ID.nl logo
15 handige tools voor je pc
© Reshift Digital
Huis

15 handige tools voor je pc

Heb je last van een pc die niet optimaal presteert? Of vertoont juist andere apparatuur in je thuisnetwerk mankementen? Dan is het vaak flink speuren naar de oorzaak van het probleem, met een goede gereedschapskist aan tools voor je pc weet je precies of alle onderdelen in (en aan) je computer naar behoren werken.

1 Speccy

Staat er Windows 32 of 64 bit op je systeem? Welke processor en welke chipset zitten er in? Als je de exacte specificaties van je eigen of andermans computer zoekt: met Speccy haal je die gegevens snel boven water. Speccy geeft een samenvatting van de inhoud van het systeem. Je ziet in één oogopslag het geïnstalleerde besturingssysteem, de processor, het geheugen enzovoort. Via tabbladen aan de zijkant kun je verder inzoomen op de onderdelen om gedetailleerde systeeminformatie boven water te krijgen. Ook randapparatuur en het netwerk hebben eigen tabbladen.

©PXimport

2 CPU-Z

Met CPU-Z haal je snel naar boven welk type processor en in de computer zit. Je krijgt alle gegevens van de socket op het moederbord tot de verschillende ondersteunde instructiesets. Minstens zo handig, zeker voor wie een OEM-systeem heeft, je ziet welk type moederbord je hebt. Handig als je snel wilt weten welke nieuwe drivers je kunt gebruiken.

©PXimport

3 Core Temp

Ieder recent moederbord kan de temperaturen van de cpu lezen. Maar voor de meest nauwkeurige aanduiding van de temperatuur is de ingebouwde digital thermal sensor van de processor nodig. Het tooltje Core Temp leest deze sensor uit en geeft per processorkern precies weer wat de huidige temperatuur is. Core Temp kan zowel met AMD- als met Intel-processoren overweg. Je krijgt gelijk in het overzicht te zien welk type processor er in het systeem zit. Via add-ons kun je Core Temp verder uitbreiden, bijvoorbeeld met mogelijkheden om de temperatuur op afstand uit te lezen.

©PXimport

4 Prime95

Heb je regelmatig blauwe schermen en vraag je je af of de processor de oorzaak van het probleem is? Dan kun je met Prime95 direct antwoord op die vraag krijgen. Dit programma is eigenlijk geschreven om grote priemgetallen te achterhalen. Prime95 is een programma dat computers over de hele wereld gebruikt om te rekenen totdat er een priemgetal met 100.000.000 decimalen is ontdekt. Daarmee is een behoorlijke prijs te winnen. Prime95 is in zoverre niet gratis dat je afstand doet van deze prijs als jouw computer het getal in kwestie weet te berekenen. Je kunt het wel gratis inzetten om de processor extreem te belasten en zo te kijken of de computer dat aankan.

©PXimport

5 CrystalDiskInfo

Hoe gaat het met de harde schijf? CrystalDiskInfo geeft op basis van de s.m.a.r.t.-status informatie over alle harde schijven in je systeem. Je kunt de temperatuur in de gaten houden en zien of er andere problemen zich aan het ontwikkelen zijn. Deze toepassing kan automatisch een geluidsmelding geven of een e-mail sturen als problemen zich voordoen. De interface is lekker overzichtelijk. Alle relevante gegevens staan bovenaan, de twee belangrijkste waarden (gezondheid en temperatuur) zelfs heel prominent. Met een klik op de pijl kun je snel schakelen tussen verschillende harde schijven in het systeem.

©PXimport

6 Recuva

Met Recuva kun je eenvoudig bestanden terughalen, zelfs als je de prullenbak al hebt geleegd. Wie verstandig is, installeert deze gratis toepassing voordat problemen zich voordoen. Zo niet, dan loop je bij installatie het risico je verwijderde bestandsresten te overschrijven. Ben je een bestand kwijt, dan start je Recuva en loodst een wizard je door de stappen heen. Deze tool werkt op harde schijven, usb-sticks en geheugenkaarten. Naast herstelmogelijkheden krijg je ook een optie waarmee je bestanden zo verwijdert dat zelfs Recuva ze niet meer kan terugvinden.

©PXimport

7 Duplicate File Finder

Het niemand verbazen dat op bijna iedere harde schijf behoorlijk wat gegevens dubbel staan. De Duplicate File Finder van Auslogics helpt je deze dubbele bestanden opsporen. Je start direct met een wizard waarin je aangeeft of je naar veelplegers qua doublures wilt zoeken of alle bestanden onder de loep wilt nemen. In de opvolgende stappen kun je in nog meer detail zoeken en aangeven hoe veilig dubbele bestanden verwijderd moeten worden. Vanuit het zoekoverzicht kun je vervolgens de resultaten zelf nalopen voor je ze verwijderd.

