De kans is groot dat je oude desktop-pc staat te verstoffen op zolder. Zonde! Want je kunt er nog leuke dingen mee doen. In dit artikel leggen we je dertien uiteenlopende ideeën voor.

Tip 01: Stroomverbruik

Voor je je oude computer uit de kast haalt en 'm op een of andere manier weer nuttig inzet, moet je je er wel van bewust zijn dat zo'n toestel stroom verbruikt. Niet zelden zelfs meer stroom dan een moderne machine met zijn energiezuinige(r) componenten. Je zult dus zelf uit moeten maken of de voordelen van het hergebruik opwegen tegen de kosten van dat extra stroomverbruik. Lees ook: 12 keer een nieuw leven voor je oude tablet.

Een oude pc inzetten als NAS (met gratis software zoals FreeNAS) bijvoorbeeld, wordt vaak als een uitstekende optie voorgesteld. Dat mag kloppen, maar vergeet niet dat een 'echte' NAS met zijn uitgekiende energieprofiel zeer zuinig met energie omspringt. Kunnen de ideeën uit ons artikel je niet overtuigen, dan kun je altijd nog overwegen om je computer aan een kennis of aan een lokale school te schenken. Je kunt hem ook op een online veiling verkopen of er in elk geval zoveel mogelijk onderdelen van recyclen.

©PXimport

Tip 01 Een 'echte' NAS verbruikt veel minder stroom dan een oude pc.

Distributed computing

Tip 02: Rekenwerk

Wetenschappelijk onderzoek vergt vaak zeer complexe berekeningen en dus enorm veel rekenkracht. Lang niet elke instelling of universiteit kan zich daarvoor een supercomputer veroorloven. Distributed computing (gedistribueerd rekenen) is een veel goedkoper alternatief en jij kunt daarbij helpen met je oude computer! Bij distributed computing, kortweg DC, wordt het rekenwerk namelijk uitgesplitst over duizenden minder krachtige computers.

Alle berekeningen keren nadien mooi terug naar het rekencentrum van de instelling. Een van de populairste platformen voor deze vorm van DC is BOINC (Berkeley Open Infrastructure for Network Computing). De software (voor diverse besturingssystemen) die je daarvoor nodig hebt, vind je hier. Klik hier op Download / Download BOINC.

©PXimport

Tip 02 Wie weet komt jouw naam op de lijst met de honderd actiefste deelnemers van BOINC!

Tip 03: BOINC projectkeuze

We tonen je hoe je BOINC installeert en gebruikt op een Windows-pc. De installatie vergt maar enkele muisklikken: driemaal Next, eenmaal Install en Finish. Wel moet je even je pc opnieuw starten. Normaliter verschijnt na de herstart de beheermodule van BOINC. Is dat niet het geval dan start je die alsnog op via Alle programma's / BOINC / BOINC Manager. Kies in dit stadium in elk geval voor Project toevoegen. BOINC laat je nu de keuze tussen een veertigtal uiteenlopende projecten.

Het is overigens ook mogelijk de rekenkracht van je pc over verschillende projecten tegelijk te verdelen. Bij elk project hoort een samenvattende beschrijving evenals een link naar een site waar je terechtkunt voor bijkomende informatie. Selecteer een project naar keuze, laat Nee, nieuwe gebruiker aangestipt en vul de gevraagde gegevens in. Druk op Volgende en op Voltooien. Je belandt nu op de projectsite waar je desgewenst bijkomende gegevens invult.

©PXimport

Tip 03 Kies een of meer projecten naar keuze waar je je graag voor inzet.

Tip 04: Projectbeheer

Keer je terug naar de BOINC Manager dan merk je dat je project intussen is toegevoegd en dat 'werk wordt gedownload', een proces dat even kan duren. Je kunt op elk moment de activiteiten tijdelijk stopzetten via de knop Onderbreken en weer in gang zetten met Hervatten. Een project definitief weghalen kan ook: kies Project specifieke instructies en druk op Verwijderen. Gedetailleerde informatie over een lopend project vind je via het menu Weergave / Geavanceerd.

Wij raden aan alle tabbladen hier even te openen om de interface te leren kennen. Met Ctrl+Shift+V keer je terug naar de eenvoudige weergave van de BOINC Manager. Handig aan BOINC is dat je kunt instellen hoe zwaar je processor belast mag worden. Open in de geavanceerde weergave het menu Projectbeheer en kies Verwerkings voorkeuren. Hier kun je nauwgezet invullen wanneer het project actief mag zijn en hoe intensief dat mag gebeuren.

