ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Hoe ziet de toekomst van het Internet of Things eruit?

De hype rondom het Internet of Things is consumentenbeurs CES opnieuw aangewakkerd, net zoals voorgaande jaren. Security blijft een aandachtspunt en nieuw is de komst van een speciale WiFi-soort.

De nonprofit organisatie die WiFi-gebruik en -interoperabiliteit bevordert, promoot een nieuwe technologie voor draadloze netwerkverbindingen. Dit WiFi HaLow (technische benaming: 802.11ah) moet het zogeheten Internet of Things (IoT) vooruit helpen. Voor velen is het IoT een theoretisch en vooral marketinggedreven fenomeen. Fabrikanten spiegelen consumenten al jaren de voordelen voor van een connected of smart koelkast, die je kan waarschuwen als de melk bijna op is. Of, nog commerciëler, die de verse melk automatisch voor je bestelt online.

Falende en lekkende koelkast

In de praktijk blijken koelkastfabrikanten niet altijd goed thuis te zijn in computertechnologie. Ook niet als de bewuste fabrikant een elektronicaconcern zoals Samsung is. Die Zuid-Koreaanse firma, mede bekend van zijn tv’s en Android-smartphones, heeft enkele jaren terug al een smart fridge uitgebracht die toch niet zo slim blijkt te zijn. Net zoals Android-toestellen nogal eens achter blijven wat updates betreft, geldt dit ook voor koelkasten. Consumenten kunnen daardoor bijvoorbeeld niet meer een ingebouwde functie voor Google-agenda’s gebruiken, die dienst moet doen als online-vervanging voor briefjes op de koelkastdeur.

Erger nog, net zoals computers en smartphone blijken slimme koelkasten ook hackbaar. De beveiligde verbinding van Samsungs smart fridge met Google-diensten (zoals dus Google Agenda) blijkt niet goed beveiligd. Dit is afgelopen zomer al gedemonstreerd op hackersconferentie DefCon. Een kwaadwillende kan onder bepaalde omstandigheden de inloggegevens onderscheppen en daarmee hele Google-accounts kapen.

Hiermee lopen niet alleen gezinsagenda’s gevaar, maar ook e-mail, app-aankopen in de Play-store, aanmelding voor andere diensten en wat er allemaal nog meer kan met een valide Google-account. Minder impactvol is de onveiligheid van een internet-enabled ding als de BB-8 speelgoedrobot. Weer veel gevaarlijker is de hack afgelopen zomer van bepaalde Chrysler-auto’s.

Rudimentaire gebruiksscenario’s

De diverse fabrikanten laten zich niet ontmoedigen door dit soort tegenslagen. Updates en fixes worden gemaakt en nieuwe producten worden aangeprezen. Zo heeft Samsung op de Consumer Electronics Show van dit jaar - net zoals vele andere leveranciers - nieuwe IoT-zaken laten zien. Zoals de demonstratie samen met Microsoft van gebruiksscenario’s waarbij Microsofts spraakassistent Cortana antwoord kan geven op vragen als wanneer de was klaar is of hoe vol de koelkast is.

De aard van dit soort gebruiksscenario’s is nog vrij rudimentair en zal lang niet iedereen aanspreken. De achterliggende gedachte van het IoT is echter dat veel meer apparaten niet zozeer met hun gebruikers zullen communiceren, maar vooral met elkaar. Dit levert naar verwachting een nog onvoorziene hoeveelheid dataverkeer op die in sommige gevallen ‘gewoon’ netwerkverkeer (van de gebruiker) niet in de weg moet zitten (en vice versa).

Drukte vermijdend en zuiniger

Belangrijker nog is dat niet alle IoT-apparaten het formaat, de vaste plek en de stroomverbinding van bijvoorbeeld een koelkast zullen hebben. Klein, draadloos en dus energiezuinig is het adagio voor het IoT dat echt nuttige scenario’s moet realiseren. Hier komen nieuwe protocollen om de hoek kijken. Zoals dus het vers aangekondigde WiFi HaLow. Deze wireless technologie werkt met verbindingen onder de één Gigahertz (rond de 900 MHz) en heeft daarmee meerdere voordelen.

