De kans is groot dat je oude desktop-pc staat te verstoffen op zolder. Zonde! Want je kunt er nog leuke dingen mee doen. In dit artikel leggen we je dertien uiteenlopende ideeën voor.

Tip 01: Stroomverbruik

Voor je je oude computer uit de kast haalt en 'm op een of andere manier weer nuttig inzet, moet je je er wel van bewust zijn dat zo'n toestel stroom verbruikt. Niet zelden zelfs meer stroom dan een moderne machine met zijn energiezuinige(r) componenten. Je zult dus zelf uit moeten maken of de voordelen van het hergebruik opwegen tegen de kosten van dat extra stroomverbruik. Lees ook: 12 keer een nieuw leven voor je oude tablet.

Een oude pc inzetten als NAS (met gratis software zoals FreeNAS) bijvoorbeeld, wordt vaak als een uitstekende optie voorgesteld. Dat mag kloppen, maar vergeet niet dat een 'echte' NAS met zijn uitgekiende energieprofiel zeer zuinig met energie omspringt. Kunnen de ideeën uit ons artikel je niet overtuigen, dan kun je altijd nog overwegen om je computer aan een kennis of aan een lokale school te schenken. Je kunt hem ook op een online veiling verkopen of er in elk geval zoveel mogelijk onderdelen van recyclen.

©PXimport

Tip 01 Een 'echte' NAS verbruikt veel minder stroom dan een oude pc.

Distributed computing

Tip 02: Rekenwerk

Wetenschappelijk onderzoek vergt vaak zeer complexe berekeningen en dus enorm veel rekenkracht. Lang niet elke instelling of universiteit kan zich daarvoor een supercomputer veroorloven. Distributed computing (gedistribueerd rekenen) is een veel goedkoper alternatief en jij kunt daarbij helpen met je oude computer! Bij distributed computing, kortweg DC, wordt het rekenwerk namelijk uitgesplitst over duizenden minder krachtige computers.

Alle berekeningen keren nadien mooi terug naar het rekencentrum van de instelling. Een van de populairste platformen voor deze vorm van DC is BOINC (Berkeley Open Infrastructure for Network Computing). De software (voor diverse besturingssystemen) die je daarvoor nodig hebt, vind je hier. Klik hier op Download / Download BOINC.

©PXimport

Tip 02 Wie weet komt jouw naam op de lijst met de honderd actiefste deelnemers van BOINC!

Tip 03: BOINC projectkeuze

We tonen je hoe je BOINC installeert en gebruikt op een Windows-pc. De installatie vergt maar enkele muisklikken: driemaal Next, eenmaal Install en Finish. Wel moet je even je pc opnieuw starten. Normaliter verschijnt na de herstart de beheermodule van BOINC. Is dat niet het geval dan start je die alsnog op via Alleprogramma's / BOINC / BOINC Manager. Kies in dit stadium in elk geval voor Projecttoevoegen. BOINC laat je nu de keuze tussen een veertigtal uiteenlopende projecten.

Het is overigens ook mogelijk de rekenkracht van je pc over verschillende projecten tegelijk te verdelen. Bij elk project hoort een samenvattende beschrijving evenals een link naar een site waar je terechtkunt voor bijkomende informatie. Selecteer een project naar keuze, laat Nee, nieuwe gebruiker aangestipt en vul de gevraagde gegevens in. Druk op Volgende en op Voltooien. Je belandt nu op de projectsite waar je desgewenst bijkomende gegevens invult.

©PXimport

Tip 03 Kies een of meer projecten naar keuze waar je je graag voor inzet.

Tip 04: Projectbeheer

Keer je terug naar de BOINC Manager dan merk je dat je project intussen is toegevoegd en dat 'werk wordt gedownload', een proces dat even kan duren. Je kunt op elk moment de activiteiten tijdelijk stopzetten via de knop Onderbreken en weer in gang zetten met Hervatten. Een project definitief weghalen kan ook: kies Project specifieke instructies en druk op Verwijderen. Gedetailleerde informatie over een lopend project vind je via het menu Weergave / Geavanceerd.

