De kans is groot dat je oude desktop-pc staat te verstoffen op zolder. Zonde! Want je kunt er nog leuke dingen mee doen. In dit artikel leggen we je dertien uiteenlopende ideeën voor.

Tip 01: Stroomverbruik

Voor je je oude computer uit de kast haalt en 'm op een of andere manier weer nuttig inzet, moet je je er wel van bewust zijn dat zo'n toestel stroom verbruikt. Niet zelden zelfs meer stroom dan een moderne machine met zijn energiezuinige(r) componenten. Je zult dus zelf uit moeten maken of de voordelen van het hergebruik opwegen tegen de kosten van dat extra stroomverbruik. Lees ook: 12 keer een nieuw leven voor je oude tablet.

Een oude pc inzetten als NAS (met gratis software zoals FreeNAS) bijvoorbeeld, wordt vaak als een uitstekende optie voorgesteld. Dat mag kloppen, maar vergeet niet dat een 'echte' NAS met zijn uitgekiende energieprofiel zeer zuinig met energie omspringt. Kunnen de ideeën uit ons artikel je niet overtuigen, dan kun je altijd nog overwegen om je computer aan een kennis of aan een lokale school te schenken. Je kunt hem ook op een online veiling verkopen of er in elk geval zoveel mogelijk onderdelen van recyclen.

©PXimport

Tip 01 Een 'echte' NAS verbruikt veel minder stroom dan een oude pc.

Distributed computing

Tip 02: Rekenwerk

Wetenschappelijk onderzoek vergt vaak zeer complexe berekeningen en dus enorm veel rekenkracht. Lang niet elke instelling of universiteit kan zich daarvoor een supercomputer veroorloven. Distributed computing (gedistribueerd rekenen) is een veel goedkoper alternatief en jij kunt daarbij helpen met je oude computer! Bij distributed computing, kortweg DC, wordt het rekenwerk namelijk uitgesplitst over duizenden minder krachtige computers.

Alle berekeningen keren nadien mooi terug naar het rekencentrum van de instelling. Een van de populairste platformen voor deze vorm van DC is BOINC (Berkeley Open Infrastructure for Network Computing). De software (voor diverse besturingssystemen) die je daarvoor nodig hebt, vind je hier. Klik hier op Download / Download BOINC.

©PXimport

Tip 02 Wie weet komt jouw naam op de lijst met de honderd actiefste deelnemers van BOINC!

Tip 03: BOINC projectkeuze

We tonen je hoe je BOINC installeert en gebruikt op een Windows-pc. De installatie vergt maar enkele muisklikken: driemaal Next, eenmaal Install en Finish. Wel moet je even je pc opnieuw starten. Normaliter verschijnt na de herstart de beheermodule van BOINC. Is dat niet het geval dan start je die alsnog op via Alleprogramma's / BOINC / BOINC Manager. Kies in dit stadium in elk geval voor Projecttoevoegen. BOINC laat je nu de keuze tussen een veertigtal uiteenlopende projecten.

Het is overigens ook mogelijk de rekenkracht van je pc over verschillende projecten tegelijk te verdelen. Bij elk project hoort een samenvattende beschrijving evenals een link naar een site waar je terechtkunt voor bijkomende informatie. Selecteer een project naar keuze, laat Nee, nieuwe gebruiker aangestipt en vul de gevraagde gegevens in. Druk op Volgende en op Voltooien. Je belandt nu op de projectsite waar je desgewenst bijkomende gegevens invult.

©PXimport

Tip 03 Kies een of meer projecten naar keuze waar je je graag voor inzet.

Tip 04: Projectbeheer

Keer je terug naar de BOINC Manager dan merk je dat je project intussen is toegevoegd en dat 'werk wordt gedownload', een proces dat even kan duren. Je kunt op elk moment de activiteiten tijdelijk stopzetten via de knop Onderbreken en weer in gang zetten met Hervatten. Een project definitief weghalen kan ook: kies Project specifieke instructies en druk op Verwijderen. Gedetailleerde informatie over een lopend project vind je via het menu Weergave / Geavanceerd.

