Als je je oude computer weg wil doen, houdt dit niet in dat je volledig afscheid hoeft te nemen. In dit artikel lees je hoe je je oude systeem kopieert naar een virtuele computer. Vervolgens gaat we de gegevens van de oude computer vernietigen zodat je het systeem veilig kunt verkopen of weggeven.

Deze how to is globaal opgesplitst in drie delen. Allereerst gaan we de oude computer klonen naar een virtueel systeem. Voor deze stap heb je Disk2vhd nodig. Om het virtuele systeem te starten op een andere computer heb je VirtualBox nodig.

Als alles werkt, kun je de laatste stap uitvoeren: het volledig vernietigen van alle data op de oude computer met DBAN. Voer deze stap alleen uit als je er zeker van bent dat alles werkt en je in ieder geval je data veilig hebt gesteld.

1 Externe schijf

Alle programma's in dit artikel zijn gratis te gebruiken. Het enige wat je wel dient aan te schaffen, maar waarschijnlijk al hebt, is een externe harde schijf. Deze dient als 'transportmedium' tussen je computers: we klonen de oude computer met Disk2vhd naar een vhd-bestand op de externe harde schijf.

De externe harde schijf dient geformatteerd te zijn met het NTFS-bestandssysteem. Ook dien je voldoende vrije ruimte te hebben op de externe schijf. De vrije ruimte hoeft niet gelijk te zijn aan de totale omvang van je oude computer, er wordt compressie toegepast. Je ziet bij stap 3 hoeveel ruimte de virtuele kopie vereist op de externe harde schijf.

©PXimport

Gebruik een externe harde schijf om het de virtuele kloon van je oude computer op te slaan.

NTFS-indeling

Het klonen van een computer naar een virtueel systeem kost veel schijfruimte en levert grote bestanden op. Om de grote bestanden op te slaan op de externe schijf, dient deze geformatteerd te zijn met het NTFS-bestandssysteem. Controleer dit voordat je met Disk2vhd aan de slag gaat via Start / Computer / rechtermuisknop op de schijfletter / Eigenschappen. Heeft de schijf een andere indeling? Klik in Computer met de rechtermuisknop op de schijfletter en kies Formatteren.

Let op: tijdens dit proces wordt de inhoud van de externe schijf gewist. Maak optioneel eerst een kopie van de bestanden die je wil houden voordat je de schijf formatteert.

©PXimport

Zorg ervoor dat je externe schijf de NTFS-indeling heeft.

Deel 1: Klonen naar virtuele schijf

2 Disk2vhd

Onze oude computer staat al een tijdje te verstoffen in een hoek op zolder en heeft geen internetverbinding meer. We doen de voorbereidingen dan ook op onze nieuwe computer. Sluit de externe schijf hierop aan. Controleer de beschikbare schijfruimte op de externe schijf en indeling (NTFS, zie het kader 'NTFS-indeling').

Maak een map op de externe schijf aan voor de bestanden van de virtuele kopie van je oude computer, bijvoorbeeld Pc-Henk virtueel november 2013. Download Disk2vhd en pak het zip-bestand uit naar de map op de externe schijf.

©PXimport

Maak de map aan op de externe harde schijf en kopieer hierin het programma Disk2vhd.

3 Bestanden bewaren

Start de oude computer op en sluit de externe schijf aan. Open de map die je in de vorige stap gemaakt hebt met Windows Verkenner. Als het goed is vind je hier nu ook het programma Disk2vhd.exe om de virtuele kopie van de oude computer te maken.

Het programma heeft geen installatieprocedure, maar wel enkele aandachtspunten. Geef aan waar Disk2vhd de kloonbestanden moet bewaren: in de map Pc-Henk virtueel november 2013 op de externe schijf.

©PXimport

Zorg dat Disk2vhd de bestanden bewaart op je externe harde schijf.

4 Partities, schijven en meer ...

Het maken van een goede virtuele kopie van je oude computer gaat, als je geluk hebt, in één keer goed. Als je pech hebt, lukt het wellicht helemaal niet met Disk2vhd (zie ook kader 'Als het niet werkt' in dit artikel). Het is belangrijk om iets te weten van partities. De meeste computers hebben een C-schijf met Windows, maar vaak ook een systeempartitie en/of recovery-partitie. Als dit het geval is, moet je in Disk2vhd meer aanvinken dan alleen de C-schijf.

Je computer start bijvoorbeeld standaard op vanaf de systeempartitie, waarna Windows wordt doorgestart vanaf de C-schijf. Vink bij voorkeur dus de systeempartitie aan (meestal een paar honderd MB) en de schijf met het besturingssysteem. De externe harde schijf is standaard ook actief. Hier dien je het vinkje juist te verwijderen. Bevestig met Create en bewaar een virtuele kopie van je computer op de externe harde schijf.

