De harde schijf in je pc heeft helaas geen eeuwige levensduur. Lastig, want hier parkeer je juist veel bestanden op die je liever niet kwijtraakt. In dit artikel staan we stil bij het naderende einde van hdd's én ssd's. Hoe herken je het, zodat je tijdig een back-up maakt?

De gemiddelde levensduur van een stationaire harde schijf varieert tussen de vijf en tien jaar. Gaat je laptop mee de baan op en is hij blootgesteld aan wisselende temperaturen, vochtigheid en schokken? Dan ligt de levensverwachting van de drive veel lager. 

Twee momenten zijn typisch voor uitval. Ondanks kwaliteitscontroles zijn fabricagefouten nooit uitgesloten en die komen meestal aan het licht bij de eerste ingebruikname. Maar vaak treden de storingen pas na vier of vijf jaar op en sterven drives een langzame dood. 

In het beste geval begint de harde schijf geleidelijk te dementeren zodat je nog voldoende tijd hebt om een kopie van je gegevens te maken. De term crash komt trouwens van de lees- en schrijfkoppen die neerstorten (crashen) op de magnetische laag van de schijf. 

Klikkende harde schijf

Terwijl er steeds meer computers met een ssd-drive over de toonbank gaan, worden er wereldwijd nog heel veel data op de traditionele harde schijf met bewegende onderdelen opgeslagen. Hoor je verdachte geluiden zoals klikken of knarsen, dan weet je hoe laat het is.

Natuurlijk moet je zeker zijn dat het geluid niet afkomstig is van de ventilator. Soms is het mogelijk de harde schijf los te koppelen en de pc even aan te zetten om vast te stellen waar het geluid vandaan komt. Een herhalende klik die bekend staat als de click of death, wordt veroorzaakt doordat de lees-/schrijfkop tevergeefs probeert gegevens te schrijven en telkens terugkeert naar de uitgangspositie. Dit is meestal het gevolg van slag- of stootschade. 

©PXimport

Als je weet dat die schijven in de drive aan 5.400 tot 7.200 toeren per minuut ronddraaien en dat de lees- en schrijfkop op minder dan een haarbreedte over de dataplaat beweegt, dan is het eigenlijk een klein wonder dat deze brok elektromechanica zolang meegaat.

Soms komen de koppen van de harde schijf vast te zitten aan het oppervlak van de schijf of onder het parkeergebied. Dit fenomeen waarbij de koppen verhinderen dat de plateaus roteren, noemt men stiction en komt voor bij computers die lang niet hebben gewerkt. 

Vaak gaat men in eerste instantie uit van een elektronisch probleem, omdat de schijf simpelweg niet of weinig roteert. Je kunt de drive proberen te deblokkeren door de schijf uit de computer te halen, vast te pakken en met een zwaaiende beweging krachtig heen en weer te schudden. Dit is slechts een tijdelijke oplossing die je nog net toelaat een back-up te maken.

Waarschuwingssignalen stervende hdd

Geluid is een belangrijke indicator van schijfproblemen, maar daarnaast zijn er nog enkele symptomen:

Levensduur ssd's

Een klassieke harde schijf kan zo vaak als nodig worden herschreven. Bij een ssd kan elke cel slechts een eindig aantal keren worden beschreven. Daarna is de ssd dood. Bij iedere schrijfbewerking, moeten de gegevens eerst gewist worden en daarna kunnen de nieuwe gegevens worden geschreven. 

Het proces van schrijven-wissen-herschrijven, veroorzaakt slijtage en erosie van de isolator tussen de cellen. Uiteindelijk kunnen die individuele cellen geen lading meer vasthouden. De ssd heeft dus een bepaald uithoudingsvermogen, meestal weergegeven in tbw (terabytes written). Fabrikanten publiceren die cijfers, zoals je in onderstaand voorbeeld ziet.