Wij raden aan alle tabbladen hier even te openen om de interface te leren kennen. Met Ctrl+Shift+V keer je terug naar de eenvoudige weergave van de BOINC Manager. Handig aan BOINC is dat je kunt instellen hoe zwaar je processor belast mag worden. Open in de geavanceerde weergave het menu Projectbeheer en kies Verwerkingsvoorkeuren. Hier kun je nauwgezet invullen wanneer het project actief mag zijn en hoe intensief dat mag gebeuren.

©PXimport

Tip 04 De eerste projectfase: het downloaden van het 'rekenwerk'.

Linux voor kinderen

Tip 05: Kinderdistro's

Je kunt op verschillende manieren relatief veilig met een ander besturingssysteem experimenteren. Je kunt het OS in een virtuele machine draaien, bijvoorbeeld met het gratis programma VirtualBox. Je kunt ook een dualboot-constructie opzetten, of je probeert het met een tool als Wubi (die Ubuntu net als een applicatie binnen Windows installeert). In deze drie gevallen installeer je het uit te proberen besturingssysteem veelal op je favoriete computer. Je oude computer biedt ook hier een uitweg, je kunt deze namelijk prima gebruiken om een alternatief uit te testen. Wij gaan hier voor een kindvriendelijk besturingssysteem.

Er bestaan namelijk diverse Linux-distributies die zich specifiek op een jong doelpubliek richten. Qimo en LinuxKidX zijn bijvoorbeeld al geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar, terwijl Sugar, Ubermix en vooral Edubuntu op iets oudere kinderen mikken. We tonen je hoe je het populaire Qimo installeert en gebruikt, temeer omdat Qimo ook bij uitstek geschikt is voor een thuis-pc (en minder gefocust is op gebruik in een klasomgeving).

©PXimport

Tip 05 Er zijn verschillende Linux-distributies die zich op kinderen richten.

Tip 06: Qimo installatie

In principe kun je Qimo, net als de meeste andere Linux-distro's, opstarten van een live-cd of usb-stick. Het besturingssysteem werkt echter sneller en makkelijker (bijvoorbeeld bij de installatie van bijkomende applicaties) als je het installeert op de harde schijf. De homepage van Qimo is www.qimo4kids.com, waar je diverse downloadmogelijkheden vindt. De mirror werkte prima tijdens onze test. Je kunt ook gebruikmaken van het bittorrent-netwerk om de distributie te downloaden. Het gedownloade iso-bestand brand je naar een live-cd, bijvoorbeeld met behulp van het gratis CDBurnerXP. Start je computer vervolgens van deze cd op. Stel de gewenste taal in (Nederlands) en kies Install Qimo. Stel de gevraagde opties in (Taal, Land, Toetsenbordindeling), laat Qimo de gehele schijf leegmaken en gebruiken en kies een inlognaam. Met Installeren zet je de installatie in gang.

©PXimport

Tip 06 De installatie van Qimo duurt nauwelijks tien minuten.

Tip 07: Qimo werking

Zo'n tien minuten later is de installatie achter de rug en mag je de computer herstarten. Als alles goed is, verschijnt even later de grafische interface van Qimo. Een zevental applicaties kun je al meteen opstarten via de opvallende knoppen onder in beeld. Andere applicaties vind je via de menuknop linksboven. Met name de opties Educatief en Games zijn specifiek op kinderen gericht. Toegegeven: een aantal applicaties richt zich op Engelstalige kinderen, maar er zijn ook programma's waarvoor geen enkele talenkennis is vereist. Andere applicaties toevoegen kan natuurlijk ook. Dat kan (bijvoorbeeld) via Menu / Systeem / Ubuntu Softwarecentrum / Software verkrijgen, waar je dan het gewenste thema (zoals Audio envideo, Educatief, Grafisch, Spelletjes) opent, een applicatie selecteert en op de knop Installeren drukt.

