In veel huishoudens staat de pc of laptop de hele dag te draaien. Waarschijnlijk heb je geen idee hoeveel stroom de pc onnodig verbruikt. Zonde, want een energiezuinig systeem is niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor je portemonnee. Met deze tips computer je zo energiezuinig mogelijk.

Tip 01: Desktop of laptop?

Twijfel je tussen de aanschaf van een laptop of desktop? Als je energieverbruik belangrijk vindt, kies je het beste voor een mooie notebook. Hierin zitten doorgaans energiezuinige onderdelen verwerkt, zodat de accu het zo lang mogelijk volhoudt. Een belangrijk voordeel is dat de laptop ook aan het stopcontact minder stroom verbruikt vergeleken met een gemiddelde pc. Hierbij is het slim om indien mogelijk de accu uit het systeem te halen, zodat je geen energie verspilt met opladen.

Wil je evengoed liever een desktop aanschaffen, omdat je dat prettiger vindt werken? Er zijn ook energiezuinige mini-pc's op de markt die met betrekking tot het stroomverbruik niet of nauwelijks onderdoen voor laptops. In een mini-pc is namelijk meestal ook een energiezuinige processor ingebouwd. Dergelijke processors geven zeer weinig warmte af, waardoor er vaak niet eens een ventilator nodig is om de boel koel te houden.

©PXimport

Tip 01 Een mini-pc is een kleine desktop die meestal weinig energie verbruikt.

Tip 02: Videokaart

Desktopgebruikers kunnen specifieke onderdelen van hun systeem eventueel vervangen door energiezuinige componenten. De videokaart is vaak de belangrijkste stroomverbruiker. Heb je een stevige grafische kaart ingebouwd, maar speel je eigenlijk nooit geavanceerde videospelletjes en doe je niet aan videobewerking? Dan is het beter om een lichtere videokaart te kiezen. Wanneer je pc een aparte videokaart heeft, kun je die wellicht zelfs helemaal verwijderen. Voor veruit de meeste pc-taken voldoet de videochip op het moederbord namelijk prima. Als je een losse energiezuinige videokaart wilt kopen, kijk je het beste even in de specificaties naar hoeveel watt dit component verbruikt.

©PXimport

Tip 02 Bepaal voor jezelf of je wel een aparte grafische kaart nodig hebt.

Tip 03: Harde schijf

Elke reguliere harde schijf beschikt over onderdelen die op een hoog toerental draaien. Dat kost behoorlijk wat energie! Een SSD verbruikt minder stroom en zorgt bovendien ook nog eens voor betere prestaties. Dit opslagmedium heeft geen roterende onderdelen, waardoor er minder vermogen van de voeding vereist is. Bijkomend voordeel is dat een SSD opgeslagen data vrijwel direct weet te vinden. Je hebt dus minder last van wachttijden. Houd er wel rekening mee dat SSD's behoorlijk prijzig zijn in verhouding met normale harde schijven (en dat daarmee de besparing qua geld niet opweegt tegen de besparing van de energiekosten).

Bovendien is de beschikbare opslagcapaciteit beperkt. Sommige hardwarefabrikanten brengen een speciale lijn uit met energiezuinige harde schijven. De Green-serie van Western Digital is daar een bekend voorbeeld van. Deze schijven blijven goed op temperatuur en maken nauwelijks lawaai, terwijl ze evengoed goede prestaties bieden. Een bijzondere eigenschap van de Green-lijn is dat ze een variabel toerental hanteren dat zich automatisch aanpast aan de behoefte. Bij zware pc-taken schakelt een dergelijke harde schijf gemakkelijk een tandje bij.

©PXimport

Tip 03 De energiezuinige Green-serie van Western Digital is herkenbaar aan de groene sticker.

