De onlangs uitgebrachte Fusion A-processors van AMD zijn eindelijk ook beschikbaar voor de desktop. Goed nieuws voor iedereen die op zoek is naar een goedkope pc waarop het toch goed films kijken en gamen is.

AMD's A-serie APU's, die eerder bekendstonden onder de codenaam Llano, luidt AMD's overstap naar een 32nanometer-proces in. Hiermee gaat het energieverbruik omlaag en de prestaties omhoog. APU staat voor Accelerated Processing Unit, wat betekent dat de cpu en gpu gecombineerd zijn op één chip, hetzelfde als Intel gedaan heeft in zijn Sandy Bridge-processors. Het cpu-gedeelte in de A-serie is een gemodificeerde 'Stars', de processorkern die we kennen van AMD's Phenom II. De chip heeft vier cores met 4 MB L2-cache. Overigens hebben de A4-modellen slechts twee geactiveerde kernen en verschijnen er ook A6-modellen met drie en vier kernen. AMD heeft wat tweaks uitgevoerd in het ontwerp, waardoor de processors per kloktik iets sneller zijn dan een Phenom II. De absolute kloksnelheden zijn echter lager, waardoor ze minder presteren.

©PXimport

De APU is een combinatie van cpu en gpu in één verpakking.

Helaas is voor de APU's een nieuwe socket met bijbehorende chipset nodig die AMD FM1 genoemd heeft. De chipset heeft A75 als typenummer meegekregen en biedt de mogelijkheden die we van een moderne chipset verwachten. Zo biedt de chipset 4 x usb 3.0 en 6 x SATA 6 Gbit/s. Zowel Intel als AMD bieden op sommige processors een automatische overklokfunctie. Intel noemt het Turbo Boost, AMD heeft het over Turbo Core. Beide technologieën werken vergelijkbaar: als de processor thermische ruimte heeft, dan klokt hij zichzelf een beetje over zodat er extra snelheid voorhanden is als dat nodig is. Turbo Core is echter niet aanwezig op de geteste AMD A8-3850. Er komt overigens wel een A8-3800 uit later dit jaar die wel is voorzien van Turbo Core, maar die heeft zelfs op de Turbofrequentie een lagere kloksnelheid dan de A8-3850.

Vergelijkingstest

De AMD A8-3850 is een quadcore-processor met een kloksnelheid van 2,9 GHz die is voorzien van de AMD Radeon HD 6550D-gpu. Het processorgedeelte is qua prestaties ongeveer vergelijkbaar met de AMD Athlon II X4 645. De Radeon HD 6550 is vergelijkbaar met een instapmodel grafische kaart van AMD waardoor de pc zonder losse grafische kaart toch aardige prestaties moet kunnen neerzetten. We hebben de AMD A8-3850 vergeleken met de Intel Core i3-2100, een dualcore-processor met Hyper-Threading met een kloksnelheid van 3,1 GHz van Intel met Intel HD Graphics 2000 als grafische chip. Voor AMD hebben we een moederbord gebruikt met de A75-chipset, voor Intel een moederbord met de H67-chipset. Beide testopstellingen zijn voorzien van 4 GB geheugen, een harde schijf van 1 TB en Windows 7 Home Premium 64 bit.

De eerste vergelijkingstest die we gedraaid hebben is 3DMark Vantage. Dit is een synthetische benchmark die een idee geeft hoe de hardware met ingewikkelde taken omgaat. We hebben voor 3DMark Vantage gekozen omdat de Intel HD Graphics 2000 niet met DirectX 11 om kan gaan. De AMD A8-3850 is overduidelijk sterker dan de Intel Core i3-2100 en het is bijna komisch om te zien hoe groot het verschil is in de gpu-score van de AMD- en Intel-processor. Intel zet ondanks dat het een dualcore-processor is wel een betere cpu-score neer.

