Je hebt bij tablets niet alleen de keuze tussen verschillende formaten, maar vooral het platform dat je kiest is van groot belang. Want niet alleen kies je voor het besturingssysteem, ook voor het hele app-ecosysteem en de interface die je het beste ligt. Overstappen blijkt vaak frustrerend. Niet alleen is er enorme gewenning nodig qua interface en aansturing, ook kan je je aangeschafte apps niet meenemen. Wij helpen je met de keuze door de grootste drie besturingssystemen naast elkaar te leggen: iOS, Android en Windows.

Inmiddels is het drie jaar na de aankondiging van de iPad en het heeft een jaar geduurd voordat andere fabrikanten met een passend alternatief kwamen. Deze proberen een graantje mee te pikken van de lucratieve markt.

Maar natuurlijk is het Apple die met de iPad en de nieuwe telg iPad mini een voorsprong heeft opgebouwd, het heeft immers de standaard gezet. Qua applicatieaanbod, stabiliteit, aansturing, betaalmogelijkheden voor apps.

Toch is een keuze voor een iPad niet meer vanzelfsprekend. Android ontwikkelt zich als besturingssysteem razendsnel en Windows kan sinds kort ook eindelijk meedoen (zij het in de rol van outsider). De drie besturingssystemen zijn complete platformen met totaal verschillende eigenschappen. Dus weeg je keuze goed af, want als je kiest voor een platform kies je indirect ook voor bijkomende diensten.

Opgedrongen

Op iOS word je zo iTunes, iCloud, Apple Maps en meer opgedrongen, terwijl je op Android moeilijk om Gmail, Google Maps, YouTube en Google Zoeken heen kan. Windows integreert Bing, SkyDrive en Skype waarbij het bijna gemankeerd aanvoelt als je dit niet standaard wilt gebruiken.

Bovendien kan je Apple-diensten wel vergeten op Android en Windows, zijn Microsofts onderdelen beperkt verkrijgbaar in matige apps op Android en iOS en zijn er voor Windows überhaupt nog weinig andere diensten beschikbaar, ook van andere partijen.

Lees op de volgende pagina alles over het gemak van iOS...

iOS, een kind kan de was doen

Een enorme aanjager van de populariteit van de iPad is de eenvoud. De interface bestaat uit een scherm met icoontjes. Hoe meer apps je hebt geïnstalleerd, hoe meer schermen er verschijnen waartussen je kan bladeren. Het enige wat je aan de interface kan aanpassen, is de achtergrond van de schermen, de volgorde van apps en apps eventueel in een mapje plaatsen. Veel eenvoudiger is niet denkbaar, wat een iPad geschikt maakt voor jong en oud. En dat is ook precies wat Apple graag wil.

Om het voor iedereen toegankelijk te houden is het platform behoorlijk gesloten. Dat klinkt als een contradictie, maar het houdt bijvoorbeeld in dat je niet zomaar in de verkenner bestanden kan overdragen als je de iPad aansluit op de pc. Dat moet via iTunes. Bovendien worden niet alle bestandsformaten ondersteund.

Applicaties zijn alleen te krijgen via de Apple App Store. Apple houdt er een streng censuurbeleid op na om daar alles schoon en veilig te houden. Malware of naakt (zelfs in kunstzinnige vorm) kom je er niet tegen. Dat is niet zo heel gek. Maar soms wordt er ook een ethische grens overschreden. Apps om te downloaden met BitTorrent vind je niet, evenals apps die bestanden scannen op malware. Het komt zelfs voor dat apps geweigerd worden omdat ze het woord Android in hun omschrijving hebben.

Het strenge app-beleid zorgt er wel voor dat het aanbod van apps kwalitatief heel erg hoog ligt. Kwantitatief ook trouwens. Dat komt niet alleen omdat iOS het eerste echte tabletbesturingssysteem is en er bijzonder veel iPad-gebruikers zijn. Maar ook omdat het voor gebruikers eenvoudig is om te betalen. Uiteraard kan het met een creditcard, maar ook met een iTunes-tegoedkaart. Deze zijn verkrijgbaar in veel winkels. Omdat het voor gebruikers makkelijk is om een appje te kopen, is het voor ontwikkelaars de moeite waard om een goede app te ontwikkelen.

