ID.nl logo
De zin en onzin van knutselen aan je computer
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

De zin en onzin van knutselen aan je computer

Het is het ultieme nerdgevoel: je gloednieuwe computer opstarten en genieten van het feit dat je nog nooit eerder zo’n snelle computer had. Maar door de jaren heen begint je prachtige machine toch wat kuren te vertonen. Opstarten duurt wat langer, bij vlagen lijkt hij even stil te staan en recente games of je videobewerkingsprogramma werken toch niet zo soepel meer als voorheen. Tijd voor een grote beurt of een upgrade?

We horen vaak vragen als: “Kan deze oudere pc met een beetje extra geheugen nog een paar jaartjes mee?” of “Is het tijd de pc weer eens te defragmenteren?” Vragen die enkele jaren geleden heel relevant waren. Een gemiddelde thuiscomputer had zelden een overschot aan geheugen en fragmentatie van ouderwetse harde schijven had toen vaak een aanmerkelijke invloed op de prestaties. Ook het upgraden van de cpu verbeterde het functioneren van de pc vaak wel. De tijden zijn veranderd en de tuningtips en upgrades uit het verleden zijn vandaag de dag voor een groot deel niet meer van toepassing. Uiteraard rest dan de vraag: wat heeft nog wél zin? We splitsen het antwoord op in twee delen: software tunen en hardware upgraden. Wanneer je computer niet meer optimaal werkt, kun je beide delen overwegen. Beide lossen immers verschillende soorten problemen op.

Software ‘tunen’

De realiteit is dat moderne pc’s krachtig genoeg zijn geworden om aan de eisen van de meeste gebruikers te voldoen. Dan hebben we natuurlijk het niet over gamen op de allerhoogste instellingen of 4K-video’s bewerken, maar over de vele gebruikers die niet veel meer doen dan een beetje browsen op het web, wat mailtjes versturen of incidenteel een vakantiefoto verbeteren. Een goed onderhouden systeem van een paar jaar oud hoeft in die taken niet onder te doen voor een gloednieuwe machine. Bij de eerste stappen kijken we daarom vooral wat we met (gratis) software kunnen doen om je pc weer op te frissen.

Windows 10: beste en stabielste versie ooit

Geen enkele nieuwe Windows-versie werd direct echt warm onthaald, maar Windows 10 is inmiddels uitgegroeid tot (in onze ervaring) de beste en stabielste versie van Windows ooit. Als jouw machine nog op Windows 7 draait, dien je sowieso te upgraden, want je krijgt voor Windows 7 geen beveiligingsupdates meer. Maar ook voor Windows 8(.1)-gebruikers heeft deze overstap meer effect dan welke opschoonapplicatie dan ook. Gebruikers van echt antieke printers, scanners of andere apparatuur kunnen het best eerst controleren of die onder Windows 10 nog werken. Hoewel Microsoft de Windows 10-upgrade officieel niet langer gratis aanbiedt, blijkt je in de praktijk in negen van de tien gevallen de upgrade alsnog gewoon gratis te krijgen via de upgrade-assistent.

Overweeg ook om een volledig schone installatie uit te voeren. Geen enkele vorm van opschonen laat je pc weer zo lekker draaien als dit. Voordat je eraan begint, is het belangrijk eerst al je bestanden veilig te stellen, en ervoor zorgen dat je al je wachtwoorden bij de hand hebt. Je vindt een verse installatie van Windows 10 hier.

©PXimport

Echt tunen is passé?

Een nieuwe versie van Windows? Een schone installatie? Dat is toch geen tunen!? De realiteit is dat veel van de handige softwaretweaks waar je vroeger software voor in huis haalde inmiddels standaard zijn geworden. Waar je vroeger defragmentatiesoftware moest kopen voor je harde schijf, defragmenteert Windows 10 inmiddels zelfstandig. En bij ssd’s is dat niet nodig, defragmenteren werkt averechts bij deze schijven. Een ander bekend probleem waren vertragingen door zware antiviruspakketten en die toepassingen zijn met de komst van Windows Defender overbodig geworden voor de meeste gebruikers.

Handmatig applicaties verwijderen die je niet meer gebruikt, heeft enig nut, en applicaties zoals het gratis CCleaner kunnen nog een klein beetje helpen, maar vallen tegelijk tussen wal en schip. Ze bieden zelden genoeg winst om echt van resultaat te spreken, en hebben bij lange na niet de impact van een schone installatie. Het feit dat een Windows 10-herinstallatie vaak al binnen een half uurtje is afgerond, dat Windows de meeste drivers vanzelf weet te vinden, en dat een schone installatie ook eventuele hardnekkige spy- en malwareproblemen in één keer oplost, heeft de tuningsoftware ook geen goed gedaan. Dus ja, het echte software tunen is passé.

