Een NAS is een alleskunner, dat maakt het hebben van een NAS ook zo leuk. Het apparaat is echter niet altijd even gemakkelijk te configureren, doordat er zoveel functies en technieken in het apparaat samenkomen. We helpen u met deze workshop voor een NAS van Synology of QNAP graag op weg.

1. Wachtwoorden aanpassen

Op elke NAS is minimaal één gebruiker aanwezig, en dat is de admin: de baas. Met het admin-account kunt u de NAS beheren, een goed wachtwoord is daarom belangrijk. Het is verstandig om het wachtwoord zo nu en dan aan te passen, dat maakt het weer exclusief. Het is dan alleen bekend bij hen die het ook echt horen te weten. Bij veel NAS'en is er een aparte optie voor het wijzigen van het administrator-wachtwoord. Is dit er niet, dan is de admin een gewone gebruiker en past u het wachtwoord aan via het Gebruikersbeheer of de Users.

©PXimport

2. Wachtwoordsterkte QNAP

Een handige optie bij QNAP is de mogelijkheid de gebruikers van de NAS te dwingen sterke wachtwoorden te gebruiken. U vindt deze opties via Systeembeheer / Algemene instellingen / Wachtwoord sterkte. Er zijn drie opties. De eerste voor kleine letters, hoofdletters, cijfers en speciale tekens, de tweede voor het niet mogen herhalen van hetzelfde teken en een derde om te voorkomen dat men de gebruikersnaam in het wachtwoord gebruikt. Gaat u voor maximale sterkte, dan schakelt u ze natuurlijk alle drie in.

©PXimport

3. Maak gebruikers aan

Het beste maakt u voor iedereen die de NAS gebruikt, een eigen gebruikersaccount aan. Zorg dat niemand zomaar gebruikmaakt van het admin-account en maak de nieuwe gebruikers op de NAS ook geen lid van de groep Administrators. Het is het veiligste om iedereen in de groep met gewone gebruikers te zetten. Klik op Nieuwe gebruiker maken of Maken / Gebruiker maken. Voer gegevens in achter Naam en Wachtwoord en gebruik eventueel extra opties zoals het toevoegen van e-mailadres of omschrijving.

©PXimport

4. Geef rechten

Werken met rechten wordt vaak 'eng' gevonden, maar bij een gedeeld medium als de NAS is er geen andere keuze. Niet iedereen mag zomaar alle mappen openen, of mag bestanden bekijken of verwijderen. Denk maar eens aan de map die u voor systeemback-ups gebruikt. Als u die ooit nodig hebt, mag het niet zo zijn dat een andere gebruiker die ooit per ongeluk heeft verwijderd. Kijk dus kritisch naar de mappen waarop een gebruiker Lezen en schrijven kan, en geef indien dat niet nodig is Alleen lezen of gewoon Geen toegang.

©PXimport

5. Persoonlijke mappen

Gebruikers willen ook bestanden voor zichzelf kunnen bewaren op de NAS. Een persoonlijke map of gebruikersmap helpt daarbij, die is immers alleen voor die gebruiker toegankelijk. Op een Synology selecteert u in Configuratiescherm / Gebruiker de gebruiker en klikt u op Gebruiker basismap. Zet een vink bij Gebruiker basismapservice inschakelen en kies de plek om die map te maken. Op een QNAP kunt u dit bij het maken van de gebruiker al doen via Creëer persoonlijke gedeelde map, laat deze op de Automatische maplocatie plaatsen.

©PXimport

6. Quotas

Om te voorkomen dat mede­gebruikers de NAS helemaal vullen met hun bestanden is het instellen van quota's handig. Een gebruiker kan dan slechts een deel van de totale ruimte voor zijn eigen bestanden claimen. Selecteer op een Synology de gebruiker en klik op het tabblad Quota, zet dan een vinkje bij Quota inschakelen en geef bij Quota het aantal GBytes aan. Op een QNAP moet u eerst onder Toegangsrechtenbeheer / Quota de functie activeren. U kunt alle gebruikers hetzelfde quotum geven of elke gebruiker een eigen quotum.

©PXimport

7. Netwerkconfiguratie

Omdat een NAS diensten aanbiedt die op het netwerk en mogelijk zelfs vanaf het internet bereikbaar moeten zijn, heeft een vast IP-adres de voorkeur boven een die via DHCP wordt verkregen en telkens kan veranderen. Het is ook handig om de Werkgroep gelijk te maken met die van de computers in het netwerk. Via Systeembeheer / Netwerk kunt u de configuratie aanpassen bij QNAP. Bij Synology gaat dit via Configuratiescherm / Netwerk.

