Heb je last van een pc die niet optimaal presteert? Of vertoont juist andere apparatuur in je thuisnetwerk mankementen? Dan is het vaak flink speuren naar de oorzaak van het probleem, met een goede gereedschapskist aan tools voor je pc weet je precies of alle onderdelen in (en aan) je computer naar behoren werken.

1 Speccy

Staat er Windows 32 of 64 bit op je systeem? Welke processor en welke chipset zitten er in? Als je de exacte specificaties van je eigen of andermans computer zoekt: met Speccy haal je die gegevens snel boven water. Speccy geeft een samenvatting van de inhoud van het systeem. Je ziet in één oogopslag het geïnstalleerde besturingssysteem, de processor, het geheugen enzovoort. Via tabbladen aan de zijkant kun je verder inzoomen op de onderdelen om gedetailleerde systeeminformatie boven water te krijgen. Ook randapparatuur en het netwerk hebben eigen tabbladen.

©PXimport

2 CPU-Z

Met CPU-Z haal je snel naar boven welk type processor en in de computer zit. Je krijgt alle gegevens van de socket op het moederbord tot de verschillende ondersteunde instructiesets. Minstens zo handig, zeker voor wie een OEM-systeem heeft, je ziet welk type moederbord je hebt. Handig als je snel wilt weten welke nieuwe drivers je kunt gebruiken.

©PXimport

3 Core Temp

Ieder recent moederbord kan de temperaturen van de cpu lezen. Maar voor de meest nauwkeurige aanduiding van de temperatuur is de ingebouwde digital thermal sensor van de processor nodig. Het tooltje Core Temp leest deze sensor uit en geeft per processorkern precies weer wat de huidige temperatuur is. Core Temp kan zowel met AMD- als met Intel-processoren overweg. Je krijgt gelijk in het overzicht te zien welk type processor er in het systeem zit. Via add-ons kun je Core Temp verder uitbreiden, bijvoorbeeld met mogelijkheden om de temperatuur op afstand uit te lezen.

©PXimport

4 Prime95

Heb je regelmatig blauwe schermen en vraag je je af of de processor de oorzaak van het probleem is? Dan kun je met Prime95 direct antwoord op die vraag krijgen. Dit programma is eigenlijk geschreven om grote priemgetallen te achterhalen. Prime95 is een programma dat computers over de hele wereld gebruikt om te rekenen totdat er een priemgetal met 100.000.000 decimalen is ontdekt. Daarmee is een behoorlijke prijs te winnen. Prime95 is in zoverre niet gratis dat je afstand doet van deze prijs als jouw computer het getal in kwestie weet te berekenen. Je kunt het wel gratis inzetten om de processor extreem te belasten en zo te kijken of de computer dat aankan.

©PXimport

5 CrystalDiskInfo

Hoe gaat het met de harde schijf? CrystalDiskInfo geeft op basis van de s.m.a.r.t.-status informatie over alle harde schijven in je systeem. Je kunt de temperatuur in de gaten houden en zien of er andere problemen zich aan het ontwikkelen zijn. Deze toepassing kan automatisch een geluidsmelding geven of een e-mail sturen als problemen zich voordoen. De interface is lekker overzichtelijk. Alle relevante gegevens staan bovenaan, de twee belangrijkste waarden (gezondheid en temperatuur) zelfs heel prominent. Met een klik op de pijl kun je snel schakelen tussen verschillende harde schijven in het systeem.

©PXimport

6 Recuva

Met Recuva kun je eenvoudig bestanden terughalen, zelfs als je de prullenbak al hebt geleegd. Wie verstandig is, installeert deze gratis toepassing voordat problemen zich voordoen. Zo niet, dan loop je bij installatie het risico je verwijderde bestandsresten te overschrijven. Ben je een bestand kwijt, dan start je Recuva en loodst een wizard je door de stappen heen. Deze tool werkt op harde schijven, usb-sticks en geheugenkaarten. Naast herstelmogelijkheden krijg je ook een optie waarmee je bestanden zo verwijdert dat zelfs Recuva ze niet meer kan terugvinden.

©PXimport

7 Duplicate File Finder

Het niemand verbazen dat op bijna iedere harde schijf behoorlijk wat gegevens dubbel staan. De Duplicate File Finder van Auslogics helpt je deze dubbele bestanden opsporen. Je start direct met een wizard waarin je aangeeft of je naar veelplegers qua doublures wilt zoeken of alle bestanden onder de loep wilt nemen. In de opvolgende stappen kun je in nog meer detail zoeken en aangeven hoe veilig dubbele bestanden verwijderd moeten worden. Vanuit het zoekoverzicht kun je vervolgens de resultaten zelf nalopen voor je ze verwijderd.

