De beeldschermen vandaag de dag zijn zo groot dat je eigenlijk wel wat trucjes nodig hebt om optimaal gebruik te maken van die ruimte. We beginnen met wat simpele mogelijkheden in Windows. Om echt controle te krijgen over je schermindeling ben je aangewezen op de 10 tooltjes die we daarna bespreken.

1 Links en rechts

Windows heeft standaard wat beperkte mogelijkheden om beter gebruik te maken van je schermoppervlakte. In Windows 7 heette dit Aero Snap en in latere versies gewoon Snap. Alle Windows-versies vanaf 7 ondersteunen de toetscombinaties WIN+PijltjeLinks of WIN+PijltjeRechts: daarmee zet je in één keer een Windows-venster op de halve monitor links of rechts neer. Hetzelfde werkt door de titelbalk van een venster helemaal naar link of rechts te slepen. Lees ook: Op zoek naar de beste monitor voor je pc.

Heb je meerdere monitoren, dan kun je de toetscombinatie WIN+PijltjeRechts (of -Links) meerdere malen uitvoeren, dan fietst het venster in allerlei posities van links, midden naar rechts en naar de volgende monitor tot je weer terug bent op de beginpositie.

©PXimport

1 Het is de simpelste manier om twee vensters naast elkaar te zetten: met de standaard sneltoetsen Windows-toets+PijltjeLinks of -PijltjeRechts.

2 Maximaliseren en minimaliseren

Een venster helemaal maximaliseren doe je met WIN+PijltjeOmhoog of omgekeerd gebruik je de toetsencombinatie WIN+PijltjeOmlaag om een venster van maximaal formaat naar het laatst bekende 'normale' formaat terug te krijgen. Met een tweede keer WIN+PijltjeOmlaag minimaliseer je het venster naar de taakbalk.

©PXimport

2 Met de Windows-toets in combinatie met de pijltjes omhoog en omlaag fiets je snel tussen een maximaal en gewoon venster, en geminimaliseerd naar de taakbalk.

3 Slepen met de muis

Door in Windows met je muis te slepen, kun je ook een venster in één keer een bepaalde indeling geven. Sleep een venster dat op een willekeurige plek op je monitor staat aan de onderzijde verder naar onderen naar je taakbalk en het venster wordt van boven naar beneden uitgevuld tussen de bovenrand van je monitor en de taakbalk. De breedte is ongewijzigd.

©PXimport

3 Omgekeerd werkt ook: trek het venster omhoog naar je monitorrand en dan blijft ie ook ineens 'kleven'.

4 Windows 10 Snap

Sinds Windows 7 wordt de Snap-functie elke versie ietsje uitgebreider. In Windows 8(.1) kun je twee Metro-apps naast elkaar zetten, dat kan via een 50/50-verdeling zijn, maar door aan de middenbalk te trekken kun je dat ook veranderen in 60/40 of 70/30. Maar ja, dan moet je de Metro-apps überhaupt gebruiken.

Windows 10 laat veel meer vooruitgang zien: daar werkt het veranderen van de 50/50-verdeling als je twee venster naast elkaar hebt gezet ook met gewone desktop-vensters. Superhandig! En je bent behoorlijk vrij in hoe je de verdeling maakt (zij het dat je sommige vensters niet té smal kunt maken omdat de interface dan niet meer werkt).

Erg jammer is dat twee vensters boven elkaar niet makkelijk mogelijk is. Iets wat tijdens de preview van Windows 10 wel een tijdje mogelijk was.

©PXimport

4 In Windows 10 zet je niet alleen makkelijk twee vensters naast elkaar, daarna versleep je eenvoudig de scheidslijn om de verhouding te veranderen.

5 Vier venster in een kwadrant

Wat wel heel fijn is in Windows 10, is dat je ook snel vier vensters in een kwadrant kunt zetten. Op papier klinkt het omslachtig, maar de sneltoetsen zijn heel logisch. Om een venster in de linkerbovenhoek van je scherm te plaatsen, gebruik je de toetscombinatie WIN+PijltjeLinks+Omhoog. De rest laat zich dan makkelijk raden:

- WIN+PijltjeLinks+Omlaag

- WIN+PijltjeRechts+Omhoog

- WIN+PijltjeRechts+Omlaag

Het hoeven niet per se vier vensters in kwadrant te zijn, het kunnen het ook drie zijn: twee vensters boven elkaar aan een kant en één venster van boven tot onder aan de andere kant (daarvoor gebruik je dan gewoon WIN+PijltjeRechts (of -Links) zoals in tip 1.

