2014 is zonder twijfel het jaar van de smartwatch. En dan hebben we het niet over horloges met een ingebouwde rekenmachine of afstandsbediening. De smartwatches van nu kunnen veel meer en zijn soms halve smartphones. Hoe moet je besluiten wat het goede merk en model is om te kopen?

Wat is een smartwatch?

In dit artikel bespreken we een aantal selectiecriteria aan de hand waarvan je kunt besluiten welke smartwatch het beste bij jou past. Daarbij is het belangrijk om te weten wat wij als een smartwatch beschouwen. Een smartwatch is namelijk niet hetzelfde als een wearable. De Nike Fuelband is bijvoorbeeld een handige armband waarmee je je sportieve prestaties kunt bijhouden en die daarnaast ook een digitale klok bevat. Dat is niet wat we beschouwen als een smartwatch.

Een smartwatch is in de eerste plaats een horloge (de tijd is altijd in beeld) en daaraan zijn extra functies toegevoegd die het leven gemakkelijker maken. Een subtiel verschil, maar wel belangrijk. Wearables zijn namelijk al jaren op de markt en vervullen een andere functie dan smartwatches.

Tip 01: Pasvorm

Het klinkt natuurlijk een beetje flauw om eerst over het ontwerp van de smartwatch te gaan beginnen, maar dat doen we heel bewust. Want wanneer je op het punt staat om een gadget te kopen met zo ongelooflijk veel mogelijkheden, is de kans groot dat je je zo blind staart op technische specificaties, dat je één van de belangrijkste facetten uit het oog verliest: zit het ding wel lekker? Vergeet niet dat we het hier niet over een smartphone of een tablet hebben, maar over een stukje technologie dat je elke dag urenlang om je pols draagt. Lees ook: Apple Watch vs. Android Wear.

Smartwatches zijn er in verschillende vormen. De LG G Watch R is een eerste horloge met een volledig rond scherm dat lijkt op een klassiek horloge. Terug naar de basis lijkt daarin toch een trend te worden. De Samsung Gear S breekt met die trend, door z'n langwerpige gebogen pasvorm. Maar dat is prima, want zo is er voor ieder wat wils.

Daarnaast moet je letten op de pasvorm. Het zou vervelend zijn als je een smartwatch hebt gekocht met een flink scherm, zoals de Samsung Gear 2, en ontdekt dat dat grote display helemaal niet lekker voelt aan je pols. Het is dan ook aan te raden om een winkel te vinden die je de mogelijkheid biedt om de smartwatch daadwerkelijk even om te doen. Al was het alleen maar om het feit dat er horloges zijn die 71 gram wegen (zoals de Timex Ironman One GPS+) en horloges die 27 gram wegen (de Samsung Galaxy Gear Fit). Dat is nogal een verschil. Om die reden biedt Apple straks twee maten van z'n Apple Watch (vanaf begin 2015) en kun je zelf het bandje kiezen dat bij je past.

©PXimport

Het ontwerp en de pasvorm zijn essentieel voor het plezier dat je aan je smartwatch zult beleven.

Tip 02: Besturingssysteem

Wie had ooit gedacht dat we nog eens moesten gaan nadenken over welk besturingssysteem we op ons horloge willen? Toch is dat anno 2014 daadwerkelijk belangrijk geworden. Voor de werking van de smartwatch zelf is het niet zo belangrijk, maar wél voor de compatibiliteit met je smartphone. Smartwatches zijn namelijk deels zo 'smart' omdat ze samen kunnen werken met je smartphone, bijvoorbeeld om berichten te kunnen lezen en, afhankelijk van de smartwatch, zelfs om te kunnen bellen. Dat klinkt fantastisch, maar het is alleen mogelijk wanneer het besturingssysteem van je smartwatch compatibel is met dat van je smartphone. Zo is de Pebble één van de weinige smartwatches die compatible is met iOS (het besturingssysteem van de iPhone).

Heb je een smartphone met Android, dan heb je al veel meer opties, maar ook dan moet je opletten. De Samsung Gear 2 werkt namelijk alleen met Samsung Galaxy-smartphones. Het blijft dus even opletten en er is niet zomaar een handleiding voor te schrijven. Je zult per horloge echt je huiswerk moeten doen én je realiseren dat je tussendoor niet zomaar van smartphone kunt veranderen zonder gevolgen voor je smartwatch.

©PXimport

Welk besturingssysteem moet je kiezen? Dat hangt allemaal af van je smartphone.

Tip 03: E Ink of lcd?

Dan is er ook nog een keuze te maken met betrekking tot het scherm. Want ga je voor een lcd-scherm met net zulk mooi beeld als je smartphone? Of kies je toch voor een smartwatch met E Ink, zoals de Pebble-serie? De keuze die je maakt heeft aanzienlijke gevolgen voor de manier waarop je de smartwatch gebruikt. Een smartwatch die gebruikmaakt van E Ink gaat bijvoorbeeld veel langer mee op één acculading, hetgeen betekent dat je hem veel minder vaak hoeft op te laden.

