Een televisie kopen in de jaren tachtig van de vorige eeuw was enorm complex, er waren onwijs veel keuzes en je werd overladen met specificaties. Een slimme televisie kopen in deze tijd is nog altijd enorm complex: er is onwijs veel keuze en je wordt overladen met specificaties. Hoe weet je nu precies waar je op moet letten, wat is belangrijk? Wij helpen je het kaf van het koren scheiden.

Tip 01: Slim of dom?

Dit artikel gaat natuurlijk over de aanschaf van een slimme televisie. Maar waar je vijf jaar geleden echt moest kiezen tussen een televisie zonder slimme functionaliteiten en een televisie mét, maar feit is dat tegenwoordig alleen de allergoedkoopste televisies (denk aan modellen van twee, driehonderd euro) deze functionaliteiten niet hebben. De vraag is, hoe ver wil je daarin gaan? Fabrikanten zullen proberen je over te halen met allerlei slimmigheden, zoals spraakbesturing, apps enzovoort, en ben je bereid daar veel meer voor te betalen? Want een ‘domme’ tv kun je namelijk ook slim maken met de hulp van een slimme usb-stick van een paar tientjes. Wat we hier mee willen zeggen is: laat je niet verblinden door allerlei superhandige functies, en koop vooral de televisie die je zelf het mooiste vindt.

©PXimport

Tip 02: Groot, groter, grootst

We gaven al even aan dat de wat duurdere televisies vrijwel allemaal slimme functionaliteiten hebben. Daarbij leven we in een tijd dat televisies zo massaal geproduceerd worden dat je voor een relatief laag bedrag al een groot scherm hebt. En daar begint direct het gevaar: op de een of andere manier hebben we de neiging om de grootst mogelijke televisie te kopen die ons budget toelaat. En dat is zonde, want groot is écht niet altijd beter. Ten eerste speelt de resolutie van de televisie ook een rol, ten tweede voegt grootte op een bepaald moment niets meer toe. Er is immers een reden dat eigenlijk niemand op de eerste rij wil zitten in de bioscoop. Koop je bijvoorbeeld een 65-inch televisie met een Full HD-resolutie, dan heeft dat pas zin als je er 2,5 meter vandaan zit. Zelfs bij een televisie van 40-inch met Full HD, is 1,7 meter nog altijd de optimale afstand. Zit je dichterbij, dan is groter écht niet nuttig en zelfs niet eens heel prettig.

Tip 03: Full HD, 4K, 8K?

Als we het hebben over televisies, of dit nu slimme zijn of niet, dan speelt resolutie een grotere rol dan ooit. Was de vraag jaren geleden: HD Ready of Full HD, tegenwoordig kun je ook nog kiezen uit 4K en zelfs 8K. Over laatstgenoemde categorie kunnen we kort zijn: 8K is op dit moment écht nog niet zo heel interessant. Je betaalt er de hoofdprijs voor, en je zult nagenoeg geen content kunnen vinden die het maximale uit je televisie haalt. Voor 4K ligt dat inmiddels wel anders. De meeste streaming diensten bieden hun content aan in 4K, en ook Blu-ray en gewone televisiezenders hebben films en series in 4K. Bovendien is de technologie zeer betaalbaar geworden. Dat gezegd hebbende, als je een Full HD televisie op het oog hebt, staar je dan niet blind op 4K. Het is fantastisch, maar of je een film in 4K of Full HD hebt gekeken zul je je later echt niet herinneren. Ook Full HD ziet er prachtig uit.

