Het digitaliseren van uw dia- en/of negatievenverzameling biedt grote voordelen. Zo hebben digitale archieven geen last van kwaliteitsverlies door veroudering, nemen ze veel minder ruimte in en kunt u de foto's eenvoudig op de pc bewerken. Een voorwaarde is wel dat u over de juiste scanner beschikt.

Om kleinbeeldnegatieven of dia's te scannen heb je een scanner met een zeer hoge resolutie nodig. Tot voor kort was dit voorbehouden aan speciaal voor dit doel ontwikkelde filmscanners. In het topsegment van de flatbedscanners verschijnen nu echter ook de eerste apparaten met een transparantenoptie en een dusdanig hoge resolutie dat zij zich kunnen meten met de filmscanners. Filmscanners zijn compact en over het algemeen goed: ze zijn niet allemaal even snel, maar uitermate geschikt voor hun taak. Flatbedscanners hebben als belangrijk voordeel dat ze universeler zijn: u kunt er ook foto's en documenten mee scannen. Daar staat tegenover dat ze veel groter zijn. Alle scanners in deze test leveren mooie plaatjes af. De keuze voor een flatbedscanner of een filmscanner zal vooral van het beoogde gebruik afhangen. Extra scanners op PCMweb Voor deze test kregen we ook een tweetal scanners binnen die wel interessant zijn, maar niet aan de opgegeven criteria voldeden: de Microtek 8700 en Umax 6700 Pro bieden allebei een te lage maximale resolutie . Hoewel we ze dus niet in deze test konden meenemen (omdat de vergelijking met de andere scanners dan niet eerlijk zou zijn) vonden we ze toch interessant genoeg om in ons lab te testen. De resultaten vindt u op www.pcmweb.nl Door de enorme groei van digitale fotografie zou je verwachten dat de belangstelling voor het gebruik van de traditionele (analoge) beeldmaterialen afneemt. Wie wil er nu nog foto's scannen als je alles digitaal fotografeert? In de praktijk liggen de zaken echter anders. Steeds meer (hobby) fotografen gaan volledig digitaal en willen af van veel ruimte innemende en aan veroudering onderhevige beeldarchieven met negatieven en dia's. Voor het digitaliseren van al dit filmmateriaal heb je een goede scanner nodig. Zeker bij kleinbeeldformaat zijn de afmetingen immers klein en is voor beetje vergroting een hoge scanresolutie nodig. (Zie kader: Resolutie en kleurdiepte) Tot voor kort boden alleen gespecialiseerde filmscanners voldoende kwaliteit, maar ondertussen zijn er nu ook flatbedscanners die kwalitatief tot vergelijkbare prestaties in staat zijn. Omdat high-end flatbedscanners met transparantenoptie meer mogelijkheden bieden dan het scannen van film alleen, vormen ze een aantrekkelijk alternatief voor dedicated filmscanners. Wij vroegen een groot aantal fabrikanten ons van beide soorten scanners een exemplaar te sturen. Om zoveel mogelijk zowel in kwaliteit als in prijs vergelijkbare apparaten te krijgen vroegen we daarbij om een minimale resolutie van 2800 ppi en een prijs zo dicht mogelijk bij de € 800. Hierbij bleek een aantal bekende merken - onder andere Agfa, Kodak, Olympus, Polaroid en Sony - te zijn gestopt met het maken van filmscanners. Flatbedscannerfabrikant BenQ bleek niet in staat een scanner voor de test te leveren. ***kader (openingsspread) Test-pc Voor onze test gebruiken we een pc met Windows XP Pro, een Pentium 4 3 GHz-processor met hyperthreading en 512 MB ddr-geheugen. ***/kader Testmethode Omdat dia's een groter contrastbereik hebben dan negatieven, testen we de kwaliteit van de scanner met een aantal dia's met veel contrast en veel kleur. Bij het negatiefscannen richten we ons vooral op de kleurkwaliteit. We