©PXimport

Tip 04 De eerste projectfase: het downloaden van het 'rekenwerk'.

Linux voor kinderen

Tip 05: Kinderdistro's

Je kunt op verschillende manieren relatief veilig met een ander besturingssysteem experimenteren. Je kunt het OS in een virtuele machine draaien, bijvoorbeeld met het gratis programma VirtualBox. Je kunt ook een dualboot-constructie opzetten, of je probeert het met een tool als Wubi (die Ubuntu net als een applicatie binnen Windows installeert). In deze drie gevallen installeer je het uit te proberen besturingssysteem veelal op je favoriete computer. Je oude computer biedt ook hier een uitweg, je kunt deze namelijk prima gebruiken om een alternatief uit te testen. Wij gaan hier voor een kindvriendelijk besturingssysteem.

Er bestaan namelijk diverse Linux-distributies die zich specifiek op een jong doelpubliek richten. Qimo en LinuxKidX zijn bijvoorbeeld al geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar, terwijl Sugar, Ubermix en vooral Edubuntu op iets oudere kinderen mikken. We tonen je hoe je het populaire Qimo installeert en gebruikt, temeer omdat Qimo ook bij uitstek geschikt is voor een thuis-pc (en minder gefocust is op gebruik in een klasomgeving).

©PXimport

Tip 05 Er zijn verschillende Linux-distributies die zich op kinderen richten.

Tip 06: Qimo installatie

In principe kun je Qimo, net als de meeste andere Linux-distro's, opstarten van een live-cd of usb-stick. Het besturingssysteem werkt echter sneller en makkelijker (bijvoorbeeld bij de installatie van bijkomende applicaties) als je het installeert op de harde schijf. De homepage van Qimo is www.qimo4kids.com, waar je diverse downloadmogelijkheden vindt. De mirror werkte prima tijdens onze test. Je kunt ook gebruikmaken van het bittorrent-netwerk om de distributie te downloaden. Het gedownloade iso-bestand brand je naar een live-cd, bijvoorbeeld met behulp van het gratis CDBurnerXP. Start je computer vervolgens van deze cd op. Stel de gewenste taal in (Nederlands) en kies Install Qimo. Stel de gevraagde opties in (Taal, Land, Toetsenbordindeling), laat Qimo de gehele schijf leegmaken en gebruiken en kies een inlognaam. Met Installeren zet je de installatie in gang.

©PXimport

Tip 06 De installatie van Qimo duurt nauwelijks tien minuten.

Tip 07: Qimo werking

Zo'n tien minuten later is de installatie achter de rug en mag je de computer herstarten. Als alles goed is, verschijnt even later de grafische interface van Qimo. Een zevental applicaties kun je al meteen opstarten via de opvallende knoppen onder in beeld. Andere applicaties vind je via de menuknop linksboven. Met name de opties Educatief en Games zijn specifiek op kinderen gericht. Toegegeven: een aantal applicaties richt zich op Engelstalige kinderen, maar er zijn ook programma's waarvoor geen enkele talenkennis is vereist. Andere applicaties toevoegen kan natuurlijk ook. Dat kan (bijvoorbeeld) via Menu / Systeem / Ubuntu Softwarecentrum / Software verkrijgen, waar je dan het gewenste thema (zoals Audio en video, Educatief, Grafisch, Spelletjes) opent, een applicatie selecteert en op de knop Installeren drukt.

©PXimport

Tip 07 Bijkomende applicaties installeren is niet ingewikkeld.

Anoniem(er) internetten

Tip 08: Tails principes

Wanneer je vanuit je vertrouwde Windows-omgeving het internet opgaat, dan is dat nooit zonder risico. Je weet niet met 100% zekerheid dat er geen malware actief is en bovendien laat je browser ook allerlei sporen na, waaronder je IP-adres. Tails (The Amnesic Incognito Live System), dat gebruikmaakt van het anonimiserende Tor-netwerk, reduceert die risico's tot bijna nihil.

Download alvast het iso-bestand en brand het naar een dvd, waarmee je vervolgens je oude computer opstart. Let wel, Tails is een echt 'live' systeem, wat inhoudt dat je het compleet vanaf de dvd draait. Je zou dit in principe dus ook vanaf je eigen computer kunnen doen, maar het is altijd nog wel veiliger om hiervoor een verder ongebruikte pc in te zetten, of in elk geval een pc waarop geen belangrijke data staan.

©PXimport

Tip 08 Tails: gebouwd op Debian, vertrouwend op Tor.