©PXimport

De volgende vergelijkingsbenchmark is Worldbench 6, het benchmarkprogramma dat is ontwikkeld door onze Amerikaanse collega's van PCWorld en bestaat uit taken in normale Windows-programma's. Zo wordt Firefox gebruikt om door webpagina's te klikken en wordt Photoshop ingezet om foto's te bewerken, taken die u thuis zelf ook doet. De Intel Core i3-2100 is met een score van 127 de snellere processor en scoort veertien procent beter dan de AMD A8-3850 die een score van 109 neerzet.

Instapprocessors als de AMD A8-3850 en de Intel Core i3-2100 zijn ontworpen met een laag energieverbruik in het achterhoofd. Beide processors zijn dan ook lekker zuinig. Het AMD-systeem trok in idle-modus 42,3 watt uit de wandcontactdoos, terwijl de Intel-machine 44,6 watt verlangde. Wanneer we de machines aan het werk zetten door een 1080p-film te kijken, dan verlangt de AMD-machine 66,2 watt en de Intel-machine 72,6 watt.

AMD Dual Graphics

Een interessante mogelijkheid van het nieuwe AMD-platform is dat de ingebouwde gpu in de processor niet nutteloos wordt als u besluit om een losse grafische kaart te installeren. De kracht van ingebouwde gpu wordt gecombineerd met de kracht van de losse grafische kaart, waardoor u nog steeds iets hebt aan de gpu in de APU. U hebt hier wel een AMD Radeon DirectX 11 als grafische kaart voor nodig. AMD noemt de technologie AMD Radeon Dual Graphics en het is vergelijkbaar met AMD's CrossFire, waarbij twee normale grafische kaarten gecombineerd worden. De technologie is in potentie een relatief goedkope manier om uw grafische prestaties te boosten, al waarschuwt AMD wel dat u een snellere grafische kaart moet gebruiken dan de ingebouwde gpu in de APU om er echt iets van te merken. Wij hebben de technologie geprobeerd in combinatie met een AMD Radeon HD 6570. In de BIOS zult u moeten aangeven dat u gebruik wilt maken van Dual Graphics, waarna u in Windows kunt booten. AMD's Vision Engine zal de technologie nu activeren. We hebben twee spellen op verschillende resoluties gebruikt om te zien of we een verschil zien en hebben de AMD Radeon HD 6570 ook in de Intel-testmachine ingebouwd. In het spel Just Cause 2 hebben we alle grafische opties op de laagste instellingen gezet, antialiasing uitgeschakeld en de anisotropische filtering op 2x ingesteld. In S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat hebben we de grafische opties eveneens op het minimale ingesteld. Overigens zijn de spellen eigenlijk op geen één instelling speelbaar, maar u kunt wel goed het verschil in grafische kracht tussen AMD's en Intels ingebouwde grafische chips zien. Op AMD's oplossing zijn spellen met wat moeite wellicht nog speelbaar, terwijl u bij Intel echt niet aan spellen moet denken zonder extra grafische kaart. Na het toevoegen van de losse grafische kaart wordt de speelbaarheid op het AMD-platform een stuk beter. Er is zeker verschil te zien tussen de prestaties van de Intel-machine met de HD 6570 en de AMD machine met de HD 6570, waarbij de grafische kracht van de ingebouwde gpu toegevoegd wordt.

©PXimport

Nieuwe typenummers

De AMD A6- en A8-processors kunnen op dit moment met een drietal losse videokaarten gecombineerd worden: de Radeon HD 6450, 6570 en 6670. Omdat de uiteindelijke prestaties afhankelijk zijn van de geïntegreerde én de losse videokaart, geeft AMD aan alle combinaties weer een nieuwe naam. Zo heet de combinatie van een in de AMD A8-processor geïntegreerde Radeon HD 6550D gpu met een losse Radeon HD 6570 videokaart, bijvoorbeeld Radeon HD 6630D2. Een volledig overzicht vindt u op de website van AMD.