©PXimport

Tip 07 Bijkomende applicaties installeren is niet ingewikkeld.

Anoniem(er) internetten

Tip 08: Tails principes

Wanneer je vanuit je vertrouwde Windows-omgeving het internet opgaat, dan is dat nooit zonder risico. Je weet niet met 100% zekerheid dat er geen malware actief is en bovendien laat je browser ook allerlei sporen na, waaronder je IP-adres. Tails (The Amnesic Incognito Live System), dat gebruikmaakt van het anonimiserende Tor-netwerk, reduceert die risico's tot bijna nihil.

Download alvast het iso-bestand en brand het naar een dvd, waarmee je vervolgens je oude computer opstart. Let wel, Tails is een echt 'live' systeem, wat inhoudt dat je het compleet vanaf de dvd draait. Je zou dit in principe dus ook vanaf je eigen computer kunnen doen, maar het is altijd nog wel veiliger om hiervoor een verder ongebruikte pc in te zetten, of in elk geval een pc waarop geen belangrijke data staan.

©PXimport

Tip 08 Tails: gebouwd op Debian, vertrouwend op Tor.

Tip 09: Tails installatie

In het opstartmenu kies je dan Live (of LiveFailsafe, mocht de eerste optie problemen opleveren). Vervolgens klik je onderaan op English / Other, waarna je de gewenste taal selecteert (wij kiezen Nederlands) en met Apply bevestigt. Laat Meer opties ingesteld op Nee en klik op Login. Stop nu een (lege) usb-stick van minstens 4 GB in je pc. In de desktopomgeving klik je vervolgens bovenaan op Toepassingen en selecteer je Tails / Tails installer / Kloon & installeer.

Het is namelijk de bedoeling dat we Tails op de usb-stick installeren, omdat je hierdoor tijdens je internetsessies ook data kunt bewaren. Verwijs naar de stick en voer de kloonoperatie uit. Daarna kies je Tails / Configure Persistent Volume. Kies een stevig wachtwoord, bevestig met Aanmaken en geef aan voor welke Tails-applicaties je data op je stick wilt bijhouden.

©PXimport

Tip 09 Op een usb-stick kun je ook data opslaan.

Tip 10: Tails werking

Herstart nu je computer vanaf de stick en bevestig de vraag Persistentie gebruiken, zodat data opgeslagen kunnen worden. Om veilig te surfen selecteer je daarna Toepassingen / Internet / Iceweasel webbrowser. Je zult merken dat je - met dank aan het Tor-netwerk - niet langer via je eigen IP-adres surft: een bezoek aan een site als www.whatismyip.com zal dat bevestigen. Iceweasel is bovendien met enkele extensies uitgerust die nog bijkomende waarborgen voor je privacy bieden, waaronder HTTPS-Everywhere, die waar mogelijk automatisch voor een versleutelde https-connectie zorgt. Verder tref je hier ook nog Adblock Plus, FoxyProxy en NoScript aan. Al deze extensies beheer je via Extra / Add-ons / Extensies.

©PXimport

Tip 10 Iceweasel in combinatie met Tor: oog voor je privacy!

Overname op afstand

Afhankelijk van waarvoor je de oude computer wilt gebruiken, laat je die al dan niet continu ingeschakeld. Dat hoeft echter niet te betekenen dat je die een plaatsje op je bureautafel hoeft te geven of dat je daar een scherm, muis of toetsenbord moet aanhangen. Er zijn namelijk genoeg mogelijkheden om zo'n toestel op afstand over te nemen. Specifiek voor BOINC is er bijvoorbeeld BoincTasks, maar er zijn ook generieke oplossingen voor remote control, zoals het gratis TeamViewer of een van de tools uit het VNC-platform, waaronder TightVNC en UltraVNC. VNC laat zich wel wat lastiger configureren en finetunen dan TeamViewer.

©PXimport

De Gallery-computer, overgenomen via een gratis TeamViewer-sessie.