Daarnaast is een scherm met E Ink veel beter te lezen wanneer je buiten in de volle zon loopt. Dat klinkt als een gelopen race. Maar vergeet niet dat je met een E Ink-display niet door je fotocollectie kunt bladeren, een stuk minder fraaie notificaties in beeld krijgt en gewoon grafisch flink wat minder mogelijkheden hebt. Dat is niet per definitie slecht: niet iedereen zit te wachten op foto's op z'n smartwatch of überhaupt of grafische zaken, maar het is wel iets om zelf over na te denken.

©PXimport

Denk goed na of je een kleuren lcd-display wilt, of een energiezuinig E Ink-scherm.

Tip 04: Batterij

We hebben het in het vorige punt al even aangestipt, maar de levensduur van je batterij is iets waar je écht rekening mee moet houden in de keuze van je smartwatch. Belangrijk is sowieso om te weten dat je bij de huidige generatie smartwatches rekening moet houden met het feit dat je de batterij vaker zult moeten opladen dan je gewend bent (of prettig vindt) als het om een horloge gaat. Doe je met een 'gewoon' horloge makkelijk een jaar, een smartwatch moet je toch echt wel iedere week opladen, en dat geldt voor de goede smartwatches op de markt.

Hoelang je met de batterij van je smartwatch doet verschilt niet alleen per merk, maar ook sterk per model. Ook dit zul je dus per smartwatch uit moeten zoeken. Dat loont de moeite. Ter illustratie: met de Pebble Steel doe je gemiddeld zeven dagen voordat je hem moet opladen. De Samsung Gear 2 gaat een dag minder mee, terwijl de Sony SmartWatch (de eerste versie) slechts drie dagen zonder opladen kan. En dan zijn er ook nog minder bekende merken, zoals de Neptune Pine, die je al na één dag moet opladen.

©PXimport

De Neptune Pine moet je na één dag al opladen. Daar word je niet vrolijk van.

Tip 05: Fysieke knoppen of niet?

Dat smartphones steeds minder fysieke knoppen hebben, daar zijn we inmiddels al aan gewend. Maar hoe zit dat met je smartwatch? Stel je voor dat je op je fiets zit, en er gaat een alarm af op je horloge. Dan wil je misschien wel in staat zijn om dat alarm op de tast uit te zetten, en daar heb je dan absoluut fysieke knoppen voor nodig. Op een aanraakscherm kun je niet blindelings functies vinden. De eerdergenoemde Pebble Steel heeft prachtige metalen fysieke knoppen. De LG G Watch daarentegen heeft helemaal geen fysieke knoppen. Dat kan ook een voordeel zijn, want je rafelt je trui niet en kunt niet achter sieraden blijven hangen.

Ook hier bestaat geen goed of slecht, het gaat erom wat jouw voorkeur heeft. Apple heeft in z'n Apple Watch duidelijk gekozen voor de klassieke kroon aan de zijkant, omdat touchscreen-bediening volgens de gigant uit Cupertino niet de oplossing is voor horloges. Daar zouden ze wel eens gelijk in kunnen gaan hebben.

©PXimport

De LG G Watch heeft helemaal geen fysieke knoppen. Vind je dat fijn, of juist niet?

Tip 06: Apps

Bij slimme apparaten horen apps. Het zijn immers de apps die ervoor zorgen dat je de technologie op een nuttige manier kunt toepassen. Net als bij de keuze van je smartphone, is het goed om te onderzoeken hoe het zit met de beschikbaarheid van apps op de smartwatch van je keuze. Pebble was één van de eerste geslaagde smartwatches, en loopt als gevolg daarvan ver voor als het gaat om apps die je kunt downloaden, dat zijn er namelijk meer dan 3000.

De opslagcapaciteit op het horloge is echter beperkt, dus veel meer dan 8 apps installeren, kun je niet. Het is dus niet alleen belangrijk om te controleren hoeveel apps er zijn, maar ook hoeveel je er daadwerkelijk tegelijk kunt gebruiken. En dan is er natuurlijk nog de vraag wélke apps er zijn. Het zou toch jammer zijn als je een smartwatch koopt met als doel hem te gebruiken om te reageren op je WhatsApp-berichten, om vervolgens te ontdekken dat die app voor dat merk/model helemaal niet bestaat? Uiteraard kan dit binnen een dag veranderen, maar ook hier kan wat onderzoek geen kwaad.

©PXimport

Bekijk goed hoeveel en welke apps er beschikbaar zijn, dat voorkomt teleurstelling.

Tip 07: Notificaties

Het zal één van de functies zijn waar je het meest gebruik van maakt op je smartwatch: de mogelijkheid om notificaties van je smartphone te ontvangen. Bijvoorbeeld bij nieuwe e-mails, nieuwe WhatsApp-berichten, een like op Facebook, noem het maar op. De schermruimte is natuurlijk beperkt en niet elke fabrikant slaagt er goed in om die notificaties op een manier weer te geven dat het ook echt tijdswinst oplevert ten opzichte van het bekijken van de notificaties op je smartphone. Als je een halfuur zit te pielen op een klein scherm, schiet het natuurlijk ook niet op.

