AMD FX-8150
AMD FX, codenaam Bulldozer, is de gloednieuwe krachtpatser van AMD. Met FX suggereert AMD een werkpaard te leveren voor de zwaardere klussen op deze aarde. AMD is met de Bulldozer-architectuur een radicaal nieuwe weg ingeslagen. Welke voordelen levert dat voor u op en hoe staat deze nieuwe processor zijn mannetje tegenover Intel met zijn Core i5/i7-familie?
De processors met de K10-architectuur die AMD de afgelopen jaren ten tonele bracht - zoals de Phenom II - waren op hun beurt afgeleiden van de K8-architectuur die we kennen van de Athlon 64. AMD bood ten tijde van de Athlon 64 nog betere prestaties dan Intel, maar verloor de laatste jaren terrein ten opzichte van Intel en kon niet opboksen tegen het Core ix-geweld. Om het tij voor de AMD-cpu's te keren, is dus een nieuwe aanpak nodig. De Bulldozer-architectuur is voor AMD dan ook een radicaal andere benadering van het x86-principe en zal de komende jaren de basis gaan vormen voor nieuwe AMD-processors. De eerste op Bulldozer gebaseerde processors worden verkocht onder het label FX, dat ooit gereserveerd was voor heftige overklokprocessors (Athlon 64 FX). Het hart van de nieuwe FX-processors bestaat uit een verzameling Bulldozer-modules. Elke Bulldozer-module is een x86 compatibele processor waarin twee integer-cores en een enkele floating point unit (FPU) gecombineerd zijn.
©PXimport
De FX stond eerder bekend als Bulldozer.
De Bulldozer-architectuur is voornamelijk geoptimaliseerd voor het behalen van hoge kloksnelheden in plaats van veel instructies in dezelfde klokcyclus te verwerken. Dit betekent dat toekomstige AMD-processors zich met hogere kloksnelheden en een steeds groter aantal Bulldozer-modules zullen onderscheiden. Dit is opvallend omdat de laatste jaren door Intel en AMD juist een benadering is gekozen waarbij kloksnelheden omlaag gingen en het aantal te verwerken instructies per klokpuls omhoog. Hoewel kloksnelheid erg belangrijk is, tikt de AMD FX-8150 'slechts' 3,6 GHz aan met een maximale turbofrequentie van 4,2 GHz. Gezien de strategische keuze had AMD waarschijnlijk een veel hogere basiskloksnelheid in gedachten voor de eerste FX-processor. Blijkbaar hebben moeilijkheden met het eerste ontwerp er voor gezorgd dat voorlopig topmodel AMD FX-8150 is blijven steken op 3,6 GHz. Het is te verwachten dat wanneer AMD de architectuur goed onder controle heeft, flinke sprongen voorwaarts gemaakt zullen worden. Net als bij vorige AMD-processors zit de geheugencontroller in de processor meegebakken. AMD heeft de dualchannel geheugencontroller gecertificeerd voor DDR3-geheugenmodules met een maximale kloksnelheid van 1866 MHz. Maar diverse moederbordfabrikanten schroeven deze limiet op tot bijvoorbeeld 2133 MHz.
Acht cores?
Het topmodel FX-8150 wordt door AMD voorgesteld als een acht-core-processor. Dit is opvallend, omdat het aantal Bulldozer-modules in de FX-8150 vier bedraagt. AMD goochelt echter het magische getal acht uit de hoge hoed en doet dat op basis van het aantal integer-cores, waarvan er dus twee in een module zitten. Elke module is hiermee volgens AMD een dualcore-processor. Een Bulldozer-module bevat echter maar één floating point unit. De AMD Bulldozer module houdt hierdoor een beetje het midden tussen een echte dualcore zoals de Athlon X2 en de hyper-threading-technologie van Intel op een singlecore, waarbij per klokcyclus twee instructies ingelezen kunnen worden. Met AMD's telling kun je het eens zijn of niet, uiteindelijk bepalen de prestaties het imago van de processor en niet het aantal cores. De AMD FX komt vooralsnog beschikbaar in drie uitvoeringen: FX-6100, FX-8120 en de FX-8150. Er wordt gevarieerd in het aantal Bulldozer-modules en kloksnelheden. De AMD FX kent drie kloksnelheden: standaard, turbo en peak. De peak-snelheid wordt slechts beperkt en voor zeer korte duur gehaald. De multiplier is voor alle AMD FX Black Edition-modellen die nu op de markt zijn gekomen niet geblokkeerd, wat het overklokken makkelijker maakt.
