Als je je oude computer weg wil doen, houdt dit niet in dat je volledig afscheid hoeft te nemen. In dit artikel lees je hoe je je oude systeem kopieert naar een virtuele computer. Vervolgens gaat we de gegevens van de oude computer vernietigen zodat je het systeem veilig kunt verkopen of weggeven.

Deze how to is globaal opgesplitst in drie delen. Allereerst gaan we de oude computer klonen naar een virtueel systeem. Voor deze stap heb je Disk2vhd nodig. Om het virtuele systeem te starten op een andere computer heb je VirtualBox nodig.

Als alles werkt, kun je de laatste stap uitvoeren: het volledig vernietigen van alle data op de oude computer met DBAN. Voer deze stap alleen uit als je er zeker van bent dat alles werkt en je in ieder geval je data veilig hebt gesteld.

1 Externe schijf

Alle programma's in dit artikel zijn gratis te gebruiken. Het enige wat je wel dient aan te schaffen, maar waarschijnlijk al hebt, is een externe harde schijf. Deze dient als 'transportmedium' tussen je computers: we klonen de oude computer met Disk2vhd naar een vhd-bestand op de externe harde schijf.

De externe harde schijf dient geformatteerd te zijn met het NTFS-bestandssysteem. Ook dien je voldoende vrije ruimte te hebben op de externe schijf. De vrije ruimte hoeft niet gelijk te zijn aan de totale omvang van je oude computer, er wordt compressie toegepast. Je ziet bij stap 3 hoeveel ruimte de virtuele kopie vereist op de externe harde schijf.

©PXimport

Gebruik een externe harde schijf om het de virtuele kloon van je oude computer op te slaan.

NTFS-indeling

Het klonen van een computer naar een virtueel systeem kost veel schijfruimte en levert grote bestanden op. Om de grote bestanden op te slaan op de externe schijf, dient deze geformatteerd te zijn met het NTFS-bestandssysteem. Controleer dit voordat je met Disk2vhd aan de slag gaat via Start / Computer / rechtermuisknop op de schijfletter / Eigenschappen. Heeft de schijf een andere indeling? Klik in Computer met de rechtermuisknop op de schijfletter en kies Formatteren.

Let op: tijdens dit proces wordt de inhoud van de externe schijf gewist. Maak optioneel eerst een kopie van de bestanden die je wil houden voordat je de schijf formatteert.

©PXimport

Zorg ervoor dat je externe schijf de NTFS-indeling heeft.

Deel 1: Klonen naar virtuele schijf

2 Disk2vhd

Onze oude computer staat al een tijdje te verstoffen in een hoek op zolder en heeft geen internetverbinding meer. We doen de voorbereidingen dan ook op onze nieuwe computer. Sluit de externe schijf hierop aan. Controleer de beschikbare schijfruimte op de externe schijf en indeling (NTFS, zie het kader 'NTFS-indeling').

Maak een map op de externe schijf aan voor de bestanden van de virtuele kopie van je oude computer, bijvoorbeeld Pc-Henk virtueel november 2013. Download Disk2vhd en pak het zip-bestand uit naar de map op de externe schijf.

©PXimport

Maak de map aan op de externe harde schijf en kopieer hierin het programma Disk2vhd.

3 Bestanden bewaren

Start de oude computer op en sluit de externe schijf aan. Open de map die je in de vorige stap gemaakt hebt met Windows Verkenner. Als het goed is vind je hier nu ook het programma Disk2vhd.exe om de virtuele kopie van de oude computer te maken.

Het programma heeft geen installatieprocedure, maar wel enkele aandachtspunten. Geef aan waar Disk2vhd de kloonbestanden moet bewaren: in de map Pc-Henk virtueel november 2013 op de externe schijf.

©PXimport

Zorg dat Disk2vhd de bestanden bewaart op je externe harde schijf.

4 Partities, schijven en meer ...

Het maken van een goede virtuele kopie van je oude computer gaat, als je geluk hebt, in één keer goed. Als je pech hebt, lukt het wellicht helemaal niet met Disk2vhd (zie ook kader 'Als het niet werkt' in dit artikel). Het is belangrijk om iets te weten van partities. De meeste computers hebben een C-schijf met Windows, maar vaak ook een systeempartitie en/of recovery-partitie. Als dit het geval is, moet je in Disk2vhd meer aanvinken dan alleen de C-schijf.

Je computer start bijvoorbeeld standaard op vanaf de systeempartitie, waarna Windows wordt doorgestart vanaf de C-schijf. Vink bij voorkeur dus de systeempartitie aan (meestal een paar honderd MB) en de schijf met het besturingssysteem. De externe harde schijf is standaard ook actief. Hier dien je het vinkje juist te verwijderen. Bevestig met Create en bewaar een virtuele kopie van je computer op de externe harde schijf.

