De pc die u gebruikt voor het uitvoeren van onze workshops is een notoire stroomvreter. Zeker de snellere modellen lusten wel wat, helemaal als ze gekoppeld zijn aan een extra grote monitor, een tweede harde schijf en een groot arsenaal randapparaten. Minder computeren zou helpen, maar is niet leuk.

De pc die u gebruikt voor het uitvoeren van onze workshops is een notoire stroomvreter. Zeker de snellere modellen lusten wel wat, helemaal als ze gekoppeld zijn aan een extra grote monitor, een tweede harde schijf en een groot arsenaal randapparaten. Minder computeren zou helpen, maar is niet leuk. Hoe u toch heel simpel kunt besparen leest u hier.Stel er komt een zwerver op u af die zegt: “Geef me 24 euro”. Dikke kans dat u de man vertelt dat hij de boom in kan. Zomaar 24 euro weggeven, dat doe je toch niet? Nou, er is een dikke kans dat u dat wel doet. Een pc die per dag twee uur ongebruikt aan staat en al die tijd die leuke aquarium-screensaver van Windows XP heeft draaien, kost u op jaarbasis 24 euro. Gelukkig is dat simpel te verhelpen, maar daarover straks meer. Pc’s zijn flinke energievreters. Bij gemiddeld gebruik – volgens www.milieucentraal.nl voorzichtig geschat op zo’n 1,5 uur per dag – bedragen de elektriciteitskosten per pc op jaarbasis slechts 16 euro. Maar die kosten lopen gemakkelijk op tot het dubbele als u uw pc niet consequent uitzet wanneer u hem niet daadwerkelijk gebruikt. En zeg eens eerlijk: doet u dat altijd braaf? Kijken we naar de praktijk dan blijkt dat in een doorsnee gezin de computer dagelijks veel langer aan staat en dat er vaak meerdere pc’s en notebooks aanwezig zijn. En dan zwijgen we nog over printers, scanners, mp3-spelers, speakers, opladers en andere apparaten die met deze computers verbonden zijn en stroom gebruiken; ook als alle computers uitstaan. Op die manier wordt u dus slapend arm. Wij van Computer Idee raden u vanzelfsprekend niet aan om uw computer minder te gaan gebruiken of zelfs geheel van de hand te doen. Integendeel. Wel laten we u zien dat het geen kwaad kan om eens naar het verbruik te kijken, met name wanneer u apparaten niet gebruikt. U zult dan – net als wij – ontdekken dat u moeiteloos en zonder dat dit ten koste gaat van uw computerplezier al snel een paar eurotientjes per jaar in uw zak kunt houden. Of gebruiken voor iets anders.

Stijgende energiekosten

©CIDimport

24 euro

Met een pc die per dag vier uur aan staat, maar in die tijd slechts twee uur echt wordt gebruikt, gooit u geld weg.Bij een standaard configuratie al gauw zo’n 17,50 euro. Hebt u een screensaver ingesteld en dan bijvoorbeeld die leuke aquarium-screensaver van Windows XP, dan loopt dat op tot 24 euro.Reken maar na: een gemiddelde pc verbruikt 140 watt per uur. Met de screensaver erbij loopt dat – zo hebben wij ontdekt – op tot 200 watt.Staat de pc zes dagen per week aan en 50 weken per jaar, dan is dat dus 200 x 2 x 6 x 50 = 120.000. Dit deelt u door 1000 en vermenigvuldigt u met 0,20 dan is de uitkomst 24 euro.Dat het leven alleen maar duurder wordt is een open deur. Na woonlasten zijn de gestegen energietarieven daar de belangrijkste oorzaak van. Zowel de kosten van elektriciteit als het gebruik ervan namen de afgelopen tien jaar fors toe. Kostte een kilowattuur (kWh) in 1995 nog 9 cent, in 2005 was dat gestegen tot zo’n 20 cent. In die tien jaar tijd steeg volgens het CBS de elektriciteitsrekening van een gemiddeld gezin van 255 naar 600 euro per jaar, ruim 2,35 keer zoveel. Naast de prijs is ook het energieverbruik de afgelopen jaren gestegen. Tel maar eens het aantal apparaten dat u in huis hebt en vergelijk dit met een paar jaar geleden. Hoewel daar misschien energiezuinige apparaten tussen zitten, wordt het voordeel van hun zuinigheid teniet gedaan door de stijging van het aantal apparaten. Er zijn tal van lijsten in omloop die aangeven welke apparaten hoeveel energie vreten. U kunt het ook zelf meten. Wij hebben ook de nodige metingen gedaan rondom het verbruik en maakten daarvoor gebruik van een professioneel meetapparaat. Via www.milieucentraal.nl kunt u dankzij de actie Meten is weten zelf gratis in het bezit komen van een energiemeter en – net als de drie gezinnen die voor ons hun verbruik hebben gemeten – uw eigen verbruik nauwkeurig nagaan.