Tip 04: Koeling

Wanneer je zelf een energiezuinige pc gaat samenstellen, is het zinvol om componenten te kiezen die passief worden gekoeld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de videokaart en de processor. Passieve onderdelen hebben geen energieverbruikende ventilator nodig om de warmte af te voeren. Hierdoor valt het stroomverbruik in totaal iets lager uit. Overigens bieden passief gekoelde componenten doorgaans wel minder prestaties. Probeer daarom een goede balans tussen energieverbruik en prestaties te vinden bij je zoektocht naar geschikte hardware. En al maakt het voor het stroomverbruik niet veel uit, het is altijd een goed idee om je pc in een goed geventileerde omgeving te plaatsen en in de systeemkast te zorgen voor een goede luchtcirculatie.

Via kabelbinders voeg je zoveel mogelijk snoeren samen, zodat er voldoende luchtcirculatie ontstaat. Zorg verder dat de ventilatieopeningen niet dichtslippen met stof. Gebruik bijvoorbeeld een busje met perslucht om de stofdeeltjes weg te blazen. Heb je ventilatoren die op een temperatuursensor zijn aangesloten? Die hoeven met een goede circulatie in ieder geval minder hard te werken.

©PXimport

Tip 04 Dankzij het gebruikt van kabelbinders is een goede luchtcirculatie in de systeemkast mogelijk.

Tip 05: Scherm

Ook het scherm van je pc is een belangrijke energieverbruiker. Wanneer je een nieuw exemplaar aanschaft, loont het de moeite om naar het stroomverbruik te kijken. Hoe groter het scherm, hoe meer energie er verbruikt wordt. Overweeg daarom kritisch welk formaat je nodig hebt. Kijk je geen films, speel je nooit videospelletjes en doe je geen of weinig video- of fotobewerking? In dat geval ligt het voor de hand om een bescheiden formaat te kiezen, bijvoorbeeld een beelddiagonaal van 19 inch. Nagenoeg alle nieuwe schermen werken op basis van led-verlichting. Deze techniek is een stuk zuiniger vergeleken met die van lcd-monitoren. Laat (tweedehands) lcd-monitoren daarom vooral links liggen. Tussen led-schermen met hetzelfde beelddiagonaal is er vaak nog relatief veel verschil in stroomverbruik. Werp daarom een blik op de specificaties om de wattages met elkaar te vergelijken.

©PXimport

Tip 05 Led-schermen zetten nagenoeg alle opgenomen energie om in licht waardoor ze erg energiezuinig zijn.

Tip 06: Overige onderdelen

Bepaalde onderdelen van je pc zijn iets lastiger te vervangen. Bij voldoende computerkennis kun je overwegen om deze onderdelen te verwisselen voor energiezuinige componenten. De processor is het rekencentrum van je pc en verbruikt relatief veel energie. De processorfabrikanten Intel en AMD brengen allebei energiezuinige producten op de markt. Sommige ontwikkelaars van moderne moederborden leveren speciale software mee waarmee je de kloksnelheid van processors kunt aanpassen. De meeste computergebruikers gebruiken dergelijke programma's om het toerental op te voeren (overklokken). In plaats daarvan is het ook vaak mogelijk om een energiezuinige modus te activeren.

Verder bespaar je energie door een goede voeding te kiezen. Gebruik bij voorkeur een voeding die voldoende vermogen (wattage) levert aan de verschillende onderdelen zonder dat er sprake is van veel overcapaciteit. Slechte voedingen verbruiken (veel) meer energie dan het getal dat erop staat. Vooral voedingen met een 80PLUS-certificaat zijn erg energiezuinig: deze modellen hebben minimaal een rendement van tachtig procent. Binnen deze 80PLUS-certificering zijn er nog vijf extra niveaus: oplopend van brons naar titanium, zie ook deze wiki. In de prijsvergelijker van Computer!Totaal kun je producten selecteren op basis van hun efficiëntiecertificering.

©PXimport

Tip 06 Voedingen met een 80PLUS-certificaat hebben dankzij efficiënt energieverbruik een hoog rendement.

