ID.nl logo
Dit moet je weten over je pc-koeling
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Dit moet je weten over je pc-koeling

Een optimale koeling van je desktop-pc of laptop is belangrijk, het zorgt ervoor dat de componenten in je systeem niet te warm worden. In dit artikel leggen we je uit welke onderdelen belangrijk zijn voor een goede luchtcirculatie en wat handige producten zijn om de prestaties van je pc-koeling te verbeteren.

Tip 01: Hoe blijf je koel?

Bij een laptop heb je meestal geen mogelijkheid zelf iets aan het systeem aan te passen, je moet er maar van uitgaan dat de fabrikant zijn best heeft gedaan om het koelsysteem zo goed mogelijk te ontwerpen. Toch gaat dit nog weleens mis, dan blijkt bijvoorbeeld na een jaar de gebruikte koelpasta niet meer te werken waardoor de temperatuur van je processor bij normaal gebruik omhoogschiet. Een goed gekoelde laptop wordt een steeds belangrijker thema omdat fabrikanten steeds dunnere laptops willen produceren, met als gevolg dat er simpelweg te weinig ruimte is voor een goede koeling van de componenten. Bij een desktop-pc is zo’n probleem een stuk makkelijker op te lossen, je kunt dan een ventilator uitwisselen als het niet meer goed functioneert of een cpu-koeler demonteren en vervangen. In dit artikel focussen we ons op desktop-pc’s, omdat je hier meer mogelijkheden hebt om er zelf wat aan te veranderen. Wel geven we verderop ook wat algemene tips hoe je de airflow kunt verbeteren, hoe je zelf de koelpasta kunt vervangen en welke programma’s je kunnen helpen om de koeling te registreren en beter te reguleren.

©PXimport

Werkt de koelpasta niet meer, dan schiet de temperatuur van je processor omhoog

-

Tip 02: Airflow

Er is één essentieel woord dat te maken heeft met de koeling in je pc-kast: airflow. Alles draait om hoe snel en efficiënt de warme lucht kan worden weggeleid van de onderdelen die snel warm kunnen worden. Het onderdeel dat de meeste hitte produceert, is de cpu. Bij normaal gebruik is deze tussen de 45 en 60 graden Celsius. Als je een game speelt of met andere intensieve processen bezig bent, dan kan de temperatuur al snel oplopen naar 80 graden. Je cpu kan ook gemakkelijk 90 tot 100 graden worden, maar als het zo heet wordt, grijpen de ventilatoren in en krijg je een fenomeen dat thermal throttling wordt genoemd. De cpu gaat dan op een lagere frequentie draaien, met als gevolg dat je pc niet meer werkt zoals je verwachtte. Thermal throttling is een begrip waar veel MacBook Pro-gebruikers maar al te bekend mee zijn. Zo liet Apple in de zoektocht naar een nog compactere MacBook Pro-laptop een steekje vallen. Thermal throttling werd daar veroorzaakt door een slecht ontworpen airflow in combinatie met de koelpasta die na verloop van tijd zijn functie verloor.

©PXimport

Tip 03: De omgeving

Het spreekt wellicht voor zich, maar als je niet wilt dat je pc aan de binnenkant te warm wordt, dan moet de buitenkant ook lekker koel zijn. In de koude wintermaanden is dit natuurlijk een stuk gemakkelijker dan wanneer het in de werkkamer tegen de dertig graden is. Zorg er daarom ten eerste voor dat de pc niet direct in de zon staat, maar zoek het koelste plekje in de kamer op. Ook is het belangrijk dat de lucht goed kan circuleren. Als je een pc in een dichte kast inbouwt, dan kan dit als een soort kas gaan werken. Zorg er bovendien voor dat je geen luchtgaten blokkeert door er iets tegenaan te zetten. Die luchtgaten zitten veelal aan de achterkant van een pc-kast. Het is ook slim om geen andere apparaten die veel hitte veroorzaken in de buurt van de pc te zetten, de koeling in je pc moet dan namelijk veel harder werken, omdat het ook nog te maken heeft van warme lucht van buiten. Als je merkt dat je pc het op echt warme dagen heel moeilijk heeft, kun je altijd nog een ventilator op de pc richten, dit kan net het verschil maken voor de werking van de cpu. Voor laptops is het belangrijk dat je ze voornamelijk gebruikt op een vlak stabiel oppervlak. Als je de luchtgaten van een laptop bedekt doordat je het apparaat bijvoorbeeld langere tijd op schoot houdt, kan de laptop z’n warmte namelijk niet meer kwijt.

