Maak van je oude pc een ESXi-server
Dankzij tablet en smartphone staat menig pc in een hoekje te verstoffen. Wanneer het nog geen heel oud systeem is, kun je er in een paar stappen een ESXi-server van maken. Daarop kun je gelijktijdig meerdere besturingssystemen gebruiken.
In dit artikel leggen we uit hoe je een pc inricht als ESXi-server en welke mogelijkheden dat biedt. We gebruiken hiervoor alleen gratis software. Voordat we beginnen met de installatie, worden belangrijke begrippen toegelicht en gaan we een aantal dingen voorbereiden om later verrassingen te voorkomen. Lees ook: 13 tips voor een nieuw leven van je oude pc.
01 Bare metal
De bekendste vorm van virtualisatie is wat we 'host-virtualisatie' noemen. Daarbij maak je bovenop Windows of Linux met behulp van een virtualisatieprogramma één of meer virtuele machines. Deze vorm van virtualisatie heeft een aantal onoplosbare nadelen. Zo verbruikt het besturingssysteem van de pc een flink deel van de processor en het geheugen, en blijft er dus minder over voor de virtuele machines. Ook moet je altijd dat onderliggende besturingssysteem weer beveiligen en updaten. Er is een ander soort virtualisatie dat we 'bare-metal-virtualisatie' noemen en die heeft deze nadelen niet. Er is in dit scenario namelijk geen onderliggend besturingssysteem, de virtualisatiesoftware installeer je direct op de kale pc.
©PXimport
Doordat bij bare-metal-virtualisatie de virtualisatiesoftware direct op de hardware wordt geïnstalleerd, blijft er veel meer rekenkracht over voor de virtuele machines.
02 VMware ESXi
De bekendste software voor bare-metal-virtualisatie is ESXi van VMware. Alle grote bedrijven gebruiken het en ook nog in hun meest kritische omgevingen. ESXi is namelijk zeer robuust en toch eenvoudig te gebruiken. Bovendien is ESXi gratis, wat het ook aantrekkelijk maakt het thuis te gebruiken. Er is eigenlijk maar één belangrijk kenmerk om goed te onthouden en te overwegen voor je jouw eigen pc ombouwt tot ESXi-server: op een ESXi-server kun je niet gewoon computeren! Je hebt áltijd een ander apparaat nodig (een andere pc of een tablet) om de virtuele machines op de ESXi-server te gebruiken.
We laten in paragraaf 5 zien waar je ESXi kunt downloaden, maar eerst treffen we wat voorbereidingen.
©PXimport
Op een ESXi-server kun je niet inloggen en een virtuele machine gebruiken, dat doe je altijd vanaf een ander apparaat.
03 Systeemeisen en BIOS
De minimale systeemeisen van ESXi zijn bescheiden: een harde schijf of SSD van 256 GB, een 64-bit-dualcore-processor en 4 GB RAM-geheugen. Maar: vooral meer geheugen is welkom. Verder moet je in het BIOS twee technieken inschakelen. Druk bij de start van de pc op DEL of F2 (of welke toets dat ook is op jouw systeem) om het BIOS te openen. Ga naar de processorinstellingen en zoek naar termen als NX Technology, XD Support of Execute Disable Bit. Zet die opties op Enabled. Ook een optie getiteld Intel (Intel VT) Virtualization Technology of AMD (AMD-V) Virtualization Technology moet op Enabled staan.
©PXimport
De optie Execute Disable Bit moet in het BIOS worden aangezet om ESXi te kunnen gebruiken.
04 Back-up
Voordat je ESXi installeert, raden we met klem aan om een back-up te maken van de hele pc. In elk geval wordt de harde schijf waarop je ESXi installeert tijdens de installatie gewist. Voor het geval er nog meer schijven aan hangen: bij een installatie als deze is een totale back-up (image) altijd beter. Gebruik Acronis True Image Home of een ander goed back-programma om de back-up te maken én te controleren voor je verder gaat!
©PXimport
Een back-up is een superbelangrijk, want in elk geval de schijf waarop ESXi wordt geïnstalleerd, wordt volledig gewist.
