Toen Tesla eind vorig jaar een futuristisch ogende pick-uptruck presenteerde, was de kritiek niet van de lucht. Met z’n opvallend scherpe hoeken was deze auto goed lelijk, zo vond het internet. Toch zit er een uiterst rationeel verhaal achter de ontwerpkeuze voor de Tesla Cybertruck.

Na het stenen tijdperk volgden de bronstijd en de ijzertijd. Inmiddels zijn we aangekomen in het koolstoftijdperk. Alles wat modern is, lijkt tegenwoordig te worden gemaakt van koolstofvezelversterkte kunsthars, ook wel bekend onder de Engelse benaming carbon. Denk aan de Dell XP-laptops, maar ook aan de Boeing 787 Dreamliner en diens concurrent, de Airbus A350.

Daar bestaan goede redenen voor. Koolstofcomposieten zijn lichter dan aluminium en hebben tegelijkertijd een grotere treksterkte. Het spul is bovendien niet vatbaar voor metaalmoeheid of corrosie. Je kunt er daarnaast gemakkelijk complexe vormen mee creëren – reden dat de beroemde vliegtuigontwerper Burt Rutan er graag mee werkte. Hij vernoemde zelfs zijn bedrijf naar het wondermateriaal: Scaled Composites.

In de jaren 90 achtte de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA de tijd rijp voor een ruimteschip met brandstoftanks van koolstofcomposieten: de Venture Star. Dat bleek echter een brug te ver. Zodra je probeert vloeibare waterstof met een temperatuur van -253 graden Celsius in een koolstoftank op te slaan, of vloeibare zuurstof (-183°C), komen de nadelen van dit materiaal aan het licht. Koolstofcomposieten worden dan al snel bros.

Zuurstof heeft de neiging met koolstof te reageren, en het materiaal is minder goed bestand tegen allerlei vormen van straling. Aanhoudende problemen met de koolstoftanks vormden de reden dat de ontwikkeling van de Venture Star, de beoogde opvolger van de Space Shuttle, in 2001 werd gestaakt.

Materiaalkeuzes

Groot was daarom de verbazing toen de visionaire ondernemer Elon Musk in 2016 aankondigde een enorm ruimteschip te willen bouwen op basis van koolstofcomposieten. Hij voegde onmiddellijk de daad bij het woord en had al snel een enorme tank met een doorsnede van 12 meter gereed. Maar in januari 2019 kondigde hij plotseling aan dat zijn vrijage met koolstof voorbij was.

Koolstofcomposieten, zo verklaarde hij, zijn erg bewerkelijk: er daadwerkelijk iets van maken duurt lang. Bovendien, zo zei hij, kosten ze bijna 200 dollar per kilo. Nee, dan roestvrij staal. Dat kost niet meer dan 3 dollar per kilo en het is verbluffend sterk. Starship, zoals Musk zijn geesteskind inmiddels had gedoopt, werd een glanzend stalen gigaraket zoals die niet zou hebben misstaan in een sciencefictionstrip uit de jaren 50.

©PXimport

En zo deden we weer een stap terug naar de ijzertijd. Roestvrij staal bestaat hoofdzakelijk uit ijzer waaraan nikkel, chroom, mangaan en nog een paar andere elementen zijn toegevoegd. ‘Roestvrij’ is een overigens misleidende term: alles waar ijzer in zit, kan roesten. Maar de toevoegingen verhinderen dat wel heel sterk. Het is daarom een geliefd materiaal voor de productie van potten, pannen en bestek. Sommige landen slaan er zelfs munten van.

Voor heel grote objecten, zoals auto’s of vliegtuigen, wordt het echter weinig gebruikt. 3 dollar per kilo klinkt goedkoop, maar een auto weegt al snel een kilo of duizend. Vandaar dat autofabrikanten geverfd ‘gewoon’ staal gebruiken. Daar komt bij dat een auto van roestvrij staal weliswaar niet roest, maar nog steeds gevoelig is voor krassen, die je vervolgens niet eventjes weg kunt lakken.

Musk lijkt echter steeds verliefder op het spul te worden. Op 21 november 2019 onthulde hij de Tesla Cybertruck, een futuristisch ogende pick-uptruck van – jazeker – roestvrij staal. Om precies te zijn: exact hetzelfde soort roestvrij staal dat ook voor Starship wordt gebruikt.

De presentatie verliep, zoals we van Musk gewend zijn, amateuristisch en bombastisch tegelijk. Franz von Holzhauzen, Tesla’s hoofdontwerper, wierp een stalen bal naar een van de ruiten om te demonstreren hoe sterk die zouden zijn. Toen het glas tegen alle verwachting in versplinterde, besloot Von Holzhauzen het nog eens te proberen op een ander raam, dat eveneens aan gruzelementen ging. Musk bleef er laconiek onder (‘De bal ging in elk geval niet door de ramen héén’).