Ten eerste zit het niet in de al drukbezette band rond de 2,4 GHz. Verder vermijdt het ook de voor computers en smartphones al vaker gebruikte 5 GHz. Ten tweede vereist de relatief lage frequentie veel minder vermogen om te zenden. Dit kan ‘dingen’ die werken op batterijen een veel langere connectiviteit geven. Exacte cijfers voor het energieverbruik zijn nog niet duidelijk en daar is dus nog zorg over.

Verder, maar langzamer

Ten derde heeft WiFi HaLow een veel groter bereik. Een bekend nadeel van het minder drukbezette 5 GHz is dat het niet zo ver reikt in gebouwen als de ‘volle’ 2,4 GHz. HaLow gaat hier dus nog onder zitten en haalt daarmee tot wel twee keer de maximale afstand van gewone WiFi. Muren, elektronica en andere storende factoren worden hiermee overwonnen.

Deze voordelen komen wel met een nadeel: snelheid. HaLow geeft IoT-apparaten verbindingssnelheden tussen de 150 kilobit per seconde (Kbps) en 18 megabit per seconde (Mbps). Dat steekt nogal kaal af tegen reguliere WiFi die tegenwoordig Gigabit-snelheden kan halen. De data-uitwisseling van IoT-apparaten hoeft echter geen Gigabytes te kosten, dus de lagere snelheid kan afdoende zijn.

Of juist snel met kort bereik

Naast HaLow duikt er nog een ander draadloos protocol op dat veelbelovend is voor het IoT. Dit alternatief gaat juist wel voor snelheid en niet voor de afstand. LiFi is de naam en het werkt niet met radiogolven zoals WiFi, maar met lichtsignalen. Deze draadloze technologie gebruikt LED-lampen die voor het menselijk oog constant schijnen en dus als gewone verlichting zijn te gebruiken.

Ondertussen geven de LiFi-zenders lichtpulsen af voor draadloos netwerkverkeer met snelheden tot wel 224 Gigabit per seconde (Gbps). Lichtsignalen die weerkaatst worden via een oppervlak zouden nog altijd zo’n 70 Mbps kunnen halen. Het bereik van LiFi is vanzelfsprekend beperkt; muren houden al het verkeer tegen. Daarnaast moet het licht wel aan zijn om het draadloze netwerk ‘in de lucht’ te hebben.

Niet één protocol om alles te overheersen

De prognose is dat de draadloze toekomst, zeker voor het IoT, niet een of-of keuze wordt. Er zal niet één protocol zijn om alle apparaten te verbinden en overheersen. Diverse draadloze technieken zullen elkaar afwisselen en zelfs bijstaan om mobiele apparaten en ook slimme dingen verbindingen te geven. Net zoals Apple voor zijn Handoff tussen iPhones en Macs al een combinatie van Bluetooth en WiFi gebruikt.

Een draadloze verbinding met kort bereik of een geverifieerde combinatie van twee soorten connectie kan juist helpen om het beveiligingsniveau te verhogen. Afhankelijk van de vereisten voor security, snelheid, bereik en batterijduur wordt dan de beste verbinding gelegd. Daarbij blijft er ook een rol voor ‘ouderwets’ WiFi dat nu al in gebruik is. De Wi-Fi Alliance verwacht dat HaLow ook dienst gaat doen in apparaten die naast de 900 MHz band ook de 2,4 GHz en 5 GHz gebruiken. De eerste producten moeten dit jaar op de markt komen.

▼ Volgende artikel
Review Oppo Find X9 Pro – Dure smartphone met veel plussen
© Rens Blom
Huis

Review Oppo Find X9 Pro – Dure smartphone met veel plussen

De Oppo Find X9 Pro is een van de duurste smartphones die je kunt kopen. Het is ook het toestel met de langste accuduur, althans in onze gebruikstests. Wat kun je nog meer verwachten? Je leest het in deze Oppo Find X9 Pro-review.