©PXimport

8 WinDirStat

WinDirStat is bepaald geen jonge toepassing, maar nog steeds heel nuttig en het werkt ook op Windows 10. Deze toepassing analyseert de harde schijf en brengt vervolgens grafisch in beeld hoeveel bestanden erop staan en hoe groot die ten opzicht van elkaar zijn. Vanuit het openingsscherm zijn de bestanden met kleur gecodeerd naar de map waar ze in staan. Klik je op een verzameling bestanden, dan zoom je in naar die map, en worden de bestanden per onderliggende map getoond. Dat maakt het heel makkelijk om snel te zien welke bestanden en mappen de meeste ruimte op de harde schijf innemen.

©PXimport

9 Furmark

Met Furmark belast je je videokaart om te kijken wat hij aankan. Vanuit het overzichtsscherm zie je direct hoeveel videokaarten er in het systeem zitten en welke typen kaarten dat zijn. Je kunt aangeven of je een stresstest of een benchmark wilt doen. Met een stresstest kun je kijken of je systeem de volledige belasting van de videokaart aankan. Handig als je probeert te achterhalen of blauwe schermen door dit onderdeel veroorzaak worden. De scores van de benchmarks kun je gebruiken bij het overklokken van een systeem en om te zien hoe snel jouw computer is ten opzichte van die van anderen.

©PXimport

10 Fraps

Fraps is een oude bekende voor fanatieke gamers. Deze applicatie laat zien hoeveel frames per seconde de videokaart op een gegeven moment kan genereren. De applicatie loopt in een hoek van het scherm mee terwijl een game draait. Dit maakt het mogelijk om snel te zien wanneer een spel qua snelheid in de problemen komt. Al voordat het beeld gaat stotteren, zien we de fps naar beneden gaan. Deze applicatie wordt niet alleen gebruikt om problemen op te sporen, maar ook om de relatieve videosnelheid van een computer te bepalen. Fraps bevat daarnaast ook een onderdeel om schermopnamen mee te maken.

©PXimport

11 3DMark Basic Edition

Als je je videokaart aan een serieuze test wilt blootstellen en gelijk de resultaten wilt vergelijken met die van anderen, dan is 3DMark Basic Edition een mooie tool. Met deze versie kun je de professionele tests van Futuremark op je systeem loslaten. Na afloop krijg je een testrapport dat je kunt vergelijken met dat van andere gebruikers wereldwijd. Net als Furmark kun je 3DMark gebruiken om te kijken of je systeem zoveel grafische belasting wel aankan. Zie je steeds een blauw scherm bij het uitvoeren van deze test, dan is er een goede kans dat de videokaart in je systeem niet naar behoren werkt.

©PXimport

12 Revo Uninstaller Free

De de-installatieroutine van Windows laat niet altijd alles even schoon achter. Revo Uninstaller Free gebruik je onder meer als vervanger van Apps verwijderen in Windows 10. Het probeert applicaties zo volledig mogelijk van je computer af te gooien. Daarnaast vinden we een aantal extra schoonmaakgereedschappen om onder meer restanten van oude de-installaties te verwijderen. Revo biedt in de gratis versie mogelijkheden om door te gaan met een betaalde variant die nog meer opties biedt om zowel harde schijf als de Windows-installatie weer helemaal aan kant te krijgen.

©PXimport

13 CCleaner

CCleaner is al zo lang populair dat het bijna heiligschennis is om er negatief over te schrijven. Dat imago heeft een deuk opgelopen toen bleek dat de 32bit-versie met malware geïnfecteerd was. Inmiddels zou Piriform (tegenwoordig onderdeel van Avast) weer schone software moeten aanbieden. Het idee achter CCleaner is dat je de computer versnelt door ongebruikte onderdelen te verwijderen. Wie dit in praktijk test ontdekt dat het eigenlijk weinig concrete snelheidswinst oplevert. Wel is het een heel handige toepassing om snel de computer op te schonen van cookies, tijdelijke internetbestanden en andere overbodige rommel.

©PXimport

14 AutoRuns

Wat start er allemaal als Windows wordt gestart? Het tooltje AutoRuns van Microsoft brengt in beeld wat er opstart en kan daarbij automatisch de standaard Microsoft-onderdelen verbergen. Dat geeft je de mogelijkheid om applicaties van derden die met Windows mee willen starten daarvan te weerhouden. AutoRuns geeft een zeer uitgebreide weergave van alle mogelijke applicaties die zichzelf starten wanneer je Windows aanzet.

©PXimport

15 PRTG Network Monitor

Met PRTG Network Monitor houd je overzicht op wat er op je netwerk gebeurt. Het is professionele software waarvan wij de gratis variant gebruiken. Bedrijven gebruiken het om grote, complexe netwerkinfrastructuur in de gaten houden. Dat doen ze door softwaresensoren op verschillende onderdelen (servers, routers, etc.) te plaatsen. Detecteert één van de sensoren een probleem, dan gaat er een alarm uit en kan de beheerder actie ondernemen. De gratis versie van PRTG Network Monitor heeft een limiet van maximaal 100 sensoren. Daarna moeten we (stevig) betalen. Dat is geen probleem: voor overzicht in een normaal thuisnetwerk is 100 meer dan genoeg.

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.