Computers en energie

Van waterbedden, wasdrogers en televisies (ook op stand-by) is het alom bekend dat ze energie slurpen. Maar de pc, hoe zit het daarmee? Pc’s staan – zeker bij u en ons – langer en vaker aan. Bovendien is het energieverbruik van pc’s met het uitkomen van nieuwere, snellere modellen ook flink gestegen. De grootste energievreter in elke pc is met afstand de processor. Sommige gebruiken wel zo’n 140 watt of meer. En om de ontwikkelde warmte af te voeren zit daar vaak nog een forse ventilator bovenop. Ook de grafische kaart – belangrijk voor onder meer spelletjes en zware grafische toepassingen – is een kacheltje in de behuizing. Niet alleen kunnen ze in sommige gevallen wel zo’n 75 watt of meer verbruiken; ook de koeling – vaak door middel van extra ventilatoren – kost extra energie. Voor ‘sneller’ betaalt u dus niet alleen in de winkel maar ook nog eens maandelijks aan uw energieleverancier. Tel hierbij de overige onderdelen op plus de apparaten die aan uw pc gekoppeld zijn en u moet niet verbaasd zijn als uw pc tijdens gebruik zo’n 250 watt opslurpt, stukken meer dan de meeste andere apparaten bij u in huis. Wat betreft die randapparaten valt het qua energie allemaal wel mee. Oudere laserprinters kunnen door het ontbreken van een spaarstand relatief veel energie gebruiken. Een moderne inkjet is aanzienlijk zuiniger. Al die apparaten gebruiken misschien elk één of twee watt. Maar alles bij elkaar kan het toch aardig oplopen. Gelukkig is er ook positief nieuws. Fabrikanten voeren energiebesparende maatregelen in. Bij notebooks gebeurt dit al langer maar ook bij desktop-pc’s zorgen technieken als SpeedStep (Intel) en Cool’n’Quiet (AMD) er bijvoorbeeld voor dat de energievretende processor een tandje lager draait of onderdelen uitschakelt wanneer deze niet nodig zijn. Daarnaast schakelen beeldschermen zichzelf uit en weten ook randapparaten zoals printers en scanners wanneer ze een uiltje kunnen knappen. Europese richtlijnen verplichten fabrikanten dat hun adapters nog maar heel weinig energie mogen gebruiken wanneer de apparaten waarmee ze verbonden zijn, uitgeschakeld staan. Een keurmerk voor energiezuinige pc’s en onderdelen is er op dit moment nog niet maar als u een nieuwe computer gaat kopen, is het verstandig om naar het energieverbruik te vragen. Er zijn namelijk flinke verschillen.