Uitstekend
Conclusie

De Oppo Find X9 Pro is een premium smartphone met fantastische hardware, een heel goede zoomcamera en de beste accuduur die je kunt vinden. De software is nog wat voor verbetering vatbaar en de adviesprijs kan een terecht struikelblok zijn. Wel nemen we ons petje af voor wat de Find X9 Pro allemaal te bieden heeft.

Plus- en minpunten
  • Uitmuntende accuduur
  • Erg geavanceerde camera's
  • Op alle vlakken zeer premium
  • Updatebeleid en softwareschil kunnen beter
  • Erg hoge adviesprijs

De beste accuduur

Een van de speerpunten van de Oppo Find X9 Pro is zijn reusachtige batterij. Een 7500mAh-accu voorziet de telefoon van stroom en verpulvert hiermee de accu's van de Apple iPhone 17 Pro Max (nog geen 5000 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh) en Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh). Eigenlijk komt alleen de OnePlus 15 in de buurt, met zijn 7300mAh-accu. Oppo en OnePlus zijn zustermerken. In onze test met de OnePlus 15 concludeerden wij dat we het toestel probleemloos twee dagen kunnen gebruiken bij regulier gebruik. Goed nieuws: voor de Oppo Find X9 Pro geldt hetzelfde. Het lukt ons echt niet om de accu op één dag leeg te trekken en ook bij intensiever gebruik kunnen we de twee dagen aantikken.

©Rens Blom

Een Oppo-medewerker haalt een Find X9 Pro uit elkaar om de grote accu te tonen.

De Oppo Find X9 Pro hoef je dus maar om de nacht op te laden. Of ergens in de ochtend, dat kan ook. Het toestel ondersteunt namelijk erg snel opladen via de meegeleverde usb-c-kabel, al dien je dan wel zelf de benodigde adapter te kopen. Met een andere adapter gaat het laden een stuk minder snel. Voor draadloos opladen geldt hetzelfde. Het kan heel snel via een optionele Oppo-oplader of langzamer via een draadloze oplader van een ander merk.

©Rens Blom

Goed scherm

Gelukkig heeft de Oppo Find X9 Pro meer te bieden dan een fantastische accuduur. Dat mag ook wel voor die adviesprijs van 1299 euro. Het toestel beschikt over een premium ontwerp dat lekker in de hand ligt en een vingerafdrukscanner in het scherm die eigenlijk nooit dienst weigert. Het beeldscherm zelf is ook van heel hoge kwaliteit en meet 6,78 inch. Dat is fors, maar wel prettig bij het kijken van video's, gamen en typen met twee handen. Door de resolutie van 2772 x 1272 pixels is het scherm lekker scherp en de 120Hz-verversingssnelheid maakt het beeld soepel.

©Rens Blom

Hardware

Onder de motorkap zoemt – geruisloos natuurlijk – een MediaTek-processor. De dagen dat MediaTek bekendstond als een minder goede chipfabrikant zijn echt voorbij. De Dimensity 9500-chip in de Find X9 Pro is razendsnel, energiezuinig en heeft ook geen enkele moeite met games. En ja, gelet op de hoge adviesprijs van de smartphone is het niet verrassend dat Oppo er 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in zet. Een welkome combinatie die de Find X9 Pro klaarmaakt voor jaren gebruik.

Heel ver zoomen

Een ander sterk punt van de Find X9 Pro zijn de camera's. Het camera-eiland op de achterkant is groot en steekt best uit, wat komt omdat er serieuze (zoom)camera's in de behuizing zitten. Oppo werkt – al jaren – samen met fotografiemerk Hasselblad om de kwaliteit van zijn premium smartphonecamera's te verbeteren en dat is bij de Find X9 Pro niet anders. In de praktijk zijn wij bijzonder tevreden over de fotografie- en video-prestaties van de smartphone. Plaatjes ogen haarscherp, hebben realistische kleuren en zijn een genot om te bekijken op het smartphonescherm óf een groter scherm.