Ook dit trucje werkt met de muis door de titelbalk ingedrukt te houden en de cursor helemaal in de gewenste hoek te slepen.

©PXimport

5 Heb je nou een knoepergrote monitor? Dan is het heel handig om snel vier vensters in een kwadrant te zetten.

6 Sizer

Windows 10 biedt dan wat trucjes voor het indelen van je scherm, echt flexibel is het niet. Je kunt aan elk venster net zo lang trekken tot het een bepaalde maat heeft, maar je kunt nooit met één toets (of klik) naar die maat (en positie) terugkeren. Wil je dat wel: probeer het gratis tooltje Sizer eens. Dit tooltje verdwijnt na installatie in je systeemvak. Maar als je met rechts op het pictogram klikt en een voorgedefinieerde maat kiest, krijgt het venster dat actief was precies die afmeting.

Via de instellingen kun je extra maten (en posities) toevoegen. De tool is bedoeld voor Windows-versies tot Windows 7, maar werkt ook op Windows 8 en 10. Eén tip: verplaats de tool van het verborgen deel van je systeemvak naar het zichtbare deel van je systeemvak, anders krijgt bij gebruik alleen het uitklapmenu van het systeemvak een andere maat en dat is niet de bedoeling.

7 AutoSizer

Het tooltje AutoSizer is alweer wat slimmer: hiermee kun je bepaalde vensters automatisch een bepaalde afmeting of plek op je scherm geven. Welke vensters je op die manier automatisch wilt laten aanpassen, bepaal je in het hoofdvenster van AutoSizer (dubbeklikken op het bijbehorende pictogram in je systeemvak). Het aan te passen venster moet op dat moment wel open staan op je pc. Je kunt ook een sneltoets aan AutoSizer koppelen, op het moment dat je die indrukt, krijgen alle venster die je hebt gedefinieerd in AutoSizer allemaal de opgegeven afmeting en positie.

De ontwikkeling van deze gratis tool is nooit verder gegaan dan Windows 7, maar lijkt het ook prima te doen op Windows 8 en 10.

©PXimport

7 AutoSizer zoekt specifiek naar vensters van de door jou gedefinieerde programma's en forceert die daar een bepaalde maat en plek.

8 GridMove

GridMove is een gouwe ouwe: er is sinds 2009 niets meer aan veranderd. In grote lijnen doet het hetzelfde als de 2x2-snapfunctie in Windows, maar heb je veel meer mogelijkheden in rasters. Standaard worden er al wat rasters meegeleverd, maar je kunt ook zelf rasters maken. Dat is wel even puzzelen, want je moet zelf een tekstbestand maken met de definities van de rasters (grids). De helpfunctie (klik met rechts op het pictogram in het systeemvak en kies About/Help / tabblad Help) biedt gelukkig wel uitleg.

©PXimport

8 Met de rastersjablonen van GridMove maak je veel complexere indelingen dan standaard in Windows mogelijk is.

9 MaxTo

Betaalde tools zijn er ook en over het algemeen worden die beter onderhouden dan de gratis tegenhangers (logisch op zich). Neem MaxTo, ook een tooltje in de categorie 'schermrasters' dat volledig geschikt is voor Windows-versies van Vista tot en met versie 10. Dit programma is veel intuïtiever bij het maken van nieuwe rasters (dat is namelijk een kwestie van klikken en opdelen). Handig is dat je kunt werken met twee verschillende rasters en dat MaxTo uitstekend omgaat met meerdere schermen. Wat wij fijn vinden: je kunt een venster maximaliseren binnen een voorgedefinieerde regio. Het loont bij MaxTo wel om even goed de sneltoetsen uit je hoofd te leren.

©PXimport

9 Het maken van nieuwe indelingen in MaxTo is kinderspel.

10 Zmover ($ 19,-)

ZMover lijkt enigszins op AutoSizer. Deze tool is zeer complex om de eerste keer te configureren, maar is wel enorm krachtig. Sommige gebruikers zweren erbij. Bijzonder is dat je ook controle hebt over de laag waarop de vensters zich bevinden (top of achtergrond).

©PXimport

10 ZMover is een ingewikkelde tool om te leren gebruiken, maar wel erg krachtig.

11 Dual Monitor Tools

Als je meerdere monitoren op je bureau hebt staan, heb je misschien ook behoefte aan wat extra functies. Het gratis en opensource Dual Monitor Tools bijvoorbeeld is een verzameling van diverse (soms aparte) functies in één interface. Je kunt bijvoorbeeld een snapshot (screenshot) van het beeld op je ene monitor maken en die tonen op de andere. Handig bij demonstraties of in een lesomgeving. Je kunt ook sneltoetsen definiëren om vensters tussen twee monitoren uit te wisselen, of sneltoetsen maken die de beweging van de cursor tussen twee monitoren bepaalt. Standaard staan alle sneltoetsen uit, je bepaalt zelf welke functies je activeert.

