Wie van muziek houdt, kan niet om Spotify en consorten heen. Voor bezitters van een traditionele muziekinstallatie is dat een dilemma. Vervangen door een compleet audiosysteem met netwerkfunctie of toch liever alleen naar cd’tjes luisteren? Gelukkig hoef je niet te kiezen, want met de juiste betaalbare apparatuur maak je ieder audiosysteem smart!

Tip 01: Slimme audiosystemen

Als je een recent muzieksysteem aanschaft, is de kans groot dat er een (draadloze) netwerkfunctie aanwezig is. Een voordeel, want hierdoor heb je toegang tot de enorme muziekbibliotheken van bijvoorbeeld Spotify, Deezer en Tidal. De bediening verloopt meestal via een app, waarin je eenvoudig de gewenste afspeellijst selecteert. Via internet haalt het audiosysteem vervolgens de juiste muziekstreams op. Een netwerkfunctie heeft verder als voordeel dat je eigen nummers vanaf muziekservers kunt streamen, zoals een nas of pc. Afhankelijk van de gebruikte apparatuur speel je op deze wijze zelfs audiobestanden in studiokwaliteit af.

Geschikte apparaten zijn er genoeg te vinden. Moderne receivers van Denon, Onkyo, Harman Kardon, Yamaha en Marantz hebben bijvoorbeeld meestal een (draadloze) netwerkaansluiting. Verder kun je ook draadloze speakers met een geïntegreerde eindversterker overwegen. Met een luidspreker van Sonos, Bluesound of HEOS by Denon heb je bijvoorbeeld helemaal geen losse apparatuur meer nodig. Maar voel jij er weinig voor om je hoogwaardige maar ‘domme’ audiosysteem de deur uit te doen? Wees gerust, gelukkig is dat helemaal niet nodig. Je maakt een traditionele muziekinstallatie namelijk eenvoudig ‘smart’, zonder dat je hiervoor de hoofdprijs betaalt.

©PXimport

Tip 02 Smart-tv

Vaak is het helemaal niet nodig om extra apparatuur aan te schaffen voor het smart maken van je audiosysteem. Wellicht heb je de juiste spullen al in huis! Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer je een smart-tv bezit. Afhankelijk van het merk en type toestel dat je hebt staan, zijn er namelijk apps van muziekdiensten beschikbaar. Helaas is Spotify op veel smart-tv’s niet meer toegankelijk. Zo heeft de Zweedse muziekdienst de ondersteuning voor toestellen van LG, Philips en Sony beëindigd. Met Deezer is er voor deze merken gelukkig wel een prima alternatieve muziekdienst voorhanden. Spotify is wel van plan om in de toekomst wel weer een app voor LG-televisies te introduceren. Op nieuwe modellen van Samsung is Spotify wel aanwezig, evenals op televisies die met het besturingssysteem Android TV zijn uitgerust.

©PXimport

Ingebouwde Chromecast

Tip 03: Smart-tv aansluiten

Vanzelfsprekend wil je het geluid van je smart-tv via de receiver en aangesloten luidsprekers afspelen. De muziek komt dan natuurlijk veel beter tot z’n recht dan met de ingebouwde speakertjes van smart-tv’s. Wanneer de receiver nog niet zo gek oud is, loopt er waarschijnlijk al een hdmi-kabel van dit audioapparaat naar de televisie. Zo worden de beelden afkomstig van een tv-decoder, mediaspeler of blu-ray-speler aan de televisie doorgegeven. Wanneer zowel de smart-tv als receiver de functie arc (audio return channel) ondersteunt, stuur je het geluid dat de smart-tv genereert rechtstreeks terug naar de receiver. Het is dan niet nodig om een aparte geluidskabel aan te sluiten. In de instellingen van de smart-tv en de receiver moet je overigens nog wel de arc-functie activeren. Is er geen hdmi-aansluiting in combinatie met arc voorhanden? Verbind dan de receiver via een optische s/pdif-kabel of analoog snoertje met de televisie.

©PXimport

Tip 04: Firmware-upgrade

Heb je jouw receiver rond de drie á vier jaar geleden gekocht? Rond deze tijd deed Spotify Connect z’n intrede, waarbij audiosystemen zelfstandig muziek vanaf de Spotify-servers kunnen ophalen. De smartphone of tablet fungeert hierbij als afstandsbediening. Veel receivers en overige audiosystemen uit 2013/2014 waren bij aanschaf nog niet voorzien van Spotify Connect. Fabrikanten als Pioneer, NAD, Onkyo en Yamaha voegden deze functie later massaal toe via firmware-upgrades. Wellicht heb je nooit geüpdatet, waardoor je nieuwe (netwerk)functionaliteit misloopt. Zorg er dus voor dat je audioapparatuur is voorzien van de laatste firmware, wie weet heb je dan alsnog toegang tot Spotify. Meestal voer je de update uit door ergens in het menu te kiezen voor netwerkinstellingen. Bezitters van NAD-audioapparatuur kunnen wellicht een netwerkfunctie fysiek (laten) inbouwen via optionele mdc-modules. Veel versterkers en receivers zijn namelijk modulair van opbouw. Dit is wel behoorlijk prijzig.

