9 dvd-kopieerprogramma's getest. De video-dvd is een fantastische uitvinding: De beeld- en geluidskwaliteit steekt ver boven die van een gewone televisie-uitzending uit. Maar er is ook een nadeel: dvd's zijn duur en wanneer er een kras op komt, is de kans groot dat ze niet meer af te spelen zijn. Alleen al om die reden is het slim een reservekopie te maken. PCM bekijkt negen verschillende oplossingen om een backup te maken.

"Even een dvd'tje kopiëren is makkelijker gezegd dan gedaan; in de praktijk blijkt het maken van een backup van je favoriete film lastiger dan je in eerste instantie zou denken. Om te beginnen zijn er de juridische voetangels (zie kader: Kopiëren dvd illegaal?), maar ook in technisch opzicht zijn er de nodige horden te nemen. In de eerste plaats moet je de informatie van de dvd afhalen, ofwel rippen. Bij een zelfgemaakte dvd is dat geen probleem, maar commerciële dvd's zijn vaak beveiligd met css (Content Scrambling System). Dit betekent dat de rip-software voorzien moet zijn van een mogelijkheid om deze beveiliging te omzeilen. De volgende horde is dat films over het algemeen op een zogeheten dvd 9 staan: een dual layer dvd die tot 8,5 GB aan gegevens kan bevatten. Op beschrijfbare dvd's (dvd 5) past daarentegen 'slechts' 4,7 GB. Dit betekent dat er ofwel data moeten worden weggelaten, ofwel dat de gegevens gecomprimeerd moeten worden. Denk bij het weglaten van data in de eerste plaats aan overbodige ondertitels, audiosporen, extra's en menu's. Past de complete film dan nog niet op één dvd, dan zijn er nog twee mogelijkheden: het verdelen van de film over twee dvd's, of kiezen voor compressie. Houd er wel rekening mee dat het wegschrijven van de film met compressie tot een lagere beeld- en geluidskwaliteit leidt. De laatste stap is het branden van de reserve-dvd. Sommige pakketten zijn daarnaast ook in staat om een kopie naar vcd, svcd of divx-formaat om te zetten, waardoor ze zelfs op een cd van 700 MB passen. Wilt u van deze functies gebruikmaken, controleer dan ook of uw dvd-speler in de huiskamer met deze formaten overweg kan. Op www.dvdrhelp.com kunt u dit voor de meeste dvd-spelers controleren. Onvolledig De perfecte dvd-kopieersuite zou natuurlijk al deze kopieerfuncties in zich moeten verenigen. Op dit moment is er echter geen enkel pakket dat alle stappen kan uitvoeren. Dit heeft alles te maken met css: het omzeilen van deze beveiliging is in verband met auteursrechten een heet hangijzer, waar veel softwareproducenten zich niet aan willen branden. Daarom ontbreekt vaak de rip-mogelijkheid en kun je alleen kopieën maken van videobestanden die al op de harde schijf staan. Voor het rippen zelf moet je uitwijken naar een apart programma (zie kader: Gratis rippers). Andere pakketten bieden deze mogelijkheden wel, maar hebben slechts beperkte selectie- en comprimeermogelijkheden, of kunnen in een enkel geval niet zelfstandig dvd's of cd's branden. Testverantwoording In deze test kijken we naar de mogelijkheden om zelf de backup van uw dvd samen te stellen, het gebruiksgemak en de extra functionaliteiten (in het bijzonder het maken van een svcd). Daarnaast kijken we of een pakket over rip-functionaliteit beschikt, naar welke media er kan worden gebrand en hoe het branden verloopt. Als test-dvd gebruiken we 'The Sweetest Thing' met Cameron Diaz en Christina Applegate. Deze dvd heeft de volgende eigenschappen. * Dvd 9, * Aspect ratio 1:85 * Hoofdfilm met drie audiosporen en vijf ondertitels (3886 MB) * Menu's ( 901 MB) * Extra's (1689 MB) Met ieder pakket branden we een dvd met alleen de hoofdfilm en een dvd met een totale backup. Daarnaast maken