4 AMD Ryzen processors getest
Het is alweer meer dan een jaar terug dat AMD de cpu-markt flink opschudde met hun Ryzen-architectuur. Na een dergelijke revolutie is het tijd voor verbeteringen en optimalisaties en dat is precies wat de onlangs gelanceerde tweede generatie Ryzen-processors brengen. Wij testten de vier jongste modellen uit de stal van AMD: de zes-core Ryzen 5 2600 en 2600X, en de acht core Ryzen 7 2700 en 2700X.
Voor wie niet weet wat AMD Ryzen precies is, beginnen we met een korte samenvatting. AMD speelde al geruime tijd geen rol van betekenis meer in de markt voor desktop-processors. Intel had een gigantische voorsprong wat snelheid en efficiëntie betreft, meer vanwege geklungel bij AMD dan vanwege echte innovatie bij Intel. De producten van Intel evolueerden elk jaar een beetje, een revolutie hadden we in geen tijden gezien.
Een jaar geleden kwam daar plotseling verandering in. Ogenschijnlijk uit het niets kwam AMD met hun Ryzen-architectuur, waarmee ze spontaan weer zij aan zij stonden met hun grote concurrent. Geen kleinigheid, gezien de technische kunsten die nodig zijn om een dergelijke technologie te ontwikkelen. Hoewel AMD technisch gezien Intel niet echt uit het veld sloeg, brak het de markt wel open door simpelweg veel meer cores voor minder geld aan te bieden, inclusief acht-core-processors voor consumenten. Lang verhaal kort: AMD deed spontaan weer echt mee.
Ogenschijnlijk uit het niets kwam AMD met hun Ryzen-architectuur, waarmee ze spontaan weer zij aan zij stonden met hun grote concurrent
-
Optimaliseren
Een jaar later is het tijd voor AMD om deze Ryzen-architectuur van een update te voorzien. Het resultaat is de Ryzen 2000-serie. De grootste verandering is een verkleining van het productieprocedé van 14 nm naar 12 nm. Hierdoor is de nieuwe generatie iets efficiënter en haalt die iets hogere kloksnelheden. Verder heeft AMD vooral één en ander geoptimaliseerd, bijvoorbeeld aan de cache en de automatische boost-functionaliteit. Positief uiteraard, maar geen aardverschuiving.
Er verandert dan ook niet veel aan de positie van deze nieuwe Ryzen 5 en Ryzen 7, direct tegenover de Intel Core i5 en Intel Core i7. De Ryzen 7 biedt meer cores dan zijn Intel-tegenhanger, de Ryzen 5 voegt multi-threading toe aan de zes cores die zijn concurrent tegenwoordig ook heeft. Dergelijke forse aantallen cores geven al aan dat AMD deze processors richt op fanatieke computergebruikers zoals gamers of creatieve (semi-) professionals. De Ryzen-instapmodellen van vorig jaar, de Ryzen 3 1200 en 1300X, krijgen vooralsnog geen direct opvolgers. Die worden spiritueel opgevolgd door de Ryzen 3 2200G en Ryzen 5 2400G apu’s: cpu’s met pittige geïntegreerde graphics.
Reputatie opbouwen
De modellen waar we ons vandaag op richten, hebben net als vorig jaar geen geïntegreerde graphics, waardoor een losse grafische kaart nodig is om het systeem te laten functioneren. Geen drama, want zowel gamers als creatieve (semi-) professionals zullen zo’n kaart ook echt nodig hebben, maar gebruiksdoeleinden die louter van de processorkracht gebruik willen maken worden hiermee wel in een hoekje geschoven.
AMD lijkt zich er echter van bewust dat elk nadeel gecompenseerd dient te worden op hun missie om een echte deuk in de reputatie van Intel te slaan. Enthousiastelingen mogen dan wel onder de indruk zijn van Ryzen, maar AMD moet opboksen tegen de jarenlang opgebouwde reputatie van Intel als de absolute standaard in computers. Om meer waarde te bieden heeft AMD gekozen om alle tweede-generatie Ryzen-processors van koelers te voorzien, waar Intel de topmodellen zonder koeler levert. Wat die topmodellen betreft zet AMD nog een extra stap ten opzichte van de concurrent door die modellen verder aan te kleden met rgb-verlichting in de koeler.
Over de prestaties van elk van de meegeleverde koelers kunnen we kort zijn: die zijn voldoende. Wil je een systeem dat ook tijdens zware taken onhoorbaar stil blijft, dan loont het om te investeren in een extra koeloplossing.
©PXimport
Overklokken voor iedereen
Als je wilt gaan overklokken is het raadzaam om ook te investeren in een losse koeler. Deze AMD-processors hebben echter als fijne plus dat ze te overklokken zijn wanneer je ze met de B350- of de aanstaande B450-moederborden wilt combineren. Bij Intel zit je dan vast aan de hoogst gepositioneerde borden en processors. Dankzij de tamelijk eenvoudige AMD-software is overklokken kinderlijk eenvoudig en toegankelijk voor een groter publiek. Of je er praktisch heel veel mee wint valt te betwijfelen, want de Ryzen 5 2600X en Ryzen 7 2700X boosten zichzelf al stevig. Bovendien kan de normaal zeer zuinige Ryzen 7 2700 weliswaar overgeklokt worden tot het niveau van de duurdere 2700X, maar dan schiet het verbruik dat van zijn grotere broer voorbij.