Conclusie

Het Lynx-platform is indrukwekkend en laat de koers van AMD zien. Wat de APU mist aan rauwe cpu-kracht, maakt het goed met zijn relatief krachtige gpu. Zal dit genoeg zijn? Als uw budget beperkt is, dan is het antwoord een overtuigende ja. U hebt immers geen losse grafische kaart nodig, iets dat u bij Intel eigenlijk wel nodig hebt. AMD buit zijn sterke punten goed uit en is erin geslaagd een platform te ontwikkelen dat is gericht op gebruikers die HD-video willen kijken en lichtere spellen willen spelen. Het toevoegen van een losse grafische kaart zorgt ervoor dat de prestaties verbeteren. Hiervoor is wel wat configuratiewerk noodzakelijk, maar leuk is dat het toevoegen van een relatief goedkope grafische kaart zorgt voor een meetbare sprong in prestaties.

AMD A8-3850 APU

Prijs € 120,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Grafisch erg sterk

Energiezuinig

Grafische gedeelte niet

nutteloos met extra gpu

Minpunten

Cpu-gedeelte niet heel indrukwekkend

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een uitgebreide bluetoothspeaker, verkrijgbaar in de kleuren Classic Black en Stone Grey, en heeft een adviesprijs van net geen 250 euro. Het systeem beschikt onder meer over self-tuning-technologie – hoe klinkt dat in de praktijk?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een eigentijdse doorontwikkeling van de bekende speaker, waarbij het iconische ronde ontwerp behouden is gebleven, maar de technologie erachter een flinke sprong voorwaarts maakt. Een van de grootste vernieuwingen is het Constant Sound Field-algoritme (CSF), dat het geluid over de drie interne kanalen verdeelt en via de tweeters verspreidt. Zo ontstaat een breder en consistenter geluidsbeeld. Dankzij Auracast koppel je de speaker eenvoudig aan een tweede Onyx Studio 9 of een andere compatibele Harman Kardon-luidspreker, waarmee je snel een stereoset of zelfs een hele multiroom-opstelling creëert.

De geluidsweergave past zich automatisch aan de ruimte aan dankzij ingebouwde self-tuning-technologie. Wie liever zelf de touwtjes in handen houdt, kan via de Harman Kardon One-app de equalizer gebruiken om het geluid naar eigen smaak af te stellen. De app is optioneel, maar wel handig voor wie net wat meer controle wil, bijvoorbeeld over het accuniveau. Dat is namelijk nergens op de speaker zelf duidelijk zichtbaar. Het strakke en stijlvolle ontwerp oogt daardoor extra clean, al levert dat wel wat in op het praktische gemak.

©Wesley Akkerman

Gemoderniseerd ontwerp

Het vernieuwde design blijft trouw aan de herkenbare ronde vorm, maar oogt tegelijkertijd frisser en functioneler. De geïntegreerde handgreep, aluminium standaard en een rij zachte siliconen knoppen maken de Onyx Studio 9 niet alleen mooier, maar ook gebruiksvriendelijker. Wat bovendien opvalt: je kunt de accu vervangen als dat nodig is. Handig, want zo hoef je niet meteen een nieuwe speaker aan te schaffen als de batterij na verloop van tijd minder presteert. Wel jammer dat Harman Kardon daar op de officiële website weinig over loslaat: over de prijs of verwachte levensduur van zo'n accu blijft het stil.

Doordat het voetstuk nu onderdeel is van de onderzijde, kun je de speaker flexibeler neerzetten. Bij de vorige generatie – de Onyx Studio 8 – moest de rand iets uitsteken om de speaker stabiel neer te kunnen zetten, en dat was niet overal praktisch. De huidige opstelling is daardoor een stuk eenvoudiger en veelzijdiger. Aan de achterkant vind je nog een aux-ingang voor wie liever een bekabelde verbinding gebruikt, en een usb-c-poort waarmee je bijvoorbeeld je telefoon kunt opladen. Functioneel, zonder het strakke ontwerp uit het oog te verliezen.