©PXimport

Voor de gewone thuisgebruiker volstaat 150 tbw. In tegenstelling tot wat wel eens wordt beweerd, zal deze beperking in de praktijk geen problemen opleveren aangezien de verwachte levensduur van de ssd-schijf hoger is dan de gebruiksduur van de computer.

Niet alleen de tbw is echter bepalend. Ook de manier waarop de ssd is opgebouwd, beïnvloedt de levensduur, zoals het aantal gestapelde chiplagen. Fabrikanten gebruiken verschillende methoden om ssd’s te produceren. 

Wil je rustig slapen? Download dan SSDLife-Pro, dan lees je de gezondheid van de ssd en de vermoedelijke levensduur en het totale aantal data written. De tool kost negentien dollar, maar je mag hem dertig dagen gratis gebruiken. Genoeg voor enige gerustgestelling.

Waarschuwingssignalen stervende ssd

Bij een ssd kan het opsporen van problemen complexer zijn. Enkele typische signalen dat een ssd op zijn laatste benen loopt zijn:

Schijven controleren

Gegevensbeschadiging gebeurt op het moment dat je de gegevens maakt of bewaart. Het kan veroorzaakt worden door een virus, maar vaak gaat het om slechte sectoren. Dat zijn delen van de harde schijf of ssd die de gegevens niet langer correct kunnen vasthouden. 

Windows maskeert automatisch slechte sectoren, zodat je ze niet eens opmerkt. Tot je plots met beschadigede gegevens zit omdat de slechte sectoren zich danig hebben opgehoopt. Gelukkig is er een ingebouwd Windows-schijfhulpprogramma, ChkDsk, dat helpt beschadigde sectoren te herstellen. 

Voor een snelle scan druk je op Windows-toets+E om de Verkenner te openen en dan navigeer je naar Deze pc. Aan de rechterkant klik je met de rechtermuisknop op de defecte schijf of partitie en selecteer je Eigenschappen. Ga naar het tabblad Extra en klik op Controleren.

Als Windows aangeeft Het is niet nodig om dit station nu te scannen, kun je toch op Station scannen klikken om het hulpprogramma uit te voeren. Als het klaar is, kun je ervoor kiezen om eventuele gevonden fouten te herstellen. ChkDsk scant en herstelt beschadigde sectoren tegelijkertijd.

©PXimport

Wantrouw herstelsoftware

Als je een beetje rondsurft, zul je zeker reparatiesoftware aantreffen voor de harde schijf. We waarschuwen echter voor blind vertrouwen. Er zijn twee soorten defecten aan de harde schijf die gegevensverlies veroorzaken: fysieke problemen en logische storingen. Bij een fysieke storing is de harde schijf of een van de componenten van dit onderdeel beschadigd. In dat geval is er maar één goede optie: vervangen. 

Softwarematige tools kunnen alleen logische problemen herstellen. Een logische crash is een fout in de software. Een fout in het stuurprogramma, een plotse stroomstoring kan fouten in de logische bestandsstructuur van een harde schijf veroorzaken. Wanneer er na een plotse stroomstoring spontaan de systeemtool ChkDsk opstart, dan is het mogelijk dat die logische defecten herstelt. 

Toch moet je ervan bewust zijn dat deze tool ook wijzigingen aanbrengt die onomkeerbaar zijn. Dat betekent dat hierdoor een eventuele data recovery onmogelijk wordt gemaakt.

Back-up!

We raden aan het zekere voor het onzekere te nemen als je wordt geconfronteerd met eerder genoemde symptomen, ook als je nog wel je bestanden probleemloos kunt zien en openen. Zoals gezegd, sterven harde schijven vaak traag en je wilt het risico niet lopen om je kostbare bestanden en foto’s kwijt te raken. 