Tip 09: Tails installatie

In het opstartmenu kies je dan Live (of Live Failsafe, mocht de eerste optie problemen opleveren). Vervolgens klik je onderaan op English / Other, waarna je de gewenste taal selecteert (wij kiezen Nederlands) en met Apply bevestigt. Laat Meer opties ingesteld op Nee en klik op Login. Stop nu een (lege) usb-stick van minstens 4 GB in je pc. In de desktopomgeving klik je vervolgens bovenaan op Toepassingen en selecteer je Tails / Tails installer / Kloon & installeer.

Het is namelijk de bedoeling dat we Tails op de usb-stick installeren, omdat je hierdoor tijdens je internetsessies ook data kunt bewaren. Verwijs naar de stick en voer de kloonoperatie uit. Daarna kies je Tails / Configure Persistent Volume. Kies een stevig wachtwoord, bevestig met Aanmaken en geef aan voor welke Tails-applicaties je data op je stick wilt bijhouden.

©PXimport

Tip 09 Op een usb-stick kun je ook data opslaan.

Tip 10: Tails werking

Herstart nu je computer vanaf de stick en bevestig de vraag Persistentie gebruiken, zodat data opgeslagen kunnen worden. Om veilig te surfen selecteer je daarna Toepassingen / Internet / Iceweasel webbrowser. Je zult merken dat je - met dank aan het Tor-netwerk - niet langer via je eigen IP-adres surft: een bezoek aan een site als www.whatismyip.com zal dat bevestigen. Iceweasel is bovendien met enkele extensies uitgerust die nog bijkomende waarborgen voor je privacy bieden, waaronder HTTPS-Everywhere, die waar mogelijk automatisch voor een versleutelde https-connectie zorgt. Verder tref je hier ook nog Adblock Plus, FoxyProxy en NoScript aan. Al deze extensies beheer je via Extra / Add-ons / Extensies.

©PXimport

Tip 10 Iceweasel in combinatie met Tor: oog voor je privacy!

Overname op afstand

Afhankelijk van waarvoor je de oude computer wilt gebruiken, laat je die al dan niet continu ingeschakeld. Dat hoeft echter niet te betekenen dat je die een plaatsje op je bureautafel hoeft te geven of dat je daar een scherm, muis of toetsenbord moet aanhangen. Er zijn namelijk genoeg mogelijkheden om zo'n toestel op afstand over te nemen. Specifiek voor BOINC is er bijvoorbeeld BoincTasks, maar er zijn ook generieke oplossingen voor remote control, zoals het gratis TeamViewer of een van de tools uit het VNC-platform, waaronder TightVNC en UltraVNC. VNC laat zich wel wat lastiger configureren en finetunen dan TeamViewer.

©PXimport

De Gallery-computer, overgenomen via een gratis TeamViewer-sessie.

Online fotogalerij

Tip 11: Installatie

Veel gebruikers laten hun oude pc als server dienst doen. Dat kan een NAS-server zijn, maar er zijn nog heel wat andere mogelijkheden zoals een gateway of een wiki. Misschien zou je het wel leuk vinden die als een opslagplaats voor je foto's te laten fungeren - een soort online fotogalerij als Flickr of Picasa dus, maar dan geheel onder eigen beheer. Dat kan met de gratis tool Gallery. Die vereist wel enkele componenten (webserver, MySQL database en PHP), maar je kunt gelukkig alles in één keer downloaden in de vorm van een 'Bitnami-stack'.

Surf naar deze website, klik op Applications, open de rubriek Photo Sharing en klik op Gallery. Haal de Gallery installer op en voer dit exe-bestand uit. Voorzie een eigen login-ID en, tenzij je redenen hebt dat anders te willen, laat je de voorgestelde poortnummers ongemoeid. Rond af met Finish en stem je browser af op http://localhost (desgevallend gevolgd door het poortnummer van de webserver, bijvoorbeeld http://localhost:8089). Een klik op Access Bitnami Gallery Stack brengt je naar je nog lege fotogalerij.

©PXimport

Tip 11 Dankzij de Bitnami stack heb je de installatie zo voor elkaar.