©PXimport

11 Bij Dual Monitor Tools bepaal je zelf een sneltoets voor de functies die je wilt activeren.

12 UltraMon ($ 39,95)

UltraMon is nog steeds een supertool voor als je meerdere monitoren hebt. Het voegt handige knopjes toe aan de titelbalk van ieder venster waarmee je makkelijker vensters naar een ander scherm verplaatst. Ook kun je met één klik een venster over alle aangesloten beeldschermen uitrekken. Ook kun je het beeld van één monitor naar andere schermen 'klonen' op een veel geavanceerdere manier dan in Windows mogelijk is. Deze tool zit nog boordevol andere handige functies. Jammer is wel dat de huidige versie nog niet helemaal klaar is voor Windows 10 en daar nog wat bugjes heeft. Een nieuwe versie staat voor later dit jaar gepland.

13 Actual Window Manager ($ 49,95)

Niet alle hier besproken tools doen hetzelfde. Je kunt sommige tools echter prima naast elkaar gebruiken. Wil je liever alles in één programma en vind je het niet erg om daarvoor te betalen: probeer dan eens Actual Window Manager. Deze suite biedt onder meer schermsplit-functies, virtuele desktops, multimonitor-tools en nog veel meer.

©PXimport

13 De virtuele bureaubladen van Actual Window Manager werken veel beter dan de functie die nu in Windows 10 zit.

14 Fences ($ 9,99)

Fences is geen tool om puur je scherm mee in te delen, maar wel je bureaublad. Wij beginnen soms te schuimbekken als we de hoeveelheid pictogrammetjes zien op de desktops van collega's. Voor tien dollar koop je dit briljante programma of je probeert hem 30 dagen gratis uit. Het programma organiseert alles wat je op je bureaublad hebt staan, zoals snelkoppelingen, iconen en bestanden. Het toverwoord bij Fences is 'groeperen'. Met Fences zet je alles bij elkaar wat bij elkaar hoort met een 'hekje' (fence) eromheen. Zo heb je een soort virtuele weilandjes met hierin programma's, bestanden of mappen waarvan jij vindt dat ze bij elkaar horen. Fences heeft nog meer handige functies, zoals virtuele bureabladen, het opslaan van instellingen en het maken van momentopnames en het op basis van regels automatisch plaatsen van groepen en iconen. Te goed om niet te gebruiken!

15 DesktopOK

DesktopOk is veel minder chic en geavanceerd dan Fences, maar is daarentegen wel gratis. Het is vooral handig als je af en toe de resolutie van je monitor wisselt (omdat dat ervoor zorgt dat de indeling van je icoontjes helemaal door de war gaat). Sla je de positie van al je iconen eerst op met DesktopOK, dan kun je altijd terug naar die momentopname, wat er ook gebeurt.Fijn is dat deze tool portable gebruikt kan worden.

Liquid Glass is een nieuwe manier waarop Apple de vormgeving van knoppen, tabbladen, iconen en widgets neerzet. Alles krijgt een glasachtige uitstraling: halfdoorzichtig en met kleuren die meekomen uit je wallpaper of de inhoud van een app. Het reageert bovendien vloeiend op beweging, omdat het beeld steeds in realtime wordt opgebouwd. Zo ontstaat een herkenbare stijl die op al je Apple-apparaten hetzelfde aanvoelt.

Op je iPhone zie je Liquid Glass meteen terug in het toegangsscherm, het Dock, de zoekbalk en appmappen. Iconen ogen daarbij gelaagd en glanzend of zelfs helemaal doorzichtig. Wil je dat proberen, houd dan je beginscherm ingedrukt tot de iconen bewegen, tik op Wijzig, kies Pas aan en zet Helder aan. Tik daarna ergens op het scherm om te bevestigen. Je ziet direct hoe de achtergrond subtiel door de iconen heen komt. Vind je het toch minder prettig, dan kun je op dezelfde plek altijd terug naar Automatisch of Donker.

Op welke toestellen en vanaf welke versie?

Liquid Glass is onderdeel van iOS 26, dat vanaf 15 september beschikbaar is voor alle ondersteunde iPhones. Extra downloads zijn niet nodig. Apple geeft aan dat iPhone 11 en iPhone SE (2e generatie) en nieuwer worden ondersteund.