Zoek dan ook naar een smartwatch die je in staat stelt om zelf te bepalen welke notificaties er worden getoond en op wat voor manier, om te voorkomen dat je geen aandacht meer besteedt aan notificaties omdat het er te veel zijn. Een prachtig voorbeeld daarvan is de Sony SmartWatch 2 (let op: ook de 3 is al in aantocht). Welke notificaties je ontvangt, kun je bepalen via je smartphone. Je kunt zelfs aangeven van welke personen je graag notificaties wilt ontvangen. Wel zo efficiënt.

©PXimport

Kies een smartwatch die je controle geeft over wat voor soort notificaties je ontvangt.

Tip 08: Extra functies

Je smartwatch moet de tijd weergeven, dat lijkt ons een eerste vereiste. Maar wat voor andere extra functies wil je graag om je pols zien? Deels kan dit aspect worden afgevangen via de koppeling met je smartphone, in welk geval de compatibiliteit uit tip 2 weer om de hoek komt kijken. Immers, je smartwatch kan slim gebruikmaken van de hardware van je smartphone. Echter, als je nu al weet dat je je smartwatch vooral gaat gebruiken om sportieve prestaties bij te houden, dan kun je overwegen om een smartwatch te kiezen die die hardware ook daadwerkelijk heeft ingebouwd. De Samsung Gear 2 is hiervan een prima voorbeeld, aangezien deze een ingebouwde stappenteller heeft én een hartslagmeter. Als je die functies vaak gebruikt, dan wordt je smartwatch écht een verlengstuk van je leven en dat is wat ons betreft waar het woordje 'smart' om draait.

©PXimport

De Samsung Gear 2 heeft een ingebouwde hartslagmeter.

Tip 09: Prijs

Tja, en dan is er natuurlijk nog de factor die niet zo leuk is om over na te denken, namelijk de prijs. We hebben nogal de neiging om zo enthousiast te worden over gadgets, dat we uit het oog verliezen dat de prijzen soms exorbitant hoog zijn. Voordat je überhaupt een duik neemt in de wereld van smartwatches is het goed om jezelf af te vragen hoeveel je bereid bent te betalen voor een horloge met extra functies? 100 euro? 200 euro? 300 misschien?

De reden dat het verstandig is om dat van te voren te bedenken, is omdat technische specificaties nogal snel verleiden tot impulsaankopen. Want wat als die smartwatch van 100 euro geen WhatsApp ondersteunt, maar die van 200 wel? Dan neig je misschien al snel naar het duurdere model, maar is het je dat echt waard? Smartwatches zijn prachtig en maken je hebberig. En zoals je niet met honger de supermarkt in moet lopen, is het evenmin verstandig om op smartwatchjacht te gaan zonder voor jezelf bepaald te hebben wat je maximaal kwijt wilt zijn.

Nieuwe generatie

In dit artikel geven we je algemene tips die je ter harte kunt nemen bij het kiezen van de smartwatch die bij je past. We bespreken daarbij een aantal smartwatches die op dit moment in de winkel liggen. Afgelopen september is er tijdens de IFA 2014 beurs in Berlijn een flinke batterij nieuwe smartwatches aangekondigd, waarmee duidelijk wordt dat dit de nieuwe productcategorie is waar bedrijven zich op concentreren. Die smartwatches zullen de komende maanden druppelsgewijs in de winkels verschijnen. Die moordende concurrentie betekent dat smartwatches op korte termijn aanzienlijk beter zullen worden. Ook dat is een kooptip: wellicht kun je beter nog even wachten tot het product wat volwassener is.

Kooptips

Het is onmogelijk om op dit moment een echte top drie te maken van de beste smartwatches, al is het alleen al omdat we ze niet allemaal hebben kunnen uitproberen. Sterker nog, geen van de modellen die op dit moment in de winkel liggen, staan in dit overzicht, simpelweg omdat de generatie die eraan komt beter is. Van de volgende smartwatches verwachten we veel.

Apple Watch (Vanaf € 349,-)

Een kooptip voor een horloge dat pas volgend jaar in de winkel ligt? Absoluut. We zullen niet zeggen dat alles dat Apple doet goed en magisch is, maar wat het bedrijf wel heeft bewezen, is dat het weet hoe het een interface moet maken die past bij het betreffende apparaat. En je smartwatch kan nog zo fantastisch zijn, als de interface niet fijn is, heeft het allemaal weinig zin. Daar komt bij dat het met de infrastructuur wel goed zit, aan apps zal geen tekort zijn, en met NFC (Near Field Communication) in combinatie met Apple Pay, heeft dit horloge een flinke voorsprong op de rest.