scannen één dia op maximale kwaliteit, meten hierbij meteen de benodigde tijd en zetten deze af tegen de scantijd bij een lagere kwaliteit. Voor de snelheidsmeting scannen we het maximale aantal dia's dat de scanner in één keer kan verwerken op een resolutie van 2400 ppi (goed voor afdrukken op 10x15 formaat of vertoning op een beeldscherm). Op basis hiervan berekenen we de gemiddelde tijd per beeld, zodat we de snelheid van de scanners bij gelijke omstandigheden kunnen vergelijken. Dit test herhalen we vervolgens met enkele negatieven. Tot slot inventariseren we de gebruiksmogelijkheden en beoordelen het installatiegemak, de gebruikshandleiding en het lawaai dat de scanner maakt. Uiteraard hebben flatbedscanners extra gebruiksmogelijkheden voor het scannen van documenten en foto's en soms de mogelijkheid om transparanten van grotere afmetingen te scannen. Al deze opties leveren punten op voor de boordeling van de gebruiksmogelijkheden. Resultaten Bij het testen maken we zoveel mogelijk gebruik van standaardinstellingen en een bedieningsmodus die zo min mogelijk inspanning vereist. Waar nodig zetten we de kras- en stoffilters aan en schakelen we kleurcorrectie in. We gaan uit van de gedachte dat een gebruiker zo simpel en efficiënt mogelijk wil scannen en daarbij zijn alle automatische functies en instellingen een handig hulpmiddel. We proberen met zo min mogelijk handelingen een zo optimaal mogelijk resultaat te behalen in een zo kort mogelijke tijd. Een overzicht van de testresultaten vindt u in de tabel. Kwaliteit De scankwaliteit bepalen we aan de hand van een dia met een zo groot mogelijk contrastbereik. We scannen daartoe op de maximale gespecificeerde resolutie en maximale kleurdiepte. Het resultaat vergelijken we met een professionele scan van onze drukker en met de scans van de andere apparaten in de test. Hierbij letten we in de eerste plaats op contrast en scherpte en in mindere mate op kleurkwaliteit. Hoewel de verschillen niet erg groot zijn, zijn ze toch goed te zien. Zo blijven de lage resolutiescanners van Epson, HP en voor de Primefilm 2700 in scherpte wat achter. Wat opvalt, is dat er bij de 2400 ppi scans voor de snelheidsmeting veel grotere verschillen in scherpte optreden. Op basis daarvan hebben we score voor de scherpte bij de Canon 9900F, de Epson 3200 Photo, en de HP Scanjet 8200 in het eindresultaat naar beneden bijgesteld. De verschillen in contrast zijn niet groot, maar wel degelijk aanwezig. De kleuren van de dia's zijn over het algemeen goed tot zeer goed. De Nikon Coolscan V valt op door het effect van de kleurcorrectiefilters die sommige donkere achtergrondkleuren op naturelle wijze weten op te krikken. De Minolta Dimagescan elite 6400 produceert daarentegen te felle kleuren, maar die kunnen met allerlei correcties in de scansoftware of achteraf in een fotobewerkingsprogramma handmatig verbeterd worden. De grootste verschillen treden op bij de kleuren van de negatiefscans, waarbij de Nikon Coolscan V opvallend mooie kleuren produceert en de Microtek Artixscan 4000 met fletse kleuren als minste uit de bus komt. Snelheid Zeker als u veel dia's of negatieven wilt scannen, is het tempo waarmee dit gebeurt van belang. We bepalen de productiviteit van de scanners door de benodigde tijd - inclusief alle bedieningshandelingen - voor het scannen te meten. Daarbij laten we het plaatsen van dia's in een eventuele houder buiten beschouwing. De verschillen tussen de scanners blijken enorm. Zo doet de Canon CanoScan 4000 FS als langzaamste vijf minuten