Tip 07: Stekkerblok

Ook op randapparatuur kun je veel energie besparen. Schakel een printer bijvoorbeeld alleen in wanneer je dit apparaat daadwerkelijk gebruikt. Apparaten, zoals schermen en speakers, verbruiken in stand-by nog steeds een beetje energie. Het beste sluit je om die reden alle randapparatuur aan op één stekkerblok. Wanneer je de computer niet meer gebruikt, deactiveer je de schakelaar om het systeem en alle randapparatuur volledig uit te schakelen. Je hoeft een scherm, printer en speakers dan niet meer afzonderlijk uit te zetten.

©PXimport

Tip 07 Gebruik een stekkerblok om in één keer alle apparatuur volledig uit te schakelen.

Tip 08: NAS

Veel computergebruikers laten hun systeem de hele dag draaien, zodat alle bestanden altijd toegankelijk zijn. Dat is bijvoorbeeld van toepassing wanneer je regelmatig films en muziek streamt naar andere apparaten. Downloadtaken via bittorrent en usenet kosten bovendien veel tijd, waardoor de pc al gauw dag en nacht is ingeschakeld. Om het energieverbruik te beperken, bewaar je mediabestanden het beste op een NAS (Networked Attached Storage). Dit opslagapparaat heeft een eigen besturingssysteem dat je vanaf iedere smartphone, tablet, laptop en pc kunt bedienen. Een groot voordeel is dat NAS'en vergeleken met pc's veel minder energie verbruiken, waardoor je ze probleemloos de hele dag inschakelt. Ieder merk gebruikt een eigen besturingssysteem om het apparaat te bedienen. Bij de meeste exemplaren is het mogelijk om downloadapplicaties te installeren, zoals bij types van QNAP en Synology.

©PXimport

Tip 08 Voor de opslag en het downloaden van mediabestanden is een NAS veel energiezuiniger dan een pc.

Tip 09: Energieverbruik

Fabrikanten van pc's en hardware geven in hun specificaties altijd het verwachte energieverbruik aan. Helaas is deze opgave lang niet altijd even betrouwbaar. Bovendien is het energieverbruik deels afhankelijk van de gekozen instellingen en van de kwaliteit van de voeding (zie tip 6). Als je echt wilt weten hoeveel stroom je systeem daadwerkelijk verbruikt, schaf je voor twee á drie tientjes een energiemeter aan. Dit apparaatje sluit je aan op een stopcontact, waarna je de stekker van de computer in de energiemeter steekt. Wil je het energieverbruik van het systeem inclusief alle randapparatuur meten? Gebruik in dat geval een stekkerblok en sluit hiervan de hoofdstekker aan op de energiemeter. Bij sommige meters kun je de kWh-prijs van je energieleverancier opgeven, zodat je precies ziet hoeveel geld je kwijt bent aan stroom.

©PXimport

Tip 09 Sluit een energiemeter aan op het stopcontact en bekijk hoeveel stroom je computer verbruikt.

Tip 10: Energiebeheerschema

Op je pc of laptop beperk je met een zuinig energiebeheerschema het stroomverbruik. Ga in Windows naar Start / Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Energiebeheer. Wellicht zijn er standaard al enkele voorkeurschema's aanwezig. Klik links op Een energiebeheerschema maken en selecteer de optie Energiebesparing. Je bedenkt vervolgens een logische naam, waarna je bevestigt met Volgende. Bepaal na hoeveel minuten van inactiviteit je het beeldscherm wilt uitschakelen. Verder geef je aan na hoeveel minuten de pc overschakelt naar de slaapstand. Dit is een energiebesparende functie waarbij je de computer binnen enkele seconden weer tot leven wekt. Je kunt de werkzaamheden weer hervatten op het punt waar je eerder was gebleven. Bij een laptop geef je voor accuvoeding en netstroom desgewenst andere instellingen op. Verder gebruik je de schuifregelaar om de helderheid van het scherm aan te passen. Hoe donkerder het scherm, hoe minder stroom de notebook verbruikt. Bevestig als laatste met Maken om het energiebeheerschema te activeren.

