Je pc opschonen van binnen en van buiten

Dat het verstandig is om de computer periodiek onderhoud te geven wist je vast al. We beginnen onder de motorkap: met de software. Schijfopruiming ken je wellicht, maar wist je dat dit programma niet alle opties prijsgeeft op het eerste gezicht? Er valt meer op te ruimen dan je denkt. Open het Startmenu en typ Schijfopruiming. Controleer of de juiste schijf geselecteerd staat en klik op OK om de controle te starten. In het venster dat je hierna ziet, klik je op de knop Systeembestanden opschonen. Het programma voert een nieuwe, grondigere controle uit.

In het resultatenscherm heb je de keuze om nog meer onderdelen op te schonen, zoals Windows Update opschonen (kopieën van alle updates die zijn geïnstalleerd), Upgradelogboekbestanden van Windows (handig in geval van installatieproblemen en verder niet) en Windows-installatiebestanden (de oorspronkelijke installatiebestanden van Windows). Loop kritisch door de lijst heen en plaats vinkjes naast de onderdelen die je flink wil opschonen. Op ons testsysteem wonnen we hiermee met gemak 3,5 tot 5 GB ruimte.

OneDrive lokaal of niet

Grote kans dat je inmiddels een deel van je bestanden ook in de cloud opslaat, bijvoorbeeld via het in Windows 10 ingebouwde OneDrive. Wist je dat het niet nodig is om alle bestanden ook nog lokaal op te slaan? Je kunt een deel van de bestanden ook alleen online opslaan. Je ziet ze dan wel netjes verschijnen in de Verkenner, maar ze worden pas gedownload als je erop dubbelklikt om ze te openen. Vooral voor bestanden die je niet (vaak) gebruikt, maar wel wilt bewaren, is dit een prettige manier. Ruim de schijf op door bestanden die je niet nodig hebt, te markeren als ‘alleen online’.

Klik met de rechtermuisknop op de wolk van OneDrive (naast de klok in het Systeemvak, klik indien nodig op het driehoekje om alle pictogrammen te zien) en kies voor Instellingen. Open de tab Account en klik op Mappen kiezen. Haal het vinkje weg bij Alle bestanden zichtbaar maken en bepaal welke mappen wel of juist niet lokaal beschikbaar moeten zijn. Open daarna de tab Instellingen en zet een vinkje bij de optie Ruimte besparen door alleen de bestanden te downloaden die u gebruikt.

Slim opslaan

Een beetje hulp bij het opgeruimd houden van je computer kan geen kwaad. Windows heeft Slim opslaan in huis: met dit onderdeel maak je automatisch ruimte vrij door ongebruikte bestanden (zoals tijdelijke bestanden en de inhoud van de Prullenbak) op te schonen. De optie is standaard uitgeschakeld: zet ‘m aan. Open het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Systeem, Opslag. Zet de schuif op Aan bij de optie Slim opslaan. Klik meteen op Slim opslaan configureren of nu uitvoeren. We zetten Opslaginzicht ook meteen aan: hiermee denkt Windows met je mee als de schijfruimte flink afneemt. Je bepaalt zelf wanneer dit moet worden uitgevoerd, bijvoorbeeld Bij onvoldoende schijfruimte. In de sectie Tijdelijke bestanden geef je aan wat er moet gebeuren met de tijdelijke bestanden.

Werp hierna een blik op Lokaal beschikbare cloudinhoud. Hier kun je aangeven dat OneDrive-bestanden automatisch op ‘alleen online’ worden gezet als je ze een bepaalde periode niet hebt geopend. Kies bijvoorbeeld voor 14 dagen als je lokale OneDrive-bestanden wilt verplaatsen naar de cloud nadat je ze 14 dagen niet meer hebt geopend. Ongeduldig als we zijn, wachten we niet op het eerste moment dat de instellingen automatisch worden uitgevoerd, maar klikken we op de knop Nu opruimen om de actie direct te starten.

Grote bestanden vinden en verwijderen

Grote bestanden die ruimte innemen en niet nuttig zijn: daar willen we vanaf. Eerst bekijken we welke programma’s beter het veld kunnen ruimen. Windows heeft daar een handige indicator voor. Open het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies voor Apps. Bij Apps en onderdelen sorteer je de lijst met apps op Grootte. De ruimteslurpers verschijnen bovenaan de lijst. Loop door de lijst heen en verwijder de apps die je niet gebruikt. Hierna bekijken we de bestanden op de computer. Om snel een overzicht te krijgen van grote bestanden, roepen we de hulp in van het gratis TreeSize Free.

