De hype rondom het Internet of Things is consumentenbeurs CES opnieuw aangewakkerd, net zoals voorgaande jaren. Security blijft een aandachtspunt en nieuw is de komst van een speciale WiFi-soort.

De nonprofit organisatie die WiFi-gebruik en -interoperabiliteit bevordert, promoot een nieuwe technologie voor draadloze netwerkverbindingen. Dit WiFi HaLow (technische benaming: 802.11ah) moet het zogeheten Internet of Things (IoT) vooruit helpen. Voor velen is het IoT een theoretisch en vooral marketinggedreven fenomeen. Fabrikanten spiegelen consumenten al jaren de voordelen voor van een connected of smart koelkast, die je kan waarschuwen als de melk bijna op is. Of, nog commerciëler, die de verse melk automatisch voor je bestelt online.

Falende en lekkende koelkast

In de praktijk blijken koelkastfabrikanten niet altijd goed thuis te zijn in computertechnologie. Ook niet als de bewuste fabrikant een elektronicaconcern zoals Samsung is. Die Zuid-Koreaanse firma, mede bekend van zijn tv’s en Android-smartphones, heeft enkele jaren terug al een smart fridge uitgebracht die toch niet zo slim blijkt te zijn. Net zoals Android-toestellen nogal eens achter blijven wat updates betreft, geldt dit ook voor koelkasten. Consumenten kunnen daardoor bijvoorbeeld niet meer een ingebouwde functie voor Google-agenda’s gebruiken, die dienst moet doen als online-vervanging voor briefjes op de koelkastdeur.

Erger nog, net zoals computers en smartphone blijken slimme koelkasten ook hackbaar. De beveiligde verbinding van Samsungs smart fridge met Google-diensten (zoals dus Google Agenda) blijkt niet goed beveiligd. Dit is afgelopen zomer al gedemonstreerd op hackersconferentie DefCon. Een kwaadwillende kan onder bepaalde omstandigheden de inloggegevens onderscheppen en daarmee hele Google-accounts kapen.

Hiermee lopen niet alleen gezinsagenda’s gevaar, maar ook e-mail, app-aankopen in de Play-store, aanmelding voor andere diensten en wat er allemaal nog meer kan met een valide Google-account. Minder impactvol is de onveiligheid van een internet-enabled ding als de BB-8 speelgoedrobot. Weer veel gevaarlijker is de hack afgelopen zomer van bepaalde Chrysler-auto’s.

Rudimentaire gebruiksscenario’s

De diverse fabrikanten laten zich niet ontmoedigen door dit soort tegenslagen. Updates en fixes worden gemaakt en nieuwe producten worden aangeprezen. Zo heeft Samsung op de Consumer Electronics Show van dit jaar - net zoals vele andere leveranciers - nieuwe IoT-zaken laten zien. Zoals de demonstratie samen met Microsoft van gebruiksscenario’s waarbij Microsofts spraakassistent Cortana antwoord kan geven op vragen als wanneer de was klaar is of hoe vol de koelkast is.

De aard van dit soort gebruiksscenario’s is nog vrij rudimentair en zal lang niet iedereen aanspreken. De achterliggende gedachte van het IoT is echter dat veel meer apparaten niet zozeer met hun gebruikers zullen communiceren, maar vooral met elkaar. Dit levert naar verwachting een nog onvoorziene hoeveelheid dataverkeer op die in sommige gevallen ‘gewoon’ netwerkverkeer (van de gebruiker) niet in de weg moet zitten (en vice versa).

Drukte vermijdend en zuiniger

Belangrijker nog is dat niet alle IoT-apparaten het formaat, de vaste plek en de stroomverbinding van bijvoorbeeld een koelkast zullen hebben. Klein, draadloos en dus energiezuinig is het adagio voor het IoT dat echt nuttige scenario’s moet realiseren. Hier komen nieuwe protocollen om de hoek kijken. Zoals dus het vers aangekondigde WiFi HaLow. Deze wireless technologie werkt met verbindingen onder de één Gigahertz (rond de 900 MHz) en heeft daarmee meerdere voordelen.