©PXimport

LG G Watch R (Verwachte prijs € 299,-)

De LG G Watch R is heel interessant omdat hij niet alleen qua hardware lijkt op een klassiek horloge, maar door het p-oled-scherm ook nog eens bizar veel op een horloge met een klassieke wijzerplaat lijkt. Je hebt vaak niet door dat je naar een scherm kijkt en dat is knap. Daarnaast zou het horloge door een slimme stand-bymodus (met alleen twee witte wijzers) weinig stroom verbruiken en twee dagen mee moeten kunnen gaan zonder op te laden (maar dat is dus als je verder niets doet). Naast de vele wijzerplaten waar je uit kunt kiezen, draadt de G Watch R op Android Wear, hetgeen betekent dat het met het app-platform ook wel goed zit.

©PXimport

Moto 360 (Verwachte prijs € 249,-)

De Moto 360 is de iPhone 6 Plus onder de smartwatches. Hij is bedoeld voor de echte hardcore liefhebbers. Want hoewel het horloge de vorm heeft van een klassiek horloge, is de wijzerplaat zo groot dat deze je volledige pols bedekt. Niet voor iedereen geschikt, maar de Moto 360 zal zeker een heel grote groep (vooral) gadgetliefhebbers aanspreken. Indrukwekkend is de extreem dunne rand om de wijzerplaat. Daarnaast heeft de smartwatch een knop aan de zijkant, zodat hij niet volledig afhankelijk is van aanraakschermbesturing. Net als de LG G Watch R draait de Moto 360 op Android Wear, en hoe meer smartwatches dat doen, des te beter nieuws dat is voor het platform.

©PXimport

Veel mensen houden van gourmetten, maar niemand vindt de geurtjes achteraf in huis fijn. Severin komt nu met de Sevento rookarme gourmet–raclette, een set voor 8 personen met geurafzuiging. ID.nl ging een avondje gourmetten en snuffelde daarna door de eetkamer op zoek naar luchtjes.

Op feestelijke momenten komen veel families en vrienden bij elkaar voor een avondje gourmetten. Mensen die er niet van houden, hebben vaak issues met de zware baklucht die blijft hangen na het eten. Je ruikt het de dag erna nog. Severin komt nu met een gourmetstel met zogeheten downdraft-technologie waarbij de geurtjes grotendeels worden afgezogen via een soort ventilator in het midden.

Lees ook: Zo krijg je die gourmetlucht snel uit je huis

Wat is dit voor apparaat?

De Sevento rookarme gourmet–raclette van Severin ziet er op het eerste gezicht uit als een regulier gourmetstel, met een grillplaat bovenop en pannetjes om bijvoorbeeld een eitje te bakken. Wie beter kijkt, ziet dat er midden op de grillplaat een soort dakje zit, dat je kunt optillen, waarna de filterunit wordt onthuld. Daarmee worden de kookluchtjes en de rook afgezogen, en via een koolstoffilter naar de zijkanten geleid waar er door vier 'schoorsteentjes' schone lucht wordt uitgeblazen. Dan zie je ook dat er onder de grillplaat niet één, maar twee verdiepingen zitten. Een gedeelte onder het warmte-element om je pannetjes neer te zetten om eten te bereiden. En eronder nog een laag waar je ongebruikte pannetjes bewaart, een soort parkeerdek. Slim!

©Severin

Wat zit er in de doos

Uit de doos komt niet alleen het gourmetstel zelf, maar ook acht pannetjes, acht spatels en onderdelen voor de afzuigunit, namelijk drie koolstoffilters en een afdek-ring. Dat leidde tot wat onduidelijkheid, want we dachten alles nog in elkaar te moeten zetten en zaten erg te pielen met wat er precies waarin moest. De handleiding bestaat uit tekeningen die voor de beginnende gebruiker onduidelijk zijn op dit vlak. Pas helemaal aan het einde bij de schoonmaakinstructies zagen we een duidelijker afbeelding. Daaruit bleek dat de unit al klaar was voor gebruik en dat de extra's reserve-onderdelen zijn. Het geheel is makkelijk neer te zetten en na wat simpele reiniging klaar voor gebruik.

Bediening en instellingen

Bediening is eveneens simpel. Machine aanzetten via het led-display, ongeveer tien minuten wachten tot het geheel voorverwarmd is, en dan grillen maar! Via het display is de grill op drie standen te zetten, en de afzuigventilator op twee standen. Dat wijst zichzelf.

©Severin

's Werelds snelste gourmetsessie

Nu over naar het gebruik. De korte versie: zo snel hebben we nog nooit gegourmet. En ben je erg gesteld op een pannetje met een gebakken eitje erin: dat wordt hem niet.

Maar nu de lange versie. De set is getest met auteur en echtgenoot op een doordeweekse avond, met een set gourmetvlees van de supermarkt, wat gesneden uitjes en paprika, wat voorgekookte schijfjes aardappel en losgeklopte eitjes. Kortom, een simpele 'Hollandse' gourmetavond. Voorverwarmen ging prima. De grill staat standaard op de hoogste stand, die hebben we dan ook aangehouden. Aanvankelijk dan. Severin meldt dat de hoogste stand 230-240 graden wordt. Dat kan goed kloppen, want het gourmetvlees was letterlijk binnen maximaal 2 minuten gaar. De gehele tweepersoonsschotel was binnen 45 minuten op.