©PXimport

Kies de partities die je wil (of moet) klonen naar de virtuele computer.

Eerst opruimen, dan virtualiseren!

Images van de harde schijf van een virtuele computer zijn groot of beter: zeer groot! Voordat je je oude computer kopieert naar een virtuele computer, is het aan te raden om het systeem enigszins op te schonen. Verwijder bijvoorbeeld overbodige bestanden, programma's en let vooral op grote bestanden.

Als je bijvoorbeeld je film- en muziekcollectie al hebt overgezet op je nieuwe systeem, heb je deze gegevens niet nodig op de virtuele computer: weg ermee! Ruim ook oude herstelpunten en andere ruimtevreters op. Een schoonmaakhulp als het bekende CCleaner helpt bij het opruimen van overbodige bestanden en TreeSize Free bij het in kaart brengen van ruimtevreters.

©PXimport

Minimaliseer de omvang van de virtuele harde schijf door overbodige ruimtevreters van je oude systeem te verwijderen.

Deel 2: Virtualiseren

5 VirtualBox

VirtualBox is een virtualisatieprogramma waarmee je een computer nabootst op een andere computer. Zo kun je bijvoorbeeld experimenteren met Linux of een tweede Windows-installatie zonder dat je eigen computer risico loopt. De virtuele computer is volledig gescheiden van je Windows-besturingssysteem.

Voordat je een virtuele computer kunt aanmaken en inrichten, dien je VirtualBox te installeren op je 'nieuwe' computer.

©PXimport

VirtualBox biedt de omgeving die nodig is om je oude computer virtueel op te starten.

6 Virtueel

Het aanmaken van een virtuele computer met VirtualBox werkt globaal als volgt. Je maakt een nieuwe virtuele machine aan met een virtuele harde schijf. Hierop kun je bijvoorbeeld Windows installeren. Het aanmaken van de harde schijf en de Windows-installatie slaan we over. We hebben immers al een virtuele-harde-schijfbestand met besturingssysteem: het vhd-bestand (virtuele-schijfbestand) van de harde schijf van de oude computer.

We koppelen het vhd-bestand aan de VirtualBox-computer. Dit kan in principe direct vanaf de externe schijf. Voor de snelheid kun je het vhd-bestand dat je bij stap 4 hebt aangemaakt ook eerst naar je interne schijf kopiëren.

©PXimport

VirtualBox werkt met virtuele hardware: de harde schijf bestaat bijvoorbeeld uit een vhd-bestand.

7 Nieuwe virtuele computer

Start VirtualBox, klik op Nieuw en geef de virtuele machine een naam. Kies het besturingssysteem en de hoeveelheid werkgeheugen die je aan de virtuele computer wil toekennen. In het scherm Harde schijf kies je Gebruik een bestaand virtuele harde schijf bestand. Blader naar de map waar je je virtuele computer hebt bewaard, wijs hier het vhd-bestand aan en rond de instellingen af. Dubbelklik op de virtuele computer om deze op te starten.

©PXimport

Maak een nieuwe virtuele computer aan en kies het bestand van je oude computer.

Meer toepassingen

De virtualisatie-truc is niet alleen handig voor je oude computer. Je kunt bijvoorbeeld ook een softwareprobleem op een laptop van een kennis veilig onderzoeken op je eigen computer. Sommige mensen gebruiken de virtuele kloon ook als een soort van "je weet maar nooit"-back-up van een oude computer.

Je hebt al je gegevens overgezet naar de nieuwe pc of laptop, maar mocht je toch iets vergeten zijn, dan staat het altijd nog in de virtuele kopie. Uiteraard is VirtualBox ook handig om te experimenteren met nieuwe of andere besturingssystemen: je hebt geen extra hardware nodig, mits je een krachtige computer hebt waarop VirtualBox is geïnstalleerd.

8 Opstarten

Het is uiteraard de bedoeling dat je oude systeem correct opstart in de virtuele omgeving. In het meest ideale geval lukt dit ook in één keer, maar soms zit het tegen. Windows moet bijvoorbeeld even 'wennen' aan de nieuwe (virtuele) hardware. Windows 7/8 passen zich vaak goed aan, maar oudere besturingssystemen kunnen hier moeite mee hebben, met vreemde vastlopers als gevolg. Probeer in dit geval de veilige modus (F8) om het systeem alsnog aan de praat te krijgen.

©PXimport

Opstartproblemen of vreemde vastlopers? Probeer de veilige modus.