©PXimport

8. Netwerkprotocollen

Om bestanden op een NAS te kunnen lezen of schrijven is een netwerkprotocol nodig. Voor Windows is dat bijvoorbeeld SMB of CIFS, voor Mac AFP en voor Linux NFS. Maar ook FTP is zo'n protocol net als WebDAV. Welk protocol nodig is, bepalen de apparaten in uw netwerk. Een protocol dat u niet gebruikt, kunt u beter uitschakelen. Dat is veiliger én het scheelt geheugen en processorkracht. Protocollen die u wel gebruikt, schakelt u bij Synology in via Configuratiescherm / Win/Mac/NFS, bij QNAP kiest u Netwerkdiensten.

©PXimport

9. Mappen onzichtbaar

Iets beveiligen door het simpelweg te verbergen, is officieel geen beveiliging. Toch kan het verbergen een beetje extra veiligheid bieden, en soms is dat al genoeg. U kunt instellen dat een map niet zichtbaar is in de Netwerklocaties. De map laat zich dan niet zin in de verkenner als de NAS daarin wordt geopend. Om de map te zien moet de gebruiker weten dat de map er is. Zet een vinkje bij Verberg deze gedeelde map in 'Mijn Netwerklocaties' (Synonoly) of Verberg Map (QNAP).

©PXimport

10. Functies activeren

Een NAS kan vaak veel meer dan u direct na de installatie ziet. Er zijn allerlei functies aanwezig die niet automatisch worden ingeschakeld. Dat zijn doorgaans de functies die niet tot de basisfuncties van een NAS horen, zoals diensten voor muziek of foto's. Deze functies kunt u inschakelen door in de lijst met Applicatieservers van de QNAP of in het Configuratiescherm bij Synology, te kijken naar functies die wel vermeld, maar niet actief zijn. U kunt ze veelal gaan gebruiken door een vinkje te zetten bij Activeren of Inschakelen.

©PXimport

11. Functionaliteit toevoegen (Synology)

Veel NAS-apparaten kunnen voorzien worden van extra functies door uitbreidingen te downloaden en te installeren. Klik bij Synology op de Start-knop linksboven en kies Package Center. Kies Beschikbaar en wacht even tot de lijst met uitbreidingen is gedownload. Zoek een uitbreiding en lees er meer over via een klik op Meer. Klik dan op Installeren en bevestig dat u de package wilt uitvoeren na het downloaden. Noodzakelijk is dat niet, u kunt ook eerst alleen installeren. U vindt de nieuwe functionaliteit via de Start-knop.

©PXimport

12. Functionaliteit toevoegen (QNAP)

Ook een NAS van QNAP kunt u voorzien van extra functies. Klik op Applicatie-servers / QPKG Center. Dit laatste staat voor QNAP Packages Center. Klik op Beschikbaar om een lijst te downloaden met beschikbare uitbreidingen. Via Meer is er aanvullende informatie over een uitbreiding, via Installeren kunt u de uitbreiding downloaden en meteen activeren. Wilt u alleen downloaden klik dan op Downloaden. Nieuwe functionaliteit staat daarna onder het tabblad Geïnstalleerd in het QPKG Center.

©PXimport

13. Muziek uploaden

Om muziek op de NAS te zetten kunt u uw eigen muziekbestanden eenvoudig uploaden naar een locatie op de NAS. QNAP gebruikt hiervoor de map Multimedia, Synology de map Music. Open deze met de Windows Verkenner via \\(IP-adres van de NAS)\Multimedia of \\(IP-adres van de NAS)\Music en kopieer de muziekbestanden van de pc naar de NAS. Daarna kunt u Music Station of Audio Station starten, en ziet u de muziekbestanden klaarstaan om af te spelen.

©PXimport

14. Muziek direct afspelen

Om de muziek die u op uw NAS hebt gezet af te spelen op uw pc, hebt u niets extra's nodig. Met Audio Station op de Synology en Music Station op een QNAP, kunt u muziek direct vanuit de browser afspelen. Start Audio Station of Music Station en selecteer een album of artiest. Selecteer een of meerdere nummers en klik op de Play-knop in de speler. Voeg de locatie eventueel als favoriet toe aan uw browser.