Efficiënt
Bij het ontwerp van de Bulldozer-module is geprobeerd zoveel mogelijk resources te delen, zonder dat het significante invloed heeft op de algehele prestatie van de processor. Het idee erachter is dat de afmetingen van de processor hierdoor minimaal kunnen blijven waardoor deze goedkoper te produceren is, hoewel de Intel Sandy Bridge-processors kleiner zijn. Daarnaast geeft het delen van hardware ook een verlichting in het energieverbruik. Een belangrijke 'deler' in de Bulldozer-module is de Floating Point Unit (FPU), deze is opgezet als een soort van co-processor voor de twee integer units en kan ook twee threads tegelijk aan. Een FPU is belangrijk voor de berekeningen in 3D-games, video, afbeeldingen en geluid. De co-processor-constructie is een belangrijk gegeven, want dit maakt het mogelijk dat de Bulldozer-module in de toekomst in plaats van een reguliere FPU, wellicht een GPU-type shader kan bevatten zoals we die terugvinden op grafische kaarten.
©PXimport
Games
Bij games zijn grafische kaarten belangrijker dan processors. Als een game te traag gaat, zal een snellere processor de zaak niet redden. De taak van de processor is om voldoende gegevens naar de grafische kaart te sturen zodat deze bezig blijft. Afhankelijk van het type game wordt al dan niet meer gevraagd van de processor. Een processor kan een limiterende factor worden wanneer de resolutie van een game laag is of wanneer om wat voor reden dan ook beeldverbeterende functies uitgeschakeld worden. Voor optimale gameprestaties moet de processor goed om kunnen gaan met single threading. Dit wil zeggen dat de instructies om de beurt worden uitgewerkt in plaats van tegelijkertijd. De Bulldozer-modules in de AMD FX zijn juist geoptimaliseerd voor parallelle verwerking van meerdere processen, wat voor consumenten op dit moment weinig voordelen heeft. Intel zet daarentegen zwaar in op optimalisatie van single threads. We verwachten daarom dat bijvoorbeeld een Intel Core i5 (zoals de i5-2500K) beter zal presteren in games, zie ook de tabel.
©PXimport
Productiviteit
In een serveromgeving kunnen de capaciteiten van de nieuwe processor wel optimaal worden benut. Ook in de zwaardere administratieve omgevingen of bij taken met veel threads als foto- en filmbewerking zal de AMD FX zijn mannetje staan. In een productieomgeving zijn de integer cores en de ondersteuning van additionele instructiesets, zoals AES voor encryptie, belangrijk. Hierbij heeft AMD een inhaalslag gemaakt, maar het is Intel niet voorbij gegaan. Intel is de partij die de specificaties uitzet en AMD heeft maar te volgen. Een typisch voorbeeld daarvan is de FMAC-instructieset op de AMD FX met vier operators. FMAC is een additionele instructieset die ingezet kan worden voor multimediataken. Intel komt pas in 2013 met FMAC en doet dat met drie operators. Dit betekent incompatibiliteit tussen de AMD- en Intel-processors. AMD heeft inmiddels aangekondigd na de AMD FX verder te gaan met FMAC3, dat wil zeggen FMAC met drie operators. AMD heeft voor serveromgevingen een goede processor afgeleverd. Is dit een foute beslissing van AMD? In elk geval hebben de afgelopen jaren AMD geleerd dat de slag met optimalisaties voor single threads niet heeft gebracht wat men ervan gehoopt had. Het roer volledig omgooien lijkt dan het verstandigste wat men kan doen.
Conclusie
De testresultaten zijn geen verrassing als we de filosofie van AMD proberen te begrijpen in combinatie met het principe van de Bulldozer-modules. Hoewel AMD alle schijn tegen heeft wanneer alleen naar benchmarks wordt gekeken, moet toch gezegd worden dat AMD hier een prachtig stukje hardware heeft gedeponeerd. In games is de AMD FX-8150 snel genoeg, maar wie dacht (en misschien hoopte) dat de AMD FX-8150 de nieuwe Intel Core i7-killer zou worden, komt bedrogen uit. Houd er rekening mee dat AMD hier met een geheel nieuw en innovatieve oplossing komt binnen x86-ontwerpen. Door het delen van onderdelen en het optimaliseren van de Bulldozer-module voor hoge frequenties stelt dit ontwerp AMD in staat om per vierkante millimeter de prestaties flink op te schroeven. Dit is heel belangrijk omdat de productietechnologie die voor AMD-processors wordt toegepast ruim een jaar achterloopt bij die van Intel.
AMD FX-8150
Prijs € 258,-
Oordeel 7/10
Pluspunten
Goed met veel threads
Dus klaar voor de toekomst
Minpunten
Prestatie in normale software blijft achter
Vrij duur