Online fotogalerij

Tip 11: Installatie

Veel gebruikers laten hun oude pc als server dienst doen. Dat kan een NAS-server zijn, maar er zijn nog heel wat andere mogelijkheden zoals een gateway of een wiki. Misschien zou je het wel leuk vinden die als een opslagplaats voor je foto's te laten fungeren - een soort online fotogalerij als Flickr of Picasa dus, maar dan geheel onder eigen beheer. Dat kan met de gratis tool Gallery. Die vereist wel enkele componenten (webserver, MySQL database en PHP), maar je kunt gelukkig alles in één keer downloaden in de vorm van een 'Bitnami-stack'.

Surf naar deze website, klik op Applications, open de rubriek Photo Sharing en klik op Gallery. Haal de Gallery installer op en voer dit exe-bestand uit. Voorzie een eigen login-ID en, tenzij je redenen hebt dat anders te willen, laat je de voorgestelde poortnummers ongemoeid. Rond af met Finish en stem je browser af op http://localhost (desgevallend gevolgd door het poortnummer van de webserver, bijvoorbeeld http://localhost:8089). Een klik op Access Bitnami Gallery Stack brengt je naar je nog lege fotogalerij.

©PXimport

Tip 11 Dankzij de Bitnami stack heb je de installatie zo voor elkaar.

Tip 12: Albumbeheer

De interface is momenteel nog Engelstalig, maar dat kun je aanpassen. Meld je via Login (linksboven) aan, open het menu Admin en kies Settings / Languages. Plaats (alleen) een vinkje bij Nederlands en stip hier de optie Default language aan. Bevestig met Update Languages. Tijd nu om een eerste album te creëren en dit van enkele foto's te voorzien. Klik linksboven op Terugnaarde Gallery en selecteer Toevoegen / Voeg een albumtoe. Voorzie dit nieuwe album van een gepaste titel, beschrijving, mapnaam en url. Druk op de knop Maak en klik vervolgens op Voeg foto's toe / Selecteer foto's. Verwijs naar je fotobron (een usb-stick bijvoorbeeld) en haal de foto's op. Die kun je desgewenst meteen al labelen via het veld Voeg steekwoorden toe aan alle geüploade bestanden. Zodra je met Gereed bevestigt, verschijnen de foto's in je album. Vanuit het menu Album opties kun je het album nog op allerlei manieren aanpassen. Ook leuk: rechtsboven vind je een knopje waarmee de foto's zich in de vorm van een diashow laten bekijken.

©PXimport

Tip 12 Je creëert zelf de gewenste albums en vult die met de mooiste foto's.

Tip 13: Uitbreidingen

Niet alleen de (inhoud van de) albums kun je aanpassen, het is ook gemakkelijk om het uiterlijk van Gallery grondig te veranderen. Dat doe je eenvoudigweg door een ander thema te installeren. Open het menu Admin en kies Uiterlijk /Thema keuze. Klik hier op de link Download er nu een en selecteer een thema naar keuze. Download het bijhorende zip-bestand en pak het uit. De uitgepakte map kopieer je naar de themamap, standaard is dat C:\BitNami\gallery-3.0.9-3\apps\gallery\htdocs\themes. Activeer het nieuwe thema door het te selecteren en linksboven Activeer aan te klikken. Via Uiterlijk / Thema opties kun je dit thema nog verder aanpassen.

Op vergelijkbare manier is het ook mogelijk de functionaliteit van Gallery uit te breiden door bijkomende modules te installeren of te activeren. Dat doe je via Admin / Modules. Speel maar eens met de verschillende opties om te ontdekken wat er allemaal mogelijk is.

Op dit moment is je fotogalerij al beschikbaar voor alle pc's in je eigen netwerk. Wil je die ook via het internet bereikbaar maken, dan moet je wellicht nog 'port forwarding' in je router configureren. Meer informatie hierover vind je hier. Succes.

©PXimport

Tip 13 Een nieuw thema en je galerij ziet er helemaal anders uit!

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.