Dit programma geeft in één oogopslag weer welke bestanden veel ruimte innemen: klik op de knop Select Directory en selecteer de gewenste schijf. Klik op de kolom Size om te sorteren op grootte. Bestanden die niet nodig zijn en ruimte innemen, verwijder je. Pas op met de systeemmappen, zoals Gebruikers, Program Files en Windows: verwijder hieruit alleen bestanden als je zeker weet dat dit geen kwaad kan.

Terug naar fabrieksinstellingen

Is de computer in de loop van de tijd zo vervuild geraakt dat je de sterke behoefte voelt om met een schone lei te beginnen? Je kunt tot slot overwegen om de pc terug te brengen naar de ‘fabrieksstaat’. In Windows 10 kost dit aanzienlijk minder tijd dan in het verleden. Open het instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Bijwerken en beveiliging, Systeemherstel. Klik op de knop Aan de slag in de sectie Deze pc opnieuw instellen. Je kunt ervoor kiezen om je persoonlijke bestanden te behouden, zodat je het beste van beide werelden hebt: een schone omgeving, maar niet het ongemak van alle bestanden terug moeten plaatsen na de opschoonactie.

Stof verwijderen

Verplaatsen we ons naar de buitenkant van de pc. Of je nu een laptop of desktop onder handen neemt: haal de spanning eraf. Dus stekker eruit en (laptop)accu verwijderen. Neem vervolgens met een stofdoek de machine af. Om vette vingers aan de buitenzijde te verwijderen, gebruik je een vochtig doekje.

Of het nu gaat om je toetsenbord, de ventilatoropeningen van je laptop of desktop of om andere lastig te bereiken onderdelen van je computer: een flesje perslucht mag niet ontbreken in je schoonmaakkast. Gebruik de perslucht om je toetsenbord schoon te maken en – als je een desktopcomputer gebruikt – om de ventilatoren stofvrij te maken

Houd de bus met lucht enkele centimeters verwijderd van het oppervlak dat je stofvrij wilt maken. Begin met een rustige stroom perslucht en voer die daarna op, totdat er geen stof meer vrijkomt. Zorg ervoor dat de perslucht het stof uit de computer blaast en niet erin. Voorkom ook dat de ventilatorbladen draaien door de luchtverplaatsing: houd ze tegen terwijl je de perslucht gebruikt.

Gebruik nooit een stofzuiger om de computer schoon te maken. Een computer is immers een precisie-instrument en een stofzuiger is hiervoor te grof gereedschap. Gebruik een wattenstaafje voor moeilijk bereikbare plekken.

Als je een meer gevorderde gebruiker bent, kun je de desktopkast openschroeven en alle componenten individueel stofvrij maken, maar voor de meeste situaties krijg je de machine voldoende schoon op de beschreven wijze. Besluit je de computer alsnog open te maken, houd dan rekening met statische elektriciteit en gebruik een antistatisch polsbandje.

Toetsenbord, muis en beeldscherm

Gebruik een microvezeldoek met schoonmaakalcohol of een vochtig doekje om het toetsenbord schoon te maken. Hanteer dezelfde routine voor het schoonmaken van de muis en gebruik een wattenstaafje voor de gebieden waar je lastig bij kunt.

Het scherm verdient uiteraard ook de nodige aandacht, en wel met beleid. We gebruiken hiervoor een reinigingsgel en een microvezeldoek. Op internet vind je verschillende reinigingsets. Maak bij het afnemen horizontale of verticale bewegingen en gebruik nooit kracht bij het wegpoetsen van een oneffenheid. Overweeg het gebruik van schoonmaakalcohol of gedemineraliseerd water en wrijf rustig over de vuiligheid totdat die loskomt.

Gebruik geen papieren (zak)doekjes, om krassen te voorkomen. Gebruik ook geen normale schoonmaakmiddelen, maar investeer in een schoonmaakmiddel dat specifiek is bedoeld voor het reinigen van het scherm. Je pc is nu zowel intern als extern weer blinkend schoon!