Ten eerste zit het niet in de al drukbezette band rond de 2,4 GHz. Verder vermijdt het ook de voor computers en smartphones al vaker gebruikte 5 GHz. Ten tweede vereist de relatief lage frequentie veel minder vermogen om te zenden. Dit kan ‘dingen’ die werken op batterijen een veel langere connectiviteit geven. Exacte cijfers voor het energieverbruik zijn nog niet duidelijk en daar is dus nog zorg over.

Verder, maar langzamer

Ten derde heeft WiFi HaLow een veel groter bereik. Een bekend nadeel van het minder drukbezette 5 GHz is dat het niet zo ver reikt in gebouwen als de ‘volle’ 2,4 GHz. HaLow gaat hier dus nog onder zitten en haalt daarmee tot wel twee keer de maximale afstand van gewone WiFi. Muren, elektronica en andere storende factoren worden hiermee overwonnen.

Deze voordelen komen wel met een nadeel: snelheid. HaLow geeft IoT-apparaten verbindingssnelheden tussen de 150 kilobit per seconde (Kbps) en 18 megabit per seconde (Mbps). Dat steekt nogal kaal af tegen reguliere WiFi die tegenwoordig Gigabit-snelheden kan halen. De data-uitwisseling van IoT-apparaten hoeft echter geen Gigabytes te kosten, dus de lagere snelheid kan afdoende zijn.

Of juist snel met kort bereik

Naast HaLow duikt er nog een ander draadloos protocol op dat veelbelovend is voor het IoT. Dit alternatief gaat juist wel voor snelheid en niet voor de afstand. LiFi is de naam en het werkt niet met radiogolven zoals WiFi, maar met lichtsignalen. Deze draadloze technologie gebruikt LED-lampen die voor het menselijk oog constant schijnen en dus als gewone verlichting zijn te gebruiken.

Ondertussen geven de LiFi-zenders lichtpulsen af voor draadloos netwerkverkeer met snelheden tot wel 224 Gigabit per seconde (Gbps). Lichtsignalen die weerkaatst worden via een oppervlak zouden nog altijd zo’n 70 Mbps kunnen halen. Het bereik van LiFi is vanzelfsprekend beperkt; muren houden al het verkeer tegen. Daarnaast moet het licht wel aan zijn om het draadloze netwerk ‘in de lucht’ te hebben.

Niet één protocol om alles te overheersen

De prognose is dat de draadloze toekomst, zeker voor het IoT, niet een of-of keuze wordt. Er zal niet één protocol zijn om alle apparaten te verbinden en overheersen. Diverse draadloze technieken zullen elkaar afwisselen en zelfs bijstaan om mobiele apparaten en ook slimme dingen verbindingen te geven. Net zoals Apple voor zijn Handoff tussen iPhones en Macs al een combinatie van Bluetooth en WiFi gebruikt.

Een draadloze verbinding met kort bereik of een geverifieerde combinatie van twee soorten connectie kan juist helpen om het beveiligingsniveau te verhogen. Afhankelijk van de vereisten voor security, snelheid, bereik en batterijduur wordt dan de beste verbinding gelegd. Daarbij blijft er ook een rol voor ‘ouderwets’ WiFi dat nu al in gebruik is. De Wi-Fi Alliance verwacht dat HaLow ook dienst gaat doen in apparaten die naast de 900 MHz band ook de 2,4 GHz en 5 GHz gebruiken. De eerste producten moeten dit jaar op de markt komen.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook ruimte in je apparaat. Perfect voor wie veel reist, omdat je eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt

Redmi Note 13 Pro

De Redmi Note 13 Pro 5G is een krachtpatser in het middensegment. Met een indrukwekkende 200 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie leg je elk detail vast. Het 6,67-inch AMOLED-display met een resolutie van 1220x2712 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor een meeslepende kijkervaring.

Aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 2-chipset en beschikbaar met tot 16 GB RAM, biedt dit toestel uitstekende prestaties. De 5100 mAh batterij ondersteunt 67W snelladen, waardoor je snel weer op pad kunt.​

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.