©PXimport

Tip 05: Gameconsole

Als er een spelcomputer op je audiosysteem is aangesloten, heb je wellicht rechtstreeks toegang tot Spotify. Deze muziekdienst is namelijk op een PlayStation 3/4 en Xbox One te vinden. Bij de genoemde spelcomputers gebruik je de Spotify-app op je smartphone of tablet om favoriete nummers te selecteren. Je kunt eventueel ook de gewenste afspeellijst via je tv-scherm aanwijzen. Fijn is dat de muziek blijft doorspelen als je de televisie uitschakelt. Verder werkt Spotify ook tijdens het gamen, al is deze functie niet beschikbaar op een PlayStation 3. Op een Xbox One moet je trouwens de Spotify-app eerst zelf installeren. In de PlayStation-interface is de muziekdienst standaard al geïntegreerd.

©PXimport

Spotify Premium

©PXimport

Tip 06: Bluetooth-adapter

Als het niet lukt om op een van de voorgaande manieren je muzieksysteem te koppelen, overweeg dan de aanschaf van een bluetooth-adapter. Dit is een compact apparaatje dat je op een analoge of digitale ingang van de receiver aansluit. Vanaf een smartphone of tablet maak je binnen een straal van ongeveer tien meter verbinding met die ontvanger. Muziek van Spotify of lokale afspeellijsten geef je zo eenvoudig aan de receiver door. De Logitech Bluetooth Audio Adapter (39,99 euro) kun je hiervoor prima gebruiken. Dit vierkante doosje beschikt over twee tulpuitgangen en een 3,5mm-geluidsuitgang, zodat je het geluid analoog doorstuurt naar de receiver. Handig is dat je twee bluetooth-apparaten aan deze ontvanger kunt koppelen. Bij duurdere bluetooth-ontvangers is er vaak ook nog een digitale s/pdif-uitgang aanwezig (optisch of coaxiaal). Heeft je receiver een usb-aansluiting? Er bestaan ook bluetooth-ontvangers die lijken op een usb-stick. Die prik je rechtstreeks in de usb-poort, waarna je direct verbinding maakt. Tot slot bestaan er ook compacte bluetooth-ontvangers met een 3,5mm-stekker.

©PXimport

Tip 07: AptX

Heb je iets meer geld over voor goed geluid? Kies dan voor een bluetooth-ontvanger met ondersteuning voor de aptX-codec. Dankzij deze bluetooth-techniek stream je muziek in cd-kwaliteit naar het audiosysteem. Uiteraard is het wel een voorwaarde dat het mobiele apparaat ook aptX ondersteunt, al is dat voor moderne Android-toestellen geen enkel probleem. Bezitters van een iPhone of iPad hebben pech, want Apple weigert tot dusver om aptX-ondersteuning toe te voegen. Luxere producten hebben vaak ook een nfc-chip in huis. Handig als je vlot verbinding met een mobiel apparaat wilt maken. Een voorbeeld van een betaalbare bluetooth-ontvanger met aptX-ondersteuning is de Philips AEA2700/12. De adviesprijs van dit product bedraagt 54,99 euro.

©PXimport

AptX hd

©PXimport

Tip 08: Muziekstreamer

Een muziekstreamer (of netwerkspeler) is een fraaie methode om je audiosysteem smart te maken. Dit kastje sluit je rechtstreeks aan op je receiver. Controleer vooraf via welke aansluiting je verbinding wilt maken, bijvoorbeeld hdmi, s/pdif (optisch of coaxiaal) of analoge tulpkabels. Doordat deze muziekstreamer is verbonden met internet, heb je toegang tot online muziekdiensten en bibliotheken die elders in het netwerk staan opgeslagen. De goedkoopste oplossing is de aanschaf van een Android-gebaseerde mediaspeler. Die zijn al vanaf enkele tientjes beschikbaar. Je installeert op dit kastje Spotify of een andere muziekdienst en luistert vervolgens via je het audiosysteem naar eigen afspeellijsten. Als alternatief zijn er ook gespecialiseerde muziekstreamers te koop van hifimerken als HEOS by Denon, Bluesound, Marantz, NAD, Cambridge Audio, Sonos, Bose en Yamaha. Veel merken ontwikkelen hiervoor een eigen app of hebben Spotify Connect-ondersteuning ingebouwd. In dat laatste geval selecteer je het gewenste liedje binnen de Spotify-app, waarna de muziekstreamer zelf de audiostream ophaalt. Merken die een eigen app ontwikkelen, ondersteunen naast Spotify ook andere online muziekdiensten. Denon biedt in zijn HEOS-app bijvoorbeeld een brede ondersteuning.