Zelf besparen met Windows XP

©CIDimport

Energiebesparend stekkerblok

Veel mensen gebruiken een stekkerblok met ingebouwde schakelaar waarin de pc en alle randapparaten zijn geprikt. Door iedere keer nadat u met de pc klaar bent deze schakelaar om te halen, wordt voorkomen dat deze apparaten toch nog stroom gebruiken. De praktijk leert dat dit goede voornemen al snel vergeten wordt waardoor het energieverbruik niet echt wordt teruggedrongen. Zonde! Een energiebesparend stekkerblok biedt soelaas. Hierop bevindt zich één masteraansluiting en meerdere slaveaansluitingen. Op de masteraansluiting sluit u uw pc aan, op de andere uw randapparaten. Op het moment dat u uw pc uitzet wordt dit gedetecteerd door het stekkerblok dat dan vervolgens ook de stroomtoevoer naar de slave-aansluitingen afsluit. Wordt de pc op een later tijdstip aangezet, dan zorgt het stekkerblok dat de slave-apparaten ook weer stroom krijgen. Deze speciale stekkerblokken zijn te koop bij de betere elektronicawinkels.Om te besparen op uw stroomverbruik, hoeft u niet te wachten tot u een pc hebt met allerlei nieuwe voorzieningen. Windows XP bijvoorbeeld kent standaard al de nodige instellingen waarmee u het stroomverbruik kunt terugdringen. Deze opties zijn ondergebracht bij de Eigenschappen voor het beeldscherm (klik met de rechtermuistoets op het Bureaublad en kies op het tabblad Schermbeveiliging voor Eigenschappen). Een druk op de knop Energie levert een groot aantal mogelijke instellingen op. Zo kunt u in dit venster Eigenschappen voor energiebeheer aangeven dat onderdelen na een bepaalde periode van inactiviteit worden uitgeschakeld. Met een beetje experimenteren is het al snel duidelijk dat hier flink winst valt te behalen. Ons testsysteem gebruikt inclusief beeldscherm en surround geluidssysteem tijdens normaal gebruik zo’n 140 watt. Wanneer we ervoor kiezen om na 15 minuten het 19 inch tftscherm uit te schakelen zakt het verbruik naar 105 watt. Het uitschakelen van de harde schijf bespaart nog eens zo’n 10 watt. En met een druk op de spatiebalk is het systeem binnen een paar seconden weer paraat; deze besparingen gaan dus niet ten koste van het gebruiksgemak. Naast het uitschakelen van onderdelen kunt er ook voor kiezen om het systeem na een bepaalde tijd op stand-by te zetten. Belangrijke onderdelen worden uitgeschakeld en de pc komt in een soort sluimerstand terecht. De besparing is aanmerkelijk want het verbruik zakt naar zo’n 85 watt. Met een druk op de spatiebalk is de pc in vijf seconden weer bij de pinken.

Slaapstand

Echt geld besparen doet u met de slaapstand. Hierbij wordt de situatie waarin Windows XP zich dan bevindt – inclusief de programma’s, bestanden en documenten die op dat moment geopend zijn – opgeslagen en de pc uitgezet. Het verbruik bedraagt nog maar 5 watt, net zoveel als wanneer de pc uitstaat. Een druk op de aan- en uitknop activeert Windows XP in dezelfde status als waarin hij stond voor hij in de slaapstand terechtkwam. In zo’n 30 seconden kunt u verder gaan waar u gebleven was. U zet de pc in de slaapstand op de volgende manier: klik op Start, Afsluiten; als u het keuzevenster krijgt met Stand-by, Uitschakelen en Opnieuw Opstarten, drukt u op de Shift-toets. U ziet dan het knopje Stand-by veranderen in Slaapstand. Nog makkelijker is het met een snelkoppeling op het Bureaublad. Klik met de rechtermuisknop ergens op uw Bureaublad. Kies Nieuw, Snelkoppeling. In het venster dat verschijnt typt u: C:\WINDOWS\system32\run dll32.exe powrprof.dll,SetSuspendState Hibernate. Klik nu op Volgende, geef de snelkoppeling een naam (bijvoorbeeld Slapen) en klik op Voltooien. Als u nu dubbelklikt op het icoon, valt uw pc onmiddellijk in slaap.

Schermbeveiliging

Zoals reeds opgemerkt heeft de schermbeveiliging niets met zuinigheid van doen, hoewel deze optie ook in het onderdeel Beeldscherm van Windows wordt geregeld. Sterker nog, het instellen van één van de standaard Windows XP screensavers weet vanwege het belasten van de videokaart het energieverbruik op te jagen naar zo’n 170 watt. De bekende aquarium screensaver met zwemmende vissen doet hier nog een schepje bovenop: het energiegebruik schiet omhoog naar de 200 watt, een dikke 40 procent meer dan normaal. Dit kan de bedoeling toch niet helemaal zijn! Ons devies: als u werkelijk uw beeldscherm wilt sparen, laat dit dan na een aantal minuten inactiviteit uitzetten. Ook dat regelt u in het venster Eigenschappen voor energiebeheer. Wat betekenen deze cijfers in geld? Stel dat een pc bij u thuis gemiddeld 1,5 uur per dag ‘niets’ staat te doen, bijvoorbeeld omdat de gebruiker een boterham aan het eten is of even een blokje om is. Bij het uitschakelen van de harde schijf en het scherm zou de besparing op jaarbasis zo’n 5 euro bedragen. Zou gedurende die periode gekozen zijn voor de stand-by stand dan houden we 6 euro in onze zak. Door ervoor te zorgen dat de pc na 15 minuten automatisch in de slaapstand gaat daalt de energierekening met 12 euro per jaar. O ja, als u gedurende die periode een fraaie 3D-screensaver had gehad dan had u dit zo’n € 6,50 per jaar extra gekost. Dat is tenminste € 12,50 meer dan wanneer u wel besparende maatregelen had genomen.