©Saskia van Weert

De lagere stand instellen om wat langer te tafelen, had een bijzonder effect. Namelijk dat de warmte er even helemaal uit ging en dat het vlees en de groenten pas na enige tijd weer gingen sissen. De hoge stand leek wel te hard voor een avond gourmetten, en met de middelste stand gebeurde er even niets. De laagste stand was al helemaal niet aan de orde.

Pannetjes en raclette-gebruik

Dan de pannetjes. Die zijn klein, met een schuine rand. Er pasten slechts twee kleine plakjes aardappel tegelijk in. Dat leek ons al wat onpraktisch, maar nog onhandiger was dat er amper warmte bij kwam onder de grill. Na een kwartier was de aardappel nog lauw en was het eerste eitje in het andere pannetje nog niet eens gestold. Ook de paprika in het derde pannetje wilden maar niet garen. Nadat al het vlees op was, ging alles dan maar op de plaat, waar het (uiteraard) in een wip wel klaar was.

©Saskia van Weert

Na het eten bleef de auteur met vraagtekens zitten. Was er iets mis met het toestel? Een vrij uitvoerige zoektocht op YouTube gaf het antwoord in de vorm van een review door een Franse mevrouw, waar het toestel vermoedelijk langer op de markt is. De onderverdieping met de pannetjes is helemaal niet bedoeld om ei en pannenkoekjes te bakken. Het is voor raclette, ofwel het smelten van speciaal daarvoor bedoelde plakjes kaas, om de gesmolten kaas daarna via de schuine rand over bijvoorbeeld een gepofte aardappel te verdelen. Die gewoonte kennen we in Nederland eigenlijk niet. En dat is best een aandachtspunt voor wie interesse heeft in dit model. Zeker gezien de adviesprijs van 199 euro haal je niet alles uit het apparaat als je geen raclette eet, en echt gek bent op van alles bakken in de pannetjes.

De geurarme werking

Tijdens het eten staat de ventilator van de machine aan. Die hoor je ook, zeker in de hogere stand. Hij werkt effectief: je ziet de rook naar het midden van de plaat afbuigen. Geurvrij wordt het uiteraard niet – dat claimt Severin ook niet. Maar het rook wel aanmerkelijk minder sterk naar gegrild vlees na afloop van de maaltijd. Wat dit betreft maakt het apparaat de belofte wel waar.

©Saskia van Weert

Schoonmaken

De grillplaat heeft een krasvrij, PFAS-vrij zogeheten ILAG-oppervlak. Het materiaal geleidt warmte heel erg goed en is makkelijk onder de kraan schoon te maken. De pannetjes kunnen in de vaatwasser, de grillplaat zelf trouwens ook – maar deze is erg groot, dus handmatig afnemen is meestal waarschijnlijk praktischer. Na gebruik en afkoelen moet je de afzuigunit uit elkaar halen en het filter uitspoelen met een sopje, dat is betrekkelijk weinig werk.

©Saskia vanWeert-Berghout

Positionering onduidelijk

Als je het heel stellig wilt zeggen, is dit een apparaat met twee uitersten. Een heel krachtige grillplaat, en amper warmte bij de pannetjes. Daarmee is het een grill met een kleinere doelgroep dan je zou verwachten van 'gourmetten zonder luchtjes'. Ben je verzot op van alles grillen op een plaat, en geef je minder om het getut met pannetjes, dan kun je echt goed los met de enorm hete plaat. Houd je van een hele avond gezellig tafelen, dan is deze machine waarschijnlijk te krachtig op de hoogste stand, en niet sterk genoeg op de lagere standen. Plus dat je eigenlijk niks kunt maken in de pannetjes.

Ben je tot slot een lekkerbek die dol is op de combinatie van grillen en raclette, dan heb je het apparaat van je dromen gevonden.

Als de temperatuurbeheersing wat meer zou worden gefinetuned, en er met de pannetjes wat meer mogelijk zou zijn, gaat deze grill een gouden toekomst tegemoet. Maar tot die tijd is het een aanwinst voor een kleine groep.

©Saskia van Weert

Conclusie

De Sevento rookarme gourmet–raclette doet precies wat hij belooft op het vlak van geurreductie: de downdraft-afzuiging buigt rook zichtbaar naar het midden en na afloop ruikt de kamer merkbaar minder naar gegrild vlees. De grillplaat is zeer krachtig en bakt vlees en groente snel gaar, maar voor een lange, rustige gourmetavond is de hoogste stand te fel en de middelste stand pakt niet altijd direct op. De pannetjes onder de plaat leveren in Nederlandse gourmet-praktijk teleurstellende warmte; ze zijn vooral bedoeld voor raclette (kaas smelten) en minder voor eitjes of pannenkoekjes. De set is eenvoudig te bedienen, het reinigen is overzichtelijk en het filter is goed bereikbaar, al zijn de tekeningen in de handleiding bij eerste gebruik niet voor iedereen even duidelijk. Per saldo is dit een sterke keuze voor wie vooral wil grillen met minder baklucht en eventueel van raclette houdt; wie graag met pannetjes kookt of urenlang op een lagere, gelijkmatige temperatuur tafelt, kan beter even verder kijken.

