IFA 2018 in Berlijn, de grootste techbeurs van Europa, staat zoals elk jaar weer bol van de aankondigingen, nieuwtjes, previews en hands-ons. Het is makkelijk om de draad even kwijt te raken. Maar geen zorgen: in dit artikel zetten we het beste van IFA 2018 voor je op een rij.

Hoe was het vorig jaar?

Vorig jaar waren we natuurlijk ook met een flinke delegatie naar Berlijn, en er was genoeg moois te zien. LG had bijvoorbeeld de V30 meegenomen, waar we op de beurs even mee mochten spelen. Acer liet een monster-pc zien die als eerste de nieuwe Core i9-processor van Intel had ingebouwd, en Samsung deed ons watertanden met een enorme curved Qled gaming-monitor. Wil je alvast in de stemming komen? Check dan de aftermovie die we destijds maakten.

Wat gaan we dit jaar zien?

IFA is een innovatiebeurs, en dit jaar verwachten we aardig wat nieuwe snufjes te zien. Zo zien we ongetwijfeld talloze speakers, tv's, domotica en andere apparaten waar een slimme assistent is ingebouwd, en dan voornamelijk Google Assistant en Amazon's Alexa.

We verwachten ook een rijtje laptops met zogenaamde ARM-processors, de chips die je ook in smartphones vindt. Dat betekent wel wat minder power, maar bijvoorbeeld wel een veel langere accuduur. Acer, Asus en Lenovo zullen naar verwachting dergelijke laptops gaan aankondigen.

Verder op de lijst: de rise and fall van usb-c, high-end beeldschermen en heel veel AI. Hier lees je meer over onze verwachtingen van IFA 2018.

Acer: nieuwe laptops en over-the-top gaming

Acer staat bekend om zijn ultradunne laptops en daar ligt tijdens de IFA-beurs te Berlijn dan ook de focus op. De nieuwe Swift 5 en Swift 7 zijn nog compacter dan voorheen. Daarnaast is er veel aandacht voor virtual reality en gaming.

Wanneer het op gaming-pc's aankomt, durft Acer altijd flink out-of-the-box te denken. En dat is dit jaar niet anders. Zo is er de Predator X, een desktop-pc met dubbele processor voor multitasking. De Predator Triton 900 is helemaal bijzonder. Het scherm zit namelijk in een houder vast, waardoor deze los komt van het keyboard en 360 graden te kantelen is.

©CIDimport

De meest futuristische onthulling blijkt de Thronos. Dit is een gamingstoel met geïntegreerde Predador-gaming-pc, waarbij je drie schermen van 27-inch voor je neus krijgt. De Thronos trilt mee met de actie op het scherm en de 'cockpit' kan ook draaien en kantelen.

Lees er alles over in het artikel Acer op IFA 2018.

Dell: Opfrisbeurt en Chromebook

Dell grijpt de IFA-beurs te Berlijn dit jaar voornamelijk aan om nieuwe laptops aan te kondigen. De meeste daarvan vallen binnen de Inspiron-lijn. Zo komen er opgefriste varianten van de Inspiron 7000- en 5000 uit, naast een Inspiron Chromebook.

©CIDimport

Vooral de Inspiron 7000 is op de schop gegaan. Verkrijgbaar met schermgroottes van 13, 15 en 17-inch is deze nu van een aluminium behuizing voorzien - in plaats van plastic. Opnieuw is een 4K-scherm optioneel. Van de premium XPS 13 komt ook een nieuwe editie uit, voorzien van achtste generatie Intel i3-processoren. Nieuw is de 'dynamic power mode' voor een maximale accuduur van 15 uur, aldus de fabrikant. Verder is de Developer Edition van de XPS 14 opvallend. die draait namelijk uit de doos op Ubuntu.

Hier lees je meer over Dell's nieuwe laptops.

Samsung's 8K QLED tv

Samsung heeft tijdens IFA een 8K QLED-televisie gepresenteerd. Naast de hoge resolutie is de televisie uitgerust met functies als Q HDR 8K en een Quantum Processor 8K om het beeld levensecht weer te geven. De Samsung QLED 8K tv is vanaf begin oktober verkrijgbaar als 65, 75 en 85 inch.