Wij raden aan alle tabbladen hier even te openen om de interface te leren kennen. Met Ctrl+Shift+V keer je terug naar de eenvoudige weergave van de BOINC Manager. Handig aan BOINC is dat je kunt instellen hoe zwaar je processor belast mag worden. Open in de geavanceerde weergave het menu Projectbeheer en kies Verwerkingsvoorkeuren. Hier kun je nauwgezet invullen wanneer het project actief mag zijn en hoe intensief dat mag gebeuren.

©PXimport

Tip 04 De eerste projectfase: het downloaden van het 'rekenwerk'.

Linux voor kinderen

Tip 05: Kinderdistro's

Je kunt op verschillende manieren relatief veilig met een ander besturingssysteem experimenteren. Je kunt het OS in een virtuele machine draaien, bijvoorbeeld met het gratis programma VirtualBox. Je kunt ook een dualboot-constructie opzetten, of je probeert het met een tool als Wubi (die Ubuntu net als een applicatie binnen Windows installeert). In deze drie gevallen installeer je het uit te proberen besturingssysteem veelal op je favoriete computer. Je oude computer biedt ook hier een uitweg, je kunt deze namelijk prima gebruiken om een alternatief uit te testen. Wij gaan hier voor een kindvriendelijk besturingssysteem.

Er bestaan namelijk diverse Linux-distributies die zich specifiek op een jong doelpubliek richten. Qimo en LinuxKidX zijn bijvoorbeeld al geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar, terwijl Sugar, Ubermix en vooral Edubuntu op iets oudere kinderen mikken. We tonen je hoe je het populaire Qimo installeert en gebruikt, temeer omdat Qimo ook bij uitstek geschikt is voor een thuis-pc (en minder gefocust is op gebruik in een klasomgeving).

©PXimport

Tip 05 Er zijn verschillende Linux-distributies die zich op kinderen richten.

Tip 06: Qimo installatie

In principe kun je Qimo, net als de meeste andere Linux-distro's, opstarten van een live-cd of usb-stick. Het besturingssysteem werkt echter sneller en makkelijker (bijvoorbeeld bij de installatie van bijkomende applicaties) als je het installeert op de harde schijf. De homepage van Qimo is www.qimo4kids.com, waar je diverse downloadmogelijkheden vindt. De mirror werkte prima tijdens onze test. Je kunt ook gebruikmaken van het bittorrent-netwerk om de distributie te downloaden. Het gedownloade iso-bestand brand je naar een live-cd, bijvoorbeeld met behulp van het gratis CDBurnerXP. Start je computer vervolgens van deze cd op. Stel de gewenste taal in (Nederlands) en kies Install Qimo. Stel de gevraagde opties in (Taal, Land, Toetsenbordindeling), laat Qimo de gehele schijf leegmaken en gebruiken en kies een inlognaam. Met Installeren zet je de installatie in gang.

©PXimport

Tip 06 De installatie van Qimo duurt nauwelijks tien minuten.

Tip 07: Qimo werking

Zo'n tien minuten later is de installatie achter de rug en mag je de computer herstarten. Als alles goed is, verschijnt even later de grafische interface van Qimo. Een zevental applicaties kun je al meteen opstarten via de opvallende knoppen onder in beeld. Andere applicaties vind je via de menuknop linksboven. Met name de opties Educatief en Games zijn specifiek op kinderen gericht. Toegegeven: een aantal applicaties richt zich op Engelstalige kinderen, maar er zijn ook programma's waarvoor geen enkele talenkennis is vereist. Andere applicaties toevoegen kan natuurlijk ook. Dat kan (bijvoorbeeld) via Menu / Systeem / Ubuntu Softwarecentrum / Software verkrijgen, waar je dan het gewenste thema (zoals Audio envideo, Educatief, Grafisch, Spelletjes) opent, een applicatie selecteert en op de knop Installeren drukt.

