Als je je oude computer weg wil doen, houdt dit niet in dat je volledig afscheid hoeft te nemen. In dit artikel lees je hoe je je oude systeem kopieert naar een virtuele computer. Vervolgens gaat we de gegevens van de oude computer vernietigen zodat je het systeem veilig kunt verkopen of weggeven.

Deze how to is globaal opgesplitst in drie delen. Allereerst gaan we de oude computer klonen naar een virtueel systeem. Voor deze stap heb je Disk2vhd nodig. Om het virtuele systeem te starten op een andere computer heb je VirtualBox nodig.

Als alles werkt, kun je de laatste stap uitvoeren: het volledig vernietigen van alle data op de oude computer met DBAN. Voer deze stap alleen uit als je er zeker van bent dat alles werkt en je in ieder geval je data veilig hebt gesteld.

1 Externe schijf

Alle programma's in dit artikel zijn gratis te gebruiken. Het enige wat je wel dient aan te schaffen, maar waarschijnlijk al hebt, is een externe harde schijf. Deze dient als 'transportmedium' tussen je computers: we klonen de oude computer met Disk2vhd naar een vhd-bestand op de externe harde schijf.

De externe harde schijf dient geformatteerd te zijn met het NTFS-bestandssysteem. Ook dien je voldoende vrije ruimte te hebben op de externe schijf. De vrije ruimte hoeft niet gelijk te zijn aan de totale omvang van je oude computer, er wordt compressie toegepast. Je ziet bij stap 3 hoeveel ruimte de virtuele kopie vereist op de externe harde schijf.

©PXimport

Gebruik een externe harde schijf om het de virtuele kloon van je oude computer op te slaan.

NTFS-indeling

Het klonen van een computer naar een virtueel systeem kost veel schijfruimte en levert grote bestanden op. Om de grote bestanden op te slaan op de externe schijf, dient deze geformatteerd te zijn met het NTFS-bestandssysteem. Controleer dit voordat je met Disk2vhd aan de slag gaat via Start / Computer / rechtermuisknop op de schijfletter / Eigenschappen. Heeft de schijf een andere indeling? Klik in Computer met de rechtermuisknop op de schijfletter en kies Formatteren.

Let op: tijdens dit proces wordt de inhoud van de externe schijf gewist. Maak optioneel eerst een kopie van de bestanden die je wil houden voordat je de schijf formatteert.

©PXimport

Zorg ervoor dat je externe schijf de NTFS-indeling heeft.

Deel 1: Klonen naar virtuele schijf

2 Disk2vhd

Onze oude computer staat al een tijdje te verstoffen in een hoek op zolder en heeft geen internetverbinding meer. We doen de voorbereidingen dan ook op onze nieuwe computer. Sluit de externe schijf hierop aan. Controleer de beschikbare schijfruimte op de externe schijf en indeling (NTFS, zie het kader 'NTFS-indeling').

Maak een map op de externe schijf aan voor de bestanden van de virtuele kopie van je oude computer, bijvoorbeeld Pc-Henk virtueel november 2013. Download Disk2vhd en pak het zip-bestand uit naar de map op de externe schijf.

©PXimport

Maak de map aan op de externe harde schijf en kopieer hierin het programma Disk2vhd.

3 Bestanden bewaren

Start de oude computer op en sluit de externe schijf aan. Open de map die je in de vorige stap gemaakt hebt met Windows Verkenner. Als het goed is vind je hier nu ook het programma Disk2vhd.exe om de virtuele kopie van de oude computer te maken.

Het programma heeft geen installatieprocedure, maar wel enkele aandachtspunten. Geef aan waar Disk2vhd de kloonbestanden moet bewaren: in de map Pc-Henk virtueel november 2013 op de externe schijf.

©PXimport

Zorg dat Disk2vhd de bestanden bewaart op je externe harde schijf.

4 Partities, schijven en meer ...

Het maken van een goede virtuele kopie van je oude computer gaat, als je geluk hebt, in één keer goed. Als je pech hebt, lukt het wellicht helemaal niet met Disk2vhd (zie ook kader 'Als het niet werkt' in dit artikel). Het is belangrijk om iets te weten van partities. De meeste computers hebben een C-schijf met Windows, maar vaak ook een systeempartitie en/of recovery-partitie. Als dit het geval is, moet je in Disk2vhd meer aanvinken dan alleen de C-schijf.

Je computer start bijvoorbeeld standaard op vanaf de systeempartitie, waarna Windows wordt doorgestart vanaf de C-schijf. Vink bij voorkeur dus de systeempartitie aan (meestal een paar honderd MB) en de schijf met het besturingssysteem. De externe harde schijf is standaard ook actief. Hier dien je het vinkje juist te verwijderen. Bevestig met Create en bewaar een virtuele kopie van je computer op de externe harde schijf.