©Rens Blom

Interessant is de geavanceerde zoomcamera, waarmee je het beeld héél veel keren dichterbij haalt. We hebben de Find X9 Pro meegenomen naar China, waar we fabrieken van Oppo bezochten, en fotografeerden een en ander vanuit onze hotelkamer. Zoals je hieronder ziet, kun je vanaf de 21ste verdieping zó ver en goed inzoomen dat je een autobestuurder prima in beeld krijgt én de kentekenplaat kunt lezen. Of je ziet de tekst op het scherm van het reuzenrad, dat honderden meters verderop staat. Bij dat maximaal inzoomen zet de camerasoftware AI in om het beeld te verduidelijken. Daar wordt het beeld inderdaad duidelijker van, niet mooier.

©Rens Blom

©Rens Blom

Prima software vol apps

De Oppo Find X9 Pro draait op Android 16 en krijgt vijf jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Dat is goed, maar minder lang dan de zeven jaar complete updates die Google, Samsung en Apple uitrollen voor hun toptelefoons. De ColorOS-schil van Oppo werkt prima en bevat veel handige functies, maar ook ongevraagde commerciële apps als TikTok. Wij vinden het raar dat we op een peperdure smartphone lastiggevallen worden door meldingen van apps waar wij niets mee te maken willen hebben.

©Rens Blom

Conclusie: Oppo Find X9 Pro kopen?

De Oppo Find X9 Pro is een premium smartphone met fantastische hardware, een heel goede zoomcamera en de beste accuduur die je kunt vinden. De software is nog wat voor verbetering vatbaar en de adviesprijs kan een terecht struikelblok zijn. Wel nemen we ons petje af voor wat de Find X9 Pro allemaal te bieden heeft.

▼ Volgende artikel
Black Friday premium soundbar-deals: dit zijn de 5 beste aanbiedingen van 2025
Huis

Black Friday premium soundbar-deals: dit zijn de 5 beste aanbiedingen van 2025

Wie deze Black Friday zijn woonkamer wil omtoveren tot een thuisbioscoop, treft het: 2025 is een ongekend sterk jaar voor soundbar-deals. Topmodellen van JBL, LG, Sonos, Samsung én Sony zijn tot de laagste prijs ooit gedaald en behoren bovendien tot de beste systemen van dit moment.

In dit artikel lees je precies welke vijf soundbars er écht bovenuit steken en waarom deze aanbiedingen zo interessant zijn. Je krijgt per model een uitgebreid beeld van de mogelijkheden, de geluidskwaliteit en natuurlijk de actuele Black Friday-prijs. Zo kies je gegarandeerd de soundbar die perfect past bij jouw ruimte, tv en luisterstijl.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©JBL

JBL Bar 800 MK2: krachtige surround, afneembare speakers

De JBL Bar 800 MK2 is afgeprijsd tot de laagste prijs ooit en dat maakt de soundbar meteen een van de spannendste Black Friday-aanbiedingen. Deze 7.1-opstelling combineert veelzijdigheid met brute kracht: in totaal 780 watt, een 10-inch subwoofer en twee volledig draadloze, afneembare surroundspeakers. Dankzij Virtual Dolby Atmos en MultiBeam 3.0 vult het systeem de hele kamer met hoogte-effecten en breed uitgespreide details. De soundbar detecteert en versterkt subtiele elementen zoals voetstappen of het ritselen van kleding, terwijl PureVoice 2.0 ervoor zorgt dat dialogen helder blijven, zelfs in actiescènes. Je sluit de bar met één HDMI-kabel aan op je tv en streamt via wifi, AirPlay 2 of Google Cast. De JBL ONE-app helpt bij de installatie en kamerkalibratie, waardoor je in een paar minuten een perfect gebalanceerde set hebt. Voor ongeveer 798 euro is dit een van de meest complete systemen in zijn prijsklasse.