©PXimport

Kies de partities die je wil (of moet) klonen naar de virtuele computer.

Eerst opruimen, dan virtualiseren!

Images van de harde schijf van een virtuele computer zijn groot of beter: zeer groot! Voordat je je oude computer kopieert naar een virtuele computer, is het aan te raden om het systeem enigszins op te schonen. Verwijder bijvoorbeeld overbodige bestanden, programma's en let vooral op grote bestanden.

Als je bijvoorbeeld je film- en muziekcollectie al hebt overgezet op je nieuwe systeem, heb je deze gegevens niet nodig op de virtuele computer: weg ermee! Ruim ook oude herstelpunten en andere ruimtevreters op. Een schoonmaakhulp als het bekende CCleaner helpt bij het opruimen van overbodige bestanden en TreeSize Free bij het in kaart brengen van ruimtevreters.

©PXimport

Minimaliseer de omvang van de virtuele harde schijf door overbodige ruimtevreters van je oude systeem te verwijderen.

Deel 2: Virtualiseren

5 VirtualBox

VirtualBox is een virtualisatieprogramma waarmee je een computer nabootst op een andere computer. Zo kun je bijvoorbeeld experimenteren met Linux of een tweede Windows-installatie zonder dat je eigen computer risico loopt. De virtuele computer is volledig gescheiden van je Windows-besturingssysteem.

Voordat je een virtuele computer kunt aanmaken en inrichten, dien je VirtualBox te installeren op je 'nieuwe' computer.

©PXimport

VirtualBox biedt de omgeving die nodig is om je oude computer virtueel op te starten.

6 Virtueel

Het aanmaken van een virtuele computer met VirtualBox werkt globaal als volgt. Je maakt een nieuwe virtuele machine aan met een virtuele harde schijf. Hierop kun je bijvoorbeeld Windows installeren. Het aanmaken van de harde schijf en de Windows-installatie slaan we over. We hebben immers al een virtuele-harde-schijfbestand met besturingssysteem: het vhd-bestand (virtuele-schijfbestand) van de harde schijf van de oude computer.

We koppelen het vhd-bestand aan de VirtualBox-computer. Dit kan in principe direct vanaf de externe schijf. Voor de snelheid kun je het vhd-bestand dat je bij stap 4 hebt aangemaakt ook eerst naar je interne schijf kopiëren.

©PXimport

VirtualBox werkt met virtuele hardware: de harde schijf bestaat bijvoorbeeld uit een vhd-bestand.

7 Nieuwe virtuele computer

Start VirtualBox, klik op Nieuw en geef de virtuele machine een naam. Kies het besturingssysteem en de hoeveelheid werkgeheugen die je aan de virtuele computer wil toekennen. In het scherm Harde schijf kies je Gebruik een bestaand virtuele harde schijf bestand. Blader naar de map waar je je virtuele computer hebt bewaard, wijs hier het vhd-bestand aan en rond de instellingen af. Dubbelklik op de virtuele computer om deze op te starten.

©PXimport

Maak een nieuwe virtuele computer aan en kies het bestand van je oude computer.

Meer toepassingen

De virtualisatie-truc is niet alleen handig voor je oude computer. Je kunt bijvoorbeeld ook een softwareprobleem op een laptop van een kennis veilig onderzoeken op je eigen computer. Sommige mensen gebruiken de virtuele kloon ook als een soort van "je weet maar nooit"-back-up van een oude computer.

Je hebt al je gegevens overgezet naar de nieuwe pc of laptop, maar mocht je toch iets vergeten zijn, dan staat het altijd nog in de virtuele kopie. Uiteraard is VirtualBox ook handig om te experimenteren met nieuwe of andere besturingssystemen: je hebt geen extra hardware nodig, mits je een krachtige computer hebt waarop VirtualBox is geïnstalleerd.

8 Opstarten

Het is uiteraard de bedoeling dat je oude systeem correct opstart in de virtuele omgeving. In het meest ideale geval lukt dit ook in één keer, maar soms zit het tegen. Windows moet bijvoorbeeld even 'wennen' aan de nieuwe (virtuele) hardware. Windows 7/8 passen zich vaak goed aan, maar oudere besturingssystemen kunnen hier moeite mee hebben, met vreemde vastlopers als gevolg. Probeer in dit geval de veilige modus (F8) om het systeem alsnog aan de praat te krijgen.

©PXimport

Opstartproblemen of vreemde vastlopers? Probeer de veilige modus.