Ondersteuning

Het grootste voordeel van iOS is dat alles altijd werkt en de interface geen moment verwarrend is. Crashes zijn een zeldzaamheid die meestal in apps voorkomen, niet in iOS. Een iPad gaat redelijk lang mee qua ondersteuning van Apple met de recentste versie van iOS en bovendien is het updateproces behoorlijk eenvoudig (je krijgt een melding en je drukt op Installeer Nu).

©PXimport

De interface van een iPad. Iedereen kan ermee uit de voeten.

Op het moment van schrijven wordt alleen de eerste generatie iPads niet meer ondersteund, sinds september 2012. De iPad 1 heeft dus 2,5 jaar de recentste versie van iOS gedraaid. Overigens zijn iPads die niet meer de laatste versie van iOS draaien nog prima te gebruiken.

iOS

Pluspunten

Toegankelijk

Stabiel

App aanbod kwalitatief en kwantitatief goed

Tegoedkaarten

Minpunten

Beperkt aanpasbaar

Weigerbeleid app-store

Lees op de volgende pagina over de vrijheid die Android je biedt...

Android, open – met alle gevolgen van dien

Googles opensource besturingssysteem Android is aan een onstuimige opmars bezig. Van alle tien verkochte smartphones in Nederland draaien er inmiddels zeven Android en op de tabletmarkt wordt de achterstand op Apples iPad ook langzaam kleiner. Dat is vooral te danken aan de Nexus 7 tablet, de kleine 7inch-tablet die aantoonde dat er een markt is voor goedkope, kwalitatief goede tablets.

Android is fundamenteel anders dan het gesloten iOS. In Android heb je veel meer vrijheid om te knutselen in het OS, alles is personaliseerbaar en apps zijn naast uit de Play Store (Googles app-store) ook handmatig te installeren (sideloaden genaamd). Bevallen enkele systeem-apps je niet, zoals de standaarbrowser, camera, sms? Dan installeer je hiervoor gewoon een vervangende app en stel je deze in als standaard-app voor die functie. Staan bepaalde icoontjes je niet aan, ook deze kan je vervangen.

Homescreen

De interface van Android bestaat uit twee elementen. Je krijgt een vijftal desktops (homescreens) tot je beschikking die je kan indelen met app-snelkoppelingen en widgets. Als je onderin op de knop met de cirkel gevuld met vierkantjes drukt kom je in het applicatieoverzicht (‘app drawer’ genoemd) terecht, waarin je snelkoppelingen naar alle geïnstalleerde apps voorgeschoteld krijgt en alle beschikbare widgets, opgedeeld in twee tabbladen.

Het aanbod van apps, specifiek gemaakt voor tablets, schiet nog tekort. Veel beschikbare apps zijn eigenlijk ontwikkeld voor smartphones en ogen uitgerekt op het grote scherm van een tablet. Het is een enorme miskleun van Google dat het aanschaffen van apps alleen met een creditcard aangeschaft kunnen worden. Geen cadeaukaarten, geen PayPal of iDEAL. Omdat lang niet iedereen over een creditcard beschikt, is het dus voor velen niet mogelijk om apps te kopen. Het komt de algemene kwaliteit van apps niet ten goede. De enorme gebruikersgroep heeft wel z’n aantrekkingskracht op applicatieontwikkelaars, waardoor het aanbod snel groeit. Vooral van gratis apps.

Permissies

Vergeleken met iOS en Windows hebben app-ontwikkelaars veel meer mogelijkheden met het Android-systeem. Zoals aangegeven, kan je systeem-apps zonder probleem vervangen, maar omdat apps toegang kunnen krijgen tot meer systeembronnen is er veel meer mogelijk met Android-apps. Een app als AirDroid (www.airdroid.com) zou daarom nooit mogelijk zijn op een iPad.

©PXimport

De grootste troef van Android zijn de overzichtelijke widgets.