©LG

LG DSC9S: premium-upgrade voor de OLED C-serie

De LG DSC9S maakt deze Black Friday vooral indruk dankzij zijn scherpe prijs van rond de 399 euro, zeker gezien het feit dat deze soundbar is ontworpen als perfecte match met LG’s OLED C-serie. De 3.1.3-configuratie levert drie opwaarts gerichte speakers, waardoor Dolby Atmos-effecten realistisch boven je worden geplaatst. De soundbar werkt naadloos samen met compatible LG-tv’s via WOW Orchestra, waarbij de tv-speakers én soundbar volledig synchroon worden aangestuurd. De draadloze subwoofer zorgt voor stevige baslagen en wie later wil uitbreiden, kan een rear-kit koppelen voor nóg meer surround. Dankzij wifi, AI-Sound Pro, uitgebreide instellingen in het tv-menu en een strakke Synergy-bracket is dit pakket zowel technisch als visueel een prachtige aanvulling op een moderne woonkamer.

©Sonos

Sonos Arc Ultra: premium 9.1.4-geluid voor een scherpe prijs

Dat Sonos dit jaar een Black Friday-knaller neerzet, is bijzonder. De Arc Ultra is een ultramoderne soundbar die voor zo'n 799 euro een verrassend complete 9.1.4-ervaring biedt. Met 14 afzonderlijke drivers, een dual-membraan woofer en slim geplaatste side- en upfiring-speakers creëert de Arc Ultra een meeslepend Atmos-geluid dat je van alle kanten omringt. De nieuwe Sound Motion-technologie zorgt voor diepere bassen dan eerdere modellen, terwijl Trueplay automatisch de akoestiek van je kamer optimaliseert. Je streamt muziek via AirPlay 2, de Sonos-app of talloze andere diensten en kunt moeiteloos uitbreiden met extra subs of rear-speakers. Voor wie audiofiel niveau wil zonder losse versterker of complexe bekabeling, is dit waarschijnlijk de smaakmaker van dit jaar.

©Samsung

Samsung HW-Q990D: de absolute surround-koning

De Samsung HW-Q990D blijft een van de meest indrukwekkende all-in-one-surroundsystemen die je kunt kopen. De 11.1.4-opstelling met 22 speakers vult de kamer met een gigantische geluidskoepel, compleet met draadloze rear-speakers en een subwoofer die je letterlijk voelt. Samsung’s Q-Symphony werkt perfect samen met nieuwe Samsung-tv’s, waarbij tv-speakers en soundbar een hybride systeem vormen dat nog voller klinkt. De automatische kalibratie via SpaceFit Sound zorgt ervoor dat het systeem precies wordt afgestemd op jouw ruimte, terwijl draadloze Dolby Atmos het kabelgeweld beperkt. Met een Black Friday-prijs van ongeveer 712 euro blijft dit systeem de onbetwiste keuze voor mensen die zonder moeite een complete bioscoopervaring willen.

©Sony

Sony Bravia Theatre System 6: eenvoud met écht 5.1.2-geluid

Het Sony Bravia Theatre System 6 is een ideale keuze voor wie wél surround wil, maar geen losse componenten of ingewikkelde installatie. De 5.1.2-set levert 1000 watt vermogen, echte rear-speakers en een draadloze subwoofer, waardoor je een stevige, dynamische bas en een overtuigend geluidsbeeld krijgt. Sony’s Vertical Surround Engine en S-Force Pro zorgen voor hoogte-effecten en breed uitgesmeerd geluid, zelfs zonder extra speakers aan het plafond. De dialogen blijven helder door de geïntegreerde centerspeaker, terwijl je alles bedient via de Sony Bravia-app. Voor zo'n 479 euro is dit een heel complete set voor films en series, die qua prijs-kwaliteitverhouding deze Black Friday bijzonder goed scoort.