9 Virtuele schijf in Windows

Als het echt niet lukt om de virtuele computer aan de praat te krijgen, kun je het proberen met andere software (zie kader 'Als het niet werkt'). Ook is het goed om te weten dat je het virtuele-schijfbestand ook zonder VirtualBox kunt benaderen in Windows 7. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc om Windows Schijfbeheer te starten.

Kies Actie / Virtuele harde schijf koppelen en wijs je vhd-bestand aan. De schijf wordt gekoppeld en is nu zichtbaar in je Windows Verkenner. Je kunt geen besturingssysteem/programma's starten, maar wel bij alle bestanden op de virtuele schijf.

©PXimport

Een virtuele harde schijf is eenvoudig te koppelen als schijfletter in de Windows Verkenner.

Als het niet werkt

Alle stappen werken 'theoretisch' met alle recente Windows-versies en computers. Toch is dit geen garantie voor succes. Er zijn hardware/software-combinaties en conflicten denkbaar waardoor het niet direct lukt om de virtuele computer te maken met Disk2vhd. Je krijgt bijvoorbeeld vreemde foutmeldingen of het systeem start later niet op met VirtualBox. In dit geval is Google je beste vriend om het probleem te tackelen.

Verder is het goed om te weten dat er alternatieven zijn. Zo kun je in plaats van Disk2vhd ook aan de slag met vCenter Converter (gratis registratie vereist). Dit gaat via Convert machine / powered-on machine. VMware Player is geen volwaardig alternatief voor VirtualBox, maar is ook in staat om de virtuele computer te starten. Het voert te ver om deze stappen volledig te bespreken, maar met beide programma's kun je nagenoeg hetzelfde bereiken: een fysieke computer virtualiseren en op een andere computer opstarten in een virtuele omgeving.

©PXimport

Kom je er niet uit met Disk2vhd en VirtualBox? VMware biedt een alternatief met vCenter Converter en VMware Player.

Deel 3: Oude schijf vernietigen

10 Verwijderen of vernietigen?

Het wissen van gegevens is iets anders dan het vernietigen ervan. Op je harde schijf blijven veel resten achter, zelfs als je deze formatteert. Met het juiste gereedschap zijn bestanden redelijk eenvoudig te achterhalen en herstellen. Door je schijfdata te vernietigen met DBAN (Darik's Boot And Nuke) wordt de inhoud wel volledig verwijderd. Het fijne van deze methode is dat je de schijf nadien opnieuw kunt gebruiken, dit in schril contrast met het geweld van een voorhamer.

11 Opstartbare cd, dvd of usb-stick

DBAN is een gratis hulpprogramma om alle data op je harde schijf volledig te vernietigen, ongeacht of er meerdere partities aanwezig zijn. DBAN wordt aangeboden als iso-bestand. Download het iso-bestand en brand dit op de juiste wijze op een opstartbare cd of dvd, bijvoorbeeld met ImgBurn. Je kunt DBAN ook vanaf een usb-stick gebruiken. Deze maak je het eenvoudigst via Universal USB Installer.

©PXimport

Maak een opstartbare usb-stick, cd of dvd met DBAN.

12 Vernietigen

Voor het gebruik van DBAN hebben we slechts één waarschuwing: weet wat je doet! DBAN maakt je volledige harde schijf leeg, overschrijft elk bitje en maakt het herstel van bestanden onmogelijk. Als je je oude computer verkoopt, weggeeft of aanbiedt bij de gemeentewerf is dit waarschijnlijk ook precies de bedoeling.

Plaats het medium met DBAN dat je in stap 11 hebt gemaakt in de oude computer en gebruik dit als opstartschijf/opstartmedium. Volg de stappen op het scherm om de schijf volledig te vernietigen. Je kunt kiezen uit meerdere gradaties, elke methode volstaat.

©PXimport

Start je oude computer op met DBAN en vernietig de inhoud van je harde schijf.

Klaar voor de verkoop

Als je je oude computer wil verkopen of weggeven, is het wel zo prettig als deze goed functioneert. Nadat DBAN heeft gedraaid, zijn alle gegevens verwijderd, dus ook eventuele herstelpartities. Om het Windows-besturingssysteem opnieuw te installeren, heb je een herstelmedium nodig. Dit werd ooit meegeleverd met de computer, je kunt het ook aanmaken met een hulpprogramma van de fabrikant.

Als je doel een werkende computer is met Windows, dien je dus voordat je met DBAN aan de slag gaat zeker te weten dat je herstelmedia hebt! Een andere optie om de computer te creëren is door een Linux-distributie te installeren, bijvoorbeeld Ubuntu of Debian.

©PXimport

Een goed werkende computer hoeft geen Windows-computer te zijn: ook Linux werkt goed op een (oudere) computer.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.