ID.nl logo
Zo vind je de beste printer
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Zo vind je de beste printer

Het zoeken naar een nieuwe printer is altijd even een karwei. Wil je een inkjetprinter of laserprinter? Moet het apparaat kunnen scannen en dubbelzijdig kunnen afdrukken? Heb je alleen zwart-witprintjes nodig of wil je ook eens een foto kunnen printen? Wij proberen je keuze een stuk makkelijker te maken met dit artikel.

Naast concrete vragen over welke functies een printer moet hebben, komen er ook lastigere vraagstukken bij de aanschaf van een printer kijken. Het gaat dan bijvoorbeeld om de onderhoudskosten en de prijs per pagina. Want als fabrikanten van printers ergens goed in zijn, dan is het wel het zo onduidelijk mogelijk maken van de kosten na aanschaf. Maar laten we bij het begin beginnen.

Inkjet of laser?

De belangrijkste en dus eerste vraag die je jezelf moet stellen bij aanschaf van een printer: inkjet of laser? Een inkjetprinter is goedkoper in aanschaf en heb je al vanaf een paar tientjes. De HP Officejet Pro 6230 kost bijvoorbeeld maar 50 euro en wordt geleverd met vier cartridges waar je alvast een aantal afdrukken mee kunt maken. Het grote nadeel van een inkjetprinter is echter dat de kosten ná aanschaf een stuk hoger zijn: je moet constant investeren in nieuwe cartridges en fabrikanten doen er alles aan om het gebruik van namaak-cartridges te ontmoedigen. Sommige namaak-cartridges worden niet herkend of bieden een veel slechtere printkwaliteit dan originele cartridges. Laserprinters zijn duurder in aanschaf maar de kosten per pagina zijn een stuk lager. Dit komt omdat één toner-cassette van een laserprinter makkelijk duizenden pagina’s kan printen. Wil je kleur kunnen printen met een laserprinter, dan heb je net als bij een inkjetprinter vier cartridges of cassettes nodig. Een toner-cassette bevat poeder in plaats van vloeibare inkt van een inkjet-cartridge. Afdrukken van een laserprinter hoeven dan ook niet te drogen. Een bekend nadeel van een inkjetprinter is ook dat de inkt op den duur uitdroogt. Dat gebeurt nog sneller als je printer bijvoorbeeld vol in de zon staat. Een nadeel van een laserprinter is dat je af en toe de drum-eenheid moet kopen.

©PXimport

Zwart-wit of kleur?

De volgende vraag is of je kleur of alleen zwart-wit wilt kunnen printen. Vanwege de aanschafprijs zijn laserprinters voor thuisgebruik eigenlijk alleen zinvol als je tevreden bent met alleen zwart-wit. Een kleuren-laserprinter is uiteraard mogelijk, maar weet wel dat je zo’n 200 euro kwijt bent voor de printer en je gemakkelijk 60 tot 80 euro voor één toner-cassette uitgeeft. Bij zowel een kleuren-laserprinter als een kleuren-inkjetprinter heb je te maken met vier verschillende cassettes of toners. Dit wordt aangegeven als CMYK, oftewel Cyaan, Magenta, Yellow (geel) en Key Plate (zwart). Bij inkjetprinters koop je vaak een complete set CMYK-cartridges voor een paar tientjes, sommige fabrikanten hebben de CMY-kleuren in één cartridge gecombineerd. Bij laserprinters is het normaal om losse toner-cassettes te kopen, gecombineerde CMY-toners zijn zeldzaam.

©PXimport

Twee is goedkoper dan één

Als je vrijwel alleen zwart-wit wilt printen en af en toe eens een kleurenfoto of document wilt kunnen afdrukken, is het misschien een beter idee om twee printers aan te schaffen: een zwart-wit-laserprinter voor de dagelijkse printjes en een simpele kleuren-inkjetprinter zonder al teveel toeters en bellen voor de incidentele kleurenfoto.