we met alle pakketten die dit ondersteunen svcd. Hiervoor gebruiken we een Pentium 2.4 MHz, 2048 MB ram, Nvidia FX5600 en Sony DVD DRU-500a. Om de leesbaarheid van de dvd's en svcd's te testen spelen we ze vervolgens af op drie stand alone dvd-spelers: de Philips DVD 743, Pioneer DV-668-AV en Samsung 205. ***CloneDVD.tiff CloneDVD is handig en snel, maar nog niet volledig. CloneDVD Het uitermate populaire CloneDVD doet wat het behoort te doen: een goede kopie maken van een dvd. Het programma kent verschillende modi. In de'Kopieer mode' selecteer je de hoofdfilm en geef je aan of het menu behouden blijft. Vervolgens selecteer je de gewenste ondertitels en audiosporen, en binnen een half uur is de dvd klaar. Jammer is wel dat het pakket niet overweg kan met beschermde dvd's en er voor het rippen dus een extern programma nodig is. Met de 'Kloon mode' zet je een dvd 9 op een dvd 5van 8,5 GB op één dvd. Daarbij kun je zelf aangeven welke ondertitels en audiosporen meemoeten. Helaas kunt u niet de compressie van afzonderlijke titels instellen. CloneDVD bewaart de bestanden voor eventueel hergebruik in een tijdelijke map. Ook kan er een image van een dvd gemaakt worden. Een prima en duidelijk pakket voor wie alleen dvd's wil kopiëren. Elaborate Bytes € 39 ***Dvd2one.tiff: Het onverzorgde DVD2one is te beperkt om er iets mee te kunnen. DVD2one Het kleinste pakketje uit de test heeft ook de minste functionaliteit: DVD2one beheerst alleen de transcodeerfase (het hercomprimeren van gegevens) van het maken van een dvd-kopie, ofwel: je kunt de dvd-videobestanden alleen lezen en wegschrijven van en naar de harde schijf. Het pakket biedt wel de mogelijkheid om zowel de complete dvd als alleen de hoofdfilm te kopiëren, waarbij u zelf de ondertitels en de audiosporen selecteert. Het pakket kent geen previewfunctie en blinkt niet uit in gebruiksvriendelijkheid. Zo moet u bij het selecteren van de hoofdfilm nog allerlei keuzes maken die niet worden uitgelegd. Want wie weet het verschil tussen de 'cells, chapters en layers'? Ook de interface laat het nodige te wensen over. Zo worden de Nederlandse termen naar hartelust afgewisseld met Engelse. Voor deze prijs krijgt u wel erg weinig functionaliteit. DVD2One € 39,99 ***Intervideodvdcopyplatinum.tiff DVD Copy Platinum biedt niet de kwaliteit die we van Intervideo gewend zijn. DVD Copy Platinum Intervideo staat bekend om zijn zeer goede softwarematige dvd-speler. Helaas is het met de kwaliteit van hun dvd-kopieerprogramma anders gesteld. Om te beginnen is ook hier bij beveiligde dvd's een extern rip-programma nodig, maar daarin is deze titel niet uniek. Kwalijker is dat het selecteren van de gewenste ondertitel en audiosignaal niet werkt: ongeacht de selectie worden alle signalen meegestuurd. Ook het aanpassen van de gewenste menu-items werkt niet naar behoren: bij een selectie van alleen de hoofdfilm wordt ook het menu meegenomen van de overige onderdelen van de dvd. Het selecteren van deze lege menu-items levert een zwart beeld op. Tijdens het testen blijkt dat er - ondanks het feit dat de hoofdfilm eenvoudig op één dvd past - toch compressie wordt toegepast, waardoor de beeldkwaliteit afneemt. Maar het kan nog erger. Hoewel het programma naast dvd ook met vcd, svcd en divx overweg zou moeten kunnen, komen we bij het maken van de svcd's tot driemaal toe niet verder dan de eerste schijf, terwijl we er voor de complete film drie nodig hebben. Daarnaast zijn de svcd's niet afspeelbaar in een stand-alone dvd-speler, maar alleen in WinDVD, de eigen softwarematige dvd-speler van Intervideo. Daarmee is DVD Copy Platinum geen aanrader. Intervideo € 