Maakt de pc vreemd geluid? Sluit hem dan het beste zo snel mogelijk af. Het eerste wat je daarna doet, is al je bestanden zo snel mogelijk naar een andere harde schijf of naar alternatieve media overbrengen. Maar het beste is natuurlijk om dit een slag voor te zijn, door al regelmatig en/of automatisch back-ups te maken. Meer hierover in onze cursus Back-up & Herstel.

Als je toch probeert de gegevens naar een nieuwe locatie op dezelfde gegevensdrager te slepen, veroorzaakt dit verdere schade. Er zijn uiteraard externe data recovery-labs om alle data veilig en beveiligd over te dragen, maar die services zijn behoorlijk duur. Wees er dus op tijd bij, zodat het overzetten van data nog kan voor het te laat is.

De Samsung Galaxy S25-lijn is de eerste smartphonereeks die beschikt over versie 7 van One UI, de Samsung-softwareschil die je aantreft op de Android-apparaten van het bedrijf. In dit artikel lees je wat je allemaal verwachten kunt van One UI 7.

Lees ook: Review Samsung Galaxy S25 Ultra – Slimme AI of slimme marketing?

De rek is inmiddels wel uit de smartphoneontwikkeling. Fabrikanten kunnen nauwelijks nog innovatieve onderdelen toevoegen, omdat de slimme telefoon inmiddels zo goed als alles kan. Vooral op hardwaregebied valt er weinig nieuws meer te verwachten. Natuurlijk zullen we nog verbeteringen zien in camera's, processors en accu's, maar in grote lijnen is de smartphone uitontwikkeld. Daardoor zijn ze tegenwoordig net zo spannend als wasmachines: ze doen wat ze moeten doen.

Dat betekent echter niet dat er geen nieuwe functies worden ontwikkeld. Die zitten vooral in software. De Google Pixel 9-reeks zette die trend medio 2024 in met een verrassend snelle opvolger van de Pixel 8-serie. OnePlus, Asus en Samsung volgen die lijn en leggen de nadruk op software. One UI 7 is daar het beste voorbeeld van. Zonder die softwareschil had Samsung net zo goed een jaar aan smartphonelanceringen kunnen overslaan.

Systeemaanpassingen

Maar wat maakt One UI 7 dan zo bijzonder? We hebben de afgelopen weken de drie verschillende Samsung Galaxy S25-toestellen getest en zijn tot de onderstaande observaties gekomen. Zo is het onder meer mogelijk om een verticale applade in te stellen. Daarmee bedoelen we dat je al je apps in de applade kunt bekijken door omhoog en omlaag te vegen (in plaats van naar links en rechts). Dat regel je door de lade te openen, onderin op de drie puntjes te tikken en dan Sorteren > Alfabetische volgorde te selecteren.

Daarnaast valt op dat de animaties in One UI 7 veel soepeler zijn dan voorheen. Ze ogen en voelen gestroomlijnd, wat het hele systeem een verfijnde en samenhangende uitstraling geeft. In eerste instantie merk je dit misschien niet direct, maar na een paar uur gebruik valt de soepelheid steeds meer op. Ook de vernieuwde systeemiconen dragen bij aan de prettige bediening op de S25-modellen. One UI 7 voelt daardoor even modern als afgewerkt aan – en dat is een groot compliment.

©Wesley Akkerman

Hier zie je de menu-opties staan voor het opnieuw rangschrikken van de applade.

Now Bar en Now Brief

Ook biedt One UI 7 ruimte aan twee nieuwe onderdelen, de Now Bar en Now Brief. Hoewel ze enkele overeenkomsten hebben, gebruik je ze allebei op andere momenten. De Now Bar is een soort zwevend eiland (waar hebben we dat eerder gehoord) onderaan het vergrendelde scherm van je Galaxy, waar je basale interface-elementen in aantreft – denk aan een opnameknop voor een geluidsopname of bijvoorbeeld wegwijzers van Google Maps. Zo kun je snel iets regelen zonder je smartphone te hoeven ontgrendelen..