Verborgen verbruikers opsporen

Op de meeste pc’s zijn een of meer randapparaten aangesloten, zoals een printer. Om ervoor te zorgen dat u er niet voor elke afdrukopdracht aan hoeft te denken eerst de printer aan te zetten, staat ook deze permanent in een sluimerstand. In deze toestand is het verbruik relatief laag, maar zeker niet nul. Andere "stiekeme" verbruikers zijn externe harde schijven, usb-hubs en webcams. Maar ook een usb-stick of geheugenkaartje doen hun werk niet geheel gratis. U hebt misschien wel eens gemerkt hoe warm een geheugenkaartje is na intensief gebruik. En waar warmte is, wordt energie gebruikt. Dvd’tje branden? Hetzelfde verhaal. Op zich zijn het kleine beetjes, maar alles bij elkaar kunnen de kosten per jaar toch aardig oplopen. En wat te denken van adslof kabelmodem? Nu vrijwel iedereen beschikt over een breedband internetverbinding staat bij de meeste mensen thuis het modem permanent aan. We hebben de proef op de som genomen en het stroomverbruik van een aantal randapparaten gemeten die wel aanstonden maar eigenlijk niet werden gebruikt. Zelfs met de pc uit en de externe harddisk die we – ‘want het is zo handig’ – eigenlijk altijd ingeschakeld laten staan bedraagt het continue verbruik nog altijd een slordige 30 watt. Dat is meer dan 52 euro per jaar! Een stekkerblok van een paar euro met ingebouwde schakelaar waarmee de hele boel na gebruik kan worden uitgeschakeld verdient zich binnen een paar maanden al terug.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een aantal keer per week geven we je een overzicht van deze producten. Dit keer: vijf moderne smartphones die voor minder dan 300 euro in de winkel liggen.

Een nieuwe smartphone hoeft niet duur te zijn. Wie goed zoekt, vindt voor minder dan 300 euro verrassend complete toestellen met scherpe schermen, snelle hardware en degelijke camera’s. In dit overzicht vind je vijf recente smartphones die binnen dit budget vallen. Ze bieden elk hun eigen balans tussen prestaties, opslagruimte en accuduur. De één blinkt uit in schermkwaliteit, de ander juist in snelheid of camera-opties. Hieronder lees je wat je van elk toestel kunt verwachten, zonder poespas of verkooppraatjes.

Samsung Galaxy A56

Met de Galaxy A56 richt Samsung zich op gebruikers die een groot scherm en snelle 5G-connectiviteit willen zonder de prijs van een topmodel. Dit toestel heeft een 6,7-inch Super AMOLED-scherm met een resolutie van 1080 × 2340 pixels. Binnenin draait een Samsung Exynos-processor met 8 GB werkgeheugen en 128 GB opslag, uitbreidbaar via een geheugenkaart. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, aangevuld met ultragroothoek- en dieptesensoren. De batterij van 5000 mAh ondersteunt 25 W snelladen. Het toestel werkt met Android 14 en biedt ondersteuning voor dual-sim en 5G-netwerken.

OPPO Reno 12 5G

De Reno 12 heeft een afgerond OLED-scherm van 6,7 inch met een verversingssnelheid van 120 Hz. Het toestel draait op de MediaTek Dimensity 7300-processor met 12 GB RAM en 256 GB opslagruimte. De hoofdcamera telt 50 megapixel en wordt bijgestaan door een ultragroothoek- en dieptecamera. De batterij heeft een capaciteit van 5000 mAh en ondersteunt 80 W snelladen via USB-C. Deze telefoon draait op Android 14 met ColorOS. Het toestel ondersteunt 5G, dual-sim en Wi-Fi 6, en beschikt over een vingerafdrukscanner onder het scherm.