Wie bang is om belangrijke e-mails kwijt te raken, slaat gewoon een kopie van de berichten op. Er bestaan hiervoor diverse mogelijkheden. Back-up je volledige digitale postvak óf bewaar alleen geselecteerde e-mails. Verstandig, want een technische storing kan natuurlijk altijd een keer gebeuren. Bovendien is een back-up handig wanneer je een e-mailaccount wilt opzeggen, zoals providermail.

Gmail-bericht

Gmail bewaart de volledige inhoud van het postvak op een online server. Handig, want via internet heb je overal ter wereld toegang tot de berichten. Maar wat als de webverbinding plotsklaps wegvalt, bijvoorbeeld na een storing of cyberaanval? Bij dergelijke doemscenario's is het postvak van de webmaildienst normaal gesproken niet bereikbaar. Neem daarom voorzorgsmaatregelen!

Waarschijnlijk ontvang je regelmatig belangrijke gegevens via e-mail. Denk aan een factuur, verzekeringspolis of concertkaarten. Je bewaart dan een kopie van het bericht op de computer. Ga naar https://mail.google.com en log zo nodig in met je Google-account. Open de betreffende e-mail. Klik rechtsboven op het pictogram met de drie puntjes en kies Bericht downloaden. Je bewaart de e-mail inclusief alle bijlagen als eml-bestand op de pc. Verschillende e-mailprogramma's ondersteunen dit formaat, zoals Thunderbird en Outlook.

Je kunt een Gmail-bericht ook als pdf-bestand opslaan. Bedenk wel dat je daarmee geen bijlage(n) bewaart, maar die kun je wel apart opslaan. Open in Gmail een bericht en klik rechtsboven op de drie puntjes. Via Afdrukken verschijnt er een nieuw venster. Klik bij Bestemming of Printer op het uitrolmenu en kies Opslaan als pdf / Opslaan. Je bladert nu naar de opslagmap, waarna je bevestigt met Opslaan.

Gmail-postvak

Naast losse berichten back-up je net zo makkelijk het volledige Gmail-postvak. Gebruik hiervoor de dienst Google Takeout. Surf naar https://takeout.google.com en log indien nodig in met jouw Google-account. Je klikt eerst op Selectie van alle items ongedaan maken. Scrol naar beneden totdat je het onderdeel E-mail tegenkomt. Zet daarachter een vinkje.

Je bepaalt zelf welke mappen je bewaart. Via Alle Mail-gegevens inbegrepen komt de mappenstructuur van jouw Gmail-postvak tevoorschijn. Standaard staan alle berichten geselecteerd. Wil je dat niet? Wis dan het vinkje voor Inclusief alle berichten in E-mail. Je kunt nu zelf de beoogde mappen aanwijzen. Maak een keuze en bevestig met OK. Je klikt daarna onderaan het scherm op Volgende stap.

Je kunt een kopie van het postvak op verschillende manieren opslaan. Standaard is de optie Downloadlink sturen via e-mail geselecteerd. Dat is prima, want verder ondersteunt Google Takeout alleen cloudopslag. Beslis onder Frequentie of je het Gmail-postvak eenmaal of iedere twee maanden wilt exporteren. Laatstgenoemde optie geldt voor een periode van een jaar. Kies verder bij Bestandsgrootte de omvang, met een maximum van vijftig gigabyte. Klik als laatste op Export maken. Google Takeout giet een zogeheten mbox-bestand in een ziparchief. Diverse e-mailprogramma's ondersteunen dit bestandsformaat.

Outlook.com

Net als Gmail heeft Outlook.com verschillende mogelijkheden om losse e-mails op te slaan. Ga naar https://outlook.live.com en log zo nodig in met je accountgegevens. Open daarna een e-mail die je wilt bewaren. Klik rechtsboven het bericht op het pictogram met de drie puntjes en kies Downloaden. Je hebt twee mogelijkheden, namelijk Downloaden als EML of Downloaden als MSG. Verschillende e-mailprogramma's kunnen met het open eml-formaat overweg, terwijl de msg-indeling voornamelijk is toegespitst op Outlook. Maak een keuze en bewaar het bestand op de computer.

Als alternatief giet je een e-mail eenvoudig in een pdf'je, maar je bewaart dan geen bijlage(n). Die sla je desgewenst apart op. Klik wederom bovenaan op de drie puntjes en kies Afdrukken. Selecteer bij Bestemming of Printer de optie Opslaan als pdf en bevestig met Opslaan. Nadat je de opslaglocatie hebt gekozen, klik je nog een keer op Opslaan. Helaas heeft Outlook.com geen functie om het hele postvak te back-uppen.