49,99 ***Dcscopysuite.tiff: Zonder handleiding is DVDCopy Suite niet te gebruiken. DVD Copy Suite Dit pakket is zonder de handleiding niet te begrijpen. Dit komt voornamelijk door restricties die illegale acties moeten tegengaan. Voor het rippen van een beveiligde dvd is dan ook een extern programma nodig. Als de geripte bestanden eenmaal in een map staan kunt u die bij Copy Suite als bron opgeven, waarna de hoofdfilm of totale dvd met compressie betrekkelijk eenvoudig kan worden gebrand. Lastiger wordt het als u hoofdstukken wilt selecteren of de dvd wilt splitsen, dan moet u eerst de bestanden naar een andere map op de harde schijf schrijven, om vervolgens die map weer als bron te openen. Copy Suite kan ook een image van een dvd maken om eventueel later te branden. Onze test levert twee dvd's met een matig beeldresultaat op: zelfs rustige scènes bevatten al blokvorming voor. Ook blijken de dvd's niet op elke testspeler afspeelbaar. Geen aanrader dus. Easy Computing € 39,95 ***Dvdeo.tiff.tiff: DVDeo kan geen dvd 9 op een dvd 5 branden. DVDeo 3 DVDeo is prima geschikt om één-op-één-kopieën van dvd's te maken. Het programma kan overweg met beveiligde dvd's en met dvd-bestanden op een harde schijf. U kunt de hoofdfilm selecteren met bijbehorende ondertitels en audiosporen of een kopie maken van de complete dvd. Helaas wordt dit laatste wel erg lastig gemaakt. U moet zelf iedere titel apart toevoegen en dit gebeurt niet op een overzichtelijke manier. Wilt u een dvd 9 (8,5 GB) op een dvd 5 (4,7GB) passen, dan heeft u niets aan dit programma; met DVDeo kunnen videogegevens niet in het dvd-formaat zelf worden gecomprimeerd. Voor backups naar vcd, svcd en divx (avi) is DVDeo beter uitgerust. U kunt zelfs de mate van compressie en de gewenste bitrates en beeldformaten aangeven. Voor het encoderen gebruikt DVDeo de Mainconcept MPEG-encoder. Deze levert goede kwaliteit en is redelijk snel. Desalniettemin levert het maken van de svcd's behoorlijke problemen op. Tot driemaal toe wordt het encodeerproces afgebroken. Het maken van een Maxi-svcd - alle gegevens worden dan op één cd gebrand - verloopt beter. Alleen de kwaliteit bij snelle beelden was zeer slecht. Denda € 39,95 ***Dvdshrink.tiff: DVD Shrink is zeer goed en geavanceerd. ***PCM Keuze Beste Koop DVD Shrink Naast alle commerciële pakketten om dvd's te kopiëren, zijn er op internet talloze gratis varianten te vinden. Uit deze reeks gratis producten gaat onze voorkeur uit naar DVD Shrink. Behalve alle mogelijkheden voor het selecteren van ondertitels en audiosporen, biedt dit pakket ook nog eens de mogelijkheid om start- eindframe van de film zelf te bepalen. En die functie is goud waard; door het weglaten van te lange intro's of de aftiteling bespaar je al snel enkele honderden MB's. Hierdoor passen de meeste films wel zonder kwaliteitsverlies op één dvd. Is de film te groot, dan kunt je ook zelf alle compressieniveaus instellen. Er kleven twee nadelen aan DVD Shrink. De eerste is het ontbreken van de mogelijkheid om een dvd te splitsen. De tweede is het ontbreken van een ingebouwde brandfunctie: tenzij u over het brandpakket Nero beschikt, moet u de kopie eerst naar de harde schijf wegschrijven voor u het met een extern brandprogramma op dvd kunt zetten. DVD Shrink is weliswaar Engelstalig, maar dit zal door de overzichtelijke interface weinig problemen opleveren. DVDShrink.org gratis ***DVDxcopyplatinum.tiff DVD Xcopy Platinum is gebruiksvriendelijk maar duur. DVD X Copy Platinum 321studios was één van de eerste bedrijven die het aandurfde een commercieel dvd-kopieerpakket op de markt te brengen. Sindsdien steekt het bedrijf