Je bent eruit, je doet veel met je computer, vooral veel zware creatieve taken. En dus moet je nieuwe computer een AMD Ryzen-systeem worden. Maar welk systeem koop je en waarom? Wij haalden zeven luxe X470-moederborden voor AMD Ryzen-processors door de molen.

AMD houdt nog even vast aan de AM4-socket voor Ryzen. Daarmee kunnen de nieuwe processors in theorie op de (veelal scherp geprijsde) moederborden van vorig jaar werken. Dat vereist echter wel een bios-update. Prima voor wie een upgrade uitvoert, maar als je nu een nieuw systeem koopt, is een X470-moederbord die de jongste Ryzen-processors direct ondersteunt toch een veiligere aanschaf. Anders zul je een oudere Ryzen-processor moeten lenen om een ouder moederbord van het juiste bios te voorzien.

Stappenplan

Net als bij Intel-borden zien we zeer beperkte prestatieverschillen tussen de luxere borden. Een aantal fabrikanten speelt soms vals door processors automatisch wat te overklokken, maar sluiten we die trucjes uit dan zien we nagenoeg geen verschil in benchmarks die over de snelheid gaan. Verschil zien we wel in energieverbruik (hou daar rekening mee als je overuren maakt), en soms in geluidskwaliteit, maar tussen deze zeven betere modellen zijn de verschillen wederom beperkt. De prestaties zijn dus niet de graadmeter voor de juiste aankoop.

Hoe maak je dan wel de juiste keuze? Ons stappenplan:

Tijdens het testen letten we daarnaast op het stroomverbruik van elk van de borden. Een bezuiniging op dat gebied zie je niet direct terug in de grafieken, maar heeft wel gevolgen voor de lange termijn.

ASRock X470 Taichi Ultimate

In dit segment zijn benchmark-scores geen relevante graadmeter; iedere fabrikant voegt een feature toe die niemand anders heeft en kiest voor een onderscheidend ontwerp. Met de Taichi Ultimate is ASRock niet de enige in de test die de forse prijs van 250 euro passeert. Er zijn veel goede keuzes voor minder geld, maar ASRock zet een fysiek bloedmooi moederbord neer.

Een belangrijkere reden om dit model te overwegen is de tweede 10Gbit/s-lan-poort, naast een normale gigabitpoort. Een jaar of twee terug was een dubbele netwerkaansluiting niet ongebruikelijk, maar nu is dit bord het enige. Gezien de forse prijzen van een 10Gbit/s-netwerkchip (70 à 100 euro) is het niet vreemd dat de Taichi Ultimate uiteindelijk veel geld kost. Even opvallend is DTS Connect dat surroundgeluid omzet naar dts, zodat je surroundgeluid via een digitaal aangesloten surroundreceiver krijgt.

Het grootste probleem van dit bord is dat er maar weinig consumenten en zelfs professionals zijn die een 10Gbit/s-netwerk hebben liggen. Je koopt wellicht op de groei, maar je betaalt er fors voor. De verder solide basis met twee m.2-sloten, acht sata-poorten, vijf fan-headers, usb-c-aansluiting en uitstekende stroomvoorziening vinden we tenslotte ook onder de 200 euro.