Now Brief daarentegen is veel uitgebreider. Dit is een apart onderdeel binnen One UI 7 waar veel AI-opties moeten samenkomen. Now Brief biedt op drie momenten van de dag een overzicht aan van onder meer het weer, het verkeer, je agenda-afspraken en bijvoorbeeld een Spotify-afspeellijst. Het moet je helpen de dag voor te bereiden, door te komen en erop terug te kijken. Zie dit als een soort persoonlijke dag-overzicht dus. Daarmee kan de Samsung Galaxy S25 Ultra, en later ook andere Galaxy's, dienen als een persoonlijke assistent.

©Wesley Akkerman

Dit is het thuisscherm van de Galaxy S25. Rechts van het weerbericht zie je twee widgets staan: de bovenste is een snelkoppeling naar Now Brief.

Aanpasbaar snelmenu

Een ander onderdeel dat het vermelden waard is, is het snelmenu. Daarmee doelen we op het menu dat je van boven naar beneden trek. Daarin staan allerlei opties, bijvoorbeeld voor wifi, bluetooth en andere kernonderdelen. Daar kon je al langer allerlei dingen in wijzigen, zoals bijvoorbeeld de knoppenindeling. Maar in ONe UI 7 ziet het er wel anders uit. Als je de Samsung Galaxy S25 Ultra opstart, dan heeft Samsung dit snelmenu voor je in twee delen opgedeeld. In het kader van overzicht – maar dat beteken ook dat je moet weten aan welke kant je de boel naar beneden moet trekken. Links geeft meldingen, terwijl je vanaf rechts de instellingen bekijkt.

Vind je deze tweedeling niet prettig? Je kunt gelukkig ook alles weer heel makkelijk in één overzicht bij elkaar zetten (zonder dat je daar bijvoorbeeld een aparte app als Good Lock voor hoeft te downloaden). Wanneer je dit doet, dan krijg je met een enkele swipe toegang tot zowel de notificaties als de opties. Je stelt dit met een paar simpele stappen in. Trek je snelmenu vanaf rechts naar beneden en tik op het potloodicoon aan de rechterkant. Tik nu op Vensterinstellingen (links) en tik op het volgende scherm op Samen. Tik nu op Gereed om de keuze te bevestigen. Vanaf dat moment heb je (weer) één snelmenu.

©Wesley Akkerman

Dit is het aangepaste snelmenu, dat notificaties en instellingen samenvoegt.

Overige AI-mogelijkheden

Tot slot kijken we naar de overige AI-mogelijkheden van de Samsung Galaxy S25-serie. Zo is het onder meer mogelijk Google Gemini te gebruiken. Dat doe je door de powerknop kort in te drukken: de assistent komt dan vanzelf vanaf beneden omhoog. Op moderne Galaxy's biedt Gemini ondersteuning aan voor verschillende Samsung- en Google-apps, waardoor het mogelijk is die apps aan te spreken en dingen uit te laten voeren met een stemcommando. Soms kun je zodoende twee of drie apps in één keer iets voor je laten doen, met één commando.

Op moment van schrijven lijken de mogelijkheden al redelijk uitgebreid te zijn, maar eerlijk is eerlijk: schijn bedriegt. Momenteel werken alleen de genoemde apps met deze AI-functie. Datzelfde geldt overigens voor Now Brief, als we daar nog even kort op terugkomen. Alleen de echt grote namen binnen de Google Play Store zullen direct werken met dit soort diensten. In de toekomst wordt dat aanbod uitgebreid. Nederlandse apps, zoals die van de NS bijvoorbeeld, werken hier nog niet mee. Daardoor is de waarde van dit soort AI-opties nu nog twijfelachtig.

©Wesley Akkerman

Als je op de powerknop drukt, komt Google Gemini naar boven. Zo ziet dat eruit.