ESXi-multiboot
Wil je de pc ook nog gewoon kunnen gebruiken, kies dan voor een 'hardware-multiboot'. Hiervoor koppel je voor je ESXi installeert, de bestaande harde schijf of SSD los en sluit je een nieuwe schijf of (bij voorkeur) een SSD aan. Installeer dan ESXi. Wil je nou later eens gewoon de pc gebruiken, sluit dan weer de oorspronkelijke schijven aan. Of sluit alle schijven aan en selecteer bij het opstarten de schijf met Windows of die met ESXi.
05 ESXi downloaden
Om ESXi te downloaden bij VMware, moet je een account aanmaken. Ga naar deze website en klik op Download Now. Log in of maak een nieuw account via Create an Account. Ben je ingelogd, dan kom je direct op de pagina License en Download. Neem de licentiecode over, die heb je later nodig. Klik bij ESXi ISO image (Includes VMware Tools) op Manually Download en doe hetzelfde bij VMware vSphere Client. Bewaar beide bestanden op de pc. Plaats een lege cd in de cd-brander en open Windows Verkenner. Blader naar het iso-bestand en klik erop met de rechtermuisknop, kies Schijfkopiebestand branden. Zet een vinkje bij Schijf controleren na branden en bevestig met Branden. Haal de cd eruit als die klaar is en schrijf er met een cd-markeerstift op dat dit de VMware ESXi 6.0-installatieschijf is.
©PXimport
Download zowel de ESXi ISO als de VMware vSphere Client, beide heb je nodig.
06 De installatie
Boot de pc vanaf de ESXi-installatieschijf en wacht even, na zes seconden start automatisch de installatie. Wacht tot je bij het scherm Welcome to the VMware ESXi Installation bent, druk dan op Enter om verder te gaan en daarna op F11 om de licentie te accepteren. Selecteer in de volgende stap de harde schijf om ESXi te installeren. Als er meerdere schijven zijn ontdekt, kun je met de pijltjestoetsen wisselen. Druk op Enter als bevestiging en doe dit daarna nogmaals om de standaard toetsenbordindeling te accepteren. De volgende stap is erg belangrijk. Hier bepaald je het root-wachtwoord voor de server. Deze heb je later vaker nodig. Typ het wachtwoord bij Root password en herhaal het bij Confirm password. Druk dan op Enter om verder te gaan. Druk tot slot op F11 om de installatie nu echt uit te voeren. ESXi wist nu de installatieschijf en kopieert er de eigen bestanden naartoe. Zodra je de melding ESXi has been succesfully installed ziet, verwijder je de installatie-cd en druk je op Enter om het systeem opnieuw te starten.
©PXimport
Kies een sterk wachtwoord voor het root-account, het is het belangrijkste account en wachtwoord van de server.
Drivers toevoegen aan ESXi
Het meest voorkomende probleem wanneer ESXi op een pc wordt geïnstalleerd, is het ontbreken van drivers. Vaak gaat het dan om een netwerkkaart (vaak Realtek of Marvell) of de SATA/AHCI-controller. Dit probleem los je op door de drivers aan de ESXI-ISO toe te voegen en daarmee de installatie te herhalen. Controleer eerst welke hardware niet wordt ondersteund. Zoek daarna online de ontbrekende driver. Dit moet een Linux-driver zijn, veel ervan zijn ook bij VMware te downloaden. Daarna gebruik je een Powershell-script om de drivers aan de ISO toe te voegen. Uitleg en tools vind je hier. Er staat ook een half uur durende YouTube-video die je stap voor stap erdoorheen leidt.
07 Eerste keer opstarten
Wacht tot de ESXi-server is opgestart, je kunt het verloop onderin het scherm volgen. In het grijze deel van het openingsscherm zie je wat systeeminformatie, belangrijker is de informatie in het geelgekleurde deel. Daar staan twee url's voor het downloaden van tools plus enkele functietoetsen waarmee je ESXi kunt beheren. Bij de bovenste url kun je het huidige IP-adres van de server aflezen. Neem de url over in de adresbalk van de browser en druk op Enter. Je maakt nu verbinding met de webservice op de ESXi-server en ziet er wat verdere informatie.
©PXimport
De url op de startpagina van ESXi vertelt je het IP-adres van de server. Maak verbinding voor extra informatie.