©PXimport

8 WinDirStat

WinDirStat is bepaald geen jonge toepassing, maar nog steeds heel nuttig en het werkt ook op Windows 10. Deze toepassing analyseert de harde schijf en brengt vervolgens grafisch in beeld hoeveel bestanden erop staan en hoe groot die ten opzicht van elkaar zijn. Vanuit het openingsscherm zijn de bestanden met kleur gecodeerd naar de map waar ze in staan. Klik je op een verzameling bestanden, dan zoom je in naar die map, en worden de bestanden per onderliggende map getoond. Dat maakt het heel makkelijk om snel te zien welke bestanden en mappen de meeste ruimte op de harde schijf innemen.

©PXimport

9 Furmark

Met Furmark belast je je videokaart om te kijken wat hij aankan. Vanuit het overzichtsscherm zie je direct hoeveel videokaarten er in het systeem zitten en welke typen kaarten dat zijn. Je kunt aangeven of je een stresstest of een benchmark wilt doen. Met een stresstest kun je kijken of je systeem de volledige belasting van de videokaart aankan. Handig als je probeert te achterhalen of blauwe schermen door dit onderdeel veroorzaak worden. De scores van de benchmarks kun je gebruiken bij het overklokken van een systeem en om te zien hoe snel jouw computer is ten opzichte van die van anderen.

©PXimport

10 Fraps

Fraps is een oude bekende voor fanatieke gamers. Deze applicatie laat zien hoeveel frames per seconde de videokaart op een gegeven moment kan genereren. De applicatie loopt in een hoek van het scherm mee terwijl een game draait. Dit maakt het mogelijk om snel te zien wanneer een spel qua snelheid in de problemen komt. Al voordat het beeld gaat stotteren, zien we de fps naar beneden gaan. Deze applicatie wordt niet alleen gebruikt om problemen op te sporen, maar ook om de relatieve videosnelheid van een computer te bepalen. Fraps bevat daarnaast ook een onderdeel om schermopnamen mee te maken.

©PXimport

11 3DMark Basic Edition

Als je je videokaart aan een serieuze test wilt blootstellen en gelijk de resultaten wilt vergelijken met die van anderen, dan is 3DMark Basic Edition een mooie tool. Met deze versie kun je de professionele tests van Futuremark op je systeem loslaten. Na afloop krijg je een testrapport dat je kunt vergelijken met dat van andere gebruikers wereldwijd. Net als Furmark kun je 3DMark gebruiken om te kijken of je systeem zoveel grafische belasting wel aankan. Zie je steeds een blauw scherm bij het uitvoeren van deze test, dan is er een goede kans dat de videokaart in je systeem niet naar behoren werkt.

©PXimport

12 Revo Uninstaller Free

De de-installatieroutine van Windows laat niet altijd alles even schoon achter. Revo Uninstaller Free gebruik je onder meer als vervanger van Apps verwijderen in Windows 10. Het probeert applicaties zo volledig mogelijk van je computer af te gooien. Daarnaast vinden we een aantal extra schoonmaakgereedschappen om onder meer restanten van oude de-installaties te verwijderen. Revo biedt in de gratis versie mogelijkheden om door te gaan met een betaalde variant die nog meer opties biedt om zowel harde schijf als de Windows-installatie weer helemaal aan kant te krijgen.

©PXimport

13 CCleaner

CCleaner is al zo lang populair dat het bijna heiligschennis is om er negatief over te schrijven. Dat imago heeft een deuk opgelopen toen bleek dat de 32bit-versie met malware geïnfecteerd was. Inmiddels zou Piriform (tegenwoordig onderdeel van Avast) weer schone software moeten aanbieden. Het idee achter CCleaner is dat je de computer versnelt door ongebruikte onderdelen te verwijderen. Wie dit in praktijk test ontdekt dat het eigenlijk weinig concrete snelheidswinst oplevert. Wel is het een heel handige toepassing om snel de computer op te schonen van cookies, tijdelijke internetbestanden en andere overbodige rommel.

©PXimport

14 AutoRuns

Wat start er allemaal als Windows wordt gestart? Het tooltje AutoRuns van Microsoft brengt in beeld wat er opstart en kan daarbij automatisch de standaard Microsoft-onderdelen verbergen. Dat geeft je de mogelijkheid om applicaties van derden die met Windows mee willen starten daarvan te weerhouden. AutoRuns geeft een zeer uitgebreide weergave van alle mogelijke applicaties die zichzelf starten wanneer je Windows aanzet.

©PXimport

15 PRTG Network Monitor

Met PRTG Network Monitor houd je overzicht op wat er op je netwerk gebeurt. Het is professionele software waarvan wij de gratis variant gebruiken. Bedrijven gebruiken het om grote, complexe netwerkinfrastructuur in de gaten houden. Dat doen ze door softwaresensoren op verschillende onderdelen (servers, routers, etc.) te plaatsen. Detecteert één van de sensoren een probleem, dan gaat er een alarm uit en kan de beheerder actie ondernemen. De gratis versie van PRTG Network Monitor heeft een limiet van maximaal 100 sensoren. Daarna moeten we (stevig) betalen. Dat is geen probleem: voor overzicht in een normaal thuisnetwerk is 100 meer dan genoeg.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!