Een van de boosdoeners van oververhitte computers is een ventilator die niet meer goed werkt

-

Tip 04: Open de kast

Eén van de grootste boosdoeners van oververhitte computers is een ventilator die niet meer goed werkt. Open daarom eens per maand(en) even je kast en kijk of er zich veel stof heeft verzameld in de ventilator. Je ventilator maak je eenvoudig schoon met een blaasbalg. Vanuit de binnenkant spuit je lucht uit de blaasbalg in de ventilator waardoor deze begint te draaien en het stof naar buiten blaast. Doe dit dus nooit vanuit de buitenkant, om de simpele reden dat je dan al het stof naar binnen blaast. Je kunt ook een flesje perslucht gebruiken, maar hier zitten chemicaliën in die niet goed kunnen zijn voor sommige onderdelen van je pc. Bovendien kost zo’n flesje aardig wat geld en in negentig procent van de gevallen bereik je met een blaasbalg hetzelfde resultaat.

Merk je dat je pc moeite heeft met de luchtcirculatie en dus heel warm wordt, denk dan niet dat je je pc een handje helpt door de kast eraf te halen. Een goede pc-kast is namelijk zodanig ontworpen dat het op een zo efficiënt mogelijke manier de lucht kan laten circuleren. Als je de kast eraf haalt, breng je het hele circulatiesysteem naar de knoppen en kan de computer geen koude lucht meer naar de juiste onderdelen sturen.

©PXimport

Het is de bedoeling dat je een dun laagje van de nieuwe pasta op de processor hebt zitten

-

Tip 05: Koelpasta

Naast airflow gebruiken fabrikanten nog andere middelen om de verschillende elementen van je pc te koelen. De koelpasta bijvoorbeeld, voor je cpu en gpu. Bij een kant-en-klaar systeem of een laptop smeren fabrikanten dit geleidende goedje op een cpu of gpu om ervoor te zorgen dat de warmte zo goed mogelijk naar een koelelement erbovenop kan worden geleid. Dat koelelement wordt een heat sink genoemd en is zo ontworpen dat het de warmte gemakkelijk weg kan leiden van de processor naar de ventilator. Sommige heat sinks die je bij de computerwinkel koopt, hebben daarbovenop nog een ventilator zitten.

Koelpasta kan na verloop van tijd zijn functie verliezen. Heb je het idee dat dat bij jouw pc het geval is, dan kun je kijken of je deze pasta opnieuw kunt aanbrengen. Het is heel erg belangrijk dat je precies weet wat je doet, vooral als je dit bij een laptop wilt doen, omdat je vaak vrij veel onderdelen uit de behuizing moet halen om de processor te bereiken. Zorg er in ieder geval voor dat je computer uitstaat en dat je statisch ontladen bent voordat je de behuizing openmaakt. Voordat je nieuwe koelpasta aan gaat brengen, moet je de nog aanwezige resten van de huidige koelpasta verwijderen. Doe dit met een stofvrije doek of een koffiefilter dat je even in de isopropylalcohol hebt gedoopt, 90% is beter dan 70%. Zorg ervoor dat alle oude pasta is verwijderd, je de processor droog hebt geveegd en dat je geen andere onderdelen aanraakt met het doekje. Breng vervolgens voorzichtig de koelpasta aan op de processor. Heel belangrijk is dat je geen andere onderdelen insmeert met het goedje. Uiteindelijk is het de bedoeling dat je een dun laagje van de nieuwe pasta op de gehele processor hebt zitten. Er zijn een aantal video’s op YouTube te vinden die het proces uitleggen,

. In onze kooptips aan het eind van dit artikel laten we je een koelpasta zien die volgens ons een van de beste opties is.