©PXimport

ASRock X470 Taichi Ultimate

Prijs
€ 276,-
Websitewww.asrock.com8Score80

Gigabyte Aorus X470 Gaming 7 WiFi

Ook Gigabyte heeft met de Aorus X470 Gaming 7, een mond vol overigens, de stroomvoorziening en uitstraling dik voor elkaar. Dat mag ook, voor de forse prijs. Vooral liefhebbers van veel rgb-verlichting kunnen uit hun dak met dit model, want we zien werkelijk overal verlichting zitten. Ook wat rgb en de aantrekkelijkere addressable rgb-headers betreft is Gigabyte niet zuinig, al vinden we het jammer dat ze een iets andere aansluiting gebruiken waardoor je soms aan verloopjes vast zit om met de producten van andere fabrikanten samen te werken. Een tweede lan-poort ontbreekt, maar verder valt er weinig af te dingen aan de features die Gigabyte met dit model biedt. Zo zien we volwaardige heatsinks op de stroomvoorziening, twee m.2-sloten, een usb3.1-c-, twee usb3.0-, en twee usb2.0-headers intern, plus acht aansluitingen voor je ventilatoren en-/of waterkoeling. Ook is Gigabyte een van de weinigen die zijn bord voorziet van een echt snelle wifi-implementatie en bluetooth 5.0, dus als je daar waarde aan hecht heeft deze een streep voor op ASUS en MSI. Wat bios en software betreft heeft Gigabyte echter nog wel wat op te poetsen; op dat vlak loopt ASUS vooralsnog voor. Goedkoop is anders, maar het is wel een zeer compleet en heel dik (rgb) aangekleed high-end X470-moederbord.

©PXimport

Gigabyte Aorus X470 Gaming 7 WiFi

Prijs
€ 249,-
Websitewww.gigabyte.com9Score90

ASUS ROG Crosshair VII Hero WiFi, X470-F Gaming en X470-I Gaming

Moederbord-grootmacht ASUS voorzag ons van maar liefst drie verschillende borden. Traditioneel is ASUS uitblinker in bios- en softwarefunctionaliteit, en ook wat betreft de fysieke afwerking van de moederborden zelf. Deze drie borden bevestigen die regel: ASUS blijft simpelweg ongeslagen. Vooral fanatieke overklokkers zullen zich aangetrokken voelen tot de vele instellingen die voorhanden zijn. Traditioneel spant de prijzige Crosshair-serie de kroon in mogelijkheden voor overklokkers en custom waterkoeling. Heb je plannen in die richting, dan is de keuze voor dit bord bijna vanzelfsprekend, gezien de overdaad aan aansluitingen voor die doeleinden. De forse prijs valt dan grotendeels weg tegen de nog duurdere componenten die daarbij komen kijken.

Ook inhoudelijk valt er weinig tussen ASUS en een topscore te krijgen, want het bord bevat op de dure 10Gbit/s-aansluiting na praktisch alles wat relevant is op elk van de andere producten – genoeg voor het label ‘best getest’. Wel merken we op dat ASUS nog wat extra verlichting had kunnen toevoegen: die loopt wat achter bij de Intel-tegenhanger (Maximus X Hero). Ook de wifi-implementatie is niet denderend; de iets goedkopere Crosshair zonder wifi vinden we eigenlijk interessanter.

Op geen van de borden is ASUS terughoudend met de prijs. Voor de indrukwekkend complete Crosshair is dat redelijk te verdedigen, maar op de goedkopere X470-F zet dat veel druk. Dat bord is eveneens netjes afgewerkt en uitstekend met bios en software, maar dat is zo’n beetje het enige voordeel op de flink goedkopere MSI X470 Gaming Pro Carbon, die featuretechnisch hier en daar nog nipt de winst pakt. Zet je in op complexe rgb-synchronisatie, dan heeft ASUS geluk dat de software van MSI ronduit matig is, maar hecht je daar geen waarde aan dan is de ASUS X470-F gewoon erg duur voor wat erop zit.

Erg duur is ook een toepasselijke label voor de X470-I, zeker als je de aansluitingen gaat tellen, maar laten we vooral niet vergeten dat dat een zeer compact itx-bord is. De kleine productieaantallen drijven de prijs op, ook het verwerken van alle aansluitingen op zo’n klein oppervlak doet dat. ASUS moest voor sommige onderdelen zelfs de hoogte in werken, anders hadden twee m.2-sloten bijvoorbeeld niet gepast. Ga je voor een compacte, luxe itx-build, dan kun je bijna niet om dit bord heen, want een directe concurrent is er niet voor. Gezien het ruime aantal aansluitingen voor dit formaat plus de degelijke stroomvoorziening durven we zelfs te stellen dat de straatprijs nog best meevalt.