Op de sociale media reageerde men minder gelijkmoedig. De brutale hoekige vormen van de Cybertruck konden op weinig genade rekenen. Paul Snyder van het College for Creative Studies in Detroit vond dat de auto ‘dystopie’ uitstraalde. “Het ding ademt oorlogsgebied, gevechtsvoertuig. Dat is niet het soort boodschap dat ik graag op de weg zie.”

Mildere geluiden

Maar inmiddels klinken er ook mildere geluiden. De Cybertruck ziet er namelijk niet zomaar uit zoals-ie eruit ziet. Musk heeft namelijk een revolutionair productieproces voor ogen. Normaliter bestaat de carrosserie van een auto uit een aantal delen van geperst staal, die door robots aan elkaar zijn gelast en geschroefd. Zoals iedere autobezitter weet, is veel van dat staal nogal dun, anders kon het immers niet in vorm worden geperst.

De Cybertruck zal echter niet worden geperst, maar gevouwen; Musk had hem ook Origamitruck kunnen noemen. Het raketstaal is namelijk te dik om te persen. Vouwen gaat echter wel, mits slim gedaan, en dat scheelt enorm in de assemblagekosten. Bovendien kan de tijdrovende en kostbare lakstraat de deur uit, want het lakken van roestvrij staal slaat nergens op. Daar komt bij dat zware auto’s zoals pick-uptrucks een chassis hebben, een onderstel waar de carrosserie op rust. Voor de Cybertruck is dat niet nodig. De gevouwen constructie van dit staal is van zichzelf stevig genoeg.

Musk maakt met dit ontwerp duidelijk dat hij precies weet wat de Cybertruck moet zijn: een truck. Een voertuig om heel fysieke dingen te doen op vaak ongepolijst terrein. Dankzij het 3 millimeter dikke roestvrij staal hoeft de eigenaar niet bang te zijn voor krassen en deuken, en roest is evenmin een issue. Dit is een auto die goed smerig mag worden en blíjven. En passant doet de Cybertruck op stroomloze plekken dienst als stille generator. Er zitten volwaardige stopcontacten in om machines op aan te sluiten.

De Cybertruck mag dan op een gevechtsvoertuig lijken, dat hij erg handig gaat blijken staat wel vast. Dubai heeft al aangekondigd de politie van een vloot cybertrucks te voorzien. Musk zelf twitterde dat hij de wagen wil gebruiken op Mars. Blijkbaar smaakt het lanceren van een Tesla hem naar meer.

Tekst: Ed Croonenberg.

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.

Het is dé klassieker tijdens de feestdagen: met de hele familie rondom een apparaat zitten om je eigen eten te bereiden. Maar sta je in de winkel of scrol je online door het aanbod, dan vliegen de termen je om de oren. Is racletten hetzelfde als gourmetten? Waarom zou je voor een steen kiezen in plaats van een metalen plaat? Wij leggen haarfijn (en hapklaar) uit wat de verschillen zijn.

Raclette: voor de echte kaasfans

Laten we beginnen met de term die vaak voor de meeste verwarring zorgt: raclette. Hoewel we het woord in Nederland vaak door elkaar gebruiken met gourmetten, is het van oorsprong een Zwitsers nationaal gerecht. De naam komt van het Franse woord racler, wat 'schrapen' betekent. Bij traditionele raclette verwarm je een groot stuk kaas aan één kant, waarna je de gesmolten laag over aardappelen, zilveruitjes en augurken schraapt.

Kijken we naar de consumentenapparaten die je nu in de winkel koopt, dan verwijst de term raclette specifiek naar het gebruik van de pannetjes die je onderin het apparaat schuift. Je gebruikt hierbij de hitte van het verwarmingselement om kaas te smelten of kleine gerechtjes, zoals een omelet of pannenkoekje, te garen. Vaak zit er bovenop het apparaat nog een grillplaat of steen, zodat je het racletten kunt combineren met grillen. Ben je een echte kaasliefhebber of houd je van afwisseling tussen bakken en gratineren, dan is de raclette-optie onmisbaar. Een handige tip is om altijd speciale raclettekaas te gebruiken; deze smelt perfect met een ideale romigheid.

Lees ook: 🧀 Ze smelten de kazen! Waarom raclette dé topper is voor de feestdagen

©Roland - stock.adobe.com

Steengrill: puur natuur en gezond

De naam geeft het eigenlijk al weg: bij een steengrill bak je het voedsel op een plaat van natuursteen, meestal gemaakt van graniet. Dit ziet er niet alleen robuust en chique uit op tafel, het werkt ook fundamenteel anders dan een metalen plaat. Een steen heeft namelijk wat meer tijd nodig om op te warmen, dus reken er bij het aanzetten op dat je zo'n twintig tot dertig minuten geduld moet hebben voordat de plaat goed heet is. Eenmaal op temperatuur houdt de steen de hitte echter extreem goed en lang vast.

