Over een paar jaar bellen we allemaal via onze breedbandaansluiting. Lekker makkelijk, maar vooral goedkoper. Voice over ip kenden we al, maar nu komt Scarlet als eerste provider met voice over dsl, speciaal voor particulieren. Eindelijk kunnen we de vaste aansluiting van KPN de deur uit doen!

Over een paar jaar bellen we allemaal via onze breedbandaansluiting. Lekker makkelijk, maar vooral goedkoper. Voice over ip kenden we al, maar nu komt Scarlet als eerste provider met voice over dsl, speciaal voor particulieren. Eindelijk kunnen we de vaste aansluiting van KPN de deur uit doen! Over bellen via internet is al veel geschreven, maar er zijn nog maar weinig mensen die het in de praktijk ook echt gebruiken. De komende jaren wordt het echter steeds makkelijker om bij uw breedbandaansluiting ook ip-telefonie te nemen. Wie zijn adsl-aansluiting via KPN heeft lopen, is verplicht minimaal een BelBudget-abonnement voor telefonie hierbij af te nemen. Gelukkig is KPN allang geen alleenheerser meer in de telefooncentrale. Wie graag surft én een vaste lijn voor telefoon of fax wil aanhouden – maar minder op heeft met KPN – heeft ook een andere mogelijkheid: bellen via adsl (voice over dsl). Een van de vroegste aanbieders van deze dienst is SpaarTotaal van Scarlet. Omdat we erg benieuwd zijn naar de kwaliteit van deze nieuwe dienst, hebben we ons onmiddellijk aangemeld en voice over dsl (VoDSL) in de praktijk getest. Het bellen over een breedbandverbinding verloopt anders dan bij een gewone telefoon. Je sluit je gewone telefoon namelijk aan op een speciale breedband router van de alternatieve aanbieder. Deze breedbandrouter mengt op een slimme manier telefonie met de breedbandinternet en stuurt dat in één verbinding naar de centrale. Op dit moment zijn de alternatieve netwerken van BBned, Versatel of BaByXL in staat telefonie en internet te scheiden en elk verder af te handelen. Hier komt verder geen KPN-telefonieapparatuur in de centrale aan te pas. U kunt in zo'n geval dus de KPN-lijn opzeggen om kosten te sparen. Al uw gesprekken lopen dan over de breedbandverbinding die wordt aangehouden. Met telefoneren via adsl behoudt u dus wél de gewone telefoon – maar dan aangesloten op uw router. En VoIP dan? Er zijn twee manieren om telefonie gemengd met data over een breedbandverbinding te sturen. De techniek die Scarlet SpaarTotaal in deze test op het BBned adsl-netwerk gebruikt is voice over dsl, of korter: VoDSL. Een tweede erg populaire manier is voice over ip (VoIP). Voice over dsl wordt relatief weinig toegepast, maar heeft als voordeel dat het relatief makkelijk een goede kwaliteit levert. Naast Scarlet bieden op dit moment DutchWeb (www.dutchweb.net), TTG (www.ttg-netherlands.nl) en bbeyond (www.dsl.nl) ook VoDSL, allen over het BBned-netwerk. TTG richt zich alleen op de zakelijke markt. De favoriet echter is voice over ip (VoIP). Ondermeer Pilmo (www.pilmo.nl) past deze techniek in Nederland toe en veel meer aanbieders zullen dit voorbeeld dit jaar nog volgen. Voor zowel VoIP als VoDSL heb je (voor een goede gesprekskwaliteit) een specifieke router nodig die nauw aansluit bij de apparatuur van het adsl-netwerk in de telefooncentrale. Omdat er meer dan alleen data wordt verstuurd, noemen we zo'n router ook wel integraded access device (iad). Dit kastje voegt de router- en telefoniefunctionaliteit samen. Het grote verschil tussen VoDSL en VoIP is dat VoDSL twee aparte verbindingen legt naar de centrale, waarvan een specifiek voor spraak. Bij VoIP is er sprake van één enkele verbinding tussen het iad en de centrale. Hierdoor is de verbinding kwetsbaarder en is de kwaliteit soms afhankelijk van het dataverkeer, wat kan resulteren in een slechte kwaliteit spraak. Ook al heeft spraak bij beide voorrang op het dataverkeer. Testresultaten Tijdens onze test is de kwaliteit van VoDSL inderdaad goed. Bij een 8 Mbit download en een 512 Kbit upload drukte het voeren van een gesprek alleen aantoonbaar op de upload. Deze neemt in de praktijk iets meer dan 10 procent af (ongeveer 60 Kbit) tot 450 Kbit. Maar nog steeds is dit voldoende voor een gezonde uploadverbinding. Ook andere zware up- als downloads hadden geen invloed op de kwaliteit van het gesprek. Verder blijkt VoDSL goed in staat te zijn een modemverbinding met lage datasnelheid op te zetten (bijvoorbeeld Girotel-verbinding) of een fax te versturen. Op een snelle 56k modemverbinding reageert de VoDSL-lijn echter slecht, hier komt moeizaam een 37 Kbps verbinding tot stand. Scarlet raadt aan hiervoor een speciaal dsl-modem te nemen. Tip: met een extra initialisatie-commando kunt u ook zelf de doorvoer van het modem terugschroeven tot bijvoorbeeld de 28 bps standaard. Verder is het nog niet mogelijk sms'jes te ontvangen, wordt nummerherkenning doorgegeven en komt voicemail eraan (maar is nog niet operationeel). Het antwoordapparaat kan dus weer even uit de kast. *** bbned_CopperJet_816-2P-HR.jpg Bij een abonnement op Scarlet SpaarTotaal hoort de CopperJet 816-2p. Deze router is speciaal uitgevoerd in de kleur oranje, de huiskleur van netwerkleverancier BBned. Copperjet 816 De iad die bij het Scarlet-abonnement wordt geleverd is de CopperJet 816-p2. Dit apparaat bevat drie aansluitingen: één voor ethernet, twee voor telefonie. Allied Data levert ook de CopperJet 816 met maar liefst vijf poorten (één voor ethernet, vier voor telefonie). Er is ook een CopperJet voor isdn-telefoons. Standaard is steeds één telefonie-aansluiting actief. Tegen meerprijs kunt u tot twee of vier aansluitingen activeren, elk met een eigen nummer. De iad levert de internetverbinding ruw af. Het is dan ook de bedoeling dat u hier zelf een pc met ethernetkaart of een ethernetrouter op aansluit – al dan niet draadloos, om zo meerdere poorten en een firewall voor het eigen netwerkje te krijgen. De ethernet-kruiskabel wordt hiervoor meegeleverd. Overzetten telefoon Gelukkig is het mogelijk de vaste KPN-lijn aan te houden, mocht u willen overstappen van een gewone naar een VoDSL-telefoon. Deze hoeft u pas een maand na oplevering op te zeggen. Daarna kan de aanbieder – in dit geval Scarlet – het oude telefoonnummer laten overzetten op het nieuwe VoDSL-toestel. Hebt u nog geen aansluiting (dat kan natuurlijk ook) dan betaalt u € 150. In dit geval krijgt u een KPN-monteur over de vloer om de BBned-koppeling te realiseren. Een vreemde gewaarwording, zeker als u overstapt op VoDSL omdat u van KPN af wilt. Maar het koper in eerste stukje van uw huis naar de centrale blijft in handen van KPN. VoDSL is niet (nog niet) overal in Nederland leverbaar. Net als bij adsl is het belangrijk dat de afstand tot de centrale niet te groot is. Met een postcodecheck op de site van Scarlet of BBned kunt u controleren in welk gebied u zit. Goedkoper? De reden om over te stappen op SpaartTotaal zijn natuurlijk de goedkopere vaste kosten én gesprekskosten. Zo liggen de vaste kosten 20 procent onder de KPN BelBasis-tarieven (bij isdn zelfs 30 procent). Ook de gesprekskosten zijn structureel lager in vergelijking tot KPN, voor interlokaal ongeveer 10 procent, voor internationaal kan de besparing oplopen tot 20 procent. Voor lokaal tarief en bellen naar mobiel is er met 1 procent nauwelijks voordeel. Nationaal bellen naar een ander nummer op het BBned-netwerk is voorlopig gratis. Dit kan interessant zijn voor bedrijven met vestigingen of een bedrijf met veel thuiswerkers achter de pc. Verder kent Scarlet de zogenaamde Spaarnummers en Spaarnummers-Extra die nog eens 10-15 procent extra korting geven op specifieke telefoonnummers Het is niet mogelijk van Carrier PreSelect gebruik te maken. Voor de internetverbinding kunt u kiezen uit vier snelheden. Alle internetpakketten zijn inclusief 40 MB opslag, een mailbox inclusief spamfilter en een newsgroepenserver. De prijzen variëren van ca. € 35 tot € 75 (inclusief € 14,23 vaste kosten voor VoDSL telefonie) per maand. Het complete overzicht vindt u op www.scarlet.nl onder Spaarstand. Conclusie Internetproviders zullen steeds meer telefonie gaan aanbieden over hun netwerken, onafhankelijk van KPN. Scarlet laat zien dat het kan, zonder aan kwaliteit in te boeten. Belangrijkste voordeel is natuurlijk de besparing. Scarlet profileert zich door kosten te vergelijken met KPN, maar maakt geen vergelijk met andere aanbieders van goedkope telefonie. Daarbij komt dat je voor telefonie opgesloten zit in het Scarlet-netwerk, het is immers niet mogelijk te shoppen bij goedkopere aanbieders (Carrier PreSelect). Tel daarbij op de snel veranderende markt en wij zouden adviseren nog even te wachten – als u de tijd hebt. Er komen vast nog meer, andere of betere aanbiedingen voorbij. Info: www.bbned.nl, www.scarlet.nl