over een dia, terwijl de Epson Perfection 3200 foto hier maar één minuut en 6 seconden nodig heeft. Opmerkelijk zijn bij sommige scanners de verschillen tussen de scantijden op de gemiddelde resolutie van 2400 ppi en die op de maximale resolutie. Bij de HP, de Microtek Filmscan 3600 en Artixscan 4000, de Nikon Coolscan V en de Primefilm 3650 Pro, is tijdsduur voor het scannen op de maximale resolutie een factor 2 tot 3 keer langer. Het scannen van een negatief duurt bij Epson en HP ongeveer twee maal zolang als het scannen van een dia. Bedieningsgemak Alle scanners beschikken naast standaardinstellingen en automatische functies vaak over veel instelmogelijkheden waarmee het scanresultaat aanzienlijk kan worden be'nvloed. Bij Epson en Mictrotek wordt daartoe het extra scanprogramma Silverfast meegeleverd. Dit programma biedt bijzonder correctie- en filtermogelijkheden. Het scannen gaat daarmee echter zeker niet sneller en Silverfast is vooral geschikt voor de fanatieke profi die alles zelf wil doen. De meest opvallende verschillen in de scansoftware betreffen de mogelijkheden voor het al dan niet automatisch selecteren van de beelden. In sommige scanners die wel meerdere dia's of negatieven aankunnen, kan de software dat niet. ***vormgeving: deze tussenkop graag afwijkend (groter?) Filmscanners De filmscanners in de test zijn nogal divers in uitvoering. Zo kunt u in de meeste maar één dia tegelijk scannen. Gelukkig doen ze dat dan wel redelijk snel. De Primefilm 2700 doet ook maar één negatief tegelijk en deze moet met de hand worden gepositioneerd. De Microtek 3600 en Primefilm 3650 kunnen een hele film aan, terwijl de Canon standaard een aps-module bevat. Verschillen zitten verder vooral in de bediening en de beeldkwaliteit. Canon Canoscan FS4000US De filmscanner van Canon is een compact doosje waarbij twee trays worden geleverd voor kleinbeeld filmstroken en dia's. Ook wordt er een aps-unit meegeleverd waardoor de scanner ook met aps-films overweg kan. De scansoftware is duidelijk, de bediening spreekt voor zich en biedt voldoende mogelijkheden. Deze filmscanner van Canon is al enige tijd op de markt en dat merken we vooral aan de snelheid: van alle geteste scanners is het met vijf minuten per beeld de traagste. Daar staat wel een uitstekende scankwaliteit tegenover. Net als bij de andere Canon-scanner in de test is de werking van het kras- en stoffilter fenomenaal: zelfs de grootste stofjes worden onzichtbaar weggewerkt. Een uitstekende filmscanner voor wie goede resultaten belangrijker vindt dan snelheid. + APS scanoptie + eenvoudige bediening + uitstekende kras- en stoffilter - Traag Microtek Filmscan 3600 Silver Deze filmscanner is uiterlijk vrijwel gelijk aan de verderop besproken Primefilm 3650 Pro. Wel gelijk is de mechanische uitvoering met een opening aan de voorkant voor het invoeren van één ingeraamde dia en een filmdoorvoer aan de zijkant voor 35 mm filmstroken van minimaal drie beelden tot een hele film. Handig voor wie zijn films niet in stroken heeft laten knippen. Toch verschillen de beide apparaten op een aantal belangrijke punten. Net als de andere Microtek-scanner wordt de Filmscan 3600 Silver heel compleet geleverd, met als extra een pci-kaartje met drie firewire-aansluitingen en de professionele Silverfast scansoftware. Het scannen gaat redelijk snel en kan dankzij de goed werkende autoselectfunctie ook zonder prescan worden gedaan. Een prescan blijft natuurlijk wel handig wanneer je bijvoorbeeld het beeld wilt roteren. Met onder meer een uitstekend contrast