©PXimport

ASUS ROG Crosshair VII Hero WiFi

Prijs
€ 299,-
Websitewww.asus.com10Score100

Asus X470-F Strix Gaming

Prijs
€ 209,-
Websitewww.asus.com8Score80

©PXimport

Asus X470-F Strix Gaming

Prijs
€ 209,-
Websitewww.asus.com8Score80

ASUS ROG X470-I Gaming

Prijs
€ 215,-
Websitewww.Asus.com9Score90

Wacht, waar zijn de micro-atx-borden?

MSI X470 Gaming Pro Carbon AC en X470 Gaming M7 AC

De MSI X470 Gaming Pro Carbon en X470 M7 AC zijn respectievelijk de voornaamste middenklasser en het topmodel onder de jongste Ryzen-moederborden van MSI. De luxere M7 AC gaat direct de strijd aan met onder andere de Gigabyte X470 Aorus Gaming 7 en de ASUS ROG Crosshair VII Hero. Wat aansluitingen betreft gaat dat goed: ook hier zien we namelijk een ruime selectie opslag-, usb- en ventilator-aansluitingen en ook MSI laat het niet afweten wat de geluidskwaliteit betreft. Voor complexe custom waterkoeling is het net wat minder uitgebreid dan de Crosshair, maar dat is ook het enige wat we daar opmerken. Stroomverbruik en stroomvoorziening vallen zelfs positief op.

Prima dus? Ja, en toch op een paar fronten net niet. En is afwerking: daar wint ASUS. Dat zie je een beetje terug in de prijs. Maar in een compleet systeem is afwerking lastig te zien en die zegt niets over de levensduur. Het bios is weliswaar iets beter dan Gigabyte en slechts iets minder dan ASUS, maar dat kunnen we van de rgb-software niet zeggen: die loopt gewoon achter op de concurrentie. Daarmee is de M7 nog wel een prima moederbord, maar wel één die tussen wal en schip valt. Wil je veel rgb of complexe waterkoeling, dan zijn er twee knappere alternatieven; anderzijds is de prijs te hoog voor een meer bescheiden doeleinde.

Dit stellen we overigens vooral omdat de flink goedkopere X470 Gaming Pro Carbon voor veel minder geld bijna alle praktische voordelen weet te behouden. We leveren wat fysieke knopjes op het bord in, maar de stroomvoorziening doet er nauwelijks voor onder en het gros van de aansluitingen blijft aanwezig. We missen hier eigenlijk vooral de interne usb 3.1 type-c-header, maar zolang de meeste (betaalbare) behuizingen die aansluiting niet bieden is dat minpunt lang niet altijd relevant.

De software en uitgebreide rgb-synchronisatie blijven een punt, en iets waarmee de duurdere Asus X470-F mensen zal lokken, maar als goedkoopste in de test biedt de MSI X470 Gaming Pro Carbon toch heel erg veel features voor je geld, zeker als we zien dat de versie zonder wifi nog een stuk goedkoper is. We geven dit bord dan ook de redactietip.

©PXimport

MSI X470 Gaming M7 AC

Prijs
€ 259,-
Websitewww.msi.com8Score80

MSI X470 Gaming Pro Carbon AC

Prijs
€ 199,-
Websitewww.msi.com9Score90

Conclusie

Slechte borden ziet we niet in deze test, maar dat had gezien de prijzen ook echt niet gemogen. En hoewel de trend duidelijk is om sobere borden te maken, waarderen we een aantal toch opvallende designs. De grootste verschillen zien we echter in het bios en de software, waar ASUS laat zien dat ze met hun grotere omvang en ervaring echt het verschil kunnen maken. Daar staat wel de bekende keerzijde van ASUS tegenover: de prijs. Ga je veel geld uitgeven aan een luxe build, dan wil je het ook echt goed doen. De Crosshair VII Hero is daardoor onze alles kunnende, rijk aangeklede favoriet, waarbij enkel het beperkte aantal interne usb-headers een puntje is. Maar als we zien hoeveel rgb-actie Gigabyte op de Aorus Gaming 7 plakt voor minder geld, dan lonkt dat toch ook.