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.

tado° maakt het balanceren van verwarmingssystemen voortaan een kwestie van software. Het merk introduceert de digitale Hydronic Balancing-functie, die zorgt voor een gelijkmatige verdeling van warm water over alle radiatoren in huis. De functie is per 15 december beschikbaar voor alle Europese gebruikers van tado° X-apparaten.

Hydronisch balanceren is een methode om verwarmingssystemen optimaal af te stellen, zodat warmte efficiënt en gelijkmatig wordt verspreid. Waar dat traditioneel handmatig moet worden gedaan - een tijdrovend proces waarbij je het systeem leeg moet laten lopen - automatiseert tado° dit via software en slimme radiatorknoppen.

De nieuwe functie regelt de waterstroom digitaal, zonder dat fysieke aanpassingen nodig zijn. Volgens tado° kunnen gebruikers de tado° X Slimme Radiatorknoppen zelf installeren, waarna het systeem de warmteverdeling automatisch optimaliseert. Dat moet niet alleen leiden tot een constanter binnenklimaat, maar ook tot minder energieverbruik omdat de boiler of warmtepomp efficiënter werkt.Hydronic Balancing is gratis beschikbaar voor wie een tado° Warmtepomp Optimizer X gebruikt in combinatie met een Panasonic AQUAREA-warmtepomp. Andere gebruikers kunnen de functie gebruiken via het tado° AI Assist-abonnement, dat 3,99 euro per maand kost. Het bedrijf werkt nog aan officiële certificering van deze digitale aanpak, die begin 2026 wordt verwacht.

Bekijk alle tado° slimme thermostaten op Kieskeurig.nl

©tado°