Wie van muziek houdt, kan niet om Spotify en consorten heen. Voor bezitters van een traditionele muziekinstallatie is dat een dilemma. Vervangen door een compleet audiosysteem met netwerkfunctie of toch liever alleen naar cd’tjes luisteren? Gelukkig hoef je niet te kiezen, want met de juiste betaalbare apparatuur maak je ieder audiosysteem smart!

Tip 01: Slimme audiosystemen

Als je een recent muzieksysteem aanschaft, is de kans groot dat er een (draadloze) netwerkfunctie aanwezig is. Een voordeel, want hierdoor heb je toegang tot de enorme muziekbibliotheken van bijvoorbeeld Spotify, Deezer en Tidal. De bediening verloopt meestal via een app, waarin je eenvoudig de gewenste afspeellijst selecteert. Via internet haalt het audiosysteem vervolgens de juiste muziekstreams op. Een netwerkfunctie heeft verder als voordeel dat je eigen nummers vanaf muziekservers kunt streamen, zoals een nas of pc. Afhankelijk van de gebruikte apparatuur speel je op deze wijze zelfs audiobestanden in studiokwaliteit af.

Geschikte apparaten zijn er genoeg te vinden. Moderne receivers van Denon, Onkyo, Harman Kardon, Yamaha en Marantz hebben bijvoorbeeld meestal een (draadloze) netwerkaansluiting. Verder kun je ook draadloze speakers met een geïntegreerde eindversterker overwegen. Met een luidspreker van Sonos, Bluesound of HEOS by Denon heb je bijvoorbeeld helemaal geen losse apparatuur meer nodig. Maar voel jij er weinig voor om je hoogwaardige maar ‘domme’ audiosysteem de deur uit te doen? Wees gerust, gelukkig is dat helemaal niet nodig. Je maakt een traditionele muziekinstallatie namelijk eenvoudig ‘smart’, zonder dat je hiervoor de hoofdprijs betaalt.

©PXimport

Tip 02 Smart-tv

Vaak is het helemaal niet nodig om extra apparatuur aan te schaffen voor het smart maken van je audiosysteem. Wellicht heb je de juiste spullen al in huis! Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer je een smart-tv bezit. Afhankelijk van het merk en type toestel dat je hebt staan, zijn er namelijk apps van muziekdiensten beschikbaar. Helaas is Spotify op veel smart-tv’s niet meer toegankelijk. Zo heeft de Zweedse muziekdienst de ondersteuning voor toestellen van LG, Philips en Sony beëindigd. Met Deezer is er voor deze merken gelukkig wel een prima alternatieve muziekdienst voorhanden. Spotify is wel van plan om in de toekomst wel weer een app voor LG-televisies te introduceren. Op nieuwe modellen van Samsung is Spotify wel aanwezig, evenals op televisies die met het besturingssysteem Android TV zijn uitgerust.

©PXimport

Ingebouwde Chromecast

Tip 03: Smart-tv aansluiten

Vanzelfsprekend wil je het geluid van je smart-tv via de receiver en aangesloten luidsprekers afspelen. De muziek komt dan natuurlijk veel beter tot z’n recht dan met de ingebouwde speakertjes van smart-tv’s. Wanneer de receiver nog niet zo gek oud is, loopt er waarschijnlijk al een hdmi-kabel van dit audioapparaat naar de televisie. Zo worden de beelden afkomstig van een tv-decoder, mediaspeler of blu-ray-speler aan de televisie doorgegeven. Wanneer zowel de smart-tv als receiver de functie arc (audio return channel) ondersteunt, stuur je het geluid dat de smart-tv genereert rechtstreeks terug naar de receiver. Het is dan niet nodig om een aparte geluidskabel aan te sluiten. In de instellingen van de smart-tv en de receiver moet je overigens nog wel de arc-functie activeren. Is er geen hdmi-aansluiting in combinatie met arc voorhanden? Verbind dan de receiver via een optische s/pdif-kabel of analoog snoertje met de televisie.

©PXimport

Tip 04: Firmware-upgrade

Heb je jouw receiver rond de drie á vier jaar geleden gekocht? Rond deze tijd deed Spotify Connect z’n intrede, waarbij audiosystemen zelfstandig muziek vanaf de Spotify-servers kunnen ophalen. De smartphone of tablet fungeert hierbij als afstandsbediening. Veel receivers en overige audiosystemen uit 2013/2014 waren bij aanschaf nog niet voorzien van Spotify Connect. Fabrikanten als Pioneer, NAD, Onkyo en Yamaha voegden deze functie later massaal toe via firmware-upgrades. Wellicht heb je nooit geüpdatet, waardoor je nieuwe (netwerk)functionaliteit misloopt. Zorg er dus voor dat je audioapparatuur is voorzien van de laatste firmware, wie weet heb je dan alsnog toegang tot Spotify. Meestal voer je de update uit door ergens in het menu te kiezen voor netwerkinstellingen. Bezitters van NAD-audioapparatuur kunnen wellicht een netwerkfunctie fysiek (laten) inbouwen via optionele mdc-modules. Veel versterkers en receivers zijn namelijk modulair van opbouw. Dit is wel behoorlijk prijzig.