©PXimport

15. Koppelen aan een SONOS

Hebt u zo'n mooi muzieksysteem van Sonos, dan hoeft u niet direct ook een betaald abonnement op een streaming muziekdienst als Spotify te nemen. Met een Sonos kunt u ook prima muziek afspelen die op uw NAS staat in een gedeelde map. Start de Sonos Desktop Controller en ga naar Muziek / Muziekbibliotheek instellen. Klik op Share toevoegen / Muziek toevoegen die is opgeslagen in gedeelde mappen in mijn netwerk. Typ het pad naar de map en de gebruikersnaam en wachtwoord. Daarna wordt de map toegevoegd aan de bibliotheek.

©PXimport

Poor Man's Sonos

Op een Synology-NAS kunt u een usb-luidspreker of een usb-geluidskaart aansluiten. Verander vervolgens in Audio Station de output van Streaming-modus naar USB-modus. Wanneer u nu een liedje afspeelt, dan wordt dit afgespeeld door de usb-luidsprekers of usb-geluidskaart. Het wordt nog leuker met de app DS Audio voor iOS of Android. Wijzig in de app-instellingen de speler naar usb-luidspreker, en de muziek wordt via de usb-luidsprekers of usb-geluidskaart afgespeeld. Het is overigens onduidelijk welke usb-geluidskaarten wel of niet werken, wij gebruiken een Terratec Aureon Dual usb via S/PDIF aangesloten op onze receiver. Deze usb-geluidskaart met 3,5mm-uitgang en optische S/PDIF-uitgang kost 20 euro. U leest meer over Synology's DS Audio en de bijbehorende apps op Synology.com.

©PXimport

16. Foto's delen

Een populaire functie voor NAS-apparaten is het delen van foto's. Dat kan via de Photo Station-uitbreiding van Synology of QNAP. Bij Synology is Photo Station in de nieuwste versie van het besturingssysteem een te installeren package, bij QNAP moet het via Applicatie-servers / Photo Station / Activeer worden ingeschakeld. Maak in Photo Station een Album, waarin u foto's kunt uploaden vanaf de computer. Daarna hebt u een prachtige manier om foto's met elkaar te delen.

©PXimport

Gepland gebruik

Hoewel NAS-apparaten energiezuinig zijn, is het toch jammer wanneer de NAS ook aan staat terwijl er niemand thuis is. U kunt veel NAS-apparaten volgens een rooster automatisch aan en uit laten gaan. Via Configuratiescherm / Power / Schema kunt u bij Synology zo'n schema maken en Systeembeheer / Energiebeheer / Stel aan/uit herstartschema in op de QNAP. Maak een schema dat de NAS aan laat gaan wanneer de gezinsleden thuiskomen en uit wanneer men slaapt. Zo bespaart u energie en geld.

©PXimport

17. Bestanden centraal

Met meerdere computers en gezinsleden in één huis, zit vast niet iedereen altijd achter dezelfde pc. Met een NAS kunt u ervoor zorgen dat u op iedere pc, toegang hebt tot uw eigen bestanden. Maak eerst op iedere pc voor ieder gezinslid een gebruikersaccount aan, via Configuratiescherm / Gebruikersaccounts / Een ander account beheren / Een nieuw account maken. Maak vervolgens op de NAS ook voor iedere gebruiker een eigen map aan, met lees- en schrijfrechten. Nu gaat u zorgen dat de locatie van uw bestanden, gekoppeld wordt aan de NAS.

©PXimport

Log met een gewenst account in op een pc, en open twee vensters van Windows Verkenner naast elkaar. In het eerste venster opent u de gebruikersmap op de NAS, in het eerste venster bijvoorbeeld de map Mijn Documenten (let op: niet de bibliotheek). Sleep nu deze map naar de NAS, en gebruik daarbij de rechtermuisknop. Kies voor Hierheen Verplaatsen. De map wordt nu gekoppeld aan de NAS. Herhaal dit op iedere pc voor iedere gebruiker. U hebt nu op iedere pc waarop u inlogt, automatisch toegang tot dezelfde bestanden.

©PXimport

18. Schijfindeling veranderen

De meeste functies van een NAS kunnen tijdens het gebruik worden aangepast. Een uitzondering daarop is de schijfindeling. Wilt u bijvoorbeeld van RAID1 naar JBOD, dan gaat alle informatie op de NAS verloren. Maak daarom voordat u dit doet, een back-up van de NAS op een externe schijf en liefst ook nog een keer naar een pc of andere NAS in het netwerk. Heeft de NAS eSATA of usb 3.0 dan gebruikt u die, dat is een stuk sneller dan usb 2.0. Usb 3.0 heeft een blauwe connector op de NAS, usb 2.0 een zwarte.

