Over een paar jaar bellen we allemaal via onze breedbandaansluiting. Lekker makkelijk, maar vooral goedkoper. Voice over ip kenden we al, maar nu komt Scarlet als eerste provider met voice over dsl, speciaal voor particulieren. Eindelijk kunnen we de vaste aansluiting van KPN de deur uit doen!

Over een paar jaar bellen we allemaal via onze breedbandaansluiting. Lekker makkelijk, maar vooral goedkoper. Voice over ip kenden we al, maar nu komt Scarlet als eerste provider met voice over dsl, speciaal voor particulieren. Eindelijk kunnen we de vaste aansluiting van KPN de deur uit doen! Over bellen via internet is al veel geschreven, maar er zijn nog maar weinig mensen die het in de praktijk ook echt gebruiken. De komende jaren wordt het echter steeds makkelijker om bij uw breedbandaansluiting ook ip-telefonie te nemen. Wie zijn adsl-aansluiting via KPN heeft lopen, is verplicht minimaal een BelBudget-abonnement voor telefonie hierbij af te nemen. Gelukkig is KPN allang geen alleenheerser meer in de telefooncentrale. Wie graag surft én een vaste lijn voor telefoon of fax wil aanhouden – maar minder op heeft met KPN – heeft ook een andere mogelijkheid: bellen via adsl (voice over dsl). Een van de vroegste aanbieders van deze dienst is SpaarTotaal van Scarlet. Omdat we erg benieuwd zijn naar de kwaliteit van deze nieuwe dienst, hebben we ons onmiddellijk aangemeld en voice over dsl (VoDSL) in de praktijk getest. Het bellen over een breedbandverbinding verloopt anders dan bij een gewone telefoon. Je sluit je gewone telefoon namelijk aan op een speciale breedband router van de alternatieve aanbieder. Deze breedbandrouter mengt op een slimme manier telefonie met de breedbandinternet en stuurt dat in één verbinding naar de centrale. Op dit moment zijn de alternatieve netwerken van BBned, Versatel of BaByXL in staat telefonie en internet te scheiden en elk verder af te handelen. Hier komt verder geen KPN-telefonieapparatuur in de centrale aan te pas. U kunt in zo'n geval dus de KPN-lijn opzeggen om kosten te sparen. Al uw gesprekken lopen dan over de breedbandverbinding die wordt aangehouden. Met telefoneren via adsl behoudt u dus wél de gewone telefoon – maar dan aangesloten op uw router. En VoIP dan? Er zijn twee manieren om telefonie gemengd met data over een breedbandverbinding te sturen. De techniek die Scarlet SpaarTotaal in deze test op het BBned adsl-netwerk gebruikt is voice over dsl, of korter: VoDSL. Een tweede erg populaire manier is voice over ip (VoIP). Voice over dsl wordt relatief weinig toegepast, maar heeft als voordeel dat het relatief makkelijk een goede kwaliteit levert. Naast Scarlet bieden op dit moment DutchWeb (www.dutchweb.net), TTG (www.ttg-netherlands.nl) en bbeyond (www.dsl.nl) ook VoDSL, allen over het BBned-netwerk. TTG richt zich alleen op de zakelijke markt. De favoriet echter is voice over ip (VoIP). Ondermeer Pilmo (www.pilmo.nl) past deze techniek in Nederland toe en veel meer aanbieders zullen dit voorbeeld dit jaar nog volgen. Voor zowel VoIP als VoDSL heb je (voor een goede gesprekskwaliteit) een specifieke router nodig die nauw aansluit bij de apparatuur van het adsl-netwerk in de telefooncentrale. Omdat er meer dan alleen data wordt verstuurd, noemen we zo'n router ook wel integraded access device (iad). Dit kastje voegt de router- en telefoniefunctionaliteit samen. Het grote verschil tussen VoDSL en VoIP is dat VoDSL twee aparte verbindingen legt naar de centrale, waarvan een specifiek voor spraak. Bij VoIP is er sprake van één enkele verbinding tussen het iad en de centrale. Hierdoor is de verbinding kwetsbaarder en is de kwaliteit soms afhankelijk van het dataverkeer, wat kan resulteren in een slechte kwaliteit spraak. Ook al heeft spraak bij beide voorrang op het dataverkeer. Testresultaten Tijdens onze test is de kwaliteit van VoDSL inderdaad goed. Bij een 8 Mbit download en een 512 Kbit upload drukte het voeren van een gesprek alleen aantoonbaar op de upload. Deze neemt in de praktijk iets meer dan 10 procent af (ongeveer 60 Kbit) tot 450 Kbit. Maar nog steeds is dit voldoende voor een gezonde uploadverbinding. Ook andere zware up- als downloads hadden geen invloed op de kwaliteit van het gesprek. Verder blijkt VoDSL goed in staat te zijn een modemverbinding met lage datasnelheid op te zetten (bijvoorbeeld Girotel-verbinding) of een fax te versturen. Op