©PXimport

Tip 07 Bijkomende applicaties installeren is niet ingewikkeld.

Anoniem(er) internetten

Tip 08: Tails principes

Wanneer je vanuit je vertrouwde Windows-omgeving het internet opgaat, dan is dat nooit zonder risico. Je weet niet met 100% zekerheid dat er geen malware actief is en bovendien laat je browser ook allerlei sporen na, waaronder je IP-adres. Tails (The Amnesic Incognito Live System), dat gebruikmaakt van het anonimiserende Tor-netwerk, reduceert die risico's tot bijna nihil.

Download alvast het iso-bestand en brand het naar een dvd, waarmee je vervolgens je oude computer opstart. Let wel, Tails is een echt 'live' systeem, wat inhoudt dat je het compleet vanaf de dvd draait. Je zou dit in principe dus ook vanaf je eigen computer kunnen doen, maar het is altijd nog wel veiliger om hiervoor een verder ongebruikte pc in te zetten, of in elk geval een pc waarop geen belangrijke data staan.

©PXimport

Tip 08 Tails: gebouwd op Debian, vertrouwend op Tor.

Tip 09: Tails installatie

In het opstartmenu kies je dan Live (of LiveFailsafe, mocht de eerste optie problemen opleveren). Vervolgens klik je onderaan op English / Other, waarna je de gewenste taal selecteert (wij kiezen Nederlands) en met Apply bevestigt. Laat Meer opties ingesteld op Nee en klik op Login. Stop nu een (lege) usb-stick van minstens 4 GB in je pc. In de desktopomgeving klik je vervolgens bovenaan op Toepassingen en selecteer je Tails / Tails installer / Kloon & installeer.

Het is namelijk de bedoeling dat we Tails op de usb-stick installeren, omdat je hierdoor tijdens je internetsessies ook data kunt bewaren. Verwijs naar de stick en voer de kloonoperatie uit. Daarna kies je Tails / Configure Persistent Volume. Kies een stevig wachtwoord, bevestig met Aanmaken en geef aan voor welke Tails-applicaties je data op je stick wilt bijhouden.

©PXimport

Tip 09 Op een usb-stick kun je ook data opslaan.

Tip 10: Tails werking

Herstart nu je computer vanaf de stick en bevestig de vraag Persistentie gebruiken, zodat data opgeslagen kunnen worden. Om veilig te surfen selecteer je daarna Toepassingen / Internet / Iceweasel webbrowser. Je zult merken dat je - met dank aan het Tor-netwerk - niet langer via je eigen IP-adres surft: een bezoek aan een site als www.whatismyip.com zal dat bevestigen. Iceweasel is bovendien met enkele extensies uitgerust die nog bijkomende waarborgen voor je privacy bieden, waaronder HTTPS-Everywhere, die waar mogelijk automatisch voor een versleutelde https-connectie zorgt. Verder tref je hier ook nog Adblock Plus, FoxyProxy en NoScript aan. Al deze extensies beheer je via Extra / Add-ons / Extensies.

©PXimport

Tip 10 Iceweasel in combinatie met Tor: oog voor je privacy!

Overname op afstand

Afhankelijk van waarvoor je de oude computer wilt gebruiken, laat je die al dan niet continu ingeschakeld. Dat hoeft echter niet te betekenen dat je die een plaatsje op je bureautafel hoeft te geven of dat je daar een scherm, muis of toetsenbord moet aanhangen. Er zijn namelijk genoeg mogelijkheden om zo'n toestel op afstand over te nemen. Specifiek voor BOINC is er bijvoorbeeld BoincTasks, maar er zijn ook generieke oplossingen voor remote control, zoals het gratis TeamViewer of een van de tools uit het VNC-platform, waaronder TightVNC en UltraVNC. VNC laat zich wel wat lastiger configureren en finetunen dan TeamViewer.

©PXimport

De Gallery-computer, overgenomen via een gratis TeamViewer-sessie.

