Als je je oude computer weg wil doen, houdt dit niet in dat je volledig afscheid hoeft te nemen. In dit artikel lees je hoe je je oude systeem kopieert naar een virtuele computer. Vervolgens gaat we de gegevens van de oude computer vernietigen zodat je het systeem veilig kunt verkopen of weggeven.

Deze how to is globaal opgesplitst in drie delen. Allereerst gaan we de oude computer klonen naar een virtueel systeem. Voor deze stap heb je Disk2vhd nodig. Om het virtuele systeem te starten op een andere computer heb je VirtualBox nodig.

Als alles werkt, kun je de laatste stap uitvoeren: het volledig vernietigen van alle data op de oude computer met DBAN. Voer deze stap alleen uit als je er zeker van bent dat alles werkt en je in ieder geval je data veilig hebt gesteld.

1 Externe schijf

Alle programma's in dit artikel zijn gratis te gebruiken. Het enige wat je wel dient aan te schaffen, maar waarschijnlijk al hebt, is een externe harde schijf. Deze dient als 'transportmedium' tussen je computers: we klonen de oude computer met Disk2vhd naar een vhd-bestand op de externe harde schijf.

De externe harde schijf dient geformatteerd te zijn met het NTFS-bestandssysteem. Ook dien je voldoende vrije ruimte te hebben op de externe schijf. De vrije ruimte hoeft niet gelijk te zijn aan de totale omvang van je oude computer, er wordt compressie toegepast. Je ziet bij stap 3 hoeveel ruimte de virtuele kopie vereist op de externe harde schijf.

©PXimport

Gebruik een externe harde schijf om het de virtuele kloon van je oude computer op te slaan.

NTFS-indeling

Het klonen van een computer naar een virtueel systeem kost veel schijfruimte en levert grote bestanden op. Om de grote bestanden op te slaan op de externe schijf, dient deze geformatteerd te zijn met het NTFS-bestandssysteem. Controleer dit voordat je met Disk2vhd aan de slag gaat via Start / Computer / rechtermuisknop op de schijfletter / Eigenschappen. Heeft de schijf een andere indeling? Klik in Computer met de rechtermuisknop op de schijfletter en kies Formatteren.

Let op: tijdens dit proces wordt de inhoud van de externe schijf gewist. Maak optioneel eerst een kopie van de bestanden die je wil houden voordat je de schijf formatteert.

©PXimport

Zorg ervoor dat je externe schijf de NTFS-indeling heeft.

Deel 1: Klonen naar virtuele schijf

2 Disk2vhd

Onze oude computer staat al een tijdje te verstoffen in een hoek op zolder en heeft geen internetverbinding meer. We doen de voorbereidingen dan ook op onze nieuwe computer. Sluit de externe schijf hierop aan. Controleer de beschikbare schijfruimte op de externe schijf en indeling (NTFS, zie het kader 'NTFS-indeling').

Maak een map op de externe schijf aan voor de bestanden van de virtuele kopie van je oude computer, bijvoorbeeld Pc-Henk virtueel november 2013. Download Disk2vhd en pak het zip-bestand uit naar de map op de externe schijf.

©PXimport

Maak de map aan op de externe harde schijf en kopieer hierin het programma Disk2vhd.

3 Bestanden bewaren

Start de oude computer op en sluit de externe schijf aan. Open de map die je in de vorige stap gemaakt hebt met Windows Verkenner. Als het goed is vind je hier nu ook het programma Disk2vhd.exe om de virtuele kopie van de oude computer te maken.

Het programma heeft geen installatieprocedure, maar wel enkele aandachtspunten. Geef aan waar Disk2vhd de kloonbestanden moet bewaren: in de map Pc-Henk virtueel november 2013 op de externe schijf.

©PXimport

Zorg dat Disk2vhd de bestanden bewaart op je externe harde schijf.

4 Partities, schijven en meer ...

Het maken van een goede virtuele kopie van je oude computer gaat, als je geluk hebt, in één keer goed. Als je pech hebt, lukt het wellicht helemaal niet met Disk2vhd (zie ook kader 'Als het niet werkt' in dit artikel). Het is belangrijk om iets te weten van partities. De meeste computers hebben een C-schijf met Windows, maar vaak ook een systeempartitie en/of recovery-partitie. Als dit het geval is, moet je in Disk2vhd meer aanvinken dan alleen de C-schijf.

Je computer start bijvoorbeeld standaard op vanaf de systeempartitie, waarna Windows wordt doorgestart vanaf de C-schijf. Vink bij voorkeur dus de systeempartitie aan (meestal een paar honderd MB) en de schijf met het besturingssysteem. De externe harde schijf is standaard ook actief. Hier dien je het vinkje juist te verwijderen. Bevestig met Create en bewaar een virtuele kopie van je computer op de externe harde schijf.