©Wesley Akkerman

Geen simpele bluetoothspeaker

Hoewel de Onyx Studio 9 in de basis een bluetoothspeaker is, betekent dat niet dat je beperkt bent in je mogelijkheden. Dankzij Auracast kun je bijvoorbeeld eenvoudig meerdere speakers koppelen of een stereopaar vormen. Daarnaast ondersteunt het apparaat multipoint-connectiviteit, waardoor je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Wisselen tussen bijvoorbeeld je laptop en je telefoon gaat dan razendsnel, zonder opnieuw te hoeven koppelen. Wel goed om te weten: bediening via wifi behoort niet tot de mogelijkheden; dat is iets voor een ander type speaker.

Voor de fijnproevers onder ons is er de Harman Kardon One-app. Daarmee stel je eenvoudig zaken in zoals Auracast-configuratie; de app loodst je daar soepel doorheen. We hebben geen tweede speaker kunnen testen, dus het vormen van een stereopaar hebben we niet zelf uitgeprobeerd. Toch lijkt dat proces dankzij de duidelijke interface weinig voeten in de aarde te hebben. Verder biedt de app een zevenbands-equalizer en diverse geluidsprofielen, waarmee je het geluid naar wens kunt tweaken. Wij lieten de speaker z'n eigen ding doen, en dat werkte prima.

©Wesley Akkerman

Self-tuning, hoe klinkt dat?

Zelfkalibrerende bluetoothspeakers zijn allang geen unicum meer, maar of het eindresultaat daadwerkelijk goed klinkt, blijft per merk en model verschillend. In het geval van de Onyx Studio 9 mogen we niet klagen: de speaker levert een volle, warme bas die nergens overheerst. Ook het midden en vooral de hoge tonen blijven netjes overeind, al zou het middengebied af en toe wat extra definitie kunnen gebruiken. Gelukkig kun je dat prima corrigeren via de equalizer in de bijbehorende Harman Kardon One-app.

Wel merk je dat de plaatsing in huis flinke invloed heeft op hoe de speaker klinkt. Zet je 'm midden op een tafel in een open ruimte, dan krijg je een ander geluidsbeeld dan wanneer je 'm op een kast tegen de muur zet. Vooral bij plaatsing vlak bij een wand of raam kan de bas wat te prominent worden, alsof de self-tuning daar nog niet helemaal op inspeelt. In zo'n geval biedt de app gelukkig uitkomst, maar telkens finetunen na een nieuwe plek voelt dan weer wat omslachtig.

©Wesley Akkerman

Bij de gratie van gebruikersgemak

Wat dat verplaatsen betreft: met zijn 3,3 kilo is de Onyx Studio 9 geen lichtgewicht speaker, maar dankzij de stevige, slim geplaatste handgreep bovenop til je hem moeiteloos van de ene naar de andere kamer. Zo heb je overal in huis meteen goed geluid bij de hand. Wat je alleen misschien een beetje mist, is een vaste oplaadbasis. Nu werk je met een losse voedingskabel die je steeds handmatig moet aansluiten en weer opbergen; functioneel, maar het had nét wat eleganter gekund.

Misschien valt dat onder de noemer 'luxeprobleem', maar juist bij dit soort producten draait alles om gebruiksgemak. En als dat nog net iets soepeler kan, waarom zou je daar dan niet voor gaan? De accuduur ligt officieel op 8 uur, al hangt dat natuurlijk af van hoe hard je de muziek afspeelt en of je onderweg ook een ander apparaat oplaadt via de usb-c-poort. Reken in de praktijk dus eerder op een uur of 6 à 7. Tot slot nog een belangrijke kanttekening: de Onyx Studio 9 is niet water- of stofbestendig, dus laat hem liever binnen staan.

©Wesley Akkerman

Onyx Studio 9 kopen?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een bluetoothspeaker die vertrouwd oogt, maar op meerdere vlakken een stap vooruit zet. Het ronde ontwerp is gebleven, maar de nieuwe voet en geïntegreerde handgreep maken hem stabieler én makkelijker te verplaatsen. De automatische geluidsafstemming doet z'n werk goed, met warme bassen en kraakheldere hoge tonen. Staat hij dicht bij een muur, dan kan de bas wat overheersen, maar dat pas je snel aan via de equalizer in de app.