©PXimport

Tip 04: HDR

Mocht je toch kiezen voor een 4K-televisie, dan zal de (digitale) verkoper je proberen over te halen om een model met HDR te kopen. De ironie is, alles dat je hierover hoort zal klinken als een goed verkooppraatje, maar HDR is absoluut iets dat we aanraden als je toch al gaat voor 4K. HDR staat voor high dynamic range en zorgt ervoor dat beelden van je scherm spatten. Maar uiteraard komt HDR ook weer in verschillende gradaties, want het mag natuurlijk niet te eenvoudig worden. HDR10 mag worden gezien als de standaard, als je een 4K-televisie koopt met HDR, dan is HDR10 het minimum dat je mag verwachten. Deze versie van HDR wordt ondersteund door vrijwel alle Blu-ray films, maar ook door streamingdiensten als Amazon. Dan is er ook nog Dolby Vision waarbij de beelden per frame optimaal worden gepresenteerd op basis van meta-informatie. Dan is er nog HDR10+ van Samsung en HLG, waarbij laatstgenoemde speciaal door de BBC is ontwikkeld voor het optimaal tonen van televisie-uitzendingen. Je begrijpt, niet alle televisies ondersteunen alle versie van HDR. Welke je dan moet kiezen? Dat kunnen we je niet aanraden, het is op dit moment niet duidelijk welk protocol uiteindelijk, naast HDR10, de standaard zal worden. Heb je een favoriete film op Blu-ray die je nog duizend keer kijkt? Check dan even welke versie van HDR deze ondersteunt.

©PXimport

Tip 05: Aansluitingen

We herinneren ons nog goed dat het aansluiten van een televisie een enorm gedoe was met RF-kabels, tulp-stekkers, scart, enzovoort. En waar men in diverse industrieën probeert om standaarden te realiseren is dat in de wereld van televisies behoorlijk goed gelukt: HDMI. Of het nu gaat om Blu-ray spelers, dvd-spelers, set-top boxen of spelcomputers, je kunt ze allemaal aansluiten met behulp van een hdmi-kabel. Heb je veel van dit soort apparaten? Controleer dan vooral of de televisie die je op het oog hebt voldoende HDMI-poorten heeft (want met een spelcomputer, een set-top box, een Chromecast en een Blu-ray speler heb je dus al vier poorten nodig). Zorg er daarnaast voor dat er ook voldoende usb-poorten zijn, zodat je ook externe opslagmedia eenvoudig kunt aansluiten (of je Chromecast van stroom kan voorzien zonder stopcontact).

©PXimport

Tip 06: QLED, OLED of LCD?

Het lijkt nog maar zo kort geleden dat we een keuze moesten maken tussen een Plasma-televisie of een LCD-televisie. Het is er niet eenvoudiger op geworden. Plasma is nagenoeg verleden tijd, tegenwoordig gaat het tussen LCD, QLED en OLED en elk type televisie heeft zo z’n eigen voor- en nadelen. LCD-televisies kunnen niet functioneren zonder achtergrondverlichting en zijn zeer betaalbaar. OLED (Organic Light-Emitting-Diode) heeft die achtergrondverlichting niet nodig, waardoor de televisies ongekend dun kunnen worden geproduceerd, terwijl ze daar naast ook nog eens diep zwarte kleuren bieden, sterke contrasten en grote kijkhoeken. Nadeel is wel dat deze televisies een stukje duurder zijn. QLED staat voor Quantum-dot Light Emitting Diode en is het antwoord van Samsung op OLED. Technisch gezien is een QLED een LCD met een quantum-dot coating over de achtergrondverlichting. Een heel technisch verhaal, maar het zorgt voor superhelder scherp beeld met zeer veel detail. Echter, omdat het een vorm van LCD is, heeft ook QLED achtergrondverlichting nodig, en dat heeft gevolgen voor de dikte van het toestel.

©PXimport

Tip 07: Apps

We noemen een tv slim wanneer het apparaat meer kan dan alleen maar een signaal doorgeven, oftewel, wanneer het eigenlijk een soort kleine computer in zich heeft. De meeste slimme televisies hebben ook een speciaal gedeelte voor apps. Dit stelt je in staat om Netflix, RTL XL, Videoland, Pathé Thuis enzovoort te gebruiken zonder daarvoor een smartphone nodig te hebben. Dit soort apps zijn handig, maar het nadeel is dat er niet een standaard arsenaal apps is dat door alle fabrikanten van Smart TV’s wordt ondersteund. We willen je dan ook één advies geven op dit gebied: laat de keuze van je televisie nooit, maar dan ook nooit afhangen van de apps die beschikbaar zijn op het toestel. Niet alleen ondersteunt de set-top box van je internet/tv provider waarschijnlijk veel meer apps, de aanwezigheid van apps bij de aankoop van je televisie is absoluut geen garantie dat de app over een jaar nog steeds werkt of beschikbaar is op het toestel. Daarbij vinden wij het nog altijd veel prettiger om op onze smartphone in alle rust de content te zoeken die we willen kijken en die vervolgens naar de televisie te streamen. Zo’n Chromecast kost nog geen vier tientjes en werkt heel eenvoudig, dus het is waarschijnlijk verstandiger om daar in te investeren.