Het grootste voordeel van de steengrill is het gezonde aspect. In tegenstelling tot andere bakplaten heb je op een steen geen boter of olie nodig. Vaak strooi je alleen wat zout op de steen om aanbakken te voorkomen. Hierdoor schroeit het vlees snel dicht en blijven de sappen optimaal bewaard, wat zorgt voor een pure smaak. Houd er wel rekening mee dat steen een poreus natuurproduct is. Je mag deze beslist niet met afwasmiddel schoonmaken, want dat trekt in de steen en proef je de volgende keer terug in je biefstukje. Even laten weken en schoon schrapen of schrobben met enkel warm water is hier het devies.

©Yaruniv-Studio - stock.adobe.com

De bakplaat: snelheid en gemak

De bakplaat, vaak ook grillplaat of Teppanyaki genoemd, is meestal gemaakt van metaal en voorzien van een sterke anti-aanbaklaag. Je ziet ze vaak in twee varianten: de geribbelde grillplaat voor die mooie, karakteristieke streepjes op je vlees of groente, en de vlakke plaat die ideaal is voor roerbakken of vis.

De grote kracht van de metalen bakplaat is snelheid en gebruiksgemak. Je stopt de stekker in het stopcontact en binnen enkele minuten kun je al beginnen met bakken, wat een stuk sneller is dan bij natuursteen. In tegenstelling tot de steengrill gebruik je hier wel een klein beetje boter of olie. Dankzij de gladde antiaanbaklaag glijdt je eten makkelijk over de plaat en blijft er zelden iets kleven. Ook na het eten wint de bakplaat het op punten van de steengrill: je kunt de plaat vaak losklikken en eenvoudig met een sopje afwassen. Sommige platen zijn zelfs bestand tegen de vaatwasser, al is het altijd verstandig om dat even in de handleiding te checken.

©Donghyun Kim - stock.adobe.com

In één oogopslag: De technische verschillen

Twijfel je nog over welk apparaat bij jou past? We hebben van alle drie de apparaten de technische eigenschappen naast elkaar gezet:

Kiezen? Dat hoeft niet!

Vroeger moest je echt een keuze maken tussen deze apparaten, maar fabrikanten snappen gelukkig dat wij consumenten van alles wat willen proberen. Tegenwoordig zijn de meeste apparaten die als 'gourmetstel' worden verkocht, slimme combi-apparaten. Deze bieden vaak ruimte voor de raclette-pannetjes onderin, terwijl de bovenkant bestaat uit een grill- en/of bakplaat is.

Er zijn ook modellen met verwisselbare platen, waarbij je de ene keer kiest voor de gezonde steengrill en de andere keer voor de snelle bakplaat. Als je een nieuw apparaat gaat kopen, is zo'n combi-set met verwisselbare opties vaak de beste keuze voor de meeste huishoudens. Let er bij aankoop ook op of het apparaat een 'parkeerdek' heeft; dat is een koude zone waar je je hete pannetje even veilig kwijt kunt als je een eetpauze inlast.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

❤️🧑‍🍳Matchmaker: welk ingrediënt op welke plaats?

Niet elk stukje vlees of groente wordt blij van dezelfde bereiding. Wil je de beste smaak? Hanteer dan deze vuistregels voor je ingrediënten:

Steengrill, raclette en bakplaat: bekende merken

Tefal levert veelzijdige sets zoals de Tefal Raclette Gourmet 3-in-1 RE610D , een tafelmodel dat grillen, raclette en bakken in één apparaat combineert. De stevige antiaanbaklaag en eenvoudige bediening maken dit dé keuze voor mensen die iets zoeken dat prettig werkt en makkelijk schoon blijft.
Princess biedt betaalbare en degelijke tafelgrills. Een goed voorbeeld is de Princess 162660 Raclette Purify. Dit apparaat is speciaal voor grotere gezelschappen en is niet alleen gebruiksvriendelijk(zo kun je met draaiknoppen de warmte instellen), maar heeft ook nog eens ingebouwde geurafzuiging!
Solis staat bekend om multifunctionele en duurzame tafelgrills. Met de Solis Table Grill 5-in-1, heb je de keuze uit verschillende bereidfingswijzen. Grillen, bakken of gourmetten: het kan allemaal.
Tristar levert voordelige sets voor kleinere of gemiddelde huishoudens. Neem bijvoorbeeld de Tristar RA-2996 Raclette Grill, een model dat simpel werkt en genoeg ruimte biedt voor een avondje samen eten.
Bourgini combineert toegankelijke prijzen met degelijke bouw. De Bourgini Gourmet Raclette Grill Plus – 8 personen is een combinatie van een raclette en grill. Hij is robuust van bouw en heeft (altijd fijn) een antiaanbaklaag en een cool grip handgreep.