©PXimport

Tip 10 Bespaar stroom door een zuinig energiebeheerschema te kiezen.

Tip 11: Meer instellingen

Windows heeft nog meer instellingen in huis om het energieverbruik te reduceren. Ga naar Start / Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Energiebeheer. Klik achter het geselecteerde voorkeursschema op De schema-instellingen wijzigen. Via Geavanceerde energie-instellingen wijzigen verschijnt er een nieuw dialoogvenster op je scherm. Neem alle opties naar eigen inzicht door en wijzig desgewenst de instellingen. Je bepaalt onder meer na hoeveel minuten je de harde schijf wilt uitzetten en of je de bureaubladachtergrond als diavoorstelling wilt weergeven. Bevestig met OK om de wijzigingen op te slaan.

©PXimport

Tip 11 In de geavanceerde energie-instellingen geef je aan na hoeveel minuten je pc de harde schijf uitschakelt.

Tip 12: Sluimerstand

In plaats van de slaapstand kun je de computer ook in de sluimerstand zetten. Deze optie is vooral interessant voor laptops. Bij de slaapstand slaat het systeem je geopende bestanden en instellingen op in het geheugen, zodat je de sessie vlot kunt hervatten. Hierbij wordt er nog een klein beetje energie verbruikt. De sluimerstand bewaart geopende bestanden en instellingen op de harde schijf en zet het volledige systeem vervolgens uit. Zodra je de computer weer aanzet, hervat je de sessie op het punt waar je eerder was gebleven. Het voordeel is dat er nauwelijks energie wordt verbruikt.

De sluimerstand is standaard niet geactiveerd in Windows. Ga naar Start / Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Energiebeheer / Het gedrag van de aan/uit-knoppen bepalen. Selecteer achter Actie als ik op de slaapstandknop druk de optie Sluimerstand. Verder geef je aan naar welke stand je laptop overschakelt, zodra je de deksel dichtdoet. Je hebt hierbij keuze tussen Slaapstand, Sluimerstand en Afsluiten. Maak een keuze en klik onderaan op Wijzigingen opslaan.

©PXimport

Tip 12: De sluimerstand verbruikt minder energie dan de slaapstand.

Tip 13: Zuinige laptop

Naast het kiezen van een zuinig energiebeheerschema wijzig je op een laptop nog veel meer zaken om het stroomverbruik te beperken. Wanneer het apparaat is verbonden met ethernet, doe je er goed aan om de wifi-adapter uit te schakelen. Op je laptop is hiervoor een aparte toets of schakelaar aanwezig. Voor de bluetooth-adapter geldt eigenlijk hetzelfde. Schakel dit onderdeel alleen in wanneer je daadwerkelijk verbinding met andere apparatuur wilt maken. Probeer verder het gebruik van usb-poorten zoveel mogelijk te beperken.

Een webcam, externe harde schijf, usb-stick, hoofdtelefoon en speakers koppel je af indien je daar geen gebruik van maakt. Voor laptops heeft Windows een aparte functie om het energieverbruik te regelen en andere veelgebruikte instellingen te wijzigen. Open het Configuratiescherm en ga naar Hardware en geluiden / Windows Mobiliteitscentrum. Pas de instellingen vervolgens naar eigen inzicht aan, zoals de helderheid van het scherm en het energiebeheerschema.

©PXimport

Tip 13 In het Windows Mobiliteitscentrum zijn enkele instellingen verzameld die je gemakkelijk kunt aanpassen.

Tip 14: Schermbeveiliging

Een schermbeveiliging is verspilling van energie. De videokaart is namelijk continu bezig om alle bewegende beelden te verwerken. Een schermbeveiliging was voorheen vooral bedoeld tegen inbranden, maar met lcd- en led-schermen komt dat gelukkig niet meer voor. Je zet deze optie daarom probleemloos uit. Klik met de rechtermuisknop ergens op het bureaublad en kies voor Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Klik daarna op Schermbeveiliging. Selecteer in het uitrolmenu Geen en sluit het venster met OK.

