Microsoft lijkt de upgradeperiode naar Windows 10 stilletjes te hebben verlengd, waardoor het nog steeds mogelijk is om gratis Windows 10 op je computer te installeren. In deze workshop laten we zien hoe je deze twee installatiemethodes je kunt toepassen.

Voor het upgraden van je bestaande Windows 7- of 8-computer heb je twee mogelijkheden. De eerste - meest eenvoudige, maar wel langzamere - mogelijkheid is door gebruik te maken van de zogeheten toegankelijksopties, ondersteundende technieken voor gebruikers met beperkingen. Via de speciale pagina van Microsoft kun je dan een in place-upgrade van Windows 7 of 8 uitvoeren naar Windows 10, waarbij al je instellingen en gegevens bewaard blijven. De tweede - iets omslachtigere maar meest effectieve - methode is door een compleet schone installatie uit te voeren.
 

Upgrade-methode 1

Wil je Windows 7 of 8 direct upgraden naar Windows 10? Dan kun je ervoor kiezen om gebruik te maken van de toegankelijkheidspagina van Microsoft. Ga daarvoor eerst naar https://www.microsoft.com/nl-nl/accessibility/windows10upgrade.

Druk op die pagina simpelweg op de knop Nu upgraden. Er wordt nu een klein programma gedownload met de naam Windows10Upgrade24074.exe. Het kan zijn dat je een ander nummer aan het einde ziet. Start dit programma vervolgens om de upgrade te starten.

De tool controleert eerst of je computer wel in aanmerking komt voor de upgrade. De volgende parameters zijn daarbij van belang:

- Voldoende schijfruimte: er moet minstens 8 GB vrije ruimte op de harde schijf beschikbaar zijn
- Je bestaande Windows 7- of 8-installatie moet geactiveerd zijn

©CIDimport

Ook kan het zijn dat bepaalde programma's niet compatibel zijn met Windows 10, de tool checkt dat eveneens voor je. Er wordt dan aangeraden om de desbetreffende programma's te verwijderen.

De volledige systeemeisen voor Windows 10 kun je hier vinden.

Wordt aan beide eisen voldaan, dan kun je de installatie voortzetten. Let wel, je bestaande Windows 7 of 8-installatie wordt meteen geupgrade naar Windows 10 met behoud van alle instellingen, gebruikersaccounts en bestanden. Je kunt deze installatieprocedure echter niet tussentijds stoppen of pauzeren. De upgrade duurt bovendien ook redelijk lang, omdat de tool eerst alle benodigde bestanden van Windows 10 worden gedownload.

De complete upgrade kan wel een uur tot twee uur in beslag nemen, dat is geheel afhankelijk van de omvang van je bestaande Windows 7- of 8-installatie: hoe meer programma's je hebt geïnstalleerdl, des te langer duurt de upgrade.

Tijdelijk installeren

Nog geen zin om nu al over te stappen? Dan kun je ervoor kiezen om Windows 10 via een tweede losse harde schijf tijdelijk te installeren en activeren op je computer. Via deze methode kun je dan alvast je hardware en installatiecode bij Microsoft activeren. Op een later tijdstip - als je Windows 10 definitief gaat installeren - hoef je niet opnieuw door de activatieprocedure heen te lopen.
 

Upgrade-methode 2

De tweede upgrademethode is eigenlijk het meest efficiënt en logischer. Je installeert namelijk een schone installatie van het besturingssysteem, waardoor je met een schone lei kunt beginnen en geen last hebt van niet-compatibele software die je voorheen onder Windows 7 of 8 had geïnstalleerd. Bovendien is een schone installatie van Windows 10 veel sneller dan een directe upgrade over een bestaande versie van Windows 7 of 8, omdat er geen instellingen worden overgenomen.

Om van start te gaan met een schone installatie, moet je er zeker van zijn dat je sowieso al een goede back-up hebt van al je belangrijke bestanden. Tijdens een schone installatie van Windows 10 worden de vorige versies namelijk verwijderd. Als je die hebt, kun je van start gaan. Vergeet ook niet de oorspronkelijke installatiecode van Windows 7 of 8 op te schrijven of op te zoeken, want die code heb je namelijk nodig om zometeen je Windows 10-installatie te activeren. Activeer je Windows 10 niet, dan kun je het besturingssysteem maximaal 30 dagen uitproberen.

Download de Media Creation Tool

Om Windows 10 schoon te installeren, moet je gebruik maken van de Media Creation Tool. Deze software downloadt de Windows 10-installatiebestanden voor je en maakt vervolgens een bootable medium als een usb-stick of dvd. De tool kun je hier downloaden: https://www.microsoft.com/nl-nl/software-download/windows10

Kies op die pagina voor de knop Hulpprogramma nu downloaden.