Tip 12: Albumbeheer

De interface is momenteel nog Engelstalig, maar dat kun je aanpassen. Meld je via Login (linksboven) aan, open het menu Admin en kies Settings / Languages. Plaats (alleen) een vinkje bij Nederlands en stip hier de optie Default language aan. Bevestig met Update Languages. Tijd nu om een eerste album te creëren en dit van enkele foto's te voorzien. Klik linksboven op Terug naar de Gallery en selecteer Toevoegen / Voeg een album toe. Voorzie dit nieuwe album van een gepaste titel, beschrijving, mapnaam en url. Druk op de knop Maak en klik vervolgens op Voeg foto's toe / Selecteer foto's. Verwijs naar je fotobron (een usb-stick bijvoorbeeld) en haal de foto's op. Die kun je desgewenst meteen al labelen via het veld Voeg steekwoorden toe aan alle geüploade bestanden. Zodra je met Gereed bevestigt, verschijnen de foto's in je album. Vanuit het menu Album opties kun je het album nog op allerlei manieren aanpassen. Ook leuk: rechtsboven vind je een knopje waarmee de foto's zich in de vorm van een diashow laten bekijken.

©PXimport

Tip 12 Je creëert zelf de gewenste albums en vult die met de mooiste foto's.

Tip 13: Uitbreidingen

Niet alleen de (inhoud van de) albums kun je aanpassen, het is ook gemakkelijk om het uiterlijk van Gallery grondig te veranderen. Dat doe je eenvoudigweg door een ander thema te installeren. Open het menu Admin en kies Uiterlijk / Thema keuze. Klik hier op de link Download er nu een en selecteer een thema naar keuze. Download het bijhorende zip-bestand en pak het uit. De uitgepakte map kopieer je naar de themamap, standaard is dat C:\BitNami\gallery-3.0.9-3\apps\gallery\htdocs\themes. Activeer het nieuwe thema door het te selecteren en linksboven Activeer aan te klikken. Via Uiterlijk / Thema opties kun je dit thema nog verder aanpassen.

Op vergelijkbare manier is het ook mogelijk de functionaliteit van Gallery uit te breiden door bijkomende modules te installeren of te activeren. Dat doe je via Admin / Modules. Speel maar eens met de verschillende opties om te ontdekken wat er allemaal mogelijk is.

Op dit moment is je fotogalerij al beschikbaar voor alle pc's in je eigen netwerk. Wil je die ook via het internet bereikbaar maken, dan moet je wellicht nog 'port forwarding' in je router configureren. Meer informatie hierover vind je hier. Succes.

©PXimport

Tip 13 Een nieuw thema en je galerij ziet er helemaal anders uit!

Een hogedrukreiniger is een krachtig hulpmiddel waarmee je snel en grondig allerlei oppervlakken rondom je huis schoonmaakt. Maar met de juiste accessoires haal je er nóg meer uit – en wordt schoonmaken niet alleen makkelijker, maar ook een stuk effectiever.

Let goed op dat niet elk accessoire op elke hogedrukreiniger past. Voordat je overgaat op de aanschaf van een accessoire, controleer dan goed de compatibiliteit met jouw hogedrukreiniger. Lees hier meer over in het artikel Praktische tips bij het gebruik van hogedrukreinigers.

Vario-spuitlans: veelzijdigheid troef

Een vario-spuitlans is eigenlijk onmisbaar als je het meest uit je hogedrukreiniger wilt halen. Met dit accessoire pas je in één handomdraai de spuithoek aan, zodat je de waterstraal precies kunt afstemmen op wat je schoonmaakt. Voor hardnekkig vuil zet je 'm op volle kracht, terwijl een zachtere straal ideaal is voor kwetsbare oppervlakken zoals ramen of andere glazen oppervlakken. Je hebt dus meerdere mogelijkheden in één handige lans.

©hedgehog94

Terrasreiniger: speciaal voor grotere oppervlakken

Een terrasreiniger is een handig hulpstuk in de vorm van een brede, ronde schijf met ronddraaiende spuitkoppen. Je bevestigt ’m aan je hogedrukreiniger en maakt er moeiteloos grotere oppervlakken mee schoon – denk aan je terras, oprit of zelfs muren. Doordat de waterstraal dicht bij het oppervlak blijft, reinig je extra effectief én verbruik je minder water. En het mooiste? Je hebt geen last van opspattend vuil of water, dus schoonmaken wordt een stuk comfortabeler.

Verlengslang: vergroot je bereik

De meeste hogedrukreinigers worden geleverd met een slang van zo’n 5 tot 10 meter – vaak is dat genoeg, maar soms kom je nét iets te kort. Met een verlengslang vergroot je eenvoudig het bereik, zodat je ook moeilijker bereikbare plekken kunt schoonmaken zonder telkens het apparaat te hoeven verplaatsen. Verlengslangen zijn er in verschillende lengtes, dus er is altijd wel een variant die past bij jouw klus.