©PXimport

Kies de partities die je wil (of moet) klonen naar de virtuele computer.

Eerst opruimen, dan virtualiseren!

Images van de harde schijf van een virtuele computer zijn groot of beter: zeer groot! Voordat je je oude computer kopieert naar een virtuele computer, is het aan te raden om het systeem enigszins op te schonen. Verwijder bijvoorbeeld overbodige bestanden, programma's en let vooral op grote bestanden.

Als je bijvoorbeeld je film- en muziekcollectie al hebt overgezet op je nieuwe systeem, heb je deze gegevens niet nodig op de virtuele computer: weg ermee! Ruim ook oude herstelpunten en andere ruimtevreters op. Een schoonmaakhulp als het bekende CCleaner helpt bij het opruimen van overbodige bestanden en TreeSize Free bij het in kaart brengen van ruimtevreters.

©PXimport

Minimaliseer de omvang van de virtuele harde schijf door overbodige ruimtevreters van je oude systeem te verwijderen.

Deel 2: Virtualiseren

5 VirtualBox

VirtualBox is een virtualisatieprogramma waarmee je een computer nabootst op een andere computer. Zo kun je bijvoorbeeld experimenteren met Linux of een tweede Windows-installatie zonder dat je eigen computer risico loopt. De virtuele computer is volledig gescheiden van je Windows-besturingssysteem.

Voordat je een virtuele computer kunt aanmaken en inrichten, dien je VirtualBox te installeren op je 'nieuwe' computer.

©PXimport

VirtualBox biedt de omgeving die nodig is om je oude computer virtueel op te starten.

6 Virtueel

Het aanmaken van een virtuele computer met VirtualBox werkt globaal als volgt. Je maakt een nieuwe virtuele machine aan met een virtuele harde schijf. Hierop kun je bijvoorbeeld Windows installeren. Het aanmaken van de harde schijf en de Windows-installatie slaan we over. We hebben immers al een virtuele-harde-schijfbestand met besturingssysteem: het vhd-bestand (virtuele-schijfbestand) van de harde schijf van de oude computer.

We koppelen het vhd-bestand aan de VirtualBox-computer. Dit kan in principe direct vanaf de externe schijf. Voor de snelheid kun je het vhd-bestand dat je bij stap 4 hebt aangemaakt ook eerst naar je interne schijf kopiëren.

©PXimport

VirtualBox werkt met virtuele hardware: de harde schijf bestaat bijvoorbeeld uit een vhd-bestand.

7 Nieuwe virtuele computer

Start VirtualBox, klik op Nieuw en geef de virtuele machine een naam. Kies het besturingssysteem en de hoeveelheid werkgeheugen die je aan de virtuele computer wil toekennen. In het scherm Harde schijf kies je Gebruik een bestaand virtuele harde schijf bestand. Blader naar de map waar je je virtuele computer hebt bewaard, wijs hier het vhd-bestand aan en rond de instellingen af. Dubbelklik op de virtuele computer om deze op te starten.

©PXimport

Maak een nieuwe virtuele computer aan en kies het bestand van je oude computer.

Meer toepassingen

De virtualisatie-truc is niet alleen handig voor je oude computer. Je kunt bijvoorbeeld ook een softwareprobleem op een laptop van een kennis veilig onderzoeken op je eigen computer. Sommige mensen gebruiken de virtuele kloon ook als een soort van "je weet maar nooit"-back-up van een oude computer.

Je hebt al je gegevens overgezet naar de nieuwe pc of laptop, maar mocht je toch iets vergeten zijn, dan staat het altijd nog in de virtuele kopie. Uiteraard is VirtualBox ook handig om te experimenteren met nieuwe of andere besturingssystemen: je hebt geen extra hardware nodig, mits je een krachtige computer hebt waarop VirtualBox is geïnstalleerd.

8 Opstarten

Het is uiteraard de bedoeling dat je oude systeem correct opstart in de virtuele omgeving. In het meest ideale geval lukt dit ook in één keer, maar soms zit het tegen. Windows moet bijvoorbeeld even 'wennen' aan de nieuwe (virtuele) hardware. Windows 7/8 passen zich vaak goed aan, maar oudere besturingssystemen kunnen hier moeite mee hebben, met vreemde vastlopers als gevolg. Probeer in dit geval de veilige modus (F8) om het systeem alsnog aan de praat te krijgen.

©PXimport

Opstartproblemen of vreemde vastlopers? Probeer de veilige modus.