©PXimport

Kies de partities die je wil (of moet) klonen naar de virtuele computer.

Eerst opruimen, dan virtualiseren!

Images van de harde schijf van een virtuele computer zijn groot of beter: zeer groot! Voordat je je oude computer kopieert naar een virtuele computer, is het aan te raden om het systeem enigszins op te schonen. Verwijder bijvoorbeeld overbodige bestanden, programma's en let vooral op grote bestanden.

Als je bijvoorbeeld je film- en muziekcollectie al hebt overgezet op je nieuwe systeem, heb je deze gegevens niet nodig op de virtuele computer: weg ermee! Ruim ook oude herstelpunten en andere ruimtevreters op. Een schoonmaakhulp als het bekende CCleaner helpt bij het opruimen van overbodige bestanden en TreeSize Free bij het in kaart brengen van ruimtevreters.

©PXimport

Minimaliseer de omvang van de virtuele harde schijf door overbodige ruimtevreters van je oude systeem te verwijderen.

Deel 2: Virtualiseren

5 VirtualBox

VirtualBox is een virtualisatieprogramma waarmee je een computer nabootst op een andere computer. Zo kun je bijvoorbeeld experimenteren met Linux of een tweede Windows-installatie zonder dat je eigen computer risico loopt. De virtuele computer is volledig gescheiden van je Windows-besturingssysteem.

Voordat je een virtuele computer kunt aanmaken en inrichten, dien je VirtualBox te installeren op je 'nieuwe' computer.

©PXimport

VirtualBox biedt de omgeving die nodig is om je oude computer virtueel op te starten.

6 Virtueel

Het aanmaken van een virtuele computer met VirtualBox werkt globaal als volgt. Je maakt een nieuwe virtuele machine aan met een virtuele harde schijf. Hierop kun je bijvoorbeeld Windows installeren. Het aanmaken van de harde schijf en de Windows-installatie slaan we over. We hebben immers al een virtuele-harde-schijfbestand met besturingssysteem: het vhd-bestand (virtuele-schijfbestand) van de harde schijf van de oude computer.

We koppelen het vhd-bestand aan de VirtualBox-computer. Dit kan in principe direct vanaf de externe schijf. Voor de snelheid kun je het vhd-bestand dat je bij stap 4 hebt aangemaakt ook eerst naar je interne schijf kopiëren.

©PXimport

VirtualBox werkt met virtuele hardware: de harde schijf bestaat bijvoorbeeld uit een vhd-bestand.

7 Nieuwe virtuele computer

Start VirtualBox, klik op Nieuw en geef de virtuele machine een naam. Kies het besturingssysteem en de hoeveelheid werkgeheugen die je aan de virtuele computer wil toekennen. In het scherm Harde schijf kies je Gebruik een bestaand virtuele harde schijf bestand. Blader naar de map waar je je virtuele computer hebt bewaard, wijs hier het vhd-bestand aan en rond de instellingen af. Dubbelklik op de virtuele computer om deze op te starten.

©PXimport

Maak een nieuwe virtuele computer aan en kies het bestand van je oude computer.

Meer toepassingen

De virtualisatie-truc is niet alleen handig voor je oude computer. Je kunt bijvoorbeeld ook een softwareprobleem op een laptop van een kennis veilig onderzoeken op je eigen computer. Sommige mensen gebruiken de virtuele kloon ook als een soort van "je weet maar nooit"-back-up van een oude computer.

Je hebt al je gegevens overgezet naar de nieuwe pc of laptop, maar mocht je toch iets vergeten zijn, dan staat het altijd nog in de virtuele kopie. Uiteraard is VirtualBox ook handig om te experimenteren met nieuwe of andere besturingssystemen: je hebt geen extra hardware nodig, mits je een krachtige computer hebt waarop VirtualBox is geïnstalleerd.

8 Opstarten

Het is uiteraard de bedoeling dat je oude systeem correct opstart in de virtuele omgeving. In het meest ideale geval lukt dit ook in één keer, maar soms zit het tegen. Windows moet bijvoorbeeld even 'wennen' aan de nieuwe (virtuele) hardware. Windows 7/8 passen zich vaak goed aan, maar oudere besturingssystemen kunnen hier moeite mee hebben, met vreemde vastlopers als gevolg. Probeer in dit geval de veilige modus (F8) om het systeem alsnog aan de praat te krijgen.

©PXimport

Opstartproblemen of vreemde vastlopers? Probeer de veilige modus.