Schuimlans: effectieve reiniging met reinigingsmiddel

Soms is water alleen niet genoeg om hardnekkig vuil aan te pakken. Dan is een schuimlans dé oplossing. Hiermee breng je een dikke laag reinigingsschuim aan op het oppervlak. Het schuim blijft even zitten, zodat het schoonmaakmiddel goed kan inwerken en het vuil losweekt. Na een paar minuten spoel je alles gemakkelijk weg met de hogedrukreiniger. Perfect voor een grondige reiniging van bijvoorbeeld tuinmeubels, je auto of een schutting.

Rioolontstoppingslans: verstoppingen verhelpen

Een verstopte afvoer of riool is altijd vervelend, maar met een rioolontstoppingslans voor je hogedrukreiniger kun je het probleem vaak zelf oplossen, zonder meteen een loodgieter te hoeven bellen. De lange, flexibele lans schuif je eenvoudig in de afvoer. De krachtige waterstraal maakt vuil los en spoelt het direct weg. Zo is een verstopping vaak al binnen een paar minuten verholpen en heb je jezelf een vaak prijzig bezoekje van de loodgieter bespaard.

©BillionPhotos.com

Met de juiste accessoires wordt je hogedrukreiniger echt een alleskunner. Of je nu je terras weer spic en span wilt krijgen, je auto een wasbeurt gunt of een verstopte afvoer te lijf gaat – voor elke klus is er wel iets handigs te vinden. Begin met een paar basisaccessoires zoals een vario-spuitlans of een terrasreiniger, en breid daarna rustig uit met wat je nodig hebt. Zo ben je overal op voorbereid, zonder gedoe.

ChatGPT kan steeds meer en luistert tegenwoordig ook naar de prompts (opdrachten) die een gebruiker inspreekt. Bovendien leest de chatbot zelfs de uitgebreide antwoorden voor. Hardop voorlezen werkt zelfs met negen natuurlijk klinkende stemmen.

Opdrachten inspreken

OpenAI heeft de spraakfunctie voor ChatGPT voor iedereen beschikbaar gemaakt. In het begin was deze functie uitsluitend bedoeld voor wie een Plus- of Enterprise-abonnement had. Natuurlijk moet je via de instellingen van je mobieltje toestemming geven aan ChatGPT voor het gebruik van de microfoon. Als dat is geregeld, open je de app en tik je onderaan op de microfoonknop. Een animatie reageert op je stem en als je klaar bent met praten, tik je op het vinkje in de zwarte cirkel. De app zal wat je gezegd hebt razendsnel weergeven. Ben je tevreden over de formulering, dan tik je op het pijltje. ChatGPT genereert meteen het antwoord en onderaan verschijnt opnieuw de microfoonknop om de volgende opdracht in te spreken.

Een animatie reageert op je stem.

Antwoorden beluisteren

Vervolgens druk je in de mobiele versie lang op de tekst die de chatbot heeft gegenereerd, zodat er een aantal functies verschijnt. Daar kies je de opdracht Voorlezen. Na enkele seconden hoor je een stem die het antwoord voorleest.

Bovenaan zie je een klein gedeelte waarin je het voorlezen kunt pauzeren en met twee knoppen kun je de tekst vijftien seconden terugspoelen en vooruitspoelen.

In de desktop-versie van ChatGPT zie je onder het antwoord het pictogram van een luidspreker. Daar moet je op klikken om de stem van ChatGPT te horen. Klik dus niet met rechts op de tekst om in het contextueel menu de opdracht Spraak te selecteren. Daarmee start je de voorleesfunctie van de browser en die is niet zo goed.

Boven de tekst kun je het voorlezen pauzeren.

Kies een andere stem

Zowel in de mobiele versie als in de desktopversie heb je de keuze uit negen stemmen. In de Android- en iOS-versie moet je naar het beginscherm gaan van de app, waar je onderaan je gebruikersnaam ziet staan. Tik op de drie puntjes en selecteer Spraak. Je krijgt de stem te horen; ze klinken natuurlijk. Sol is ‘gevat en ontspannen’ en van Ember zegt de app dat hij ‘vol vertrouwen en optimistisch’ klinkt. Maak je keuze door op Gereed te tikken.

In de desktop-versie klik je rechtsboven op de profielknop om de Instellingen te openen. Ook daar kun je dan een van de negen stemmen selecteren.

Van iedere stem lees je de vermeende eigenschappen.