Een ogenschijnlijk sympathieke keuze van AMD is de doorgaande ondersteuning van het AM4-socket dat ze met de eerste Ryzen-generatie introduceerden. Intel heeft een minder goede reputatie op dit gebied. AMD brengt samen met deze tweede generatie weliswaar de nieuwe X470 chipset uit, maar de nieuwe processors moeten ook op de X370- en B350-borden van vorig jaar functioneren. Ook hier vragen we ons af of het praktische voordeel wel zo groot is. Combinatie van een ouder bord met een nieuwe processor vereist namelijk een recent bios. Blind adviseren om de (veelal voordelige) oudere moederborden aan te schaffen kunnen we daarom niet: je moet stappen zetten om een bord met ouder bios werkend te krijgen.
©PXimport
Prestaties
Op het gebied van performance maakt AMD zoals verwacht een sprongetje voorwaarts. Zo is de nieuwe Ryzen 7 2700 grofweg even snel als de Ryzen 7 1700X, maar vooral een flink stuk efficiënter en daarmee de betere keuze, hoewel de eerste generatie Ryzen-processors voor dumpprijzen ook best interessant kunnen zijn. Het is de Ryzen 7 2700X die laat zien wat er daadwerkelijk inzit, met een flinke toename van de prestaties over de hele linie. Wel moeten we opmerken dat de veel hogere turbo-snelheden ook het stroomverbruik opdrijven. Voor Ryzen 5 zien we eveneens een bescheiden toename van de prestaties bij gelijk stroomverbruik.
Omdat de prestaties niet dramatisch anders zijn, blijft AMD hameren op dezelfde sterke punten: het voordeel van heel veel cores, wat in zware creatieve taken zoals renderen of video editing echt verschil maakt. Maar ook Intel heeft zijn Core i7-modellen inmiddels echter van zes cores voorzien; het verschil in de zwaardere taken is niet meer zo groot als vorig jaar. De toevoeging van multi-threading in de Ryzen 5 boven de Intel Core i5 zorgt echter voor een pittig gat in de benchmarks, waardoor mensen met beperkt budget die bijvoorbeeld met Adobe Premiere aan de slag willen er goed aan doen om de Intel Core i5 links te laten liggen. Desondanks behoudt de Ryzen 7 zijn voorsprong in de multi-threaded-applicaties, want de benchmarkscores die we zien zijn vooralsnog duidelijk beter dan die van de Intel Core i7-8700K.
©PXimport
Gamers opgelet
Zelfs met de hogere kloksnelheden blijft gaming het punt waarop AMD nog wat te verbeteren heeft. Op 1440p- en 4K-resolutie blijven de verschillen zeer beperkt, maar op 1080p- en full-hd-resolutie zetten videokaarten ondersteund door een vergelijkbare Intel-processor een paar procent hogere scores neer. Doe je naast het gamen het nodige creatieve werk, dan zijn dergelijke percentages niet schrikbarend. Koop je echter een processor puur om te gamen, dan heeft Intel simpelweg de sterkste kaarten in handen. AMD is voor gamers vooral interessant wanneer je ook de nodige creatieve taken met je systeem gaat doen.
Sneller werkgeheugen helpt... een beetje.
Het is geen geheim dat de snelheid van het werkgeheugen slechts beperkte impact heeft op de totale prestaties van een computer. Door de bank genomen is de impact van sneller geheugen bij AMD iets groter dan bij Intel, maar uit onze benchmarks bleek dat het verschil tussen een instapgeheugenkit (2133MHz ddr4) en een prijzige 3400MHz-kit grofweg 3% bedroeg in de creatieve prestaties van een Ryzen 7 2700X. In de praktijk betaal je ten opzichte van een instapgeheugenkit vaak weinig tot niets meer voor een 2933MHz- of 3200MHz-geheugenkit, dus dat is een aantrekkelijke aanschaf. Stevig investeren in nog sneller geheugen is echter objectief zelden aantrekkelijk. Het loont dan weer wel om op de compatibility list (QVL) van jouw gekozen moederbord te kijken welke geheugenkits gegarandeerd werken met jouw moederbord.
En de doelgroep is…
Hoewel we structureel goede cpu-prestaties zien zijn er toch een paar pittige mitsen en maren. Wie de pc alleen voor gaming inzet, kijkt beter naar Intel. Consumenten die de kracht van een videokaart niet nodig hebben, vallen eveneens buiten de Ryzen-boot. Daarbij is het prestatieverschil tussen een Ryzen 7 2700X en een Core i7 8700K ook in multi-threaded-applicaties niet zo extreem groot meer dat Intel-fans direct onder de indruk zullen zijn.
De Ryzen 7 2700X lijkt het vooral te moeten hebben van gebruikers die frequent met zwaardere creatieve applicaties aan de slag gaan. Ook streamers dienen deze processor serieus te nemen, want het grote aantal cores leent zich uitstekend om gamen en het uitzenden ervan te combineren op één computer. Daarmee pakt AMD niet de massa, maar wel de groep echte powerusers.
De Ryzen 7 2700 is nauwelijks goedkoper maar wel een stuk minder snel dan de 2700X, wat hem voor de meeste gebruikers eigenlijk niet interessant maakt. Zijn zeer lage verbruik en ongeslagen efficiëntie maakt het echter wel een knappe optie voor specifieke scenario’s waar een laag verbruik cruciaal is, of wanneer veel cores vereist zijn zonder al te strikte per-core prestatie-eisen (sommige VM-scenario’s). Om hem echt interessant te maken voor een breder publiek moet de prijs naar beneden.
De Ryzen 5 2600 en 2600X ontlopen elkaar onderling heel weinig en lijken vooral bedoeld om op twee verschillende prijspunten veelzijdige alleskunners te bieden. Als processor zijn ze op dat punt een stuk krachtiger dan hun Intel-tegenhangers, dus als je voor een bescheiden bedrag een creatieve monstercomputer c.q. alleskunner wilt kopen, zijn het echt uitstekende opties.
©PXimport
De Tapo C460 is een buitencamera, maar is dankzij de magnetische bevestiging ook heel handig voor binnengebruik.