meer energie in rechtszaken dan in de ontwikkeling van de software. Zo is bij DVD X Copy Platinum de functie om bestanden te laden van de harde schijf onbruikbaar, ontkom je niet aan het scherm 'Back-up DVD', en moet als er iets fout gaat alles opnieuw geript worden. Daar staat tegenover dat het programma eenvoudig te bedienen is. De 'Simple mode' biedt de optie alleen de hoofdfilm, de gewenste ondertiteling en het audiosignaal te selecteren. De 'Advanced Mode' is voor het maken van een dvd op maat, met keuzemogelijkheden als het behoud van extra's, het splitsen van de dvd over twee schijven, en compressie. Jammer genoeg is het niet mogelijk om meerdere audiosignalen of ondertitels te selecteren. Er is geen kwaliteitsverlies als u geen compressie hanteert. Een handige optie is dat u bij 321studios voor veel dvd-titels een profile kunt downloaden, waardoor de kans op kopieerfouten kleiner wordt. Toch is de prijs van dit pakket ten opzichte van de concurrentie veel te hoog. 321 Studios € 139 ***Instantcopy.tiff Instant Copy is een duidelijk en gebruiksvriendelijk pakket. ***PCM Keuze Beste Product Instant Copy Instant Copy zou gebruiksvriendelijker zijn geweest als het uiterlijk wat ruimer was opgezet. Nu moet u op zoek naar de verschillende functionaliteiten en dat is even wennen voor een pakket van Pinnacle. Ook kan het pakket alleen met onbeveiligde dvd's en cd's overweg: ook hier is voor het rippen een extern programma nodig. Het programma is zeer gebruiksvriendelijk. De verschillende instellingsmogelijkheden worden prima uitgelegd in de Nederlandstalige handleiding. De vrijheid van handelen is groot en komt u er niet uit, dan zet u gewoon alles op 'Automatisch' om toch een hoogwaardige kopie te krijgen. Het kopiëren van de complete dvd gaat met ruim 75 minuten een klein half uur sneller dan de andere pakketten. Bij het maken van een svcd van de complete film is geduld bij Instant Copy wel een schone zaak: over de twee cd's doet het programma maar liefst drie uur. Gelukkig is de kwaliteit uitstekend en worden de schijven door onze testspelers probleemloos gelezen. Het enige echte nadeel van Instant Copy is dat het niet in staat is om een dvd te splitsen. Voor de rest is dit het beste pakket uit de test. Pinnacle Systems € 69 ***Moviejack.tiff MovieJack ziet er goed uit, maar werkt slecht. MovieJack 3 Niet stabiel Het tweede Easy Computing-product in deze test kent verschillende modules: de converter zet vob-bestanden van de dvd om naar mpeg- of avi-bestanden; MovieJack Ripper ript dvd's om deze vervolgens te encoderen naar een (s)vcd of avi; MovieJack DVD Kopiëren maakt backups van dvd's. Voordat je er mee kunt werken, moet iedere module worden geregistreerd. Bij ons blijkt de meegeleverde registratiecode niet op alle onderdelen te werken en daar waar de code wel werkte, moeten we hem iedere keer opnieuw invullen. Het kopiëren van de dvd's kent drie opties: je kunt de dvd naar de harde schijf kopiëren, de bestanden branden of direct een backup maken. De mogelijkheid om aan te geven welke ondertitels of geluidssporen weg mogen, ontbreekt. Tijdens de test weigert MovieJack na het rippen de dvd te branden. De oorzaak hiervan wordt niet duidelijk, waardoor we bestanden alleen op de harde schijf op kunnen slaan. Helaas is MovieJack dan niet in staat om de gegevens terug te brengen naar 4,7 GB. Net zoals DVD Copy Suite van dezelfde uitgever, blijken de dvd's niet door elke testspeler te worden gelezen. Jammer dat een pakket dat in potentie veel te bieden heeft, dit niet waar kan maken. Easy Computing € 39,95 Conclusie De functionaliteit van de dvd-kopieerpakketten valt