Wil je nagaan of jouw toestel in aanmerking komt, open Instellingen, kies Algemeen en tik op Software-update. Zie je iOS 26 staan, dan kun je meteen bijwerken. Maak vooraf een back-up en update je apps. Voer de update bij voorkeur uit via wifi en zorg dat de batterij minstens halfvol is, of sluit je iPhone aan op de oplader. Wil je controleren of de installatie geslaagd is, ga dan in Instellingen naar Algemeen, open Info en bekijk het versienummer.

Ook iPadOS 26 en macOS Tahoe 26 ondersteunen Liquid Glass, zodat de uitstraling op je iPad en Mac aansluit bij die van je iPhone. Apple heeft dezelfde stijl bovendien doorgetrokken naar watchOS en tvOS, waardoor al je apparaten er herkenbaar en consistent uitzien.

©Apple

Zo maak je Liquid Glass rustiger

Liquid Glass helemaal uitschakelen kan niet, maar je kunt het effect wel verzachten. Open Instellingen, tik op Toegankelijkheid, kies Weergave en tekstgrootte en zet Maak minder doorzichtig aan. Achtergronden worden dan donkerder, waardoor contrast en leesbaarheid verbeteren zonder dat de glaslook verdwijnt.

Wil je nog meer verschil zien, zet op dezelfde pagina ook Verhoog contrast aan. Voor een snelle manier ga je in Instellingen naar Toegankelijkheid, open je Activeringsknop en vink je Maak minder doorzichtig aan. Je kunt de functie dan via het bedieningspaneel eenvoudig aanpassen.

Vind je vooral de transparante iconen te overheersend, houd dan opnieuw je beginscherm ingedrukt, tik op Wijzig, kies Pas aan en ga terug naar Automatisch of Donker. Donkere achtergronden en de Donkere modus (te vinden bij Beeldscherm en helderheid) dempen het glaseffect eveneens, bijvoorbeeld buiten in fel zonlicht. Zo houd je in elke situatie zelf de regie over hoe nadrukkelijk Liquid Glass aanwezig is.

Verzendlijsten in Microsoft Word zijn handig om brieven, documenten en zelfs etiketten te personaliseren. Er is wel een probleem wanneer het gaat om datums, daar zal Word automatisch de Amerikaanse datumnotatie gebruiken en niet de Nederlandse. Op deze manier los je dat op.

Schakelopties

Wanneer je in Word een gegevenslijst uit Excel gebruikt om brieven samen te voegen via Afdruk samenvoegen, dan gebeurt er iets vreemds. Alle datums die in Excel correct staan genoteerd (bijvoorbeeld 7 september 2025) worden dan omgedraaid met een slash (bijvoorbeeld 9/7/2025). In de Amerikaanse datumnotatie staat de maand namelijk altijd vooraan. Het gaat om een bug in Word, maar gelukkig kun je dit oplossen met zogenaamde schakelopties. Schakelopties zijn codes die je aan een samenvoegveld toevoegt om de weergave van de gegevens aan te passen. Voor datumnotaties gebruik je de schakeloptie: \@ (de datum/tijd-weergave).

Veldweergave aanpassen

Nadat je de samenvoegvelden in het Word-document hebt geplaatst, klik je met de rechtermuisknop op het samenvoegveld van de datum. In het contextueel menu kies je de opdracht Andere veldweergave. Je kunt ook dit veld ook selecteren met de sneltoets Alt+F9. Hierdoor wordt het datumveld op een andere manier weergegeven. Veronderstel dat het veld de naam «datum» heeft, dan zal het nu verschijnen als {MERGEFIELD “Datum”}. Plaats de cursor achter de naam van het samenvoegveld, maar vóór de accolade } en plak of typ dan de onderstaande code afhankelijk van hoe je de datum wilt zien.

Het eindresultaat ziet er dan bijvoorbeeld als volgt uit: {MERGEFIELD datum \@ “dd-MM-yyyy”}. Voor maanden gebruik je de hoofdletter M, de kleine letter m staat voor minuten.

Voorbeeld bekijken

Daarna klik je opnieuw met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en weer selecteer je de opdracht Andere veldweergave. Klik dan nogmaals met de rechtermuisknop op het samenvoegveld en kies de optie Veld bijwerken. In het Lint bij het tabblad Verzendlijsten klik je op de knop Voorbeeld van het resultaat, en nu zul je zien dat de datum correct wordt weergegeven.