Hoewel we MSI een stevige tik op de vingers moeten geven wat hun rgb-software betreft, is het totaalplaatje van de Gaming Pro Carbon op dat prijspunt een lastig stukje concurrentie voor de meeste duurdere borden. Vooral als je voor minder geld toch veel moederbord wilt. Ga je voor een chique itx-systeem, dan kun je simpelweg niet om de X470-I Gaming van ASUS heen, of om de Taichi Ultimate, als je één van de weinigen bent die wel een 10Gbit/s-netwerk op zal zetten. Zo is er in elk geval ook nog wat te kiezen voor mensen die met AMD Ryzen een niche build willen maken.

©PXimport

Let op de voeding

De Teufel Boomster 4 is een draadloze, semigrote bluetoothspeaker die je thuis, onderweg of buiten kunt gebruiken. Het apparaat is groot genoeg om een kamer met muziek te vullen en compact genoeg om als een ouderwetse gettoblaster op je schouder mee te nemen.

Met een adviesprijs van 349 euro is de Teufel Boomster 4 niet goedkoop (maar wel goedkoper dan zijn voorganger bij de introductie was). Het apparaat neemt het robuuste ontwerp van de Boomster 3 over en oogt zowel stoer als modern met zijn metalen grille en industriële aluminium handvat. Verder is het goed om te weten dat de behuizing spatwaterdicht is en een regenbui overleeft. Je kunt de Boomster 4 bestellen in de kleuren zwart, grijs of mintgroen.

De vertrouwde basis

De bediening is daarnaast hetzelfde gebleven. Dat betekent dat je toegang hebt tot fysieke knoppen onder een zacht rubber paneel met duidelijke feedback. Via de knoppen regel je volume, bas, afspelen en bronselectie. Net als bij het vorige model levert Teufel ook nu een infrarood afstandsbediening bij de speaker. Hiermee pas je alles op afstand aan. Dat is vooral handig voor gebruik in huis, zodat je niet steeds naar het apparaat hoeft te lopen.

©Wesley Akkerman

De Teufel Boomster 4 is bovendien meer dan een bluetoothspeaker alleen: er zit namelijk ook een radio-ontvanger in (net als bij de vorige modellen), voor zowel FM als DAB+. Dankzij multipoint bluetooth kun je bovendien twee smartphones tegelijkertijd koppelen en afwisselend de muziek regelen. Tot nu toe oogt en voelt de Teufel-speaker dus nog heel erg hetzelfde aan als je hem naast zijn voorganger zet. Wat is er dan precies nieuw aan dit model?

Vernieuwing in details

Het gaat vooral om kleinere, maar niet onbelangrijke eigenschappen. Zo kun je de Teufel Boomster 4 opladen met een usb-c-kabel. Een oplader krijg je er niet bij, maar met een beetje geluk heb je die thuis al liggen. Opladen kan voortaan met 45 watt, waardoor bijtanken lekker snel gaat. En hoewel de batterijcapaciteit er niet op vooruit is gegaan, gaat de accu toch langer mee: van 18 naar maar liefst 23 uur.

©Wesley Akkerman

Helaas is de bluetooth-versie hetzelfde gebleven als bij zijn voorganger. Voor de audio, waarover verderop meer, is dat niet zo'n probleem. Maar voor moderne bluetooth-eigenschappen, zoals Auracast, hoef je dus niet aan te kloppen bij de Teufel Boomster 4. Wel is het mogelijk om een tweede Boomster 4 te koppelen voor een betere stereoweergave. Dat kan geheel draadloos, waardoor je geen gedoe hebt met kabels. Soms zijn het de kleine dingen die het hem doen.