Motorola Edge 50 Neo

De Motorola Edge 50 Neo beschikt over een 6,55-inch P-OLED-display met een resolutie van 2400 × 1080 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz. Binnenin zit de Qualcomm Snapdragon 7s Gen 2, gekoppeld aan 12 GB RAM en 512 GB interne opslag. De hoofdcamera heeft een 50-megapixelsensor met optische beeldstabilisatie, de tweede lens is een 13-megapixel ultragroothoek. De batterij heeft een capaciteit van 5000 mAh en ondersteunt 68 W snelladen. De telefoon draait op Android 14 en heeft 5G, NFC en dual-sim.

Samsung Galaxy A16

De Galaxy A16 is een toestel met een 6,5-inch PLS-LCD-scherm met een resolutie van 1600 × 720 pixels. De telefoon werkt met de MediaTek Helio G85-processor en 4 GB werkgeheugen, met 128 GB opslag. De camera achterop bestaat uit drie lenzen, waarvan de hoofdcamera 50 megapixel heeft. De batterij van 5000 mAh ondersteunt 15 W snelladen. Het toestel draait op Android 14 met One UI. De telefoon heeft een 3,5-mm-aansluiting en ruimte voor twee simkaarten.

Xiaomi Redmi Note 14 5G

De Redmi Note 14 5G heeft een 6,6-inch AMOLED-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz. Binnenin zit de Snapdragon 4 Gen 2-chip, samen met 8 GB RAM en 256 GB opslagruimte. De hoofdcamera aan de achterkant heeft 108 megapixel, terwijl de frontcamera 16 megapixel levert. De batterij van 5000 mAh ondersteunt 33 W snelladen via USB-C. Het toestel biedt ondersteuning voor 5G, Bluetooth 5.3, NFC en een infraroodzender. Android 14 met MIUI vormt de softwarebasis.

LG heeft een nieuwe monitor aangekondigd voor creatieve professionals: de UltraFine evo 6K (model 32U990A). Dit scherm valt op als de eerste 6K-monitor met Thunderbolt 5-ondersteuning en richt zich op gebruikers die werken met zware videoprojecten, grafisch ontwerp of andere veeleisende taken.

De 32U990A heeft een resolutie van 6.144 bij 3.456 pixels en een pixeldichtheid van 224 PPI. Dat zorgt voor bijzonder scherpe tekst en een hoge detailweergave. Volgens LG is het scherm in de fabriek gekalibreerd voor consistente kleuren binnen macOS. De monitor dekt bijna de volledige DCI-P3- en Adobe RGB-kleurruimte, wat hem geschikt maakt voor foto- en videobewerking en drukwerk. Ook voldoet hij aan de VESA DisplayHDR 600-standaard, wat zorgt voor een goede helderheid en kleurechtheid. Daarnaast heeft LG een Studio Mode toegevoegd, met drie kleurprofielen die speciaal zijn bedoeld voor Mac-gebruikers.

De UltraFine evo 6K biedt 2,5 keer zoveel pixels als een 4K-scherm, en wie twee van deze monitoren naast elkaar gebruikt, krijgt bijna vijf keer zoveel werkruimte. Via Thunderbolt 5 kunnen gebruikers bovendien eenvoudig meerdere schermen koppelen. De monitor kan ook dienen als hub, met ingebouwde KVM-switch en diverse aansluitingen, waarmee snel tussen Mac- en Windows-systemen kan worden gewisseld.

Dankzij de Thunderbolt 5-ondersteuning haalt de monitor overdrachtssnelheden tot 120 Gbps, drie keer sneller dan Thunderbolt 4. Dat maakt hem geschikt voor het werken met zware 8K-RAW-bestanden en real-time 4K-rendering. Het ontwerp is strak en vrijwel randloos, en het scherm kan in hoogte worden versteld of verticaal worden gedraaid – handig voor wie veel met verticale content werkt. Er zijn minder kabels nodig, wat zorgt voor een opgeruimde werkplek.

“Nu veel videomakers meerdere projecten tegelijk beheren, is de behoefte aan ultrahoge resolutie, nauwkeurige kleuren en snelle verbindingen groter dan ooit,” zegt YS Lee, hoofd van de IT-divisie van LG Media Entertainment Solution Company. “Met de UltraFine evo 6K bieden we een toekomstbestendig scherm van compromisloze kwaliteit, waarmee professionals sneller, slimmer en beter kunnen werken.”

Beschikbaarheid en prijzen

De LG UltraFine evo 6K-monitor wordt in oktober in Europa en de VS uitgebracht, maar een adviesprijs is nog niet bekendgemaakt.