Functies

Een printer moet natuurlijk goed kunnen printen, logisch. Maar veel printers kunnen nog veel meer. Zodra een printer ook kan scannen, kopiëren of faxen kan versturen, heb je het over een all-in-one-printer. Je herkent een multifunctionele printer meteen omdat het apparaat een klep heeft die een glazen plaat herbergt. De plaat wordt gebruikt om documenten van onderen te kopiëren of te scannen. Een all-in-one-printer kan zowel als inkjet- of als laserprinter uitgevoerd zijn. Scans kunnen in de meeste gevallen meteen op je computer worden opgeslagen, via een bekabelde verbinding of draadloos via wifi. Sommige all-in-one-printers kunnen ook gebruikt worden als fax. Een fax wordt in Nederland eigenlijk alleen nog voor zakelijke correspondentie gebruikt, je hebt hiervoor een telefoonaansluiting nodig. In de meeste gevallen sluit je de printer met een kabel aan op je modem. In de meeste gevallen is het aan te raden om voor een all-in-one-printer te kiezen, deze modellen zijn vaak helemaal niet veel duurder dan een simpele printer. De Epson Expression Home XP-442 inkjet all-in-one printer heb je bijvoorbeeld al voor slechts 50 euro.

©PXimport

ADF

Sommige all-in-one-printers zijn met een ADF (Automatic Document Feeder) uitgerust, dit is een klep boven de glasplaat waar je meerdere vellen papier op elkaar kunt stapelen. Een ADF is handig als je meerdere vellen papier wilt kopiëren of scannen, zonder dat je steeds de klep hoeft te openen om het nieuwe vel papier op de glasplaat te leggen.

©PXimport

Connectiviteit

Alle printers kun je met een computer verbinden via een usb-kabel. Als je desktop-pc en printer zich in dezelfde ruimte bevinden, is dit de goedkoopste en meest efficiënte oplossing. Heb je een laptop en wil je draadloos kunnen printen, dan ontkom je eigenlijk niet aan een printer met wifi. Met een omweg kan het zonder ook, zie kader ‘Draadloos met je bekabelde printer’. Gelukkig hebben de meeste nieuwe modellen standaard wifi aan boord en hoeft een wifi-printer echt niet duur meer te zijn. Wil je vanaf je smartphone kunnen printen, dan moet je even kijken of de printer de protocollen AirPrint (voor iPhone en iPad) en Google Cloud Print (Android) ondersteunt. Met die laatste techniek kun je zelfs vanaf een andere locatie iets op je printer afdrukken. Sommige printers hebben ook de mogelijkheid om direct vanaf een geheugenkaartje te printen. Deze optie vind je vooral terug op inkjetprinters.

©PXimport

Draadloos met je bekabelde printer

Heb je een printer met enkel een usb-aansluiting? Niet getreurd, er zijn oplossingen om toch draadloos te kunnen printen. Op sommige routers kun je een usb-printer aansluiten en vanaf elk apparaat draadloos printen. Een alternatief is een tweedehands Apple AirPort Express. Sluit je usb-printer erop aan en print draadloos vanaf je laptop of desktopcomputer. Een laatste alternatief is de printer via usb aansluiten op een computer die daar in de buurt staat, en via het thuisnetwerk afdrukken. Dan moet dus wel die computer aan staan om te kunnen printen.

Foto’s printen

Wil je foto’s kunnen afdrukken, dan kies je het best voor een inkjetprinter. De reden is dat inkjetprinters beter in staat zijn om afdrukken te maken die op klassieke ontwikkelde foto’s lijken. Een kleuren-laserprinter kan ook prima documenten in kleur printen, maar de kleuren die je met een inkjetprinter print, zijn vaak een stuk levendiger. Bijkomend voordeel is dat inkjetprinters meestal ook speciale ingebouwde functies hebben voor het afdrukken van foto’s en dat je in de printer meteen fotopapier kunt leggen, vaak ook in kleinere formaten. Er zijn tegenwoordig ook speciale fotoprinters op de markt. Deze kleine apparaatjes kun je meteen voeden met fotopapier en printen binnen een paar seconden een foto direct van je smartphone, tablet of pc via wifi of door een usb-drive of sd-kaartje in de printer te stoppen.