08 Configuratie aanpassen
Het belangrijkste om nu te doen is de server een vast IP-adres te geven. Zoals je op de voorpagina kunt zien, is het huidige IP-adres uitgegeven via DHCP en dat kan dus zo maar veranderen. Bepaal welk IP-adres de server het beste kan krijgen en neem anders het IP-adres over dat deze nu heeft. Druk op F2 om de configuratieopties te starten. Druk op Enter om te bevestigen dat je als root inlogt en typ daarna het wachtwoord, bevestig met Enter. Ga met de pijltjestoets op het toetsenbord omlaag naar Configure Management Network / IPv4 Configuration. Ga naar Set status IPv4 adress and network configuration. Druk op de spatiebalk om deze configuratieoptie te kiezen. Druk weer op het pijltje omlaag en pas bij IPv4 Address het IP-adres aan en eventueel ook Subnet Mask en Default Gateway, al moet je die laatste twee alleen aanpassen als je de ESXi-server ook echt naar een heel ander netwerk verplaatst. Druk op Enter om de aanpassingen te bevestigen. Druk daarna op Esc om de managementconsole te verlaten en bevestig met Y dat je de configuratiewijziging wilt doorvoeren.
©PXimport
Zet minimaal de netwerkconfiguratie om van DHCP naar een vast (oftewel statisch) IP-adres.
09 vSphere client
De server is nu klaar voor gebruik. Om virtuele machines aan te maken, gebruiken we de vSphere Client die we eerder al bij VMware hebben gedownload. Installeer het programma en start het op. Vul bij IP address/Name het IP-adres van de ESXi-server in, bij User name vul je root in en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Login. Er verschijnt een waarschuwing dat de server een onbekend certificaat gebruikt om de verbinding te beveiligen. Zet een vinkje bij Install this certificate and do not display any security warnings en klik op Ignore. Even later ben je ingelogd op de vSphere Client en kun je de ESXi-server gaan gebruiken.
10 Licentie plaatsen
ESXi is gratis, maar je hebt wel een licentie nodig. De licentie heb je eerder al genoteerd of kun je alsnog aanvragen door te klikken op Assign a license to the ESXi host en daarna met je VMware-account in te loggen. Kopieer de licentiesleutel naar de pc. Klik dan in vSphere Client op het tabblad Configuration en selecteer links in de lijst met opties Software / Licensed Features. Klik op Edit en daarna op Assign a new license key to this host. Klik op Enter key en plak hier de licentiesleutel. Bevestig met twee keer OK.
©PXimport
Plaats de licentie op de server om deze eindeloos te kunnen blijven gebruiken.
11 Opslag inrichten
Voordat je een eerste virtuele machine maakt, is het handig het daarvoor benodigde installatie-iso-bestand naar de ESXi-server te kopiëren (zie het kader Iso-bestanden voor meer informatie). Klik op Configuration / Storage en daarna met de rechtermuisknop op datastore1. Kies Browse datastore. De opslag op de ESXi-server wordt nu geopend in een soort Verkenner-venster. De centrale storage op de ESXi-server is nog leeg. Klik op Create a new folder en maak een map aan met de naam ISOs. De map komt rechts in het Verkenner-venster te staan. Dubbelklik op de map. Maak een map met de naam van het besturingssysteem dat je wilt installeren. Dubbelklik dan weer op die map en klik daarna op Upload files to this folder / Upload file. Selecteer nu het iso-bestand en bevestig dat je het wilt uploaden naar de ESXi-server.
©PXimport
Upload images naar de datastore van besturingssystemen die je wilt virtualiseren.
Iso-bestanden
Een iso-bestand is een kopie van een cd/dvd (of zelfs harde schijf) in één bestand. De ESXi-server kan deze bestanden lezen zonder dat je ze eerst ook echt op cd of dvd hoeft te branden. Van alle bekende Linux-distributies zijn de voor de installatie benodigde bestanden als één of meer iso's te downloaden. Dat geldt niet voor Windows en OS X. Heb je van een bepaalde versie van Windows of OS X een installatie-cd/dvd liggen, dan kun je daar zelf een iso-bestand van maken. Op internet zijn talloze programma's te vinden waarmee je van je (installatie-)cd/dvd een iso-bestand maakt.
Voor Windows 10 kun je ook aan installatiemedia komen via de tool MediaCreationTool.exe. Die kun je hier downloaden, zoek de knop Hulpprogramma nu downloaden en klik erop.