©PXimport

19. Back-up maken

Wanneer u de NAS enkel als back-upmedium gebruikt voor de computers in uw netwerk, is het maken van een back-up van de NAS minder nodig. Maar wanneer u bestanden hebt die alleen op de NAS staan, dan moet u wel zorgen voor een goede back-up. Dat gaat snel via een externe schijf. Klik bij Synology op Start / Back-up maken / Maken en volg de wizard met als optie Lokale back-up. Kies de usbshare als Doel van de back-up. Bij QNAP gaat u naar Back-up / Externe apparaten. Klik op Creëer een taak en selecteer als Schijfvolume de USBDisk.

©PXimport

20. Blijf ontdekken

De concurrentie dwingt NAS-fabrikanten om steeds te vernieuwen. Bij iedere nieuwe versie van een besturingssysteem, kan een NAS dus wat meer. Het is daarom belangrijk om bij te blijven, zodat u alle nieuwe functies zelf kunt proberen. De meeste NAS-apparaten kunnen inmiddels zelf controleren of er nieuwe besturingssoftware is. Zo niet, dan kunt u de firmware zelf downloaden bij de fabrikant. Bij QNAP kiest u Systeembeheer / Firmware update, bij Synology installeert u de nieuwe firmware via Configuratiescherm / DSM bijwerken.

©PXimport

Denk je alle ins en outs van Windows 11 te kennen? Dan dagen we je uit om onderstaande toptips eens door te nemen. Daarmee ontdek je onder meer hoe je vliegensvlug nieuwe apparaten aan het wifi-netwerk toevoegt, webdiensten aan de taakbalk vastmaakt en gesproken woorden omzet in tekst. Lees je mee? Want je weet (misschien) toch nog niet alles.

We gaan er in dit uitgebreide artikel van uit dat je de laatste grote Windows-update (24H2) hebt geïnstalleerd. Is dat nog niet het geval, dan kun je het besturingssysteem eenvoudig bijwerken. Ga vanuit het startmenu naar Instellingen / Windows Update. Bevestig vervolgens met Downloaden & installeren / Nu opnieuw opstarten. Nadat je even hebt gewacht, kun je met de nieuwste versie van Windows 11 aan de slag. Zie je de 24H2-update nergens staan? Activeer dan het schuifje achter Krijg de nieuwste updates zodra ze beschikbaar zijn en klik vervolgens op Naar updates zoeken.

1 QR-code wifi

Wil je een nieuwe tablet of smartphone aan je wifi-netwerk toevoegen, maar heb je het benodigde wachtwoord niet paraat? Geen probleem, want je deelt de inloggegevens eenvoudig met een QR-code. Ga hiervoor naar Instellingen / Netwerk en internet en klik achter Wi-Fi-netwerkwachtwoord op Weergeven. Er verschijnt een klein venster met het wachtwoord van het draadloze netwerk. Je kunt eventueel de weergegeven QR-code scannen, waarna het mobiele apparaat automatisch verbinding maakt. Zeker bij ingewikkelde wachtwoorden voorkom je zo tikfouten.

Sinds kort deel je in Windows 11 wifi-wachtwoorden via een QR-code.

2 Bestanden inpakken

Windows ondersteunt al héél lang het in- en uitpakken van zip-archieven. Dat is nuttig voor als je bijvoorbeeld meerdere foto’s naar iemand wilt versturen. Sinds enige tijd kun je in plaats van zip ook voor andere inpakformaten kiezen. Selecteer in de verkenner een aantal bestanden en klik erop met de rechtermuisknop. Kies via Comprimeren naar voor ZIP-bestand, 7z-bestand óf TAR-bestand. Na enkele tellen verschijnt het archief in je verkenner.

3 Snelle instellingen aanpassen

Rechtsonder vind je het menu met de snelle instellingen. Klik maar eens op het volumepictogram (de speaker) om dat te openen. Je krijgt hiermee vlot toegang tot diverse opties zonder dat je in de reguliere instellingen hoeft te graven. Denk aan onderdelen als Nachtlamp, Toegankelijkheid en bluetooth. Bij de snelle instellingen is er plek voor zes onderdelen. Draai aan het scrolwiel om meer opties te tonen. Wil je een bepaalde instelling bovenaan weergeven? Klik dan op dit pictogram en sleep het met ingedrukte muisknop naar de gewenste plek.

Wijzig in de snelle instellingen naar eigen inzicht de volgorde van de beschikbare onderdelen.