Providermail

Bij veel internetproviders kun je ook één of meerdere e-mailadressen aanmaken. Onder andere Ziggo en KPN bieden deze dienst. Misschien wil je jouw providermail wel back-uppen. Dat is nuttig wanneer je bijvoorbeeld naar een andere internetprovider overstapt. In dat geval wordt je oude e-mailaccount namelijk opgeheven.

De exacte back-upopties verschillen per internetprovider. Bekijk in de webmailomgeving van de betreffende aanbieder welke mogelijkheden er zijn. Zo selecteer je binnen de webmaildienst van Ziggo bijvoorbeeld eerst alle belangrijke e-mails. Klik vervolgens bovenaan op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Opslaan als bestand. Je bewaart daarmee een ziparchief op de computer. Zodra je dat uitpakt, vind je alle e-mails terug als eml-bestanden. KPN Webmail bevat een vergelijkbare functie.

Zie je binnen de webmaildienst van je provider geen optie om e-mails te downloaden? Kies bij het bewuste bericht dan voor Afdrukken en bewaar het bericht als pdf-bestand.

IMAP-protocol

Nagenoeg alle e-maildiensten ondersteunen het IMAP-protocol. Gunstig, want bij gebruik van de juiste instellingen sla je daarmee de e-mails automatisch lokaal op. Een e-mailclient (programma of app) plukt met behulp van het IMAP-protocol de berichten van de server. De e-mails staan dan dus op twee plekken, namelijk op de online server en in het e-mailprogramma van de computer. Dankzij IMAP is het zelfs mogelijk om de berichten van een e-mailaccount met meerdere apparaten te synchroniseren. Denk aan een pc, laptop, tablet en smartphone.

Feitelijk creëer je met dit slimme protocol dus een lokale back-up. Wel is het een voorwaarde dat de e-mailclient volledige kopieën van e-mails inclusief bijlagen ophaalt. In veel programma's kun je dat instellen, zoals Thunderbird en Outlook.

Gebruik je providermail? Probeer dan eerst de juiste servergegevens te achterhalen en ga daarna verder met de volgende tip. Je hebt de naam van de inkomende IMAP- en uitgaande SMTP-server nodig. Noteer ook de bijbehorende poortnummers.

Thunderbird

Thunderbird is een gebruiksvriendelijke e-mailclient. Er zijn versies voor Windows, macOS, Linux en Android beschikbaar. Surf naar www.thunderbird.net/nl/ om dit gratis programma te downloaden. Voer de installatie met de standaardinstellingen uit en start de e-mailclient op.

Je vult nu de gegevens van jouw e-mailaccount in. Typ je volledige naam, het e-mailadres en het wachtwoord. Klik nu op Doorgaan. Met een beetje mazzel kent Thunderbird de servergegevens van het e-mailaccount al, zoals bij Gmail en Outlook.com. Ook van veel internetproviders verschijnen vanzelf correcte gegevens. Is dat niet het geval? Typ dan handmatig de naam van de juiste IMAP- en SMTP-server. Check hierbij ook even of de poortnummers goed staan ingevuld. Bevestig daarna met Gereed/Voltooien. Bepaal tot slot of je Thunderbird als standaard mailprogramma wilt instellen. Je ziet aan de linkerkant de mappen van het e-mailaccount.

Thunderbird-opties

Controleer in Thunderbird of de e-mailclient volledige kopieën van de e-mailserver downloadt. Klik in de linkerkolom met de rechtermuisknop op het e-mailadres en kies Instellingen/Synchronisatie & opslag. Check onder Schijfruimte of de opties Alle berichten lokaal synchroniseren, ongeacht de leeftijd en Geen berichten verwijderen zijn gemarkeerd.

Je maakt van een los e-mailbericht optioneel een extra kopie. Dubbelklik op een onderwerppregel om een e-mail te openen. Navigeer vervolgens naar Meer / Opslaan als. Zodra je de opslagmap hebt geopend, klik je op Opslaan. Met de standaardinstellingen bewaart de e-mailclient een eml-bestand. Heb je liever een pdf? Ga dan naar Meer / Afdrukken en selecteer onder Uitvoerapparaat de optie Opslaan als PDF. Blader via Opslaan naar de gewenste map en bevestig nogmaals met Opslaan.

Exporteren

Thunderbird bevat een optie om het volledige gebruikersprofiel naar een map te exporteren. Die kun je bijvoorbeeld op een externe opslagdrager of andere computer opslaan. In dit gebruikersprofiel staan alle toegevoegde e-mailaccounts, berichten, adresboeken en instellingen.

Klik rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Extra / Exporteren. Er opent een nieuw tabblad. Bewaar via Exporteren een zip-bestand in de gewenste map en bevestig dit met Opslaan / Voltooien.

Is het gebruikersprofiel groter dan twee gigabyte? Dan kun je de boel niet exporteren. Kies dan Profielmap openen en kopieer de inhoud handmatig naar een zelfgemaakte map.