©PXimport

Hardware … tunen?

Hardware kun je nauwelijks tunen, in de meeste gevallen is vervangen je enige optie. Toch is het verstandig even je systeem open te trekken voordat je nieuwe spullen koopt. Want als zich daar door de jaren heen een flinke laag stof heeft opgebouwd, heeft dat wel degelijk gevolgen voor de prestaties. Een cpu-koeler die door stof in het koelblok de warmte niet af kan voeren, zorgt ervoor de cpu niet optimaal presteert. Voordat je lukraak onderdelen gaat vervangen, is het dus raadzaam even te checken of alle onderdelen goed kunnen ademen. Een flesje perslucht van een paar euro, of een (let op: olie- en vochtvrije) compressor kan wonderen verrichten. Een stofzuiger tegen je computeronderdelen aandrukken kan statische schokken en schade aan je componenten veroorzaken. Zorg er ook voor jezelf te ontladen voordat je de componenten aanraakt (bijvoorbeeld door de verwarming of andere aarde aan te raken) of gebruik een antistatisch bandje.

Overklokken

Sommige cpu’s en de meeste gpu’s kun je overklokken. Hiermee is het mogelijk om deze onderdelen wat sneller te maken. Enkele procenten is vaak geen probleem, maar afhankelijk van het onderdeel is tien procent of meer geen uitzondering. Overklokken vereist wel inhoudelijke kennis over deze onderdelen en een avontuurlijke instelling. Omdat ondeskundig gebruik van overkloktools tot schade kan leiden (plus een potentieel verval van garantie), is het niet verstandig dit te doen als je niet bereid bent jezelf goed in te lezen, en er enkele uren voor uit te trekken voordat je begint. Dit is dus vooral een tip voor de avonturier.

Hardware upgraden

Is je pc stofvrij, voorzien van een schone Windows-installatie en kom je nog prestaties tekort? Dan gaan we upgrades overwegen. We doorlopen de verschillende onderdelen om te bespreken in hoeverre ze (nog) het upgraden waard zijn. Als eerste is het raadzaam om te bepalen waar voor jouw systeem de beperking zit. Dit is eenvoudig te doen door rechts te klikken op de Taakbalk / Taakbeheer / Tabblad Prestaties. Open de game of applicatie waarmee je problemen ervaart en bekijk de grafieken en percentages van de processoractiviteit, het geheugen, de harde schijf en de videokaart. De zwakste schakel, de bottleneck, zit in het onderdeel dat frequent op 100 procent belasting zit; dat wil je upgraden. Avontuurlijk? Een uitgebreidere (gratis) applicatie om onderzoek te doen is de tool HWiNFO, maar de overvloed aan informatie kan overweldigend zijn.

©PXimport

De beste upgrade voor iedereen

Er is één upgrade die iedereen dient te overwegen ongeacht waar het probleem zich bevindt: een Solid State Drive, ook ssd genoemd. Heb je nog geen ssd? Dan profiteer je in alle situaties van deze upgrade, dus ook als je een weinig intensieve gebruiker bent. Deze schijven zijn vele malen sneller dan de mechanische harde schijven van vroeger, en zorgen ervoor dat je pc veel sneller start en veel sneller reageert op allerlei taken. Zorg er uiteraard wel voor dat je Windows op de ssd installeert.

Het openen van je webbrowser, je documenten of foto’s voelt met een ssd vliegensvlug aan, zelfs als je systeem enkele jaren oud is. En elk systeem dat nog het upgraden waard is, dus grofweg vanaf 2012, moet in staat zijn om een sata-ssd te gebruiken. Ssd’s met 256 GB of 512 GB ruimte bieden voldoende opslag voor de meeste gebruikers en kosten tegenwoordig nog maar enkele tientjes. Combineer een ssd met een schone installatie. Dit werkt beter dan het gebruik van migratietools en je pc vliegt als nooit tevoren.

©PXimport

De upgrade voor gamers: de videokaart

Hoewel de meeste hardware voor basistaken voldoet en aardig wat jaren meekan, gaat dat voor gamers vaak helaas niet op. Er wordt nog veel vooruitgang geboekt in de prestaties van videokaarten. Een videokaart van enkele jaren oud, zeker als het niet de duurste was, kan al moeite hebben met het spelen van de meest recente games. Merk je dat je games niet soepel lopen, je videokaart voor 100 procent wordt belast en de rest van je onderdelen niet? Dan is het tijd voor een nieuwe videokaart.