©PXimport

Curved?

Tip 08: Spraakbesturing

Steeds meer Smart TV’s hebben spraakbesturing, of beter nog, ondersteuning voor de Google Assistent. Dit betekent dat je in theorie geen afstandsbediening meer nodig hebt, en alles kunt bedienen met je stem. Dat is natuurlijk best indrukwekkend, maar ook hierbij raden we je aan om de keuze voor je televisie niet af te laten hangen van dit soort fratsen. We noemen het ook heel bewust fratsen, omdat iedereen die een spraakassistent heeft gebruikt op z’n televisie zal kunnen bevestigen dat het op dit moment allesbehalve praktisch is. De Google Assistent is één van de beste spraakassistenten die er is, maar je zult nog te vaak tegen antwoorden aanlopen als ‘hier kan ik je nog niet mee helpen’ en dat maakt je televisieavondje nu niet bepaald heel ontspannen. Bovendien heeft die assistent eigenlijk alleen zin als je precies weet wat je wil kijken, en als je een beetje ervaring hebt met Netflix, dan weet je dat je eerst twee uur aan het zoeken bent naar een leuke film of serie, om er vervolgens anderhalf uur van te genieten. Dat zoekproces werkt natuurlijk niet lekker met een spraakassistent.

©PXimport

Tip 09: Draadloos?

In tip 5 hebben we het al even gehad over de aansluitingen, maar daarbij gaat het vooral om de manier waarop je je andere apparatuur aansluit op je televisie. Een Smart TV kan niet zo heel veel als hij geen verbinding heeft met internet, en net als je pc zijn er twee manieren waarop die verbinding gemaakt kan worden: draadloos of met behulp van een Ethernetkabel. Vrijwel alle Smart TV’s hebben de mogelijkheid om draadloos te verbinden met internet, maar lang niet alle toestellen hebben meer een ingebouwde Ethernetpoort. In theorie hoeft dat geen probleem te zijn, draadloos internet is een stuk sneller en stabieler dan een jaar of tien geleden, maar als je films in 4K vanaf je computer wilt streamen naar je televisie, dan is een kabel toch echt geen overbodige luxe. Daarbij komt wel wederom de vraag: welke functies ben je van plan te gaan gebruiken van je slimme televisie, aangezien je set-top box (die waarschijnlijk al met een kabel verbonden is) al deels de functie van een slimme televisie vervult.

©PXimport

Tip 10: Afstandsbediening

Deze tip bewaren we niet voor niets voor het laatst, omdat de afstandsbediening ook daadwerkelijk vaak het laatste is waar mensen naar kijken. Dat is niet zo heel handig, omdat de afstandsbediening het apparaat is dat je altijd in handen zult hebben wanneer je je televisie bedient. In dit geval gaat het ons echter niet om een fysieke afstandsbediening, want die kun je eenvoudig vervangen door een universele afstandsbediening, als het meegeleverde model je niet bevalt. Maar wanneer je een televisie koopt, is het interessant om te bekijken of het model dat je in gedachten hebt, ook een afstandsbediening-app heeft voor je smartphone. Immers, als je televisie slim is, waarom zou je hem dan niet ook met je smartphone bedienen, dat scheelt toch weer een apparaat. De meeste grote fabrikanten zoals Samsung en LG hebben apps waarmee Smart TV’s bediend kunnen worden, maar daarbij is het wel belangrijk om te benadrukken dat niet álle Smart TV’s van deze merken die app ondersteunen. Het is dus belangrijk om vóórdat je de televisie koopt, even te controleren of je deze kunt bedienen met je smartphone.

©PXimport

Kooptips

Soort: Samsung UE32N5300

©PXimport

Soort: LG 50UM7600PLB

©PXimport

Soort: Philips 65OLED934

©PXimport

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.