9 Virtuele schijf in Windows

Als het echt niet lukt om de virtuele computer aan de praat te krijgen, kun je het proberen met andere software (zie kader 'Als het niet werkt'). Ook is het goed om te weten dat je het virtuele-schijfbestand ook zonder VirtualBox kunt benaderen in Windows 7. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc om Windows Schijfbeheer te starten.

Kies Actie / Virtuele harde schijf koppelen en wijs je vhd-bestand aan. De schijf wordt gekoppeld en is nu zichtbaar in je Windows Verkenner. Je kunt geen besturingssysteem/programma's starten, maar wel bij alle bestanden op de virtuele schijf.

©PXimport

Een virtuele harde schijf is eenvoudig te koppelen als schijfletter in de Windows Verkenner.

Als het niet werkt

Alle stappen werken 'theoretisch' met alle recente Windows-versies en computers. Toch is dit geen garantie voor succes. Er zijn hardware/software-combinaties en conflicten denkbaar waardoor het niet direct lukt om de virtuele computer te maken met Disk2vhd. Je krijgt bijvoorbeeld vreemde foutmeldingen of het systeem start later niet op met VirtualBox. In dit geval is Google je beste vriend om het probleem te tackelen.

Verder is het goed om te weten dat er alternatieven zijn. Zo kun je in plaats van Disk2vhd ook aan de slag met vCenter Converter (gratis registratie vereist). Dit gaat via Convert machine / powered-on machine. VMware Player is geen volwaardig alternatief voor VirtualBox, maar is ook in staat om de virtuele computer te starten. Het voert te ver om deze stappen volledig te bespreken, maar met beide programma's kun je nagenoeg hetzelfde bereiken: een fysieke computer virtualiseren en op een andere computer opstarten in een virtuele omgeving.

©PXimport

Kom je er niet uit met Disk2vhd en VirtualBox? VMware biedt een alternatief met vCenter Converter en VMware Player.

Deel 3: Oude schijf vernietigen

10 Verwijderen of vernietigen?

Het wissen van gegevens is iets anders dan het vernietigen ervan. Op je harde schijf blijven veel resten achter, zelfs als je deze formatteert. Met het juiste gereedschap zijn bestanden redelijk eenvoudig te achterhalen en herstellen. Door je schijfdata te vernietigen met DBAN (Darik's Boot And Nuke) wordt de inhoud wel volledig verwijderd. Het fijne van deze methode is dat je de schijf nadien opnieuw kunt gebruiken, dit in schril contrast met het geweld van een voorhamer.

11 Opstartbare cd, dvd of usb-stick

DBAN is een gratis hulpprogramma om alle data op je harde schijf volledig te vernietigen, ongeacht of er meerdere partities aanwezig zijn. DBAN wordt aangeboden als iso-bestand. Download het iso-bestand en brand dit op de juiste wijze op een opstartbare cd of dvd, bijvoorbeeld met ImgBurn. Je kunt DBAN ook vanaf een usb-stick gebruiken. Deze maak je het eenvoudigst via Universal USB Installer.

©PXimport

Maak een opstartbare usb-stick, cd of dvd met DBAN.

12 Vernietigen

Voor het gebruik van DBAN hebben we slechts één waarschuwing: weet wat je doet! DBAN maakt je volledige harde schijf leeg, overschrijft elk bitje en maakt het herstel van bestanden onmogelijk. Als je je oude computer verkoopt, weggeeft of aanbiedt bij de gemeentewerf is dit waarschijnlijk ook precies de bedoeling.

Plaats het medium met DBAN dat je in stap 11 hebt gemaakt in de oude computer en gebruik dit als opstartschijf/opstartmedium. Volg de stappen op het scherm om de schijf volledig te vernietigen. Je kunt kiezen uit meerdere gradaties, elke methode volstaat.

©PXimport

Start je oude computer op met DBAN en vernietig de inhoud van je harde schijf.

Klaar voor de verkoop

Als je je oude computer wil verkopen of weggeven, is het wel zo prettig als deze goed functioneert. Nadat DBAN heeft gedraaid, zijn alle gegevens verwijderd, dus ook eventuele herstelpartities. Om het Windows-besturingssysteem opnieuw te installeren, heb je een herstelmedium nodig. Dit werd ooit meegeleverd met de computer, je kunt het ook aanmaken met een hulpprogramma van de fabrikant.

Als je doel een werkende computer is met Windows, dien je dus voordat je met DBAN aan de slag gaat zeker te weten dat je herstelmedia hebt! Een andere optie om de computer te creëren is door een Linux-distributie te installeren, bijvoorbeeld Ubuntu of Debian.

©PXimport

Een goed werkende computer hoeft geen Windows-computer te zijn: ook Linux werkt goed op een (oudere) computer.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!