Online fotogalerij

Tip 11: Installatie

Veel gebruikers laten hun oude pc als server dienst doen. Dat kan een NAS-server zijn, maar er zijn nog heel wat andere mogelijkheden zoals een gateway of een wiki. Misschien zou je het wel leuk vinden die als een opslagplaats voor je foto's te laten fungeren - een soort online fotogalerij als Flickr of Picasa dus, maar dan geheel onder eigen beheer. Dat kan met de gratis tool Gallery. Die vereist wel enkele componenten (webserver, MySQL database en PHP), maar je kunt gelukkig alles in één keer downloaden in de vorm van een 'Bitnami-stack'.

Surf naar deze website, klik op Applications, open de rubriek Photo Sharing en klik op Gallery. Haal de Gallery installer op en voer dit exe-bestand uit. Voorzie een eigen login-ID en, tenzij je redenen hebt dat anders te willen, laat je de voorgestelde poortnummers ongemoeid. Rond af met Finish en stem je browser af op http://localhost (desgevallend gevolgd door het poortnummer van de webserver, bijvoorbeeld http://localhost:8089). Een klik op Access Bitnami Gallery Stack brengt je naar je nog lege fotogalerij.

©PXimport

Tip 11 Dankzij de Bitnami stack heb je de installatie zo voor elkaar.

Tip 12: Albumbeheer

De interface is momenteel nog Engelstalig, maar dat kun je aanpassen. Meld je via Login (linksboven) aan, open het menu Admin en kies Settings / Languages. Plaats (alleen) een vinkje bij Nederlands en stip hier de optie Default language aan. Bevestig met Update Languages. Tijd nu om een eerste album te creëren en dit van enkele foto's te voorzien. Klik linksboven op Terugnaarde Gallery en selecteer Toevoegen / Voeg een albumtoe. Voorzie dit nieuwe album van een gepaste titel, beschrijving, mapnaam en url. Druk op de knop Maak en klik vervolgens op Voeg foto's toe / Selecteer foto's. Verwijs naar je fotobron (een usb-stick bijvoorbeeld) en haal de foto's op. Die kun je desgewenst meteen al labelen via het veld Voeg steekwoorden toe aan alle geüploade bestanden. Zodra je met Gereed bevestigt, verschijnen de foto's in je album. Vanuit het menu Album opties kun je het album nog op allerlei manieren aanpassen. Ook leuk: rechtsboven vind je een knopje waarmee de foto's zich in de vorm van een diashow laten bekijken.

©PXimport

Tip 12 Je creëert zelf de gewenste albums en vult die met de mooiste foto's.

Tip 13: Uitbreidingen

Niet alleen de (inhoud van de) albums kun je aanpassen, het is ook gemakkelijk om het uiterlijk van Gallery grondig te veranderen. Dat doe je eenvoudigweg door een ander thema te installeren. Open het menu Admin en kies Uiterlijk /Thema keuze. Klik hier op de link Download er nu een en selecteer een thema naar keuze. Download het bijhorende zip-bestand en pak het uit. De uitgepakte map kopieer je naar de themamap, standaard is dat C:\BitNami\gallery-3.0.9-3\apps\gallery\htdocs\themes. Activeer het nieuwe thema door het te selecteren en linksboven Activeer aan te klikken. Via Uiterlijk / Thema opties kun je dit thema nog verder aanpassen.

Op vergelijkbare manier is het ook mogelijk de functionaliteit van Gallery uit te breiden door bijkomende modules te installeren of te activeren. Dat doe je via Admin / Modules. Speel maar eens met de verschillende opties om te ontdekken wat er allemaal mogelijk is.

Op dit moment is je fotogalerij al beschikbaar voor alle pc's in je eigen netwerk. Wil je die ook via het internet bereikbaar maken, dan moet je wellicht nog 'port forwarding' in je router configureren. Meer informatie hierover vind je hier. Succes.

©PXimport

Tip 13 Een nieuw thema en je galerij ziet er helemaal anders uit!

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).