4 Taak beëindigen

Elke Windows-gebruiker heeft weleens te maken met een vastloper. Een programma bevriest, waarna je niks meer kunt doen. Meestal zit er niets anders op dan de taak te beëindigen. Dat gebeurt normaal gesproken via Taakbeheer, maar eigenlijk is dat een omslachtige route. Je kunt deze functie namelijk ook aan je taakbalk toevoegen. Ga naar Instellingen / Systeem / Voor ontwikkelaars en activeer het schuifje achter Taak beëindigen. Klik nu in de Taakbalk met de rechtermuisknop op een app. Via Taak beëindigen sluit je de applicatie direct af als dat nodig is.

Voeg de optie Taak beëindigen aan het contextmenu van de taakbalk toe.

5 Scrolsnelheid wijzigen

Wil je sneller of juist langzamer door (web)documenten scrollen? Pas dan de scrolsnelheid aan. Open de Instellingen en navigeer naar Bluetooth en apparaten / Muis. Je beweegt de schuifknop achter Regels om tegelijk te schuiven naar rechts of links, om respectievelijk een hogere of lagere snelheid in te stellen. Draai in een document nu eens aan het scrolwiel om de nieuwe waarde te testen. Overigens kun je in hetzelfde instellingenvenster ook de snelheid van de muisaanwijzer wijzigen.

Wie graag vlot door documenten navigeert, stelt een hoge scrolsnelheid in.

6 Website op taakbalk

Veel computergebruikers openen in de browser altijd dezelfde diensten, zoals NU.nl, Facebook of ID.nl. Een handige optie is dat je zo’n website aan de taakbalk kunt vastmaken. Start je browser (wij laten zien hoe het bij Chrome werkt) en surf naar de beoogde website. Je klikt nu rechtsboven op de knop met de drie puntjes om het instellingenmenu te openen. Via Casten, opslaan en delen kies je Pagina installeren als app. Wijzig eventueel de naam en bevestig met Installeren. De ‘app’ bevindt zich nu in het startmenu. Gebruik de zoekfunctie van het startmenu om de zojuist geïnstalleerde website te tonen. Klik in de zoekresultaten met de rechtermuisknop op de webdienst en kies Aan de taakbalk vastmaken.

Voeg het pictogram van ID.nl of een andere webdienst aan de taakbalk toe.

7 Tabbladen in verkenner

Van oudsher zijn Windows-gebruikers gewend om meerdere mappen in verschillende vensters van de verkenner te openen. In Windows 11 is dat niet langer nodig, want je kunt de mappen ook in tabbladen openen. Dat werkt hetzelfde als je wellicht van je browser gewend bent. Klik bovenaan de verkenner op het pictogram Nieuw tabblad toevoegen (plusteken) en blader naar de gewenste bestandslocatie. Je gebruikt als alternatief de toetscombinatie Ctrl+T. Tot slot kun je nog met de rechtermuisknop op een map klikken, waarna je In nieuw tabblad openen kiest.

8 Vensterindeling

In Windows kun je tegelijkertijd in meerdere vensters werken. Sleep maar eens (de bovenkant van) een programma naar de linkerkant om het venster precies tot de helft van het scherm uit te lijnen. Voor de rechterkant selecteer je dan een andere app. Windows 11 heeft nog veel meer mogelijkheden om geopende vensters over het scherm te verdelen. Zweef maar eens met de muisaanwijzer in een willekeurig programma rechtsboven op het pictogram Maximaliseren (naast het kruisje). Kies nu een van de zes opties. Splits het scherm bijvoorbeeld in drieën of vieren en werk vervolgens gemakkelijk in meerdere apps.

Bepaal zelf hoeveel vensters je op het scherm wilt zien.

9 Mappen in startmenu

Links naast de Aan/uitknop van het startmenu biedt Windows 11 plek aan diverse veelgebruikte mappen. Je moet deze functie wel even inschakelen. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek van het bureaublad en kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Ga nu naar Startmenu / Mappen en zet de schuifjes achter de gewenste mappen aan. De bijbehorende mappictogrammen duiken meteen op in het startmenu.

Plaats onder andere de mappen Documenten, Downloads en Afbeeldingen in het startmenu.

10 Vers bureaublad

Houd je werk en privé graag gescheiden? Switch dan eenvoudig tussen meerdere virtuele bureaubladen. Druk hiervoor op de toetscombinatie Windows-toets+Tab. Zodra je onderaan op Nieuw bureaublad klikt, begin je met een schone lei. Voeg op deze wijze zoveel virtuele bureaubladen toe als je maar wilt. Je gebruikt de toetscombinatie Windows-toets+Ctrl+PijltjeLinks/Rechts om tussen de verschillende omgevingen te schakelen.