©PXimport

Tip 09: Hoge resolutie

Gespecialiseerde muziekstreamers zijn veelal duurder dan Android-gebaseerde mediaspelers. De reden hiervoor is dat gerenommeerde audiomerken tegenwoordig een hoogwaardige digitaal/analoog-converter in hun producten inbouwen. Die zetten digitale audiobestanden van een hoge resolutie om naar een analoog signaal, bijvoorbeeld 24bit-muziekbestanden. Kortom, geniet van muziek in studiokwaliteit! Logischerwijs heb je daar alleen iets aan wanneer je muziek in een hoge resolutie bezit. Gespecialiseerde webwinkels als HDtracks verkopen zogeheten high-res-muziek. Verder bieden de online muziekdiensten Tidal en Qobuz audiostreams in een hoge resolutie aan.

©PXimport

Tip 10: Chromecast Audio

Een ideaal apparaatje waarmee je ieder audiosysteem smart kunt maken, is de Chromecast Audio van Google. Voor een bedrag van 39 euro maak je hiermee in één klap je traditionele audiosysteem smart. Dit apparaatje bevat een geïntegreerde wifi-adapter. Doordat de Chromecast Audio zich laat aansturen vanaf een smartphone of tablet, speel je muziek van verschillende streamingdiensten op je receiver en aangesloten speakers af. Aansluiten is eenvoudig. Sluit het gele kabeltje op de 3,5mm-geluidsingang van je receiver aan. Is deze ingang niet beschikbaar, dan heb je een verloopkabel met twee tulpstekkers nodig. Google vraagt in zijn webwinkel hiervoor 19 euro, maar je gebruikt probleemloos een goedkoper exemplaar. Verder sluit je nog de meegeleverde voedingskabel op de Chromecast Audio aan en prik je de stekker in het stopcontact.

©PXimport

Tip 11: Google Home

De Chromecast Audio bedien je met de Google Home-app. Open op je mobiele toestel de App Store of Play Store en installeer de genoemde toepassing. Na het opstarten van de app log je in met je Google-account. Als het goed is herkent Google Home automatisch de Chromecast Audio. Kies voor Instellen, waarna het Google-apparaatje een kort testgeluid laat horen. Vervolgens geef je de juiste locatie op, bijvoorbeeld Woonkamer of Grote slaapkamer. De locatiebepaling is voornamelijk handig als je meerdere Chromecast Audio-apparaten wilt combineren in een multiroom-systeem (voor een workshop hierover klik hier). Via Volgende selecteer je het juiste wifi-netwerk en vul je het bijbehorende wachtwoord in. Nadat je een paar keer tikt op Volgende en Instellen voltooien is de Chromecast Audio gereed voor gebruik! Mogelijk wordt er eerst nog nieuwe firmware op het apparaat geïnstalleerd. Er verschijnt een training in beeld waarmee je kunt leren ‘casten’. Gelukkig is dat niet moeilijk. Het enige dat je nodig hebt is een muziek-app met Chromecast-ondersteuning. Spotify is hiervan het bekendste voorbeeld. Zodra je een liedje op een smartphone of tablet afspeelt, tik je op het onderdeel Apparaten beschikbaar. Kies bij Google Cast bijvoorbeeld Woonkamer of Grote slaapkamer (afhankelijk van wat jij hebt aangegeven) om de audioweergave op je muziekinstallatie te starten. Naast Spotify ondersteunen onder andere Deezer en TuneIn Radio de Chromecast Audio.

Tip 12: Wifi-module

Zoek je een goedkope oplossing om je ‘oude’ muziekinstallatie met je thuisnetwerk te verbinden? De aanschaf van een wifi-module is een prijsvriendelijke optie. Je sluit deze adapter rechtstreeks als bron aan, bijvoorbeeld via reguliere tulpingangen of s/pdif. Een voorbeeld van een geschikte wifi-module voor muzieksystemen is de Eminent EM7415. Dankzij dlna-ondersteuning is het mogelijk om muziek via je thuisnetwerk naar dit apparaat te streamen. Denk bijvoorbeeld aan muziekbibliotheken die op een nas of pc staan opgeslagen. Wel is het zaak om deze muziekbibliotheken via een muziekserver te delen. Verder werkt het ook met smartphones en tablets. De EM7415 laat zich namelijk bedienen via allerlei dlna-apps, bijvoorbeeld EZCast. Een leuk extraatje is dat gebruikers een usb-stick en micro-sd-kaart met muziekbestanden kunnen aansluiten. Er is ondersteuning voor de audioformaten aac, mp3, wav en flac. Wie goed zoekt, vindt deze wifi-module al voor 19,95 euro op internet.

©CIDimport

Tip 13: Wel of geen draad?

Heb je de keuze om via ethernet of via een draadloze verbinding muziek te streamen? Kies dan altijd voor een bekabelde verbinding! Een draadloos signaal is namelijk gevoelig voor storingen, bijvoorbeeld vanwege (huishoudelijke) apparatuur en naburige netwerken die van dezelfde radiofrequenties gebruikmaken. Als je audiobestanden in een hoge resolutie via het thuisnetwerk wilt afspelen, dan heb je nog meer baat bij een bekabelde verbinding. Veel ongecomprimeerde streams eisen een bandbreedte op van 9,2 Mbit/s en dat levert bij een draadloos weleens problemen op. Overigens hoef je voor audiodoeleinden doorgaans niet te investeren in gigabit-ethernet, want een 100Mbit/s-netwerk volstaat prima.

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!