Na een week vol sneeuwpret, frisse berglucht en indrukwekkende pistes is je skikleding niet meer zo fris. Eenmaal thuis gekomen blijft de tas met vuile was liggen voor de wasmachine. Want hoe was je eigenlijk skikleding? Als je je kleding niet goed wast en opbergt, is de kans groot dat je volgend jaar niet zo warm en droog blijft tijdens de afdaling. Onze tips helpen je om je skikleding te wassen, drogen en veilig op te bergen voor volgend jaar.

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Was snel na je weekje wintersport

Het op de juiste wijze je skikleding wassen is belangrijk: daardoor blijft de kwaliteit van de kleding goed. Ook blijft de kleding warm en waterdicht. Veel skikleding is gemaakt van kunststoffen, zoals polyamide en polyester. Deze stoffen zijn waterafstotend, sterk en licht. De kleding is van tevoren extra behandeld om ze waterdicht te maken, waardoor sneeuw of regen niet door de kleding komt. Was je de kleding verkeerd? Dan kan de beschermende functie verloren gaan. Je zweet en vuiligheid tasten de kleding namelijk aan. Laat je skikleding na wintersport dus niet te lang voor de wasmachine liggen.

©Lyudmila

Wasmiddel en voorbereiding

Gebruik weinig wasmiddel om je skikleding te wassen. En koop een speciaal wasmiddel voor sport- en outdoorkleding om zeker te weten dat het goed is of gebruik een fijnwasmiddel. Giet er geen wasverzachter bij, want dat is niet goed voor de kleding. Laat de kleding ook niet stomen en gebruik geen bleekmiddelen.

Bereid de kleding altijd eerst voor op de wasbeurt. Leeg alle zakken, sluit alle ritsen, knopen en klittenband om schade aan de stoffen te voorkomen. Zitten er vlekken op de kleding? Behandel deze eerst. Zorg dat de kleding binnenstebuiten de wasmachine in gaat. Ook belangrijk: doe de trommel niet te vol. Er moet voldoende ruimte zijn wil de kleding schoon worden.

Wassen met de wasmachine

Nu de kleding op de juiste wijze in de wasmachine zit, is het tijd om het juiste programma aan te zetten. Kies een programma met lage temperaturen, maximaal 30 °C. Hogere temperaturen kunnen ervoor zorgen dat de waterdichte coating beschadigd raakt. Zit er een speciaal programma op je wasmachine voor outdoor kleding? Kies dan dit programma. Het programma heeft een laag toerental bij het centrifugeren. Doe naast je skikleding geen andere kleding in de wasmachine.

©Oriol Roca

Waterdicht maken van de skikleding

Heb je voor deze wintersportvakantie net nieuwe kleding gekocht? Dan is de kans groot dat deze gewoon waterdicht is gebleven na de wasbeurt. Als je kleding wat ouder is, kan het zijn dat deze niet meer zo waterdicht is als voorheen. Misschien heb je tijdens het skiën of snowboarden wel gemerkt dat er wat vocht doorheen kwam. Was dan de kleding nog een keer, maar nu met een impregneermiddel. Of spuit de kleding in met een speciale waterdicht-spray.

Drogen en opbergen

Als er op het waslabel staat dat de skikleding in de droger mag, dan kun je de kleding zo laten drogen. Anders hang je de kleding op, of leg je die ergens plat neer. Dit doe je in een ruimte waar er genoeg ventilatie is. Hang de kleding niet op in de zon. Drogen op een verwarming kun je beter ook niet doen.

Het wasetiket geeft ook aan of je de kleding mag strijken, mocht je de behoefte hebben om je skibroek te strijken. Je mag de kleding dan op een lage temperatuur strijken. Omdat je de skikleding een lange tijd waarschijnlijk niet meer gebruikt, is het verstandig om de kleding goed op te bergen. Hang de kleding op aan een haakje in de kast of vouw de kleding losjes op, zodat het op een plank kan liggen. Daardoor haal je je kleding volgend jaar weer fris uit de kast, direct klaar om van de pistes te zoeven.