11 Klembordgeschiedenis

Met kopiëren en plakken plaats je eenvoudig mappen, afbeeldingen of documenten op de gewenste plek. Zodra je een item kopieert, bewaart Windows dat tijdelijk op het zogeheten klembord. Dat werkt normaal gesproken alleen voor het laatst gekopieerde item. Sinds Windows 10 is het mogelijk om meerdere bestanden of mappen op het klembord te bewaren. Standaard staat deze functie uit. Ga naar Instellingen / Systeem / Klembord en zet het schuifje achter Klembordgeschiedenis aan. Open met de toetscombinatie Windows-toets+V de klembordgeschiedenis en bepaal welk eerder gekopieerd item je wilt plakken.

12 Focussessie

De zogeheten Focussessie helpt je om geconcentreerd te werken. Deze modus blokkeert onder andere inkomende meldingen en badges van apps. Hierdoor kom je niet in de verleiding om tussendoor tóch even iets anders te doen. Navigeer naar Instellingen / Systeem / Focus. Bij Sessieduur staat er een standaardtijd ingesteld van dertig minuten, maar dat pas je met de plus- en minknoppen naar eigen wens aan. Neem ook de overige opties door. Hoe meer onderdelen je aanvinkt, hoe minder je wordt afgeleid. Bevestig ten slotte met Focussessie starten.

Geef aan hoelang je ongestoord wilt werken.

13 Privacy aanscherpen

Op de achtergrond verzamelt Microsoft mogelijk allerlei gebruikersgegevens. Zo speelt de softwaregigant bijvoorbeeld graag data door naar apps, waarna er mogelijk gepersonaliseerde advertenties verschijnen. Je kunt daar een stokje voor steken. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Algemeen. Deactiveer in elk geval het schuifje achter Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Bekijk ook de overige onderdelen en schakel ze desgewenst uit.

14 Scrollen in volume

Luister je een podcast of kijk je naar een video? Je kunt op verschillende manieren het volume wijzigen. Zo hebben de meeste toetsenborden hiervoor aparte knoppen. Bovendien bevindt zich rechts in de taakbalk een volumepictogram (speaker). Klik hierop en beweeg de schuifregelaar naar rechts of links. Het kan zelfs nog sneller. Zweef met de muisaanwijzer boven het volumepictogram en draai aan het scrolwiel van de muis.

Verhoog of verlaag met scrollen het volumepercentage.

15 Spraakgestuurd typen

Even geen zin om te typen? Laat dan je uitgesproken zinnen omzetten in tekst. Druk eerst op de sneltoets Windows-toets+H en klik daarna op het microfoontje. De uitgesproken woorden verschijnen meteen op het scherm. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat er op de computer een microfoon is aangesloten. Dat is bij vrijwel elke laptop het geval.

Voor extra mogelijkheden klik je op het tandwielpictogram. Activeer bijvoorbeeld de optie Automatische interpunctie om leestekens toe te voegen. Als je spraakgestuurd typen vaak gebruikt, loont het de moeite om het schuifje achter Startprogramma voor typen via stem in te schakelen. Zodra je in een tekstveld zit, komt de spraakfunctie in het vervolg vanzelf tevoorschijn.

Gebruik spraakinvoer, bijvoorbeeld in Word, om vlotter teksten te verwerken.

16 Verborgen instellingen

Windows 11 bevat een heleboel instellingen die in de reguliere gebruikersomgeving achterwege blijven. Wil je toegang tot alle functies van het besturingssysteem? Dat regel je met de volgende truc. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek van het bureaublad en kies Nieuw / Map. Noem deze map: GodMode.{ED7BA470-8E54-465E-825C-99712043E01C}. Wanneer je met Enter bevestigt, wijzigt het pictogram van de snelkoppeling. Dubbelklik daarop om een zeer uitgebreid overzicht met opties te tonen. Als je tweemaal op een onderdeel klikt, opent het bijbehorende instellingenvenster.

Bekijk een ellenlange lijst met verborgen instellingen.

