Installeer je vaak nieuwe programma’s die je daarna weer verwijdert? Best kans dat er aardig wat resten op je computer achterblijven. Tijd voor een virtuele machine: je installeert een tweede Windows op dezelfde computer, die je kunt gebruiken om probleemloos te ‘vervuilen’ en mee te experimenteren. Aan de slag!

Tip 01: Virtualiseren maar!

Van oudsher werden virtuele machines vooral in zakelijke en technische omgevingen gebruikt. Door de flinke verbetering van hardware (lees: rekenkracht) van de afgelopen jaren, is het inmiddels ook al enige tijd een interessante manier van werken voor thuisgebruik. Het principe is relatief eenvoudig: met een virtuele machine kun je een besturingssysteem ‘binnen’ je huidige besturingssysteem installeren. Groot verschil hierbij is dat het nieuwe besturingssysteem actief is in een afgebakende omgeving. Het besturingssysteem heeft hiermee dus geen invloed op de rest van het systeem, en draait in een ‘sandbox’-omgeving.

Dat biedt je verschillende voordelen, je kunt nu bijvoorbeeld ongestoord experimenten uitvoeren in de virtuele machine. Je installeert bijvoorbeeld software om die even uit te proberen, zonder dat die software invloed heeft op de rest van je pc. Ook kun je in de virtuele machine aanpassingen in het Windows-register doorvoeren terwijl je nog niet zeker bent over het resultaat. Gaat er onverhoopt iets mis, dan kun je de virtuele machine terugzetten naar een punt in het verleden of simpelweg ‘weggooien’ en weer met een schone lei beginnen.

©PXimport

Tip 02: VM VirtualBox

Er zijn verschillende programma’s waarmee je een virtuele machine kunt maken. Wij kiezen voor VM VirtualBox van Oracle: het is een compleet pakket met de functies die we nodig hebben, dat bovendien gratis mag worden gebruikt in thuissituaties. De nieuwste versie van VirtualBox is beschikbaar via www.virtualbox.org. Je kunt VirtualBox onder meer draaien in Windows 8.1 en Windows 10. Na de installatie start je het programma. In het linkergedeelte van het venster zie je een overzicht van geïnstalleerde virtuele machines: de eerste keer is het overzicht uiteraard nog leeg.

Het rechtergedeelte van het venster bevat straks de details van de virtuele machine. VirtualBox ondersteunt verschillende modi om aan de slag te gaan. Zo kun je een lege virtuele machine aanmaken en vervolgens het gewenste besturingssysteem installeren. Heb je geen geduld of ga je voor gemak, dan kun je een draaiende virtuele machine downloaden en importeren in VirtualBox. Voordeel hiervan is dat je er direct mee aan de slag kunt.

©PXimport

Systeemeisen

Tip 03: Kant-en-klaar

Aan VirtualBox alleen heb je weinig. Je hebt ook het besturingssysteem zelf nodig dat binnen de virtuele machine draait. Hiervoor bestaan verschillende mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld gebruikmaken van een licentie van Windows die nog niet gebruikt wordt, en Windows met die licentiecode installeren binnen de virtuele machine. De kans is echter groot dat je hierover niet beschikt. Microsoft biedt verschillende Windows-versies online beschikbaar, die een geldigheidsduur van 90 dagen hebben. Je hoeft hiermee geen extra licentie aan te schaffen.

De nieuwste versies van Windows staan op developer.microsoft.com klaar. Bij Virtual machine kies je voor MSEdge on Win10 (x64) Stable. Kies hierna bij Select platform voor VirtualBox. Let extra goed op het wachtwoord, dat je eveneens op de website vindt. Die heb je nodig om je aan te melden bij de virtuele Windows-computer. Op het moment van schrijven is het wachtwoord voor deze kant-en-klare machines ‘Passw0rd!’. De kant-en-klare virtuele machine is ongeveer 7 GB in omvang.

©PXimport

Tip 04: Zelf installeren

In de vorige tip heb je een kant-en-klare virtuele machine van Windows gedownload. In plaats daarvan kun je ook zelf een versie van Windows installeren. Houd er rekening mee dat je hiervoor dus een aparte licentie voor Windows moet aanschaffen: het telt immers als een volwaardige installatie. Klik op de knop Hulpprogramma nu downloaden. Hiermee haal je een wizard binnen die helpt met het binnenhalen van het installatiebestand. Je kunt ook een iso-bestand of Windows-installatie-dvd gebruiken die je al in je bezit hebt.