©CIDimport

Download de tool en start deze. Na enkele ogenblikken krijg je een vraag te zien: Deze PC nu bijwerken of Installatiemedium voor een andere PC maken. Kies voor de tweede optie:

©CIDimport

De volgende vraag is belangrijk: welke versie van Windows 10 wil je installeren: de 32-bit of de 64-bit-versie. Zorg dat je hier de juiste versie van Windows 10 kiest die overeenkomt met je vorige versie. Had je een 64-bits-versie van Windows 7 of 8, dan kies je hier voor de 64-bits-versie. Had je een 32-bits versie, dan selecteer je 32-bit. Het lijkt verleidelijk om hier nu juist voor een 'betere' versie te kiezen, bijvoorbeeld 64-bits als je eerder een 32-bits-versie van Windows 7 of 8 had, maar de kans is dan groot dat je oude installatiecode voor Windows 7 of 8 dan niet werkt voor de 64-bits-versie. Zorg ook dat je de taal gelijkhoudt aan de vorige Windows-versie.

©CIDimport

In de volgende stap wordt gevraagd wat voor soort medium je wilt maken: een usb-station of een dvd-station. Welke optie je hier kiest hangt af van een aantal scenario's. Als je computer die je wilt upgraden geen dvd-station heeft, kies je natuurlijk voor een usb-stick. De stick moet leeg zijn en minimaal 4 GB opslagcapaciteit hebben. De meeste computers ondersteunen het opstarten vanaf een usb-stick, bijvoorbeeld door net na de bios-start van je computer op de F10 of F12-toets te drukken om een bootmedium te selecteren.

Bij een aantal oudere pc's moet je wellicht even in het bios duiken om de juiste bootvolgorde aan te passen. Weet je niet zeker of jouw computer het opstarten vanaf een usb-stick ondersteunt, dan kies je voor het maken van een dvd. In dat geval moet de computer waarop je de Media Creation Tool uitvoert, wel beschikken over een dvd-brander en moet je natuurlijk een beschrijfbare dvd tot je beschikking hebben.

Een usb-stick heeft echter wel de voorkeur, omdat het installeren van Windows 10 dan veel sneller verloopt.

©CIDimport

Nadat je de keuze hebt gemaakt en op de knop Volgende hebt geklikt, worden de installatiebestanden van Windows 10 gedownload. Dit kan echter enige tijd duren, er wordt zo'n 4 GB aan data gedownload, die ook nog moet worden geverifieerd. Daarna wordt er een bootable usb-stick aangemaakt. Ga er vanuit dat de totale procedure ongeveer een half uur tot drie kwartier in beslag neemt.

©PXimport

Ben je van plan om via deze methode meerdere Windows-computers te upgraden? Dan doe je er goed aan deze aangemaakte usb-stick of dvd te bewaren. Dan heb je in ieder geval een goed installatiemedium en hoef je de eerdergenoemde stappen niet steeds opnieuw uit te voeren.

Installatie starten

Is de usb-stick of de dvd klaar? Dan kun je deze gebruiken om je computer mee op te starten. Tijdens het opstarten van je pc kun je doorgaans door middel van de F10- of F12-toets kiezen vanaf welk medium moet worden opgestart. Zorg wel dat je de dvd of de usb-stick alvast hebt geplaatst.

Na het booten verschijnt na enkele seconden het eerste installatiescherm.

©CIDimport

Kies hier voor de juiste instellingen voor jouw computer, en vervolgens druk je op de knop Volgende. Klik daarna op de knop Nu installeren. De volgende stap omvat het invoeren van je Windows 7 of 8-installatiecode. Hier kun je de installatiecode van je vorige Windows-versie meteen invullen.

©CIDimport

Het is overigens ook mogelijk om deze stap later uit te voeren. Dat kan handig zijn, bijvoorbeeld als je de code in een tekstbestand op je usb-stick of harde schijf hebt staan. Dan kun je de code namelijk direct in het activatievenster plakken nadat Windows 10 is geïnstalleerd.

Na het accepteren van de voorwaarden kun je kiezen hoe je Windows 10 wilt installeren. Heb je je oude computer voorzien van een lege ssd, dan kun je kiezen voor de optie Aangepast: alleen Windows installeren. Als je je oude Windows 7- of 8-installatie wilt overschrijven kies je eveneens voor die optie.

©CIDimport

©CIDimport

De installatieprocedure wordt nu gestart. Na ongeveer een half uur tot drie kwartier is de installatie van Windows 10 gereed en kun je verder met configuren van het systeem.

Gratis upgradeperiode

De bovengenoemde stappen hebben wij beide uitgebreid getest met twee verschillende Windows 7-installatiecodes, een half jaar nadat Microsoft aankondigde te stoppen met de gratis upgrademogelijkheid. Het is dus niet duidelijk hoe lang het nog mogelijk blijft om Windows 10 via de bovenstaande trucjes gratis te installeren. Waarschijnlijk verdwijnt deze mogelijkheid na het verschijnen van de Creators Update over enkele maanden. We raden je dus aan om deze stappen snel uit te voeren om van de gratis upgrade gebruik te kunnen maken.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!