Maar het brengt ook risico’s met zich mee, deze permissies kunnen makkelijk misbruikt worden bijvoorbeeld om je contactgegevens te stelen of betaalde sms’jes te verzenden. Let er dus goed op wat je installeert en installeer alleen apps uit de Play Store. Als je goed in de gaten houdt welke machtigingen apps uit de Play Store nodig hebben kom je al een heel eind, een antivirusscanner is voorlopig nog niet nodig.

Android

Pluspunten

Veel personalisatiemogelijkheden

Groot aanbod

Ontwikkelt zich razendsnel

Meer mogelijkheden met apps

Minpunten

Nog te weinig tablet-apps

Apps alleen te koop met creditcard

Oppassen met permissies van apps

Lees op de laatste pagina over de unieke eigenschappen van Windows-tablets...

Windows, erop of eronder

Windows komt in twee smaken: Windows 8 en Windows RT. Beide zijn geschikt voor tablets, maar er zijn nogal wat onderlinge verschillen. Windows 8 is de versie die je ook op een pc-installeert, met metro-interface en desktop. Windows RT heeft ook beide. Deze versie draait op energiezuinige ARM-processors en staat het niet toe om software buiten de Store te installeren.

Je bent dus aangewezen op apps uit de Store, die je alleen kan draaien in het nieuwe startmenu. Office 2013 krijg je er gratis bij, dit zijn de enige programma’s die je in de desktop-modus kan draaien. Overigens kan je de bestandsverkenner en configuratiescherm van de desktop-modus wel gewoon gebruiken. Of Windows RT aan zal slaan is nog maar de vraag. Omdat het een nieuw platform is, moet nog een enorme inhaalslag gemaakt worden qua applicatieaanbod. Veel partijen zijn daarom huiverig een Windows RT-tablet op de markt te brengen.

Windows 8

Voor Windows RT is de kans aanwezig dat het ‘too little, too late’ wordt. Als je voor een Windows-tablet kiest, ben je wellicht beter af met een tablet die Windows 8 draait. Deze tablets zijn vaak wel een slag duurder en vallen meer in de prijsklasse van Windows 8-laptops, maar hebben als groot voordeel dat je de vrijheid hebt die je van Windows gewend bent om naar hartenlust alles te installeren.

Bovendien staat de Windows 8 Store evengoed tot je beschikking. Je moet echter wel genoegen nemen met (hoogstwaarschijnlijk) een mindere batterijduur en het feit dat Office 2013 niet geïnstalleerd staat.

©PXimport

Microsofts troefkaart voor Windows-tablets is Office.

Met de werking van Windows 8 en RT ben je wellicht al een beetje bekend. Met een toetsenbord en muis op je desktop of laptop is het allemaal erg wennen en komt het de productiviteit niet ten goede vergeleken met Windows 7.

Op een tablet is het een ander verhaal. Windows 8 laat zich met een touchscreen veel efficiënter aansturen en alles voelt veel natuurlijker aan. Wil je jouw tablet ook voor werk gebruiken, dan ben je ook vaak beter af bij Windows. Niet alleen omdat het om de Windows-omgeving gaat die je gewend bent, maar ook vanwege de ondersteuning van Office.

Windows

Pluspunten

Vertrouwde Windows-omgeving

Office-ondersteuning

Minpunten

Applicatieaanbod

Geen apps buiten de Store op Windows RT

Conclusie

Wat zoek je in een tablet? Dat is een vraag die je voor jezelf dient te beantwoorden voordat je een tablet aanschaft. Wil je een apparaat voor erbij, waarmee je ontspannen op de bank een spelletje kan spelen of het een en ander lezen, dan is de iPad een uitstekende keuze. Android-tablets zullen de oude computerhobbyisten meer aanspreken, omdat er veel knutsel- en personalisatiemogelijkheden zijn. Helaas schiet het tablet-applicatieaanbod nog iets tekort. Windows-tablets lijken het geschiktst voor combinaties tussen tablets en laptops als werkpaardjes dankzij de vertrouwde werkomgeving en Office-ondersteuning. Alleen op het gebied van apps is de Windows Store nog een woestijn. Hierdoor is Windows 8 wellicht een veiligere keuze dan Windows RT.

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.