©PXimport

Blik in de toekomst

Tip 05: Importeren

Heb je een kant-en-klare virtuele machine gedownload, dan kun je deze eenvoudig in VirtualBox openen. Pak het gedownloade bestand eerst uit op je gewone systeem (dus niet binnen VirtualBox): open Verkenner, navigeer naar de map waarin het bestand is opgeslagen en klik met de rechtermuisknop op het zip-bestand. Kies Alles uitpakken. Nadat het bestand is uitgepakt, open je VirtualBox. In het hoofdvenster van VirtualBox kies je voor Bestand / Appliance importeren. Blader nu naar het eerder gedownloade bestand van de virtuele machine en selecteer het. Klik op Volgende.

Op basis van het bestand bepaalt VirtualBox zelf al welke instellingen het meest optimaal zijn. Zo geeft VirtualBox bijvoorbeeld een suggestie voor de hoeveelheid intern geheugen (ram) die de virtuele machine nodig heeft. Wij gaan uit van de standaardsuggesties en gaan hiermee akkoord. Klik op de knop Importeren. Dit neemt enige tijd in beslag, afhankelijk van de grootte van de virtuele machine. Na het importeren is de virtuele machine toegevoegd aan het hoofdvenster van VirtualBox. Je vindt de vermelding links in het venster. Klik eenmaal op de virtuele machine om in het rechtervenster de details te bekijken.

©PXimport

Tip 06: Zelf installeren

Maak je geen gebruik van een kant-en-klare virtuele machine, maar heb je een installatiebestand van Windows gedownload of klaarliggen? In het hoofdvenster van VirtualBox klik je op de knop Nieuw. Geef de virtuele machine een naam bij Naam en besturingssysteem. Selecteer het juiste besturingssysteem bij Type (bijvoorbeeld Microsoft Windows) en geef de versie aan (bijvoorbeeld Windows 10). Op basis hiervan selecteert VirtualBox een aantal standaardinstellingen, zoals de hoeveelheid gereserveerd intern geheugen. Bepaal zelf of dit voldoende is: hoe meer intern geheugen, hoe soepeler de virtuele machine draait.

Kies bij Harde schijf voor Maak een nieuwe virtuele harde schijf aan en klik op Aanmaken. Geef hierna aan waar het bestand van de virtuele machine moet worden opgeslagen en hoeveel ruimte je reserveert. We raden aan om tweemaal de geadviseerde grootte te hanteren: bijvoorbeeld 32 GB voor Windows 10. Bij Bestandstype harde schijf gaan we akkoord met de keuze die door VirtualBox wordt gemaakt. Bij Opslag op fysieke harde schijf kiezen we Dynamisch gealloceerd. Na de wizard kun je de virtuele machine starten. Klik op Starten. Wanneer hierom wordt gevraagd, blader je naar het iso-installatiebestand van Windows. Je kunt Windows nu installeren in de virtuele machine.

©PXimport

Tip 07: Starten

Op welke manier je het besturingssysteem in de virtuele machine hebt geïnstalleerd, maakt vanaf nu niet meer uit. Net als een echte computer, moet de virtuele machine worden gestart. Zodra je de virtuele machine hebt aangeklikt in het venster van VirtualBox, worden rechtsboven enkele knoppen getoond. Klik op Starten. Een nieuw venster wordt geopend en de virtuele machine wordt geladen. Het aanmeldingsvenster verschijnt. Nadat je je hebt aangemeld, kun je met de virtuele machine aan de slag. Om nog prettiger met de virtuele machine te werken, installeren we de Guest Additions. Dit zijn specifieke drivers en toevoegingen voor de virtuele machine waardoor het systeem soepeler loopt. Kies voor Apparaten / Invoegen Guest Additions CD-image.

©PXimport

Tip 08: Knip en plak

Het is mogelijk om informatie te knippen en plakken tussen de virtuele machine en de host-computer (lees: de computer waarop je de virtuele machine uitvoert). Dat is handig, bijvoorbeeld als je in de virtuele machine aan een document wilt werken dat is opgeslagen op de host-computer. Of wanneer je een webadres van de host-computer wilt kopiëren naar de virtuele machine. Er zijn meerdere manieren om informatie tussen de beide computers uit te wisselen. In het venster van VirtualBox kies je voor Apparaten / Drag-and-drop. Standaard is slepen-en-neerzetten uitgeschakeld, kies nu voor Bidirectioneel. Hiermee zorg je ervoor dat je objecten (zoals een bestand) vanuit het venster van de virtuele machine kunt slepen naar bijvoorbeeld het lokale bureaublad en omgekeerd. Wil je het slepen-en-neerzetten liever beperken tot één richting (bijvoorbeeld van de host-computer naar de virtuele machine, maar niet andersom), dan kies je de betreffende instelling (Host naar gast of Gast naar host).