©PXimport

De nieuwe televisies zijn vanaf oktober beschikbaar. Het 65-inch model krijgt een prijskaartje van 4.999 euro, de 75-inch gaat 6.999 euro kosten en de 85 inch kost niet minder dan 14.999 euro. Meer over de nieuwe televisie lees je in het artikel over Samsung's 8K QLED.

Asus: drie Zenbooks, twee Flips, en een all-in-one

Asus brengt drie verschillende ZenBooks op de markt, beginnend bij een 13-inch model, via een 14-inch model naar een 15-inch model. De compacte laptops hebben een zeer kleine bezel (Asus noemt dit NanoEdge), waarbij de zogeheten screen-to-body rate 95 procent is.

©CIDimport

Opmerkelijk is dat Asus zich waagt weer waagt op de markt van de all-in-one-pc. Op de IFA kondigt men namelijk de 27 inch Zen AiO 27 aan. Dit model is volgens de hardwarefabrikant vooral ontworpen voor content creators en grafische professionals. Lees er alles over in het artikel Asus op IFA 2018.

Sonos onthult nieuwe Amp

Sonos heeft tijdens IFA 2018 de opvolger van de Amp onthuld. Het ontwerpersplatform is dit keer geheel open en bevat nieuwe bedienings-API's. De Sonos Amp is een HUB die conventionele bekabelde speakers voorziet van geluid uit digitale streaming bronnen, zoals dat ook mogelijk is met de multiroom-speakers van Sonos. Ook is het mogelijk om met de lijningang en HDMI ARC-poort tv's, draaitafels en andere audiocomponenten aan te sluiten op het Sonos-systeem.

©PXimport

De Sonos Amp is zo ontworpen om precies in het standaard AV-rack te passen dat installateurs gebruiken voor ingebouwde geluidsoplossingen voor woon- of bedrijfsruimtes. De nieuwe Amp is vanaf februari 2019 wereldwijd verkrijgbaar voor 699 euro. Meer over de Sonos Amp lees je in het artikel.

Sony: een gloednieuwe smartphone

Sony lanceert op IFA in Berlijn een nieuwe smartphone. De Xperia XZ3-smartphone krijgt een 6-inch scherm met 18:9-verhouding. De telefoon heeft een 3D gebogen glas en een QHD+ HDR oled-scherm, voor levendiger kleuren. Door het gebogen scherm kunnen apps ook via de zijkant van de telefoon worden bediend.

©PXimport

De prijs wordt € 799,-. De Sony Xperia XZ3 komt vanaf 5 oktober op de markt en is beschikbaar als single sim- of dual sim-model en in de kleuren Zwart, Wit, 'Forest green' en Bordeaux rood. Meer over de telefoon vind je in het artikel Sony op IFA 2018.

Tijdens de beurs hebben we de smartphone ook al even kunnen vasthouden. Wat we ervan vonden lees je in de Sony Xperia XZ3 hands-on.

Sharp: nieuwe tv's en oude telefoons

Sharp is niet bepaald een merk dat je met smartphones associeert. Niet zo gek ook, omdat de toestellen van het Japanse bedrijf hier niet werden aangeboden. Op de IFA 2018 pakt Sharp flink uit. Niet alleen met een 'comeback' op de Europese smartphone-markt, maar ook met 8K-tv's en meer.

©CIDimport

Twee aangekondigde telefoons zijn al een tijdje te koop. Nieuw aangekondigd is de Aquos D10, met een 5,99 inch full hd+-scherm (2160 x 1080 pixels). Dit is de grootste en snelste van de drie, met een hogere accucapaciteit (2900 mAh) en betere camera's (waaronder een 16 mp selfie-camera) dan de C10. Een prijs is niet genoemd.

Ook tv's staan tijdens IFA 2018 in de spotlight. Sharp had in 2016 de eer om als eerste ter wereld een 8K-tv in de reguliere verkoop te brengen, maar wel alleen in Japan. Nu zijn er plannen bekend om de tweede generatie hiervan ook in Europa uit te brengen, in formaten van 60-, 70- en 80-inch. Sharp maakt het af met twee nieuwe soundbars. Meer hierover lees je in het artikel Sharp op IFA 2018.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.