©PXimport

Tip 14 Het gebruik van een schermbeveiliging is energieverspilling.

Tip 15: Energierapport

In Windows 7 en 8 vraag je een energierapport op. Microsoft heeft deze functie goed verstopt, waardoor er meerdere stappen nodig zijn om het rapport op te roepen. Zoek in menu Start of het startscherm (Windows 8) het Opdrachtprompt op. Klik erop met de rechtermuisknop en kies voor Als administrator uitvoeren. Typ vervolgens het commando powercfg/energy en druk op Enter. Windows gaat je energieverbruik nu een minuut lang analyseren. Open na afloop Windows Verkenner en blader naar de bestandslocatie C:\Windows\system32. Dubbelklik op het bestand energy-report.html. Je browser opent nu het energierapport. In het verslag zijn meestal een aantal onderdelen met rood gemarkeerd. Door deze verbeterpunten aan te pakken, kun je waarschijnlijk nog meer energie besparen.

©PXimport

Tip 15 Bekijk de rode items en ontdek op welke punten je energie kunt besparen.

Wie regelmatig in de keuken staat, weet hoe prettig het is als een apparaat meerdere taken aankan zonder in te leveren op kwaliteit. De Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU is daar een goed voorbeeld van. Hij frituurt zonder olie, bakt zonder oven en kookt sneller dan je gewend bent. En dankzij de twee gescheiden kookzones is hij ook nog eens razend efficiënt. Speciaal voor Vaderdag mogen we bovendien vier exemplaren weggeven!

De Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU is niet zomaar een airfryer, maar een serieus keukentalent met twee volledig gescheiden kookladen van elk 4,75 liter. Dat betekent dat je moeiteloos een complete maaltijd tegelijk kunt bereiden: bijvoorbeeld een portie kippetjes aan de ene kant en frietjes aan de andere. Dankzij de Sync-functie zijn beide gerechten tegelijk klaar, dus geen lauwe friet meer terwijl het vlees nog moet garen.

En met de Match-functie zet je eenvoudig dezelfde instellingen op beide zones als je juist voor een grotere hoeveelheid van één gerecht gaat. Dat klinkt technisch, maar het komt erop neer dat je minder hoeft na te denken en toch meer op tafel zet. Zelfs vaders die normaal gesproken hun ei nog laten aanbranden krijgen hierdoor ineens vleugels in de keuken.

Lees hier onze review van de Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU

©Ninja

Veelzijdig koken met één apparaat

De meeste keukenapparaten hebben gebruiksaanwijzingen van het formaat boekwerk, maar de bediening van deze airfryer is lekker overzichtelijk. Het digitale display is intuïtief, de knoppen spreken voor zich en de zes vooraf ingestelde functies maken het kiezen makkelijk. Airfryen, bakken, roosteren, opwarmen, drogen of de Max Crisp-stand gebruiken? Alles kan, zonder gedoe met temperatuurinstellingen of baktijden opzoeken. En ja, ook voor de vader die denkt dat een quiche een soort Pokémon is, wordt koken hiermee opeens iets wat hij kan – en misschien zelfs leuk gaat vinden.

Nog een groot voordeel: de Ninja AF400EU is niet alleen sneller dan een oven, hij zorgt ook voor gezonder voedsel. Je gebruikt tot 75 procent minder vet, zonder in te leveren op smaak of crunch. Snacks blijven krokant, kip wordt sappig en groenten behouden hun bite. En als het dan eindelijk tijd is om op te ruimen, blijken ook daar geen excuses meer nodig: de kookladen en de bijbehorende roosters mogen gewoon in de vaatwasser. Geen geschrob, geen gezucht, geen smoesjes.