Teufel Boomster 4 in de praktijk

Naast bluetooth- en radiofunctionaliteit kun je ook muziek afspelen via de aux-ingang. Die poort zit, samen met de usb-c-aansluiting, achter een rubber flapje achterop, onder de uitschuifbare antenne. Voor het geluid zorgen vijf drivers (twee tweeters, twee midrange en een woofer) en twee passieve radiatoren voor een diepere bas. Dit alles wordt aangestuurd met 42 watt vermogen. Ook heb je de beschikking over de kenmerkende Teufel-technologie Dynamore.

©Wesley Akkerman

Akoestisch klinkt de Boomster 4 standaard helder, maar de bas heeft regelmatig een zetje nodig. Je kunt die eenvoudig met 6 dB verhogen (of verlagen), waardoor die dieper en voller klinkt zonder te overheersen. Stemmen en het middenbereik zijn aangenaam aanwezig en klinken natuurlijk. De hoge tonen zijn gedetailleerd, maar klinken soms wel wat kil. Misschien moet je binnen je eigen muziek-app met de equalizer spelen, maar in de basis komt hier mooi geluid uit.

Het ligt trouwens ook maar net aan de omgeving waarin je luistert. En daarmee is de grootste kracht van de Teufel Boomster 4 ook z'n achilleshiel: juist omdat je hem overal mee naartoe kunt nemen en hij op allerlei plekken goed moet kunnen klinken, blinkt het apparaat op geen enkele plek écht uit.

Het goede nieuws is dat hogere volumestanden het karakter van de muziek niet aantasten en dat de Boomster 4 overweg kan met veel verschillende (mainstream) genres, met genoeg ruimte voor detail en emotie.

©Wesley Akkerman

Teufel Boomster 4 kopen?

Hoewel de Teufel Boomster 4 niet voor iedereen de meest interessante optie is, is dit wel de beste Boomster die het Duitse bedrijf tot op heden heeft uitgebracht. We kunnen ons zelfs voorstellen dat de Boomster 4 boeiend is voor mensen die nog met een 3 rondlopen. De batterij van zijn voorganger zou inmiddels zo slecht kunnen zijn dat hij het nog geen picknick volhoudt, en dan heb je met de 4 een waardige opvolger.

Philips lanceert de Evnia 27M2N6501L, een 27-inch QD-OLED-monitor die hoogwaardige beeldkwaliteit combineert met een relatief scherpe prijs. Het model richt zich vooral op gamers en gebruikers die veel waarde hechten aan contrast, vloeiende actie en brede inzetbaarheid.

De monitor maakt gebruik van QD-OLED-technologie, die bekendstaat om diepe zwarttinten en hoge kleurprecisie. De QHD-resolutie levert een scherp beeld, terwijl HDR-ondersteuning en 10-bit kleurdiepte het scherm geschikt maken voor films, games en grafische software. Opvallend is dat Philips deze eigenschappen aanbiedt in een prijsklasse waar QD-OLED tot nu toe nauwelijks te vinden was.

Voor gamers biedt de 27M2N6501L een verversingssnelheid van 240 Hz, wat zorgt voor vloeiende animaties en minder haperingen bij snelle actie. De monitor is G-Sync compatible en heeft extra hulpmiddelen zoals Crosshair- en Sniper-functies en ShadowBoost, die details in donkere scènes beter zichtbaar maken. Ambiglow krijgt een AI-upgrade en past de lichtgloed achter het scherm automatisch aan op de content.

©PHILIPS | Copyright (c) 2021 Stock Unit/Shutterstock.

HDMI 2.1 maakt het mogelijk om consoles en pc's direct op maximale resolutie en snelheid te gebruiken. MultiView toont twee apparaten tegelijk, nuttig voor wie wil multitasken. Verder zijn er opties zoals LowBlue Mode en Flicker-Free, die vriendelijker zijn voor je ogen. Ook heeft deze monitor een volledig verstelbare standaard.

De Philips Evnia 27M2N6501L is direct verkrijgbaar voor een adviesprijs van 419 euro. Philips geeft drie jaar garantie op zijn OLED- en QD-OLED-schermen, inclusief burn-in-dekking.

©Philips