17 Smileys toevoegen

Voeg voortaan kinderlijk eenvoudig emoticons aan een e-mail of chatbericht toe. Druk gewoon op de sneltoets Windows-toets +. (punt) om een klein keuzemenu met emoji te tonen. Je tikt in de zoekbalk eventueel Nederlandse trefwoorden om specifieke emoticons te vinden. Typ je bijvoorbeeld Huisdier, dan kun je een plaatje van een hond, kat of konijn selecteren. Verder bevat de bibliotheek ook bewegende gif-plaatjes. Dubbelklik op een item om het toe te voegen.

In Windows is er een uitgebreide catalogus met emoji’s verstopt.

18 Apps automatisch starten

Als je een bepaalde app dagelijks gebruikt, kun je die gelijktijdig met Windows opstarten. Wie weet luister je bijvoorbeeld altijd muziek met Spotify of surf je op internet met Edge. Ga naar Instellingen / Apps / Opstarten. Zet het schuifje bij de gewenste programma’s op Aan. Zodra het bureaublad verschijnt, starten de gekozen programma’s automatisch op. Andersom kan trouwens ook. Wellicht opent Windows op eigen houtje toepassingen die je niet of nauwelijks gebruikt. Schakel deze applicaties dan uit. Weet wel wat je doet. Zo is het verstandig om een eventuele virusscanner altijd gelijktijdig met Windows op te starten.

19 Titelbalk schudden

Staat je scherm vol met geopende vensters? In eerdere Windows-versies kon je alle apps razendsnel minimaliseren. Je hoefde hiervoor alleen de titelbalk van een programma te schudden. Windows 11 beschikt ook over deze functie, maar die staat standaard uit. Ga via Instellingen / Systeem naar Multitasking en activeer het schuifje achter Titelbalk venster schudden. Klik nu op de titelbalk van een programma en houd de muisknop ingedrukt. Beweeg de muis vervolgens snel heen en weer. Hiermee minimaliseer je alle andere geopende programma’s naar de taakbalk, behalve het huidige venster.

Met deze kleine aanpassing kun je geopende vensters snel minimaliseren.

20 Taakbalk-items

Op de taakbalk bevinden zich diverse pictogrammen, zoals Zoeken, Taakweergave, Widgets en misschien ook Copilot. Wie deze onderdelen nooit gebruikt, kan ze net zo goed verbergen. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Je kunt de zoekfunctie op verschillende manieren weergeven. Klik bij Zoeken op het uitrolmenu en kies Alleen zoekpictogram, Pictogram en label zoeken of Zoekvak. Je kunt ze ook allemaal even uitproberen, want elke wijziging is direct zichtbaar. Via Verbergen verdwijnt de zoekfunctie helemaal uit beeld. Bepaal met de schuifjes achter Taakweergave, Widgets en eventueel Copilot in hoeverre je deze onderdelen wilt weergeven.

Beslis op welke wijze je de zoekfunctie in de taakbalk wilt tonen.

21 Schaalgrootte aanpassen

Je kunt teksten, afbeeldingen en overige items in Windows vergroten door de schaalgrootte te verruimen. Klik met de rechtermuisknop ergens op een lege plek van het bureaublad en kies Beeldscherminstellingen. In het uitrolmenu achter Schaal staat de waarde standaard op 100%, maar je kunt als alternatief ook 125%, 150% of 175% selecteren. Je merkt direct verschil, want alles oogt een stuk groter. Er is ook een optie om een aangepaste schaalgrootte in te stellen, maar volgens Microsoft resulteert dat mogelijk in onleesbare tekst en apps.

Met een schaalgrootte van 175 procent verschijnen teksten en menu-onderdelen nogal groot in beeld.

22 Grote (koeien)letters

Wie de letters in Windows te klein vindt, kan daar iets aan doen. Ga naar Instellingen / Toegankelijkheid / Tekengrootte. Beweeg de schuifregelaar een stukje naar rechts. De voorbeeldtekst wijzigt meteen. Als je deze voorbeeldtekst comfortabel kunt lezen, bevestig je met Toepassen. Windows 11 past de lettergrootte in het besturingssysteem en ondersteunde apps aan. Kies je té grote letters, dan leidt dat wellicht tot onduidelijke menu’s. Gelukkig kun je die koeienletters altijd weer verkleinen.

Verhoog met grotere letters de leesbaarheid in Windows 11.

23 Oude rechtermuisknopmenu

Ten opzichte van Windows 10 is het contextmenu van Windows 11 flink op de schop gegaan. Het bevat minder opties. Goed om te weten is dat je het oude vertrouwde rechtermuisknopmenu alsnog kunt oproepen. Klik maar eens met rechts op een bestand of map. Via Meer opties weergeven komt het klassieke contextmenu tevoorschijn.