Wil je het maximale halen uit je laptop? Dan kom je al snel uit bij een reeks accessoires die nét dat beetje extra bieden. Natuurlijk denk je dan aan een goede tas, een losse muis of een extern scherm. Maar er zijn ook minder voor de hand liggende hulpmiddelen die het werken, reizen of ontspannen met je laptop makkelijker en handiger maken.

Lees ook: Op zoek naar een nieuwe laptop? Dit is waar je op moet letten!

Laptopstandaard: comfortabeler en koeler werken

Een laptopstandaard tilt je scherm op tot een prettig kijkniveau. Dat werkt een stuk prettiger voor je nek en schouders. Ideaal voor aan een bureau, maar ook op de bank geeft het meer stabiliteit. Sommige modellen hebben zelfs een ingebouwde ventilator om de temperatuur van je laptop omlaag te brengen. Minder warmte betekent minder slijtage en een langere levensduur van je laptop.

Powerbank: altijd stroom bij de hand

Onderweg of op reis heb je niet altijd een stopcontact in de buurt. Een krachtige powerbank is dan onmisbaar. Kies er een met voldoende capaciteit – minimaal 20.000 mAh – én voldoende vermogen. Veel laptops hebben minstens 60 watt nodig, sommige lichtere modellen kunnen met 30 watt toe. Varianten met een klein zonnepaneel laden ook op via zonlicht, al gaat dat vrij traag. Handig als extra, maar niet als hoofdbron.

©doucefleur

Wereldstekker: handig voor op reis

In het buitenland zijn stopcontacten lang niet altijd zoals in Nederland. Met een universele reisstekker (ook wel reisadapter of wereldstekker genoemd) kun je overal terecht. Ook hier is het, net als bij je keuze voor een powerbank, weer belangrijk om erop te letten dat het wattage toereikend is voor je laptop.

Usb-naar-internetadapter: stabiel bekabeld internet

Een wifi-verbinding is de standaard voor laptops, maar zo'n draadloze verbinding is helaas niet altijd stabiel. Vooral op drukke netwerken of in gebouwen met dikke muren kan een kabel betrouwbaarder zijn. Veel moderne laptops hebben geen netwerkaansluiting meer. Met een losse adapter los je dat probleem eenvoudig op. Ga op zoek naar een usb-naar-RJ45-adapter (ook wel ethernetadapter genoemd). Die zijn al te vinden voor minder dan 10 euro. Op veel adapters zitten bovendien extra usb-poorten – altijd handig!

Kaartlezer: bestanden overzetten in één keer

Draadloos bestanden overzetten of gewoon al je foto's in de cloud opslaan werkt over het algemeen prima. Maar een losse kaartlezer kan ook handig zijn. Zeker als je liever werkt met fysieke opslag dan met de cloud. Universele kaartlezers zijn goedkoop, compact en plug-and-play.. Voor een paar euro koop je al een universele kaartlezer, met aansluitingen voor bijvoorbeeld microSD, SDHC en UHS-I.

©Karter13

Een vleugje nostalgie: dvd's en blu-rays afspelen

Dvd-spelers zijn verdwenen uit bijna alle laptops. Heb je nog schijfjes met films, software of back-ups? Dan is een externe speler de oplossing. Voor weinig geld sluit je hem aan via usb en speel je alles alsnog probleemloos af.

Externe harde schijf: ruimte maken en back-ups bewaren

Als de opslagruimte op je laptop volloopt, is een externe harde schijf een logische stap. Je bewaart je bestanden fysiek én hebt een back-up bij de hand. Liever niet afhankelijk van de cloud? Dan is dit een betrouwbare manier om je data veilig te stellen.

Docking station: alles aangesloten in één keer

Met een docking station sluit je met één handeling je laptop aan op meerdere schermen, een toetsenbord, netwerk en andere randapparatuur. Alles via één centrale hub. Ideaal voor vaste werkplekken of als je regelmatig wisselt tussen kantoor en thuis. Sommige modellen hebben ook een ingebouwde laptopstandaard of oplader.