Bij onverhoopte problemen zet je de back-up in Thunderbird weer terug. Klik hiervoor op het pictogram met de drie streepjes en ga naar Extra / Importeren. Markeer Importeren uit een andere Thunderbird-installatie en klik op Doorgaan. Afhankelijk van de gemaakte back-up selecteer je nu een profielmap of zip-bestand. Maak een keuze en vink in de volgende stap alle onderdelen aan die je wilt herstellen. Klik als laatste op Doorgaan / Import starten.

ImportExportTools

Er zijn voor Thunderbird een heleboel zogenoemde add-ons beschikbaar. Dat zijn extensies die extra functies aan de e-mailclient toevoegen. Voor back-updoeleinden is ImportExportTools NG een aanrader. Navigeer rechtsboven naar het pictogram met de drie horizontale streepjes en klik op Add-ons en thema's. Zodra je met de zoekfunctie ImportExportTools NG hebt opgespoord, bevestig je met Toevoegen aan Thunderbird / Toevoegen / OK.

Klik in de linkerkolom met de rechtermuisknop op een map en verken bij ImportExportTools NG de mogelijkheden. Als je de volledige e-mailmap wilt opslaan, kies je Map exporteren (mbox) / Als mbox-bestand / OK. In het contextmenu van deze extensie vind je ook de optie Exporteer alle berichten in map. Kies vervolgens tussen de bestandsformaten eml, pdf, html, txt en csv. Bij elke keuze wijs je op de computer of externe datadrager de beoogde opslaglocatie aan.

Nuttig is ook de optie Zoek en exporteer berichten. Back-up daarmee op basis van één of meerdere trefwoorden specifieke e-mails. Geef bijvoorbeeld aan dat dit trefwoord in het onderwerp of de berichttekst moet voorkomen. Je kunt ook alle e-mails van een contactpersoon selecteren. Heb je de juiste criteria opgesteld? Klik dan op Zoek. Selecteer achter Indeling het uitvoerformaat, bijvoorbeeld EML of mbox. Kies daarna Exporteren.

Outlook Classic

Microsoft slingerde de afgelopen jaren verschillende varianten van Outlook de wereld in. Lastig, want de exacte instructies voor de beschikbare back-upopties hangen deels af van de gebruikte versie. Veel mensen gebruiken nog een 'oude' Outlook-editie. Ook Microsoft 365-abonnees hebben toegang tot deze versie van de bekende e-mailclient. Dit programma heet ook wel Outlook Classic.

Heb je via het IMAP-protocol een e-mailaccount aan het mailprogramma toegevoegd? Bepaal dan dat Outlook de volledige berichteninhoud lokaal bewaart. Klik achtereenvolgens op Bestand / Accountinstellingen / Accountnaam en synchronisatie-instellingen. Beweeg de schuifregelaar achter Email offline houden gedurende naar Alles. Sluit het venster met Volgende / Gereed.

Wil je een extra back-up van een mail maken? Selecteer het bericht en ga naar Bestand / Opslaan als. Kies in het uitrolmenu achter Opslaan als het gewenste bestandsformaat. De msg-indeling ligt voor de hand. Bevestig met Opslaan.

Tot slot bevat de klassieke versie van Outlook ook een functie om een volledig e-mailaccount te back-uppen. Navigeer naar Bestand / Openen / Importeren/Exporteren en selecteer in de wizard de optie Naar een bestand exporteren. Kies in de volgende stap Outlook-gegevensbestand (.pst) en klik tweemaal op Volgende. Je selecteert via Bladeren de opslagmap, waarna je bevestigt met Voltooien.

Outlook (new)

Sinds begin 2025 is Windows Mail niet meer binnen Windows beschikbaar. Gebruikers kunnen nu de Outlook-app gebruiken. Dit programma droeg eerder de naam Outlook (new). Vergeleken met zijn klassieke tegenhanger zijn er andere back-upmogelijkheden.

Beslis allereerst hoelang je e-mails van een e-mailaccount lokaal wilt opslaan. Klik rechtsboven op het tandwiel en ga naar Algemeen / Offline. Je zet zo nodig het schuifje aan voor Offline e-mail, agenda en personen inschakelen. Kies onder Dagen e-mail om op te slaan voor 7, 30, 90 of 180 dagen. Kies Opslaan en sluit het instellingenvenster.

Jammer genoeg kun je berichten niet langer bewaren, waardoor deze optie niet geldt als een volwaardige back-up. Maak daarom handmatig kopieën van de belangrijkste e-mails. Klik met de rechtermuisknop op een bericht en kies Opslaan als / Opslaan als EML of Opslaan als MSG. Blader naar de opslaglocatie en sluit het venster met Opslaan.

Ten slotte heeft de vernieuwde Outlook-versie ook een exporteerfunctie, al is die erg beperkt. Het werkt namelijk alleen voor Outlook.com-postvakken. Toch proberen? Navigeer naar Instellingen / Algemeen / Privacy en gegevens en klik op Postvak exporteren. Deze back-uptaak duurt maximaal vier(!) dagen. Je ontvangt na afloop een e-mail met een downloadlink.

Lees ook: Nieuwe pc? Zo neem je al je instellingen mee