Qua mogelijkheden zit het ook wel snor. Je kunt meerdere apparaten koppelen via multipoint, een stereopaar vormen of gebruikmaken van Auracast. Toch zijn er wat kanttekeningen. Zo ontbreekt een zichtbare accustatus op de speaker zelf en zou een vaste oplaadbasis het gebruik net iets soepeler maken. De batterij houdt het zo'n zes tot acht uur vol, afhankelijk van hoe je 'm gebruikt. En hoewel hij er robuust uitziet, kun je hem beter binnen houden: tegen water of stof is hij namelijk niet bestand. Dat neemt niet weg dat de Onyx Studio 9 een stijlvolle speaker is met indrukwekkend geluid: ideaal voor wie een premium audio-ervaring zoekt in huis.

Je hebt nét je auto gewassen of je ramen gelapt… en dan is alles weer bedekt met een waas van stof. Vooral in de zomer is het vaak geen gewone luchtvervuiling, maar stuifmeel (pollen), Saharazand of een combinatie van beide. Hoe verwijder je dat spul snel én veilig, zonder krassen of vlekken?

Lees ook: Zonnepanelen onderhouden: moet dat?!

Een paar dozijn keer per jaar komt het voor, dat alles ineens onder een roodbruine of gelige stofwaas zit. Het eerste is Saharazand, dat ontstaat in de woestijn en door sterke luchtstromen duizenden kilometers wordt meegenomen. Het komt via regen of droge luchtstromen in Nederland terecht, vooral in het voorjaar (maart-juni) en in het najaar (oktober-november). Het geelgroene stof zijn pollen: stuifmeelkorrels van bomen, grassen en planten. In het voorjaar zijn elzen, berken en hazelaars actief. In de zomer en nazomer volgen grassen en kruiden. Pollen zijn licht en plakkerig, hechten zich makkelijk aan oppervlakken en zijn lastig te verwijderen. Voor zowel Saharazand als pollen geldt dat het geen kwestie is van gewoon even wegvegen. Onder de tabel lees je wat je wél moet doen.

*Met 'in de lak branden' wordt bedoeld dat Saharazand zich onder invloed van zonlicht en warmte kan hechten aan de lak van je auto. Dit gebeurt vooral wanneer het zand niet tijdig wordt verwijderd en de zon fel schijnt. Het resultaat zijn doffe plekken of vlekken die moeilijk te verwijderen zijn en soms alleen met polijsten kunnen worden hersteld. Dit effect is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij vogelpoep of boomhars die te lang op de lak blijft zitten. Daarom is het belangrijk om Saharazand zo snel mogelijk en op de juiste manier van je auto te verwijderen.

Auto

Zowel Saharazand als stuifmeel zijn schurend. Veeg je het droog af, dan ontstaan microscopische krasjes in de lak of op het glas. En bij zon of regen kunnen er doffe vlekken ontstaan, omdat het vuil zich vastzet.

Laat de auto dus nooit alleen in de regen staan in de hoop dat het vanzelf wegspoelt. Spoel eerst royaal af met schoon water. Pas daarna gebruik je een spons, zachte borstel of microvezeldoek. Ga je naar de wasstraat? Kies dan een programma met voorwas en hogedruk. Overweeg ook een waxbehandeling: dat maakt de lak water- en vuilafstotend, waardoor vuil zich minder snel hecht.

©Kärcher

Ramen

Na een Saharazandbui blijft er vaak een bruinig stoflaagje achter op de ramen en kozijnen. Laat dit niet te lang zitten: zonlicht en regen kunnen het zand als het ware 'inbakken', met doffe plekken als gevolg. Spoel de ramen daarom altijd eerst ruim af met schoon water. Zo voorkom je dat het zand krassen maakt tijdens het zemen. Gebruik daarna een raamwisser of een snoerloze raamreiniger voor een streeploos resultaat. Ook buitenvensterbanken verdienen aandacht: daar hoopt het stof zich vaak in hoekjes op.