9 Virtuele schijf in Windows

Als het echt niet lukt om de virtuele computer aan de praat te krijgen, kun je het proberen met andere software (zie kader 'Als het niet werkt'). Ook is het goed om te weten dat je het virtuele-schijfbestand ook zonder VirtualBox kunt benaderen in Windows 7. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc om Windows Schijfbeheer te starten.

Kies Actie / Virtuele harde schijf koppelen en wijs je vhd-bestand aan. De schijf wordt gekoppeld en is nu zichtbaar in je Windows Verkenner. Je kunt geen besturingssysteem/programma's starten, maar wel bij alle bestanden op de virtuele schijf.

©PXimport

Een virtuele harde schijf is eenvoudig te koppelen als schijfletter in de Windows Verkenner.

Als het niet werkt

Alle stappen werken 'theoretisch' met alle recente Windows-versies en computers. Toch is dit geen garantie voor succes. Er zijn hardware/software-combinaties en conflicten denkbaar waardoor het niet direct lukt om de virtuele computer te maken met Disk2vhd. Je krijgt bijvoorbeeld vreemde foutmeldingen of het systeem start later niet op met VirtualBox. In dit geval is Google je beste vriend om het probleem te tackelen.

Verder is het goed om te weten dat er alternatieven zijn. Zo kun je in plaats van Disk2vhd ook aan de slag met vCenter Converter (gratis registratie vereist). Dit gaat via Convert machine / powered-on machine. VMware Player is geen volwaardig alternatief voor VirtualBox, maar is ook in staat om de virtuele computer te starten. Het voert te ver om deze stappen volledig te bespreken, maar met beide programma's kun je nagenoeg hetzelfde bereiken: een fysieke computer virtualiseren en op een andere computer opstarten in een virtuele omgeving.

©PXimport

Kom je er niet uit met Disk2vhd en VirtualBox? VMware biedt een alternatief met vCenter Converter en VMware Player.

Deel 3: Oude schijf vernietigen

10 Verwijderen of vernietigen?

Het wissen van gegevens is iets anders dan het vernietigen ervan. Op je harde schijf blijven veel resten achter, zelfs als je deze formatteert. Met het juiste gereedschap zijn bestanden redelijk eenvoudig te achterhalen en herstellen. Door je schijfdata te vernietigen met DBAN (Darik's Boot And Nuke) wordt de inhoud wel volledig verwijderd. Het fijne van deze methode is dat je de schijf nadien opnieuw kunt gebruiken, dit in schril contrast met het geweld van een voorhamer.

11 Opstartbare cd, dvd of usb-stick

DBAN is een gratis hulpprogramma om alle data op je harde schijf volledig te vernietigen, ongeacht of er meerdere partities aanwezig zijn. DBAN wordt aangeboden als iso-bestand. Download het iso-bestand en brand dit op de juiste wijze op een opstartbare cd of dvd, bijvoorbeeld met ImgBurn. Je kunt DBAN ook vanaf een usb-stick gebruiken. Deze maak je het eenvoudigst via Universal USB Installer.

©PXimport

Maak een opstartbare usb-stick, cd of dvd met DBAN.

12 Vernietigen

Voor het gebruik van DBAN hebben we slechts één waarschuwing: weet wat je doet! DBAN maakt je volledige harde schijf leeg, overschrijft elk bitje en maakt het herstel van bestanden onmogelijk. Als je je oude computer verkoopt, weggeeft of aanbiedt bij de gemeentewerf is dit waarschijnlijk ook precies de bedoeling.

Plaats het medium met DBAN dat je in stap 11 hebt gemaakt in de oude computer en gebruik dit als opstartschijf/opstartmedium. Volg de stappen op het scherm om de schijf volledig te vernietigen. Je kunt kiezen uit meerdere gradaties, elke methode volstaat.

©PXimport

Start je oude computer op met DBAN en vernietig de inhoud van je harde schijf.

Klaar voor de verkoop

Als je je oude computer wil verkopen of weggeven, is het wel zo prettig als deze goed functioneert. Nadat DBAN heeft gedraaid, zijn alle gegevens verwijderd, dus ook eventuele herstelpartities. Om het Windows-besturingssysteem opnieuw te installeren, heb je een herstelmedium nodig. Dit werd ooit meegeleverd met de computer, je kunt het ook aanmaken met een hulpprogramma van de fabrikant.

Als je doel een werkende computer is met Windows, dien je dus voordat je met DBAN aan de slag gaat zeker te weten dat je herstelmedia hebt! Een andere optie om de computer te creëren is door een Linux-distributie te installeren, bijvoorbeeld Ubuntu of Debian.

©PXimport

Een goed werkende computer hoeft geen Windows-computer te zijn: ook Linux werkt goed op een (oudere) computer.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!