©PXimport

Formaten

Je documenten print je veelal uit in A4-formaat en alle printers die in Nederland verkocht worden, kunnen dit formaat aan. Wil je ook eens iets op een ander din-formaat uitprinten, dan moet je even opletten. Een kleiner formaat zoals A5 is meestal geen probleem, omdat de papierlade van een printer in de meeste gevallen horizontale en verticale schuiven bevatten, zodat je er kleinere formaten passend in kunt leggen. Bij het afdrukken moet je er wel even om denken dat je als papierformaat nu bijvoorbeeld A5 of A6 aangeeft, anders verwacht de printer een A4-papier en dit kan tot vastzittend papier leiden.

Op een groter formaat printen is een ander verhaal. Als je eens een A3-tje wilt printen, heb je een printer nodig die dit formaat aankan. Grote bedrijfsprinters hebben papierlades waar je A3-papier in kunt leggen, en sommige kleinere printers kunnen op A3-formaat afdrukken als ze over een Automatic Document Feeder beschikken. Niet alle printers met een ADF kunnen dit overigens, bekijk altijd de specificaties van de printer om er zeker van te zijn dat de printer op A3 kan printen. Sommige printers kunnen bovendien dubbelzijdig printen, dit gaat vaak wel een stuk langzamer dan een enkelzijdige afdruk.

©PXimport

Nog groter?

Wil je echt op groot formaat printen, dan kan dit alleen met een (semi-)professionele printer. Ga er wel vanuit dat je voor zo’n grootformaat-printer of plotter wel een paar honderd euro kwijt bent. Dat is veel geld, maar wel een stuk goedkoper dan een paar jaar geleden. De HP Designjet T520 is weliswaar prijzig met 1350 euro, maar kan in kleur printen tot A1-formaat.

©PXimport

Prijs per pagina

De aanschafprijs van een printer zegt niets over hoe goedkoop de machine in gebruik is. Vaak worden printers tegen dumpprijzen aangeboden, maar betaal je je vervolgens scheel aan toner-cassettes, inkt- en drum-cartridges. Wil je weten hoeveel geld je echt kwijt bent, dan moet je zeker ook kijken naar de prijs per gedrukte pagina. En dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Geen enkele fabrikant geeft dit betrouwbaar aan, je bent dus afhankelijk van reviews en tests. Je kunt om de zoveel tijd een test van verschillende printers terugvinden in dit magazine of in één van onze zusterbladen en uiteraard kun je recensies lezen op sites als www.kieskeurig.nl. Een ouderwetse Google-zoekopdracht biedt natuurlijk ook uitkomst.

De prijs per pagina kan per machine enorm variëren en hangt er natuurlijk ook vanaf of je originele cartridges of namaak-artikelen in je printer gebruikt. Op Costperpage.nz vind je een overzicht van veel verschillende printers en hun kosten per pagina. De prijzen zijn in Nieuw-Zeelandse Dollars, maar je krijgt een aardig idee welke printers tot de goedkoopste behoren. De goedkoopste laserprinter die je hier vindt, de Kyocera ECOSYS P3055DN, kan voor zo’n halve cent per pagina printen in zwart-wit. De aanschafprijs ligt wel op zo’n 700 euro. Aan de andere kant van het spectrum vind je bijvoorbeeld de inkjetprinter HP DeskJet 3720 voor 65 euro, deze kost per kleurenpagina echter 16 cent en per zwart-witpagina 7,5 cent. Let er bij aanschaf ook even op dat een nieuwe printer uiteraard inclusief cartridges of toners wordt geleverd, maar dat dit in vrijwel alle gevallen om een starter-kit gaat. Met andere woorden: na een paar printjes zal je printer een melding geven dat de inkt-cartridge of toner-cassette bijna leeg is.

