssd is opgebouwd, beïnvloedt de levensduur, zoals het aantal gestapelde chiplagen. Fabrikanten gebruiken verschillende methoden om ssd’s te produceren. 

Wil je rustig slapen? Download dan SSDLife-Pro, dan lees je de gezondheid van de ssd en de vermoedelijke levensduur en het totale aantal data written. De tool kost negentien dollar, maar je mag hem dertig dagen gratis gebruiken. Genoeg voor enige gerustgestelling.

Waarschuwingssignalen stervende ssd

Bij een ssd kan het opsporen van problemen complexer zijn. Enkele typische signalen dat een ssd op zijn laatste benen loopt zijn:

Schijven controleren

Gegevensbeschadiging gebeurt op het moment dat je de gegevens maakt of bewaart. Het kan veroorzaakt worden door een virus, maar vaak gaat het om slechte sectoren. Dat zijn delen van de harde schijf of ssd die de gegevens niet langer correct kunnen vasthouden. 

Windows maskeert automatisch slechte sectoren, zodat je ze niet eens opmerkt. Tot je plots met beschadigede gegevens zit omdat de slechte sectoren zich danig hebben opgehoopt. Gelukkig is er een ingebouwd Windows-schijfhulpprogramma, ChkDsk, dat helpt beschadigde sectoren te herstellen. 

Voor een snelle scan druk je op Windows-toets+E om de Verkenner te openen en dan navigeer je naar Deze pc. Aan de rechterkant klik je met de rechtermuisknop op de defecte schijf of partitie en selecteer je Eigenschappen. Ga naar het tabblad Extra en klik op Controleren.

Als Windows aangeeft Het is niet nodig om dit station nu te scannen, kun je toch op Station scannen klikken om het hulpprogramma uit te voeren. Als het klaar is, kun je ervoor kiezen om eventuele gevonden fouten te herstellen. ChkDsk scant en herstelt beschadigde sectoren tegelijkertijd.

©PXimport

Wantrouw herstelsoftware

Als je een beetje rondsurft, zul je zeker reparatiesoftware aantreffen voor de harde schijf. We waarschuwen echter voor blind vertrouwen. Er zijn twee soorten defecten aan de harde schijf die gegevensverlies veroorzaken: fysieke problemen en logische storingen. Bij een fysieke storing is de harde schijf of een van de componenten van dit onderdeel beschadigd. In dat geval is er maar één goede optie: vervangen. 

Softwarematige tools kunnen alleen logische problemen herstellen. Een logische crash is een fout in de software. Een fout in het stuurprogramma, een plotse stroomstoring kan fouten in de logische bestandsstructuur van een harde schijf veroorzaken. Wanneer er na een plotse stroomstoring spontaan de systeemtool ChkDsk opstart, dan is het mogelijk dat die logische defecten herstelt. 

Toch moet je ervan bewust zijn dat deze tool ook wijzigingen aanbrengt die onomkeerbaar zijn. Dat betekent dat hierdoor een eventuele data recovery onmogelijk wordt gemaakt.

Back-up!

We raden aan het zekere voor het onzekere te nemen als je wordt geconfronteerd met eerder genoemde symptomen, ook als je nog wel je bestanden probleemloos kunt zien en openen. Zoals gezegd, sterven harde schijven vaak traag en je wilt het risico niet lopen om je kostbare bestanden en foto’s kwijt te raken. 

Maakt de pc vreemd geluid? Sluit hem dan het beste zo snel mogelijk af. Het eerste wat je daarna doet, is al je bestanden zo snel mogelijk naar een andere harde schijf of naar alternatieve media overbrengen. Maar het beste is natuurlijk om dit een slag voor te zijn, door al regelmatig en/of automatisch back-ups te maken. Meer hierover in onze cursus Back-up & Herstel.

Als je toch probeert de gegevens naar een nieuwe locatie op dezelfde gegevensdrager te slepen, veroorzaakt dit verdere schade. Er zijn uiteraard externe data recovery-labs om alle data veilig en beveiligd over te dragen, maar die services zijn behoorlijk duur. Wees er dus op tijd bij, zodat het overzetten van data nog kan voor het te laat is.

Ben je klaar voor een stap in de wereld van 2-in-1-laptops? De nieuwe Microsoft Surface Pro OLED met een Snapdragon X Elite-processor brengt een futuristische mix van AI-technologie en verfijnde hardware naar je werkplek. We nemen je mee langs alle vernieuwende aspecten van dit veelzijdige apparaat.

Partnerbijdrage - in samenwerking met MediaMarkt

De basis van deze Surface Pro is zonder twijfel de Qualcomm Snapdragon X Elite-processor. Met zijn 12 rekenkernen en Dual-Core Boost-technologie zorgt deze chip ervoor dat je moeiteloos door je werkdag glijdt. Maar wat deze processor écht bijzonder maakt, is de geïntegreerde AI Engine met Hexagon NPU. Deze kan maar liefst 45 biljoen bewerkingen per seconde uitvoeren – een aantal dat je misschien niet direct veel zegt, maar dat in de praktijk betekent dat AI-ondersteunde taken duizelingwekkend snel worden uitgevoerd. Of je nu zware programma's draait, bestanden downloadt of je favoriete content streamt, alles voelt direct en lekker snappy aan.

De Microsoft Surface Pro 11 Copilot+ PC is onlangs door Kieskeurig.nl beloond met het predicaat Best Reviewed. Het Review.nl Testpanel gaf de laptop gemiddeld een 8,5.