is de scankwaliteit van dit apparaat goed. + Veel extra's + kan lange filmstroken aan - lawaaiig - geen kras- en stoffilter Microtek Artrixscan 4000 tf Ook deze filmscanner werkt met twee trays: één voor dia's en één voor negatieven. Het plaatsen van een negatiefstrook vereist wel wat geduld: de automatische selectie werkt bij dia's beter dan bij negatieven. De selectie is uiteraard wel aan te passen. Net als de andere Microtek-scanner is ook deze erg compleet met firewire-kaart en veel software. Zelfs een beschermhoes ontbreekt niet. Opvallend is de fraaie in kleur uitgevoerde Engelstalige gebruikshandleiding. Ten opzichte van de specificaties en de vraagprijs vallen de scanresultaten wat tegen. Vooral de kleuren van negatiefscans zijn erg flets, echt beduidend minder dan bij de overige scanners. Met een goed werkend kras- en stoffilter een redelijke scanner voor een (te) hoge prijs. + Compleet met pci-firewire-kaart + Silverfast-software + Goed werkend kras- en stoffilter - Kleurkwaliteit negatiefscan - Lastig negatieven plaatsen Minolta Dimagescan elite 5400 Deze compacte filmscanner biedt als enige in deze test de mogelijkheid om handmatig scherp te stellen. Of dit nu een nuttige functie is echter maar de vraag. Wij hebben in ieder geval liever dat de scanner dat zelf doet. De automatische scherpstelling werkt gelukkig ook goed. De bediening van deze scanner is lastig: het vergt nogal wat handelingen voor je kunt scannen. Door het opslaan van de voorkeursinstellingen gaat dit bij volgende keren wel wat makkelijker. Het prescannen duurt bij dit apparaat erg lang, waardoor de productiviteit van deze scanner minder is. De scankwaliteit en het kras- en stoffilter zijn goed. + Compact + Handmatige focus - lange prescan Nikon Coolscan V (LS50ED) Nikon heeft ons nog net op tijd voorzien van een Coolscan V, de op veel punten verbeterde opvolger van de Coolscan IV. Met deze scanner kun je maar één dia tegelijk scannen. De scanner heeft veel mogelijkheden die echter niet allemaal even toegankelijk zijn. Ook duurt het prescannen van negatieven nogal lang. De scanresultaten zijn zowel voor dia's als negatieven op alle punten uitstekend en duidelijk het beste van de test. Vooral de kleurkwaliteit van negatieven is opvallend goed. De scanner heeft hiertoe uitgebreide kleurcorrectiefilters die ook nog eens instelbaar zijn. Ook het kras- en stoffilter voldoet uitstekend. + Uitstekende scankwaliteit + Uitstekend kras- en stoffilter + Robuust - Maar één dia tegelijk Primefilm 2700 B Bij deze filmscanner moet je veel zelf doen. Het is dan ook de goedkoopste en eenvoudigste scanner uit de test. Het apparaat kan maar één dia of negatief tegelijk aan. Bij het scannen van een negatief moet je zelf nog het een en ander aanpassen voor er uiteindelijk goede scan uitkomt. + Compact + Simpele bediening - Maar één dia of negatief tegelijk - Geen kras- en stoffilter Primefilm 3650 Pro 3 Zoals we al eerder opmerkten, is het uiterlijk van de 3650 Pro 3 uiterlijk identiek aan dat van de Microtek filmscan 3600. Primefilm heeft zijn filmscanner echter van andere software voorzien, waardoor er wat meer filtermogelijkheden zijn. Het kras- en stoffilter werkt bijvoorbeeld goed. Op de scherpte en het contrast van de met dit apparaat gemaakte scans valt niets aan te merken. De kleuren van de negatiefscan zijn daarentegen wat flets. +Eenvoudige bediening + Geschikt voor lange filmstroken + Goed werkend kras- en stoffilter - Maar één dia tegelijk - Lawaaiig

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.