Welke videokaart je wilt hebben, is afhankelijk van je wensen en budget. Een algemeen advies is lastig te geven. Voor de beste videokaarten voor elke populaire monitorresolutie kun je hier kijken. Je cpu en geheugen spelen ook een rol hierbij en het risico bestaat dat je de bottleneck naar die componenten verlegt met je gpu-upgrade. In de regel gaat je game-ervaring er altijd op vooruit. Wij hebben de beste 1080p-videokaarten voor je getest.

©PXimport

De voeding upgraden

Een degelijke voeding gaat de levensduur van een complete pc mee, zelfs na een upgrade van andere onderdelen. Een voeding vervang je dus alleen als hij de geest geeft. Vervang je de videokaart door een krachtiger model, dan kan het wel zijn dat je een krachtigere voeding nodig hebt. Omdat de kwaliteit van de voeding gevolgen heeft voor de levensduur van alle onderdelen, is een A-kwaliteit voeding altijd het beste advies. Merken als Seasonic, Corsair, be quiet! en Cooler Master zijn daarin een goed uitgangspunt, maar enig onderzoek naar ervaringen voordat je er één aanschaft is raadzaam.

©PXimport

Is extra geheugen nog zinvol?

Geheugenuitbreiding, dé populaire upgrade uit het begin van deze eeuw, is tegenwoordig minder gangbaar. Door de jaren heen nam de geheugencapaciteit van nieuwe systemen sterk toe en het risico dat een gemiddelde gebruiker geheugen tekortkwam, werd alsmaar kleiner. Desondanks is het uitbreiden van je geheugen, als dat zwaar wordt belast, nog altijd een zeer nuttige upgrade. Werkgeheugen is spotgoedkoop, er zijn al 16GB-sets vanaf circa 50 euro, en in tegenstelling tot de ssd upgraden heeft het ook geen serieuze voeten in de aarde. Je zet je systeem uit, verwijdert je oude geheugenmodules en prikt de nieuwe erin. Vervolgens is het een kwestie van opstarten en gaan. Twee tips: let op of je ddr3- of ddr4-geheugen nodig hebt voor jouw systeem. Als je enige affiniteit met het bios hebt: activeer het XMP-profiel.

©PXimport

Andere upgrades zijn verleden tijd?

Helaas is het upgraden van de meeste andere componenten vandaag de dag niet zo nuttig meer. Meer-eisende gebruikers lopen met een ouder systeem simpelweg tegen de beperkingen van de cpu aan. Waar het upgraden van de cpu in het verleden weleens een flinke performance boost kon geven, is dat niet langer het geval. Vooral sinds 2017 zijn processors veel krachtiger geworden dankzij snellere, en vooral veel meer cores. Die processors werken alleen op recente moederborden met recent geheugen. De snellere processors die je nog wel voor oudere moederborden kunt kopen, kunnen simpelweg niet op tegen wat zelfs een instap-cpu anno 2020 aan prestaties levert.

Je kunt natuurlijk cpu, geheugen en moederbord in één keer vervangen. Wanneer je recent een videokaart en ssd hebt aangeschaft, kun je die dan ook zeker houden. Een nieuwe cpu met bijpassend moederbord en geheugen loopt qua kosten wel aardig op. Je zult waarschijnlijk ook je voeding willen vervangen. Het hergebruiken van een paar jaar oude voeding raden we niet aan. Ook ben je dan aan een nieuwe Windowslicentie toe. Eigenlijk spreken we dan al van een nieuwe computer.

©PXimport

Tot slot

Met het volwassen worden van de computer is het nut van zelf knutselen op sommige fronten logischerwijs afgenomen. Het vervangen van een onderdeel is vooral een ding voor gamers geworden, en aan de software kun je zelf weinig verbeteren buiten wat de software zelf al aan optimalisaties biedt. Mogelijk een teleurstelling voor de liefhebber van de goede oude knutseltijd, maar tegelijk is het weer positief dat je met alleen een schone Windows-installatie en een ssd al voldoende in handen hebt om een oude pc binnen korte tijd weer leven in te blazen. Knutselen is leuk; een enkele jaren oud systeem weer prima kunnen gebruiken, is leuker! Een fijne bijkomstigheid: laat dat nu net de enige twee zaken zijn die je in recente laptops ook nog kunt aanpassen.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 geavanceerde scheerapparaten tot 120 euro
© LoloStock - stock.adobe.com
Gezond leven

Waar voor je geld: 5 geavanceerde scheerapparaten tot 120 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een nieuw scheerapparaat? Vandaag hebben we vijf betaalbare modellen voor je gespot.