Copilot+ PC: je persoonlijke digitale assistent

Met Copilot+ PC introduceert Microsoft een nieuwe manier van werken die je productiviteit en creativiteit naar ongekende hoogten stuwt. Ben je een belangrijk document kwijt? Met de Recall-functie (die later beschikbaar komt) beschrijf je simpelweg waar je mee bezig was, en je Surface Pro vindt het direct terug. Ook de Medecreator-functionaliteit is indrukwekkend: deze vertaalt jouw schetsen en aantekeningen naar professioneel ogende afbeeldingen. Maak je trouwens geen zorgen over je privacy: Microsoft heeft dit aspect grondig doordacht. Copilot werkt uitsluitend met de gegevens die jij zelf invoert en autoriseert. Al je data worden veilig opgeslagen in de Microsoft Cloud en blijven alleen zichtbaar voor jou, zonder dat Microsoft of derden hier toegang toe hebben.

Een scherm dat je verwachtingen overtreft

Het 13,8-inch oleddisplay van de Surface Pro is een feest om naar te kijken. Met een 2,8K-resolutie (2880 x 1920 pixels) zie je elk detail haarscherp, terwijl de OLED-technologie zorgt voor levendige kleuren en perfect zwart. Het touchscreen reageert direct op je aanrakingen, waardoor je intuïtief kunt switchen tussen de laptop- en tabletmodus. Of je nu een presentatie voorbereidt, foto's bewerkt of je favoriete serie streamt, dit scherm levert altijd een indrukwekkende kijkervaring.

©Microsoft

Professionele communicatie en veelzijdigheid

Voor wie regelmatig videovergaderingen heeft, biedt de Surface Pro uitstekende ondersteuning. De Full-HD-webcam zorgt ervoor dat je er altijd scherp op staat, terwijl Windows Studio-Effecten je videobeeld automatisch optimaliseert. Deze slimme technologie zorgt voor betere belichting van je gezicht en kan de achtergrond naar wens vervagen, zodat je er altijd professioneel uitziet tijdens je meetings – ja, ook als de was achter je hangt te drogen.

Met 16 GB werkgeheugen kun je probleemloos meerdere programma's tegelijk draaien, terwijl de 512 GB opslagruimte voldoende plek biedt voor al je bestanden. Meer ruimte nodig? Via de microSDXC-kaartlezer breid je het geheugen eenvoudig uit.

De Microsoft Surface Pro OLED is een vooruitstrevend werkstation dat je helpt het maximale uit je dag te halen. Door de combinatie van krachtige hardware, intelligente software en doordachte features heb je altijd een betrouwbare partner bij de hand voor al je digitale uitdagingen!

Je koopt de Microsoft Surface Pro OLED hier!

Kopen, kopen, kopen – met Black Friday is de verleiding om dat te doen natuurlijk heel groot. Niks mis mee, zolang je maar weet wat je wilt kopen. Om spijt of teleurstellingen achteraf te voorkomen, moet je dat wel slim doen. Met deze tips over wat je niet en wel moet doen lukt dat zeker!

❌ Eindeloos doorgaan met kopen

✅ Maak een lijstje van wat je écht wilt

Of het nu online of in de winkelstraat is: tijdens Black Friday ligt impulsief kopen op de loer. Overal zijn aanbiedingen die op je wachten en voor je het weet is je winkelmandje (virtueel of fysiek) gevuld met spullen die je niet echt nodig hebt. Vaak blijven zulke aankopen later ergens ongebruikt liggen.

Voorkom dit door vooraf een lijstje te maken van de items die je echt zoekt. Denk na over waar je behoefte aan hebt en noteer deze wensen. Zo blijf je gericht zoeken naar aanbiedingen voor deze specifieke producten en vermijd je dat je, gelokt door hoge kortingen, onverwacht een volle winkelmand hebt.

❌ Vertrouwen dat elke korting echt is

✅ Prijzen goed in de gaten houden

De hoge kortingen op Black Friday kunnen erg aanlokkelijk zijn, maar helaas is niet elke korting even eerlijk. Sommige winkels verhogen de prijs vlak voor de uitverkoopperiode, waardoor de 'korting' niet echt is. Stel je voor dat een koptelefoon maandenlang 100 euro kostte, maar vlak voor Black Friday plots naar 150 gaat en met '50% korting' wordt aangeboden voor 75 euro. Hierdoor lijkt het alsof je flink bespaart, maar eigenlijk ligt de prijs nog steeds dicht bij de originele verkoopprijs.

Check daarom ruim vóór Black Friday de prijzen van de producten op je lijstje. Een site als Kieskeurig houdt de daling van prijzen bij en zet meteen het percentage van die daling erbij. Ook handig: de Prijsdalers-pagina, waarop je de producten ziet staan die de afgelopen tijd procentueel het meest in prijs zijn gedaald.

❌ Te trouw blijven aan één winkel of merk

✅ Vergelijk breed en wees flexibel

Heb je vaste winkels voor verschillende aankopen? Prima, maar Black Friday is het moment om deze routine even los te laten. Door bij diverse webshops te kijken, verhoog je de kans om de beste deal te vinden. Focus niet alleen op de bekende adressen, maar check prijsvergelijkingssites en social media om te zien wie de scherpste aanbiedingen biedt. Op prijsvergelijkingssites kun je filteren op merk of product. Zo vind je bijvoorbeeld snel de allergoedkoopste Samsung smartphone of de goedkoopste wasmachine van Bosch.

Tijdens Black Friday loont het om je net wijd uit te gooien. Kijk verder dan je vaste winkels of merken en ga voor de beste deals, of deze nu van je favoriete verkoper komen of niet. Misschien ontdek je zo een nieuwe leverancier met nóg aantrekkelijkere prijzen.