©PXimport

Tip 06: Grotere ventilator

Als je een kant-en-klaar systeem koopt, heeft de fabrikant er misschien niet de beste ventilator voor je cpu ingezet. Je kunt gelukkig heel gemakkelijk je cpu-fan upgraden. Het gaat hier overigens niet alleen om een ventilator, in de meeste gevallen schaf je dan een compleet koelsysteem voor je processor aan, wat bestaat uit een heat sink met een ventilator erbovenop. Om te weten te komen of een cpu-koeler geschikt is voor jouw systeem, moet je de specificaties van de koeler erop naslaan.

In de achterkant van je pc-kast bevindt zich ook een ventilator, dit is de hoofdventilator die ervoor zorgt dat de warme lucht uit je kast wordt getransporteerd. Ook deze ventilator is gemakkelijk te vervangen. Ook hier geldt dat je goed moet dubbelchecken of de nieuwe ventilator die je op het oog hebt wel geschikt is voor jouw type kast.

©PXimport

Je kunt deze ventilator gemakkelijk uitwisselen als je ventilator het niet meer goed doet

-

Tip 07: Software

Ben je benieuwd hoe warm de processors in je computer zijn, installeer dan software die dit voor je in de gaten kan houden. Ook handig om eventuele softwarefouten mee op te sporen. Het kan namelijk zijn dat een bepaald proces of programma de temperatuur opeens laat stijgen. Als je weet wat een stijging veroorzaakt, kun je die oververhitting tegengaan door een update te installeren, het programma te de-installeren of een downgrade uit te voeren. Een goed programma, voor zowel Windows als macOS, is Intel Power Gadget. Je vindt het hier. Uiteraard is dit programma alleen zinvol als je een processor van Intel in je systeem hebt zitten. Een ander programma is HWiNFO. Deze tool houdt niet alleen de temperatuur van je cpu in de gaten, het kan je ook allerlei andere relevante informatie laten zien. Je vindt het op www.hwinfo.com.

©PXimport

Koelen met water

Koelen met water? Een waterkoeler is een slimme manier om je computer af te koelen als de traditionele ventilator dit niet meer lukt. Vergelijk het met airconditioning. Je plaatst een onderdeel van de waterkoeler op je cpu waar vervolgens koud water naartoe wordt geleid. Het warme afvalwater wordt naar een ventilator aan de achterkant van je systeem geleid en verlaat hier je kast als warme lucht. Er komt geen damp bij vrij, aangezien het watersysteem een compleet dicht systeem is.

©PXimport

In de stand zitten ventilatoren die ervoor zorgen dat het oppervlak van je laptop gekoeld wordt

-

Tip 08: Cooling pad

Heb je een laptop die ontzettend snel warm wordt en durf of wil je niet zelf eventueel de koelpasta vervangen, dan kun je kiezen voor een cooling pad. Dit is een ergonomische stand waar je je laptop op kunt plaatsen. In de stand zitten ventilatoren die ervoor zorgen dat het oppervlak van je laptop gekoeld wordt. De functionaliteit van cooling pads lopen ver uiteen, sommige pads helpen bij sommige laptops wel degelijk, andere combinaties van cooling pads en laptops brengen vrijwel geen verbetering. Je doet er daarom goed aan om voor aanschaf op zoek te gaan naar recensies of meningen van gebruikers of te googelen naar de combinatie van de specifieke cooling pad en jouw laptop. Sommige cooling pads sluit je aan op het stopcontact, anderen werken met een usb-aansluiting.