flink tegen. Geen enkel pakket in onze test beschikt over alle benodigde functies. De enige betaalde pakketten die de toets der kritiek doorstaan zijn Instant Copy en CloneDVD. Vanwege de Nederlandstalige handleiding, de grote keuzevrijheid en de prima filmkwaliteit krijgt Pinnacle Instant Copy 8 het predikaat PCM Keuze Beste Product. Het predikaat PCM Keuze Beste Koop gaat naar het gratis DVD Shrink, dat de meeste pakketten in functionaliteit en gebruiksgemak overtreft. ***DVDdecrypter.tiff DVDdecrypter is misschien wel de beste ripper op internet. ***SmartRipper.tiff: SmartRipper kan bijna alles naar wens van een dvd rippen. *** Kader Gratis rippers Niet elk pakket beschikt standaard over de mogelijkheid beveiligde dvd's te rippen. Een oplossing om de bestanden toch op de harde schijf te krijgen is de toepassing van een (gratis) externe ripper. De bekendste zijn DVDDecrypter en Smartripper. Beide programma's (en ook het gratis DVD Shrink) zijn te downloaden via de zeer nuttige website www.dvdrhelp.com. Behalve handleidingen voor deze programma's vindt u hier ook freeware voor het maken van vcd's en svcd's, informatie over dvd-spelers en een behulpzame community voor alles wat met audio en video te maken heeft. Een goed Nederlandstalig alternatief is www.doom9.nl. ***/kader *** Kader Kopiëren dvd illegaal? Er is grote onduidelijkheid of het maken van een reservekopie van een dvd illegaal is of niet. Deze onduidelijkheid komt voort uit de nieuwe Europese richtlijn voor de Auteurswet, het uitblijven van de aanpassing van de Nederlandse Auteurswet en uit het ontbreken van jurisprudentie. De Auteurswet van 1912 is in principe duidelijk. Artikel 16b bepaalt dat het maken van een 'enkele kopieën' mag. Maar de Auteurswet is oud en achterhaald. Een aanpassing op deze wet is in de maak, waarbij geldt dat deze in lijn moet zijn met de Europese richtlijnen op dit gebied. Deze richtlijn voor Auteursrecht (2001/29/EG) geeft aan dat het maken van een reservekopie niet strafbaar is, maar het bewust omzeilen (kraken) of toepassen van manieren om de encryptie op digitale content te omzeilen wel. Om een dvd te kunnen kopiëren, moet eerst het Content Scrambling System worden omzeild. Alle programma's die dit kunnen, maken gebruik van DeCSS, een uitvinding van de Noor Johanson. Hij werd aangeklaagd op grond het kraken van een encryptiemethode en tot het aanzetten van het maken van illegale kopieën. In december 2003 werd Johanson in Noorwegen in hoger beroep vrijgesproken. In Nederland, als lid van de EU, had deze uitspraak anders kunnen uitpakken. Op basis van de Europese richtlijn zou Johansen wel veroordeeld kunnen worden. Maar de rechter kan ook bepalen dat het recht op het maken van een thuiskopie van hoger belang is dan het omzeilen van de encryptiemethode. Toekomstige uitspraken zullen bepalen hoe de wet moet worden ge'nterpreteerd. Fabrikanten van dvd-kopieersoftware wachten met spanning op de uitspraak in mei in de rechtszaak tussen 321 Studios, maker van DVD Copy Express, en de Amerikaanse filmindustrie. Wint de filmindustrie, dan zal het maken van thuiskopieën waarschijnlijk tot het verleden behoren. Gelukkig is de verwachting dat het zover niet zal komen. Vandaar dat de Nederlandse overheid vorig jaar een heffing heeft ingevoerd op alle dvd-recordables, zodat de auteursrechthebbenden toch nog een vergoeding krijgen en softwareproducenten gewoon software maken die het voor iedereen mogelijk maakt zonder computerkennis een dvd te kopiëren. ***/kader ***kader PCMweb.nl NB VORMGEVING: NADER IN TE VULLEN NAAR GELANG DE RUIMTE. "

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.