Philips S5885/35 Shaver series 5000

Met dit waterdichte scheerapparaat kun je droog én nat scheren. Handig voor onder de douche! Een pluspunt is dat de snelheid van de roterende mesjes zich aanpast aan de dichtheid van je baard. Zo voorkom je irritaties aan de huid. Het flexibele scheerhoofd bestaat uit 45 zelfslijpende mesjes, zodat ze continu scherp zijn. Na een periode van ongeveer twee jaar kun je de mesjes eenvoudig vervangen. Aan de achterkant zit een uitklapbare trimmer waarmee je eventuele bakkebaarden bijwerkt.

De Philips S5885/35 Shaver series 5000 heeft een display waarop je onder meer de resterende accucapaciteit kunt aflezen. Een volgeladen batterij biedt een gebruikersduur van een uur. Ben je klaar met scheren? Klik dan op een knopje om het scheerhoofd te openen en spoel de binnenzijde onder de kraan af. Philips levert een stevige reishoes, reinigingsborsteltje en oplaadstandaard mee.

Philips Shaver Series 3000 S3134/51

De Shaver Series 3000 is volgens Philips ontworpen voor een comfortabele scheerbeurt en volgt nauwkeurig de contouren van het gezicht. Dit wordt mogelijk gemaakt door de 5D Pivot & Flex-scheerhoofden, die in vijf verschillende richtingen kunnen bewegen en kantelen. Hierdoor blijft het scheerhoofd goed in contact met de huid, wat zorgt voor een glad resultaat zonder irritatie.

Het apparaat is uitgerust met zelfslijpende PowerCut-mesjes en is volledig waterdicht. Dit betekent dat het geschikt is voor zowel een snelle droge scheerbeurt als nat scheren met gel of schuim, zelfs onder de douche. Daarnaast beschikt het over een handige uitklapbare precisietrimmer voor het bijwerken van bakkebaarden en snor. De accu biedt na één uur opladen ongeveer 60 minuten scheertijd.

Philips Shaver 3000X Series X3053/00

Zoek je een goedkoop scheerapparaat zonder allerlei poespas? De Philips Shaver 3000X Series X3053/00 kost op het moment van schrijven nog geen zes tientjes! Drie roterende scheerkoppen hebben in totaal 27 zelfslijpende mesjes. Gunstig is dat deze koppen in vier richtingen bewegen, waardoor ze de contouren van je gezicht volgen. Je kunt met dit product zowel droog als nat scheren. Zelfs een snor of bakkebaarden finetunen is geen enkel probleem. Klap gewoon de ingebouwde trimmer open en werk de boel bij.

Je gebruikt de bijgesloten usb-kabel om het apparaat op te laden. Een volle batterij resulteert in een scheertijd van drie kwartier. Moet je snel de deur uit en is de accu onverhoopt leeg? Geen zorgen, want vijf minuten opladen is voldoende voor een enkele scheerbeurt. De afgesneden haartjes belanden in het scheerhoofd. Dat kun je met behulp van een knopje eenvoudig legen, waarna je de behuizing afspoelt onder de kraan. Een pluspunt is dat het handvat is voorzien van een laagje rubber. Hierdoor houd je het scheerapparaat stevig vast. Na pakweg twee jaar zijn de mesjes versleten. Tip: haal ruim op tijd alvast een reserveset in huis.

Lees ook: Gladde praatjes: je scheerapparaat schoonmaken en onderhouden

Remington R4002

Dit eenvoudige scheerapparaat doet wat het moet doen en dat is jouw gezicht glad scheren. De fabrikant hanteert op zijn eigen website een adviesprijs van 59,99 euro, maar diverse bekende webwinkels vragen op het moment van schrijven een bedrag van onder de 45 euro. Lekker goedkoop dus! Lijkt een stoppelbaard je wel wat? Gebruik dan het speciale opzetstuk. De drie roterende koppen realiseren vervolgens een drie-dagen-baard met een haarlengte van 1,5 millimeter. Verder bevat de Remington R4002 ook nog een opklapbare detailtrimmer.