9 Virtuele schijf in Windows

Als het echt niet lukt om de virtuele computer aan de praat te krijgen, kun je het proberen met andere software (zie kader 'Als het niet werkt'). Ook is het goed om te weten dat je het virtuele-schijfbestand ook zonder VirtualBox kunt benaderen in Windows 7. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc om Windows Schijfbeheer te starten.

Kies Actie / Virtuele harde schijf koppelen en wijs je vhd-bestand aan. De schijf wordt gekoppeld en is nu zichtbaar in je Windows Verkenner. Je kunt geen besturingssysteem/programma's starten, maar wel bij alle bestanden op de virtuele schijf.

©PXimport

Een virtuele harde schijf is eenvoudig te koppelen als schijfletter in de Windows Verkenner.

Als het niet werkt

Alle stappen werken 'theoretisch' met alle recente Windows-versies en computers. Toch is dit geen garantie voor succes. Er zijn hardware/software-combinaties en conflicten denkbaar waardoor het niet direct lukt om de virtuele computer te maken met Disk2vhd. Je krijgt bijvoorbeeld vreemde foutmeldingen of het systeem start later niet op met VirtualBox. In dit geval is Google je beste vriend om het probleem te tackelen.

Verder is het goed om te weten dat er alternatieven zijn. Zo kun je in plaats van Disk2vhd ook aan de slag met vCenter Converter (gratis registratie vereist). Dit gaat via Convert machine / powered-on machine. VMware Player is geen volwaardig alternatief voor VirtualBox, maar is ook in staat om de virtuele computer te starten. Het voert te ver om deze stappen volledig te bespreken, maar met beide programma's kun je nagenoeg hetzelfde bereiken: een fysieke computer virtualiseren en op een andere computer opstarten in een virtuele omgeving.

©PXimport

Kom je er niet uit met Disk2vhd en VirtualBox? VMware biedt een alternatief met vCenter Converter en VMware Player.

Deel 3: Oude schijf vernietigen

10 Verwijderen of vernietigen?

Het wissen van gegevens is iets anders dan het vernietigen ervan. Op je harde schijf blijven veel resten achter, zelfs als je deze formatteert. Met het juiste gereedschap zijn bestanden redelijk eenvoudig te achterhalen en herstellen. Door je schijfdata te vernietigen met DBAN (Darik's Boot And Nuke) wordt de inhoud wel volledig verwijderd. Het fijne van deze methode is dat je de schijf nadien opnieuw kunt gebruiken, dit in schril contrast met het geweld van een voorhamer.

11 Opstartbare cd, dvd of usb-stick

DBAN is een gratis hulpprogramma om alle data op je harde schijf volledig te vernietigen, ongeacht of er meerdere partities aanwezig zijn. DBAN wordt aangeboden als iso-bestand. Download het iso-bestand en brand dit op de juiste wijze op een opstartbare cd of dvd, bijvoorbeeld met ImgBurn. Je kunt DBAN ook vanaf een usb-stick gebruiken. Deze maak je het eenvoudigst via Universal USB Installer.

©PXimport

Maak een opstartbare usb-stick, cd of dvd met DBAN.

12 Vernietigen

Voor het gebruik van DBAN hebben we slechts één waarschuwing: weet wat je doet! DBAN maakt je volledige harde schijf leeg, overschrijft elk bitje en maakt het herstel van bestanden onmogelijk. Als je je oude computer verkoopt, weggeeft of aanbiedt bij de gemeentewerf is dit waarschijnlijk ook precies de bedoeling.

Plaats het medium met DBAN dat je in stap 11 hebt gemaakt in de oude computer en gebruik dit als opstartschijf/opstartmedium. Volg de stappen op het scherm om de schijf volledig te vernietigen. Je kunt kiezen uit meerdere gradaties, elke methode volstaat.

©PXimport

Start je oude computer op met DBAN en vernietig de inhoud van je harde schijf.

Klaar voor de verkoop

Als je je oude computer wil verkopen of weggeven, is het wel zo prettig als deze goed functioneert. Nadat DBAN heeft gedraaid, zijn alle gegevens verwijderd, dus ook eventuele herstelpartities. Om het Windows-besturingssysteem opnieuw te installeren, heb je een herstelmedium nodig. Dit werd ooit meegeleverd met de computer, je kunt het ook aanmaken met een hulpprogramma van de fabrikant.

Als je doel een werkende computer is met Windows, dien je dus voordat je met DBAN aan de slag gaat zeker te weten dat je herstelmedia hebt! Een andere optie om de computer te creëren is door een Linux-distributie te installeren, bijvoorbeeld Ubuntu of Debian.

©PXimport

Een goed werkende computer hoeft geen Windows-computer te zijn: ook Linux werkt goed op een (oudere) computer.

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.