©PXimport

Tip 05: Gameconsole

Als er een spelcomputer op je audiosysteem is aangesloten, heb je wellicht rechtstreeks toegang tot Spotify. Deze muziekdienst is namelijk op een PlayStation 3/4 en Xbox One te vinden. Bij de genoemde spelcomputers gebruik je de Spotify-app op je smartphone of tablet om favoriete nummers te selecteren. Je kunt eventueel ook de gewenste afspeellijst via je tv-scherm aanwijzen. Fijn is dat de muziek blijft doorspelen als je de televisie uitschakelt. Verder werkt Spotify ook tijdens het gamen, al is deze functie niet beschikbaar op een PlayStation 3. Op een Xbox One moet je trouwens de Spotify-app eerst zelf installeren. In de PlayStation-interface is de muziekdienst standaard al geïntegreerd.

©PXimport

Spotify Premium

©PXimport

Tip 06: Bluetooth-adapter

Als het niet lukt om op een van de voorgaande manieren je muzieksysteem te koppelen, overweeg dan de aanschaf van een bluetooth-adapter. Dit is een compact apparaatje dat je op een analoge of digitale ingang van de receiver aansluit. Vanaf een smartphone of tablet maak je binnen een straal van ongeveer tien meter verbinding met die ontvanger. Muziek van Spotify of lokale afspeellijsten geef je zo eenvoudig aan de receiver door. De Logitech Bluetooth Audio Adapter (39,99 euro) kun je hiervoor prima gebruiken. Dit vierkante doosje beschikt over twee tulpuitgangen en een 3,5mm-geluidsuitgang, zodat je het geluid analoog doorstuurt naar de receiver. Handig is dat je twee bluetooth-apparaten aan deze ontvanger kunt koppelen. Bij duurdere bluetooth-ontvangers is er vaak ook nog een digitale s/pdif-uitgang aanwezig (optisch of coaxiaal). Heeft je receiver een usb-aansluiting? Er bestaan ook bluetooth-ontvangers die lijken op een usb-stick. Die prik je rechtstreeks in de usb-poort, waarna je direct verbinding maakt. Tot slot bestaan er ook compacte bluetooth-ontvangers met een 3,5mm-stekker.

©PXimport

Tip 07: AptX

Heb je iets meer geld over voor goed geluid? Kies dan voor een bluetooth-ontvanger met ondersteuning voor de aptX-codec. Dankzij deze bluetooth-techniek stream je muziek in cd-kwaliteit naar het audiosysteem. Uiteraard is het wel een voorwaarde dat het mobiele apparaat ook aptX ondersteunt, al is dat voor moderne Android-toestellen geen enkel probleem. Bezitters van een iPhone of iPad hebben pech, want Apple weigert tot dusver om aptX-ondersteuning toe te voegen. Luxere producten hebben vaak ook een nfc-chip in huis. Handig als je vlot verbinding met een mobiel apparaat wilt maken. Een voorbeeld van een betaalbare bluetooth-ontvanger met aptX-ondersteuning is de Philips AEA2700/12. De adviesprijs van dit product bedraagt 54,99 euro.

©PXimport

AptX hd

©PXimport

Tip 08: Muziekstreamer

Een muziekstreamer (of netwerkspeler) is een fraaie methode om je audiosysteem smart te maken. Dit kastje sluit je rechtstreeks aan op je receiver. Controleer vooraf via welke aansluiting je verbinding wilt maken, bijvoorbeeld hdmi, s/pdif (optisch of coaxiaal) of analoge tulpkabels. Doordat deze muziekstreamer is verbonden met internet, heb je toegang tot online muziekdiensten en bibliotheken die elders in het netwerk staan opgeslagen. De goedkoopste oplossing is de aanschaf van een Android-gebaseerde mediaspeler. Die zijn al vanaf enkele tientjes beschikbaar. Je installeert op dit kastje Spotify of een andere muziekdienst en luistert vervolgens via je het audiosysteem naar eigen afspeellijsten. Als alternatief zijn er ook gespecialiseerde muziekstreamers te koop van hifimerken als HEOS by Denon, Bluesound, Marantz, NAD, Cambridge Audio, Sonos, Bose en Yamaha. Veel merken ontwikkelen hiervoor een eigen app of hebben Spotify Connect-ondersteuning ingebouwd. In dat laatste geval selecteer je het gewenste liedje binnen de Spotify-app, waarna de muziekstreamer zelf de audiostream ophaalt. Merken die een eigen app ontwikkelen, ondersteunen naast Spotify ook andere online muziekdiensten. Denon biedt in zijn HEOS-app bijvoorbeeld een brede ondersteuning.