Het scheerapparaat heeft een oplaadbare accu. Die is goed voor een scheertijd tot zo'n veertig minuten. In tegenstelling tot diverse duurdere producten is dit model niet waterdicht. Houd er dus rekening mee dat je het scheerhoofd niet onder stromend water kunt afspoelen. Als je dit product bij Remmington registreert, ontvang je één jaar extra garantie. De totale garantietermijn bedraagt dan drie jaar.

Panasonic ES-LT4B

De Panasonic ES-LT4B is een foliescheerapparaat met een goede reputatie. Lees maar eens deze reviews van Kieskeurig.nl-bezoekers. Zo waarderen gebruikers onder meer het gladde resultaat, de lange batterijduur en de waterdichte behuizing. Het product is ook nog eens betaalbaar, want de aanschafprijs is momenteel lager dan ooit. Je kunt met de ES-LT4B droog en nat scheren. De kop bestaat uit drie scheerelementen met verschillende snijbladen. Dit verzorgingsproduct genereert maar liefst 39 duizend snijbewegingen per minuut.

Een opvallende eigenschap is de aanwezige baardsensor. Op basis van de dikte en dichtheid van de stoppels levert het scheerapparaat op bepaalde plekken meer vermogen. Daarmee wordt de kans op huidirritaties verkleind. Heb je bakkebaarden? Klap in dat geval de geïntegreerde trimmer open en werk ze bij onder een comfortabele hoek van 45 graden. Fijn is dat je de accu in een uur kunt opladen. Afhankelijk van hoeveel vermogen de ES-LT4B levert, bedraagt de maximale scheertijd hoogstens 45 minuten.

▼ Volgende artikel
Samsung toont AI-koelkast met Google Gemini op CES 2026
© Samsung
Huis

Samsung toont AI-koelkast met Google Gemini op CES 2026

Samsung Electronics toont tijdens CES 2026 een nieuwe generatie keukenapparatuur. De meest opvallende vernieuwing zit in een verbeterde versie van AI Vision, die wordt toegepast in onder meer de nieuwste Bespoke AI-koelkast en een nieuwe AI-wijnkast. Deze technologie, in samenwerking met Google Gemini en Google Cloud, moet het herkennen en beheren van voedsel makkelijker maken.

Het meest in het oog springende product in de nieuwe line-up van Samsung is de nieuwste Bespoke AI-koelkast met Family Hub-scherm. Deze kan meer soorten producten herkennen dan eerdere modellen (eerdere modellen konden tot 37 soorten verse producten en 50 soorten vooraf geregistreerde verwerkte voedingsmiddelen op het apparaat herkennen). Niet alleen verse ingrediënten, maar ook bewerkte voedingsmiddelen moeten automatisch worden geïdentificeerd, ook als ze niet vooraf zijn ingevoerd. Producten die in eigen bakjes worden bewaard of door de gebruiker zijn gelabeld, kunnen aan een digitale inventarislijst worden toegevoegd. Die lijst geeft inzicht in wat er in de koelkast ligt en kan helpen bij het plannen van maaltijden of het controleren van voorraden.

Daarnaast laat Samsung een Bespoke AI Wine Cellar zien. Deze wijnkast gebruikt een camera om wijnetiketten te herkennen wanneer er flessen worden in gezet of uit gehaald. De gekoppelde SmartThings AI Wine Manager registreert welke flessen er in de wijnkast staan en waar precies. Zo is via de app te zien in welk schap een fles ligt en kan aanvullende informatie worden geraadpleegd zonder de kast te openen.

Ook toont Samsung onder meer nieuwe Franse-deurkoelkasten, slide-in fornuizen en over-the-range-magnetrons met een uniforme roestvrijstalen afwerking. De driedelige French-door-koelkast heeft een nulspelingontwerp met ondiepere deuren, zodat lades volledig open kunnen zonder extra ruimte aan de zijkant. Bij de magnetrons valt het DualVent-model op, met extra ventilatie aan de voorzijde om dampen van de voorste kookzones beter af te voeren.

Beschikbaarheid

Samsung presenteert de nieuwe keukenapparatuur tijdens CES 2026, 6 tot en met 9 januari 2026 in Las Vegas. Prijzen, exacte releasedata en beschikbare uitvoeringen zijn nog niet bekendgemaakt.

Wat is AI Vision?

AI Vision combineert camerabeelden met software die objecten herkent. In keukenapparaten wordt deze techniek gebruikt om voedsel of etiketten automatisch te identificeren, zodat je als gebruiker minder handmatig hoeft in te voeren wat er in een koelkast of kast staat.