Pollen zijn minder zichtbaar dan zand, maar kunnen een plakkerige laag vormen op glas. Op ramen kunnen ze zich hechten aan condens of lichte verontreinigingen, waardoor je een doffe waas ziet. Binnenramen kun je het best afnemen met een licht vochtige doek. Hebben er ventilatieroosters open gestaan, dan is het slim ook die in de schoonmaak mee te nemen: pollen komen daar makkelijk door naar binnen.

Zonwering, parasols en rolluiken

Op textiel en kunststof mengt Saharazand zich met pollen, roet en stof tot een hardnekkige laag. Vooral zonneschermen, parasols, rolluiken en buitenjaloezieën raken snel vervuild. Stel schoonmaken niet uit: bij regen trekt het vuil in de vezels of ontstaan er vlekken.

Gebruik een zachte borstel of een opzetstuk van je hogedrukreiniger om het vuil voorzichtig los te weken. Werk van boven naar beneden. Spoel goed na en laat het doek volledig drogen, bij voorkeur uitgeklapt. Behandel textiel daarna met een impregneermiddel dat vuil en vocht afstoot. Zo blijft het langer schoon én beschermd.

Lees ook: Je zonnescherm schoonmaken doe je zo

Terras en tuinmeubels

Op je terras lijkt het zand of stuifmeel misschien onschuldig. Maar wie het laat liggen, loopt het al snel naar binnen. En dat kan krassen veroorzaken op parket, pvc of laminaat. Bovendien blijven fijne stofdeeltjes aan schoenen plakken.

Verwijder Saharazand en pollen met een zachte buitenbezem of een nat-droogzuiger. Daarna kun je het terras grondig reinigen met een hogedrukreiniger. Een terrasreiniger-opzetstuk verdeelt het water gelijkmatig, voorkomt opspattend vuil en zorgt voor een egaal resultaat zonder modderspetters tegen je gevel. Denk ook aan je tuinmeubels: hout of kunststof moet je direct afspoelen en zacht afborstelen om vlekvorming te voorkomen.

Zonnepanelen

Pollen en Saharazand laten een dunne laag achter die de lichtinval op zonnepanelen vermindert. Zeker na enkele droge dagen kan het rendement met meerdere procenten dalen. Je merkt dit vooral aan een lager opgewekt vermogen in je app of omvormerdisplay.

Spoel de panelen voorzichtig af met een tuinslang of zachte borstel met water. Vermijd schurende materialen of hogedruk, want die kunnen de coating beschadigen. Gebruik alleen een neutraal schoonmaakmiddel als dat écht nodig is. Zijn je panelen moeilijk bereikbaar? Laat dan een professioneel bedrijf langskomen. Zij reinigen de panelen veilig en controleren direct of alles nog goed werkt.

©Marina Lohrbach

Ook binnen kun je last hebben

Heb je ramen of deuren open gehad tijdens een stofwolk of stuifmeelperiode? Dan ligt er vaak een fijne laag op vensterbanken, vloeren en meubels. Gebruik een stofzuiger met HEPA-filter om te voorkomen dat het stof wordt rondgeblazen. Microvezeldoekjes (licht vochtig) zijn ideaal om het stof op te nemen. Droog afnemen heeft weinig effect en verspreidt het alleen maar. Heb je hooikoorts? Dan is grondig schoonmaken extra belangrijk. Fijnstof en pollen kunnen allergische klachten verergeren.

Minder last met de juiste voorbereiding

Wanneer er Saharazand wordt verwacht, hoor je dat vaak bij het weerbericht op radio, tv of online. En ook van pollen is redelijk bekend wanneer je er last van kunt hebben – omdat dat meestal seizoensgebonden is. Met een paar simpele maatregelen beperk je de overlast:

☐ Houd een tuinslang, zachte borstel en een paar microvezeldoeken binnen handbereik.

☐ Impregneer zonwering en parasoldoek elk voorjaar.

☐ Plan vaste schoonmaakmomenten in het voorjaar en na de zomer.

☐ Overweeg wax of coating voor je auto.

☐ Houd ramen gesloten tijdens droge, stoffige dagen – zeker als je gevoelig bent voor pollen.