een snelle 56k modemverbinding reageert de VoDSL-lijn echter slecht, hier komt moeizaam een 37 Kbps verbinding tot stand. Scarlet raadt aan hiervoor een speciaal dsl-modem te nemen. Tip: met een extra initialisatie-commando kunt u ook zelf de doorvoer van het modem terugschroeven tot bijvoorbeeld de 28 bps standaard. Verder is het nog niet mogelijk sms'jes te ontvangen, wordt nummerherkenning doorgegeven en komt voicemail eraan (maar is nog niet operationeel). Het antwoordapparaat kan dus weer even uit de kast. *** bbned_CopperJet_816-2P-HR.jpg Bij een abonnement op Scarlet SpaarTotaal hoort de CopperJet 816-2p. Deze router is speciaal uitgevoerd in de kleur oranje, de huiskleur van netwerkleverancier BBned. Copperjet 816 De iad die bij het Scarlet-abonnement wordt geleverd is de CopperJet 816-p2. Dit apparaat bevat drie aansluitingen: één voor ethernet, twee voor telefonie. Allied Data levert ook de CopperJet 816 met maar liefst vijf poorten (één voor ethernet, vier voor telefonie). Er is ook een CopperJet voor isdn-telefoons. Standaard is steeds één telefonie-aansluiting actief. Tegen meerprijs kunt u tot twee of vier aansluitingen activeren, elk met een eigen nummer. De iad levert de internetverbinding ruw af. Het is dan ook de bedoeling dat u hier zelf een pc met ethernetkaart of een ethernetrouter op aansluit – al dan niet draadloos, om zo meerdere poorten en een firewall voor het eigen netwerkje te krijgen. De ethernet-kruiskabel wordt hiervoor meegeleverd. Overzetten telefoon Gelukkig is het mogelijk de vaste KPN-lijn aan te houden, mocht u willen overstappen van een gewone naar een VoDSL-telefoon. Deze hoeft u pas een maand na oplevering op te zeggen. Daarna kan de aanbieder – in dit geval Scarlet – het oude telefoonnummer laten overzetten op het nieuwe VoDSL-toestel. Hebt u nog geen aansluiting (dat kan natuurlijk ook) dan betaalt u € 150. In dit geval krijgt u een KPN-monteur over de vloer om de BBned-koppeling te realiseren. Een vreemde gewaarwording, zeker als u overstapt op VoDSL omdat u van KPN af wilt. Maar het koper in eerste stukje van uw huis naar de centrale blijft in handen van KPN. VoDSL is niet (nog niet) overal in Nederland leverbaar. Net als bij adsl is het belangrijk dat de afstand tot de centrale niet te groot is. Met een postcodecheck op de site van Scarlet of BBned kunt u controleren in welk gebied u zit. Goedkoper? De reden om over te stappen op SpaartTotaal zijn natuurlijk de goedkopere vaste kosten én gesprekskosten. Zo liggen de vaste kosten 20 procent onder de KPN BelBasis-tarieven (bij isdn zelfs 30 procent). Ook de gesprekskosten zijn structureel lager in vergelijking tot KPN, voor interlokaal ongeveer 10 procent, voor internationaal kan de besparing oplopen tot 20 procent. Voor lokaal tarief en bellen naar mobiel is er met 1 procent nauwelijks voordeel. Nationaal bellen naar een ander nummer op het BBned-netwerk is voorlopig gratis. Dit kan interessant zijn voor bedrijven met vestigingen of een bedrijf met veel thuiswerkers achter de pc. Verder kent Scarlet de zogenaamde Spaarnummers en Spaarnummers-Extra die nog eens 10-15 procent extra korting geven op specifieke telefoonnummers Het is niet mogelijk van Carrier PreSelect gebruik te maken. Voor de internetverbinding kunt u kiezen uit vier snelheden. Alle internetpakketten zijn inclusief 40 MB opslag, een mailbox inclusief spamfilter en een newsgroepenserver. De prijzen variëren van ca. € 35 tot € 75 (inclusief € 14,23 vaste kosten voor VoDSL telefonie) per maand. Het complete overzicht vindt u op www.scarlet.nl onder Spaarstand. Conclusie Internetproviders zullen steeds meer telefonie gaan aanbieden over hun netwerken, onafhankelijk van KPN. Scarlet laat zien dat het kan, zonder aan kwaliteit in te boeten. Belangrijkste voordeel is natuurlijk de besparing. Scarlet profileert zich door kosten te vergelijken met KPN, maar maakt geen vergelijk met andere aanbieders van goedkope telefonie. Daarbij komt dat je voor telefonie opgesloten zit in het Scarlet-netwerk, het is immers niet mogelijk te shoppen bij goedkopere aanbieders (Carrier PreSelect). Tel daarbij op de snel veranderende markt en wij zouden adviseren nog even te wachten – als u de tijd hebt. Er komen vast nog meer, andere of betere aanbiedingen voorbij. Info: www.bbned.nl, www.scarlet.nl

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.