©PXimport

Tip 09: Gedeelde mappen

Om op een meer gestructureerde manier bestanden uit te wisselen, maken we gebruik van gedeelde mappen. Deze mappen zijn zowel toegankelijk voor de host-computer als de gast (de virtuele machine) en zijn daarmee ideaal om bestanden tussen de beide systemen uit te wisselen. Kies in het venster van de virtuele machine voor Apparaten / Gedeelde mappen / Instellingen gedeelde mappen. Een nieuw venster wordt geopend. Klik op de knop Toevoegen gedeelde map, herkenbaar aan het pictogram met een plus. Geef vervolgens het pad naar de gedeelde map op en voorzie de map van een naam. Mag er niets aan de map worden veranderd, dan plaats je een vinkje bij Alleen-lezen. Activeer ook de optie Automatisch koppelen: hiermee is de map altijd beschikbaar bij het opstarten van de virtuele machine. Bevestig met een klik op OK. De map verschijnt in de lijst. De map is vervolgens beschikbaar in de virtuele machine via bijvoorbeeld Verkenner (Windows-toets+E). Klik op Deze pc en bekijk de lijst bij Netwerklocaties.

©PXimport

Cloudmappen

Tip 10: Snapshot maken

Je kunt een snapshot maken van de virtuele machine. Hierbij wordt het systeem vastgelegd zoals het op dat moment is, ook wel een momentopname genoemd. Een snapshot stelt je in staat om de staat van de virtuele machine te herstellen naar dat moment. Heb je geen nieuwe installatie van Windows 10 gedaan maar een kant-en-klare versie gebruikt, dan raden we je zeker aan om een snapshot te maken. We schreven al dat zo’n kant-en-klare versie 90 dagen geldig is. Door direct na de eerste keer starten van de virtuele machine een snapshot te maken, kun je na 90 dagen eenvoudig terugkeren naar het eerdere punt en de virtuele machine ‘opnieuw’ gebruiken.

Een snapshot komt ook van pas als je op het punt staat om een programma te installeren in de virtuele machine, en dit wilt uitproberen zonder risico. Kies in het venster van de virtuele machine voor Machine / Maak snapshot. Voorzie het snapshot van een passende naam en korte beschrijving (bijvoorbeeld ‘Snapshot direct gemaakt na installatie op 1 augustus 2020). Klik op OK. Om later terug te keren naar het snapshot, klik je in het hoofdvenster van VirtualBox op de menuknop (herkenbaar aan de drie bolletjes) van de geselecteerde virtuele machine. Kies Snapshots. Een overzicht van gemaakte snapshots verschijnt. Selecteer het gewenste snapshot en klik op Herstellen.

©PXimport

Tip 11: Weergave-instellingen

De manier waarop de virtuele machine wordt weergegeven, bepaalt sterk de gebruikerservaring. Kies je er bijvoorbeeld voor om de virtuele machine in een venster te draaien, dan kun je snel schakelen tussen de host- en gastcomputer. Kies je er daarentegen voor om de virtuele machine schermvullend te tonen, dan verdwijnt de indruk van een virtuele omgeving. De weergave-instellingen zijn ondergebracht in het menu Weergeven. De optie Schermvullende modus zorgt ervoor dat de virtuele machine zonder vensterranden wordt getoond. Via de optie Naadloze modus kun je het venster van de virtuele machine ‘verbergen’ en alleen de programma’s van de virtuele machine tonen. Ze verschijnen dan in de omgeving van de host-computer, waardoor het net lijkt alsof de programma’s op de lokale computer draaien. Deze stand is vooral prettig als je een specifiek programma wilt draaien in de virtuele machine, maar verder de virtuele machine niet nodig hebt. De Geschaalde modus past zich aan de grootte van het venster aan. Vergroot je het venster, dan vergroot je het bureaublad van de virtuele machine met je mee.

©PXimport

Tip 12: Instellingen

Via het hoofdvenster van VirtualBox heb je toegang tot de instellingen van de virtuele machines. Een groot deel van de instellingen kan echter alleen worden veranderd als de virtuele machine niet actief is. Zorg er dus eerst voor dat je de virtuele machine afsluit. Selecteer hierna in het venster van VirtualBox de virtuele machine en klik op de knop Instellingen. Het venster is opgebouwd uit twee delen. Links in het venster zie je de categorieën, waaronder Systeem, Beeldscherm en Audio. Klik op een categorie om de bijbehorende instellingen rechts te tonen. Veel van de categorieën maken ook gebruik van subtabbladen met extra opties. Zo vind je bij Systeem extra tabbladen met opties voor het moederbord, de processor en de acceleratie. Draait de virtuele machine traag, dan kun je bij Systeem / Moederbord de hoeveelheid toegekend geheugen aanpassen.

©PXimport

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.