©PXimport

Snelheid

Iets wat je wel een stuk beter direct kunt vergelijken, is de snelheid waarmee een printer je plaatjes of documenten af kan drukken. In de meeste gevallen berekent een fabrikant de snelheid op basis van een enkelzijdige afdruk met alleen tekst. Druk je afbeeldingen af, dan kan het printen een stuk langer duren. Er kan bovendien een groot verschil zitten in de snelheid van enkelzijdig en dubbelzijdig afdrukken. Sommige printers draaien het papier na de eerste zijde snel om, andere printers moeten het papier weer helemaal door de machine laten rollen om de andere kant te bedrukken. Op deze laatste manier is het dubbelzijdig afdrukken soms veel langzamer dan twee enkele zijdes na elkaar te drukken. Denk er ook aan dat fabrikanten termen als pages (pagina’s), sides (kantjes) en sheets (vellen) door elkaar gebruiken.

©PXimport

Onderhoud

We hebben het al even genoemd, aan onderhoudskosten ben je sowieso geld kwijt voor cartridges in het geval van een inkjetprinter. Voor een laserprinter moet je af en toe een nieuwe toner-cassette bestellen. Of je gaat voor originele navul-artikelen of kiest voor namaak-producten is je eigen keuze, voor beide opties is wat te zeggen. Als je originele producten kiest, ben je uiteraard een stuk duurder uit, maar de kwaliteit is altijd top en je machine kan er langer van meegaan. Sommige namaak-producten kosten echter een fractie van de prijs van een originele cassette of cartridge en printen toch in een goede kwaliteit.

Zorg in elk geval dat je even goed recensies leest van namaak-producten voordat je er één in je printer steekt. Voor veel printers zijn ook XXL-cartridges of -cassettes beschikbaar. Dit kan soms heel wat geld schelen. Zo kost een Brother TN-2420 cassette voor een laserprinter weliswaar het dubbele van een TN-2410 cassette, maar je kunt er dan ook circa 3000 in plaats van 1200 afdrukken mee maken. Naast een toner-cassette moet je af en toe een nieuwe drum-eenheid kopen voor een laserprinter, ga uit dat je na tienduizend printjes een nieuwe drum-eenheid moet bestellen. Een nieuwe drum-eenheid kost al snel een paar tientjes.

©PXimport

Resolutie

Bij elke printerspecificatie lees je de resolutie van de printer. In hoeverre is dit belangrijk? Als je voornamelijk documenten print en af en toe een foto wilt afdrukken is dit niet heel belangrijk, elke moderne printer biedt voldoende resolutie voor een goede afdruk. Wil je echter in de weer met extreem hoogwaardige fotoafdrukken, dan is het slim om te kijken naar printers die kunnen afdrukken met een resolutie van 1200 dpi (dots per inch) of hoger.

Denk aan het milieu

Ten slotte kun je je afvragen of je überhaupt een printer nodig hebt. Het lijkt een rare uitspraak in een koopgids over printers, maar veel documenten hoef je tegenwoordig niet meer uit te printen. Je belastingaangifte gaat digitaal, het opzeggen van een contract kan in veel gevallen via de mail en een fotoboek kun je ook digitaal op een fotolijstje of tablet bekijken.

Heb je toch een printer nodig maar wil je je steentje bijdragen aan het milieu, zoek dan een printer met goede ecologische functies. Vrijwel elke printer heeft verschillende modi aan boord om energie te sparen door bijvoorbeeld zichzelf uit te schakelen als hij langer dan een minuut niet wordt gebruikt. Een andere ecologische maatregel is om de printkwaliteit aan te passen. Standaard drukt je printer af met veel meer toner of inkt dan wanneer hij in de spaarstand staat. Je bespaart hierdoor op je lopende kosten en dat is niet alleen goed voor het milieu maar ook voor je portemonnee.

En als je cartridges leeg zijn of je oude printer kapot is, gooi ze niet in de prullenbak maar laat ze door de fabrikant recyclen. Ga naar de website van de fabrikant voor meer informatie.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!