©PXimport

Kooptips

Deze keer geen drie vergelijkbare producten in verschillende prijsklassen, maar drie producten die de koeling van je pc of laptop kunnen verbeteren. We hebben de beste cpu-koeler voor je desktop uitgezocht, we laten een koelpasta voor je processor zien en je leest welke ventilator goedkoop is én goed in staat is om de warmte weg te leiden uit je kast.

Noctua NH-D15

Prijs: € 89,99 De Noctua NH-D15 is de perfecte cpu-koeler voor je desktop-pc. De heat sink bestaat uit zes torens die de warmte zo optimaal mogelijk wegleiden van je cpu. Tussen de koelelementen vind je twee ventilatoren die vrijwel geen geluid maken, ook niet onbelangrijk als je een goed gekoelde pc wilt hebben. Het element waarmee je de koeler vastzet, past op verschillende moederborden.

©PXimport

Thermal Grizzly Kryonaut

Prijs: € 7,99 De Thermal Grizzy Kryonaut is een van de betere koelpasta’s die je kunt gebruiken om de warmtegeleiding van je cpu of gpu te verbeteren. De koelpasta zorgt ervoor dat er zo min mogelijk lucht tussen de processor en de heat sink zit. De meegeleverde spatel is handig om de pasta zo goed mogelijk over de processor te verdelen.

Corsair Air Series AF120

Prijs: € 12,75 Ventilatoren van Corsair zijn vrijwel altijd een goede keus, maar dit model heeft onze voorkeur omdat hij erg stil is. De ventilator is in vier kleuren verkrijgbaar en is in vrijwel alle standaard pc-kasten te monteren. Ben je dol op gekleurde lichtjes, dan is er zelfs een rgb-versie met gekleurde led-lampjes beschikbaar.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare pizzarettes voor minder dan 100 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare pizzarettes voor minder dan 100 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

▼ Volgende artikel
Slim wachtwoordbeheer: zo houd je je accounts écht veilig
© Queenmoonlite Studio - stock.adobe.com
Huis

Slim wachtwoordbeheer: zo houd je je accounts écht veilig

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Dit gaan we doen

Sterke wachtwoorden en tweestapsverificatie blijven voorlopig onmisbaar, ook nu toegangssleutels opkomen. In dit artikel lees je hoe je veilig en praktisch met wachtwoorden omgaat. Je ontdekt welke gratis tools je helpen – zoals Bitwarden voor cloudbeheer of KeePassXC voor lokale opslag – en hoe je 2FA en authenticatie-apps toevoegt voor extra bescherming. Verder komt aan bod hoe je datalekken opspoort, phishing voorkomt, herstelcodes bewaart en aparte browserprofielen instelt voor gevoelige accounts. Tot slot lees je hoe toegangssleutels werken, de toekomst van wachtwoordloos inloggen.

Lees ook: Bescherm je data: voorkom digitale beveiligingslekken

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

De webversie van Bitwarden is nog handiger als je ook de browserextensie installeert.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

KeePassXC is een volwaardige wachtwoordmanager, weliswaar offline.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

LessPass: veiliger, maar het luistert nauw en is omslachtiger.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

In onder meer Chrome kun je wachtwoorden (en meer) via je account laten synchroniseren.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Een uitgebreide lijst met diensten die 2FA ondersteunen.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Export van TOTP-codes in Google Authenticator (voor gebruik op een ander apparaat).

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Bij Microsoft kun je slechts één herstelcode tegelijk activeren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Een weinig opbeurend rapport: zestien datalekken gevonden.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

De EU biedt nu ook eigen publieke DNS-filters aan.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Je gebruikt bij voorkeur een afzonderlijk adres voor het wachtwoordherstel.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Overweeg een afzonderlijk browserprofiel voor privacygevoelige online diensten.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Ook bij Google kun je de recentste sessies (en gekoppelde diensten) bekijken.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Voortaan is deze wachtwoordkluis alleen toegankelijk met wachtwoord en token.

Yubikey kopen?

Dan kan gewoon

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Je browserlogins op een presenteerblaadje.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Je kunt meerdere toegangssleutels maken voor diverse apparaten.

View post on TikTok