24 Donkere modus

De meeste mensen vinden overdag een gebruiksomgeving met lichte kleuren prettig. Kruip je ook weleens ’s avonds achter de computer, dan is juist een donkere gebruiksomgeving comfortabeler voor de ogen. Pas de weergave in Windows 11 hier eenvoudig op aan. Klik met de rechtermuisknop ergens op het bureaublad en kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Via Kleuren beland je in het juiste menu. Je selecteert in het uitrolmenu achter Kies de modus de optie Licht of Donker. De wijziging is direct actief.

Switch vanuit de kleureninstellingen tussen de lichte en donkere modus.

25 Positie startknop

Standaard staan de startknop en vastgepinde apps in het midden van de taakbalk. Je kunt de boel ook naar links opschuiven. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Je klikt daarna op Gedrag van taakbalk om de onderliggende opties te tonen. Kies in het uitrolmenu achter Uitlijning van taakbalk de optie Links uitlijnen. De startknop en apps verplaatsen zich direct naar links.

Na een stevige sportsessie voel je je voldaan. Je bent trots op jezelf dat je het 'weer geflikt' hebt. Maar je sportkleding? Die ruikt allesbehalve fris. Wassen helpt natuurlijk, maar wat doe je als die geur hardnekkig blijft hangen?

Lees ook: Schoenen wassen in de wasmachine, zo doe je dat

Sterke zweetlucht? Natuurazijn!

Om ervoor te zorgen dat de sterke zweetlucht niet in de kleding blijft, gooi je de kleding 15 tot 20 minuten voor het wassen in een bak met koud water en een flinke scheut natuurazijn. De azijn haalt de penetrante geur eruit en verwijdert al wat vuil, maar tast het textiel niet aan. Dit helpt ook bij sportkleding met een oude zweetgeur. Daarna was je de kleding met de wasmachine of met de hand.

Heb je een flinke training gehad en echt geen tijd om je sportkleding voor de volgende wedstrijd te wassen? Je frist je sportkleding tijdelijk op door een plantenspuit te vullen met water en azijn, verhouding: 50/50. Spray het mengsel op het kledingstuk en de zweetgeur is weg. Was de kleding na de wedstrijd wel gelijk.

Was je sportkleding niet te heet!

Waarschijnlijk denk je: hup, wasmachine aan op 60 graden. Maar doe dit liever niet. Sportkleding is meestal gemaakt van speciaal materiaal dat sneller droogt, een ademende eigenschap heeft en vocht afdrijft. Deze stof is vaak delicater dan bij gewone kleding. Daarom is het belangrijk dat je de kleding voorzichtig wast, op maximaal 30 graden. Zet de wasmachine op een sportprogramma of een programma voor synthetische kleding. Een heter programma kan ervoor zorgen dat de sportkleding krimpt en het elastiek aangetast raakt. Check altijd voor het wassen het waslabel voor de specifieke wasinstructies van de kleding.

Keer de kledingstukken binnenstebuiten voordat je ze in de wastrommel gooit. Hiermee bescherm je de opdrukken en kleuren aan de buitenkant van je kleding. Bovendien zitten de bacteriën en dode huidcellen toch aan de binnenkant van je kleding. Prop de wasmachine niet te vol, want dan wordt je sportkleding niet goed gespoeld.

©Oriol Roca

Wel: vloeibaar wasmiddel. Niet: wasverzachter

Voordat je uit gewoonte een flinke scheut wasmiddel in de machine giet omdat je sportkleding zo vies ruikt: even wachten. Te veel wasmiddel zorgt er juist voor dat er zeepresten in de stof achterblijven. En dit zorgt ervoor dat de kleding je dode huidcellen nog beter blijft vasthouden. Het gevolg: nare geurtjes waar niemand blij van wordt. Gebruik het liefst vloeibaar wasmiddel, want de resten van waspoeder blijven vaak achter in kleding. Je mag wel een beetje baking soda in de wasmachine doen, dit neutraliseert de zweetlucht.

Veel mensen gooien het liefst ook nog wat wasverzachter met een geurtje bij de was, maar voor sportkleding is dit niet aan te raden. Wasverzachter legt namelijk een laagje over de vezels en verstopt hierdoor de vezels, waardoor de kleding niet meer goed schoon wordt. Hierdoor ruikt je kleding na een sportsessie juist erger naar zweet. En wasverzachter kan de stof en de elasticiteit ervan aantasten, waardoor de kleding gaat lubberen.

©anetlanda