©PXimport

Tip 09: Hoge resolutie

Gespecialiseerde muziekstreamers zijn veelal duurder dan Android-gebaseerde mediaspelers. De reden hiervoor is dat gerenommeerde audiomerken tegenwoordig een hoogwaardige digitaal/analoog-converter in hun producten inbouwen. Die zetten digitale audiobestanden van een hoge resolutie om naar een analoog signaal, bijvoorbeeld 24bit-muziekbestanden. Kortom, geniet van muziek in studiokwaliteit! Logischerwijs heb je daar alleen iets aan wanneer je muziek in een hoge resolutie bezit. Gespecialiseerde webwinkels als HDtracks verkopen zogeheten high-res-muziek. Verder bieden de online muziekdiensten Tidal en Qobuz audiostreams in een hoge resolutie aan.

©PXimport

Tip 10: Chromecast Audio

Een ideaal apparaatje waarmee je ieder audiosysteem smart kunt maken, is de Chromecast Audio van Google. Voor een bedrag van 39 euro maak je hiermee in één klap je traditionele audiosysteem smart. Dit apparaatje bevat een geïntegreerde wifi-adapter. Doordat de Chromecast Audio zich laat aansturen vanaf een smartphone of tablet, speel je muziek van verschillende streamingdiensten op je receiver en aangesloten speakers af. Aansluiten is eenvoudig. Sluit het gele kabeltje op de 3,5mm-geluidsingang van je receiver aan. Is deze ingang niet beschikbaar, dan heb je een verloopkabel met twee tulpstekkers nodig. Google vraagt in zijn webwinkel hiervoor 19 euro, maar je gebruikt probleemloos een goedkoper exemplaar. Verder sluit je nog de meegeleverde voedingskabel op de Chromecast Audio aan en prik je de stekker in het stopcontact.

©PXimport

Tip 11: Google Home

De Chromecast Audio bedien je met de Google Home-app. Open op je mobiele toestel de App Store of Play Store en installeer de genoemde toepassing. Na het opstarten van de app log je in met je Google-account. Als het goed is herkent Google Home automatisch de Chromecast Audio. Kies voor Instellen, waarna het Google-apparaatje een kort testgeluid laat horen. Vervolgens geef je de juiste locatie op, bijvoorbeeld Woonkamer of Grote slaapkamer. De locatiebepaling is voornamelijk handig als je meerdere Chromecast Audio-apparaten wilt combineren in een multiroom-systeem (voor een workshop hierover klik hier). Via Volgende selecteer je het juiste wifi-netwerk en vul je het bijbehorende wachtwoord in. Nadat je een paar keer tikt op Volgende en Instellen voltooien is de Chromecast Audio gereed voor gebruik! Mogelijk wordt er eerst nog nieuwe firmware op het apparaat geïnstalleerd. Er verschijnt een training in beeld waarmee je kunt leren ‘casten’. Gelukkig is dat niet moeilijk. Het enige dat je nodig hebt is een muziek-app met Chromecast-ondersteuning. Spotify is hiervan het bekendste voorbeeld. Zodra je een liedje op een smartphone of tablet afspeelt, tik je op het onderdeel Apparaten beschikbaar. Kies bij Google Cast bijvoorbeeld Woonkamer of Grote slaapkamer (afhankelijk van wat jij hebt aangegeven) om de audioweergave op je muziekinstallatie te starten. Naast Spotify ondersteunen onder andere Deezer en TuneIn Radio de Chromecast Audio.

Tip 12: Wifi-module

Zoek je een goedkope oplossing om je ‘oude’ muziekinstallatie met je thuisnetwerk te verbinden? De aanschaf van een wifi-module is een prijsvriendelijke optie. Je sluit deze adapter rechtstreeks als bron aan, bijvoorbeeld via reguliere tulpingangen of s/pdif. Een voorbeeld van een geschikte wifi-module voor muzieksystemen is de Eminent EM7415. Dankzij dlna-ondersteuning is het mogelijk om muziek via je thuisnetwerk naar dit apparaat te streamen. Denk bijvoorbeeld aan muziekbibliotheken die op een nas of pc staan opgeslagen. Wel is het zaak om deze muziekbibliotheken via een muziekserver te delen. Verder werkt het ook met smartphones en tablets. De EM7415 laat zich namelijk bedienen via allerlei dlna-apps, bijvoorbeeld EZCast. Een leuk extraatje is dat gebruikers een usb-stick en micro-sd-kaart met muziekbestanden kunnen aansluiten. Er is ondersteuning voor de audioformaten aac, mp3, wav en flac. Wie goed zoekt, vindt deze wifi-module al voor 19,95 euro op internet.

©CIDimport

Tip 13: Wel of geen draad?

Heb je de keuze om via ethernet of via een draadloze verbinding muziek te streamen? Kies dan altijd voor een bekabelde verbinding! Een draadloos signaal is namelijk gevoelig voor storingen, bijvoorbeeld vanwege (huishoudelijke) apparatuur en naburige netwerken die van dezelfde radiofrequenties gebruikmaken. Als je audiobestanden in een hoge resolutie via het thuisnetwerk wilt afspelen, dan heb je nog meer baat bij een bekabelde verbinding. Veel ongecomprimeerde streams eisen een bandbreedte op van 9,2 Mbit/s en dat levert bij een draadloos weleens problemen op. Overigens hoef je voor audiodoeleinden doorgaans niet te investeren in gigabit-ethernet, want een 100Mbit/s-netwerk volstaat prima.

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.