12 Virtuele machine maken
Zijn de iso's geüpload, klik dan op Getting started / Create a new virtual machine. Doorloop de stappen van de wizard, meestal voldoet de standaardkeuze. Geef de virtuele machine de naam van het besturingssysteem en selecteer datastor1 als plek om deze te bewaren. Selecteer bij Guest Operating System het besturingssysteem dat je gaat installeren, ESXi kiest dan automatisch de juiste instellingen. Is alles klaar, klik dan op Finish.
In de linkerkolom van vSphere Client staat nu de nieuwe virtuele machine. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Edit settings. Klik op CD/DVD drive 1 en selecteer rechts eerst Datastore ISO file, en selecteer daarna via Browse het installatie-iso-bestand. Zet dan een vinkje bij Connect at power on. Bevestig met OK. Klik nu opnieuw met de rechtermuisknop op de virtuele machine en kies Open console. Klik op Power on, de groene driehoek bovenin de console. Even later zal de virtuele machine beginnen met de installatie van het besturingssysteem.
13 Toetsen loskoppelen
Om iets in de virtuele machine te kunnen doen met toetsenbord of muis, klik je met de muis in het venster van de virtuele machine. Wil je weer terug naar de pc, dan wil dat niet. Daarvoor moet je eerst toetsenbord en muis weer loskoppelen van de virtuele machine. Dit doe je door gelijktijdig de Ctrl-toets en Alt-toets in te drukken op het toetsenbord.
©PXimport
Om de computer te bedienen moet je muis en toetsenbord telkens losmaken uit de virtuele machine: dit doe je met de Ctrl- en Alt-toetsen.
14 VMware Tools installeren
Om de prestaties en het gebruiksgemak van een virtuele machine te verbeteren, zijn er de VMware Tools. Deze installeer je in de virtuele machine. De tools zijn er voor zowel Windows als Linux. Start de virtuele machine en open de console. Klik dan op VM / Install/Upgrade VMware Tools. De installatie loopt dan verder vanzelf. Heel handig, met de VMware Tools geïnstalleerd is het niet meer nodig telkens toetsenbord en muis los te maken van de virtuele machine. Beweeg de muis naar buiten de virtuele machine en je kunt direct de pc weer gebruiken.
15 Een VM stoppen
Het gebruik van Windows of Linux als virtuele machine op ESXi is niet anders dan wanneer het op de pc zelf zou staan. Je kunt onderdelen toevoegen, applicaties installeren, je eigen achtergrondje erop zetten. Maar ook beveiliging blijft nodig, zoals de installatie van een antivirusprogramma, en het regelmatig updaten van het besturingssysteem en de geïnstalleerde programma's. Voor de virtuele machine maakt het niet uit dat hij virtueel is, hij weet het niet eens. Heb je eens een probleem met een virtuele machine, de bekende toetscombinatie Ctrl+Alt+Del geef je via het menu VM / Guest / Send Ctrl + Alt + Del. En een virtuele machine hard uitzetten gaat via de rode stopknop op het console: Shutdown Guest.
©PXimport
De installatie van een virtuele machine gaat daarna net zo als de installatie op een echte pc.
16 Verbinding maken
Behalve met vSphere Client kun je ook op andere manieren verbinding maken met één van de virtuele machines. Je kunt TeamViewer installeren in een virtuele machine of de standaard Remote Desktop (Extern Bureaublad) gebruiken. Voor beide zijn er apps voor iOS, Android en Windows Phone. Verder heeft VMware enkele ESXi-apps zoals de vSphere Client voor iOS en WatchList voor Android, maar beide kunnen wel een goede update gebruiken want erg uitgebreid zijn ze niet. Als alternatief download je het gratis vmwViewer of koop je voor een paar euro de app vmwPAD (beide gebruiken onder water VNC).
17 ESXi afsluiten
Wil je de ESXi-server uitschakelen, dan kan dat vanuit de vSphere Client via een rechtsklik op de server in de linkerkolom van het programma. Bevestig via Ja dat de server niet in maintenance mode staat, geef een korte reden voor het uitschakelen en schakel de server uit via OK. Je kunt het ook doen rechtstreeks op de server. Druk op F12, bevestig dat je de root bent door op Enter te drukken en typ dan het wachtwoord. Druk dan op Enter en F2. Zorg er wel voor dat vooraf alle actieve virtuele machines of gepauzeerd zijn of uitgeschakeld.
